Tasodifiy hikoya: Dugonam bilan
Salom mani ismim Maftuna Yowim 18da Bir kuni dugonam tel qildi dugow ke birga kino kôramiz zo'ridan topdim didi biz tez tez u bilan sex kino kôrardik uyi bizzikidan damasda 10 minutli yöl man bordim va ewini zvonogini bosdm ewikni ochdi uyda bir ôzinmi didim ha didi mman kirdim qorning ochmi didi uyda abet qigandim yur deb spalniga bowladi va kompyutrini yoqdi va disk soldi rostanam zôr ekan yigit va qiz plyajga ôxshaw joyda lekin plyaj mas bir birini wunaqa yalardi yigitam oppoq ...davomi

toʻxtagan makkabodroq sotuvchiga ishora qildi:
— Bolaligida u ham dunyo kezishni orzu qilgan. Biroq keyin makkabodroq sotib, pul topishni afzal bildi. Qarigach, u Afrikada bir oyni oʻtkazdi. Oʻz orzusini amalga oshirishi uchun odamda hamma vaqt imkon boʻlishini tushunish unga nasib etmagan.
— Uning choʻponlik qilgani ma’qul edi, — dedi Santyago.
— Bu haqda u oʻyladi. Biroq soʻng yaxshisi savdo-sotiq bilan shugʻullanishga qaror qildi. Savdogarlarning boshida kapasi bor, choʻpon-choʻliqlar esa ochiq dalada tunaydi. Qizlarning ota-onalari ham kuyovlari choʻpon emas, savdogar boʻlishini xohlashadi.

Santyago movutchining qizini esladi va yuragiga igna sanchilganday boʻldi. Albatta, qiz yashayotgan oʻsha shaharda kimdir qizil kajava bilan izgʻib yurgandir.
— Bundan kelib chiqadiki, odamlarning choʻponlar va makkabodroq sotuvchilar haqidagi fikrlari Taqdir yoʻli haqidagi fikrdan muhim ekan-da.

Qariya yana kitobni varaqladi va aftidan, oʻqiy boshladi. Santyago uzoq kutdi, keyin bari bir qariyani chalgʻitishga qaror qildi, chunki oldin chol ham uni kitob-dan chalgʻitgandi:
— Nima uchun siz men bilan bu haqda gaplashayapsiz?
— Chunki sen oʻzingning Taqdiring yoʻlidan borishga urinding. Biroq hozir undan chekinishga tayyorsan.
— Siz har doim shunday daqiqalarda paydo boʻlasizmi?
— Har doim. Boz ustiga boshqa shaklu shamoyilda ham koʻrinishim mumkin. Gohida toʻgʻri qaror tarzida, gohida ma’qul fikr tarzida. Gohida esa, hal etuvchi daqiqada, men boshi berk koʻchadan chiqish yoʻlini aytaman. Barini eslab qololmaysan. Biroq odatda odamlar mening paydo boʻlganimni payqashmaydi.

Qariya oʻtgan hafta bir tilla qazuvchi qoshida tosh shaklida paydo boʻlgani haqida hikoya qildi. Bir paytlar bu odam hammasini tashlab, zumrad qazib topish uchun yoʻl olgan. Daryo qirgʻogʻida besh yil rosa ter toʻkkan va bir dona boʻlsa-da, zumrad toparman, deb 999 999 toshni maydalagan. Va shunda hafsalasi pir boʻlib, orzusidan voz kechishga ahd etgan, bu payt uning poyida faqat bittagina tosh qolgandi — va u shu toshning ichidan oʻzining zumradini topardi. Shunda qariya aralashishga va oʻz Yoʻlidan mardona ketayotgan tilla izlovchiga yordam berishga qaror qildi. U toshga aylandi, uning oyogʻi ostiga yumalab keldi, biroq tilla izlovchi, besh yildan beri besamar ter toʻkayotganidan gʻazabga minib, oyogʻi bilan toshni tepib yubordi. Biroq shunday kuch bilan tepdiki, tosh boshqa bir toshga urilgancha yorilib, dunyoda tengsiz goʻzal zumrad quyosh nurida yaraqlab ketdi.
— Odamlarga oʻz hayotlarining mohiyati juda erta ayon boʻlib qolganday tuyuladi, — dedi qariya va Santyago uning koʻzlaridagi gʻamni ilgʻadi. — Ehtimol, shuning uchun ham ular bundan juda erta voz kechishar. Nachora, dunyo shunday qurilgan.

Shu payt boʻzbola gurung xazina haqidagi gapdan boshlanganini esladi.
— Ma’danni soy va daryolar yuzaga olib chiqadi, ayni soy va daryolar ularni yer qa’riga bekitadi, — dedi qariya. — Agar oʻzingning xazinang haqida batafsil bilging kelsa — suruvingdagi qoʻylarning har oʻntasidan birini menga ber.
— Balki topsam, oʻsha xazinaning oʻndan birini berganim tuzukdir?
— Qoʻlingda yoʻq narsani va’da qilish, uni qoʻlga kiritishga jahd etish demak, — dedi qariya ginali ohangda.

Shunda Santyago suruvining oʻndan birini loʻli kampirga allaqachon va’da qilganini aytdi.
— Loʻlilar haqini undirishni biladi, — xoʻrsindi qariya. — Nima boʻlganda ham bilib qoʻyganing tuzuk, dunyoda har bir narsaning oʻz bahosi bor. Nur Askarlari ayni shunga oʻrgatishga intilishadi. — U Santyagoga kitobni uzatdi. — Ertaga shu vaqtda sen suruvingning oʻndan birini qoshimga haydab kelasan. Shunda men xazinani qanday topishni aytaman.

Va shunday deb, u muyulishda koʻzdan gʻoyib boʻldi.

Santyago yana kitobni qoʻliga oldi, biroq mutolaga kirisholmadi — diqqatini bir joyga yigʻishga qurbi yetmasdi. Qariya bilan muloqotdan hayajonlagandi, chunki uning koʻngli sezdi: qariya haqiqatni gapirdi-da. Boʻzbola chakana savdo qutisi yoniga bordi va bir qogʻoz xaltacha makkabodroq sotib oldi, sotuvchiga qariyaning u haqdagi gapini aytsammikan, deb oʻyladi, keyin shart emas, degan qarorga keldi.

«Ba’zida hammasini oʻz holicha qoldirgani ma’qul» — deb oʻyladi u. Aytsang, sotuvchi, gʻildirakli qizil qutisiga oʻrganib qolganiga qaramay, uch kunlab oʻylanib yuradi, bu ishning bahridan oʻtsammikan, deb. «Uni bunday azobdan xolos etganim boʻlsin».

Shunday oʻy bilan Santyago koʻcha boʻylab, boshi oqqan tomonga qarab ketdi, oxiri bandargohga kelib qoldi, chogʻroqqina uychaning yonidan chiqdi. Uychada Afrikaga boradigan kemalarga patta sotishardi. Darvoqe, Misr aynan Afrikada.
— Sizga nima kerak? — soʻradi pattafurush.
— Ehtimol, ertaga sizdan patta xarid qilarman, — javob qildi Santyago va nari yurdi.

Bittagina qoʻyni sotsang bas, qarabsanki, Afrikadasan. Bu fikr uning koʻngliga gʻulgʻula soldi. Pattafurush esa yoramchisiga gap qotdi:
— Yana bitta xayolparast. Sayohat qilgilari kelibdi, kissasida hemiri yoʻq.

Santyago pattaxona tokchasi oldida turarkan, qoʻylari yodiga tushdi va tuyqusdan ularning yoniga tezroq borgisi kelib qoldi. Ikki yilda choʻpolik san'atini egalladi va chorvani miridan-sirigacha — qoʻy qirqishni-yu qoʻzilatishni, suruvni boʻrilardan asrashni bilib oldi. Andalusiyaning yaylovlari endi unga besh barmogʻiday tanish, otaridagi xohlagan qoʻyining narxini aniq baholay biladi.

U oʻzini kutayotgan suruv qamalgan qoʻtonga eng uzoq yoʻldan joʻnadi. Bu shaharning ham oʻz qal'asi bor edi, boʻzbola qiyalikdan koʻtarilib, qal'a devoriga chiqib oʻtirishga qaror qildi. U joydan Afrika koʻrinardi. Bir paytlar kimdir unga qadim zamonda Afrikadan mavrlar suzib kelishib, sal boʻlmasa Ispaniyani butunlay mahv etashganini uqtirgandi. Santyago mavrlarga toqat qilolmasdi: bu yerga loʻlarni shular olib kelgan boʻlishi kerak.

Devordan butun shahar, haligina u qariya bilan gurunglashib turgan bozor maydoni kaftdagiday koʻrinib turardi.

«Qaysi goʻrdanam uni uchratdim», — Oʻyladi boʻzbola.

Hamma balo loʻli kampirning tushni ta’birlaganidan boshlandi-da. Na loʻli, na qariya uning choʻpon ekaniga ahmiyat berdi. Ha, hamma narsadan koʻngli sovugan bu yolgʻiz odamlar choʻpon degan zot qoʻy bilan tirik ekanini qaydan bilsin. Santyago suruvdagi har qaysi qoʻyning bir qarashdayoq ichi-sirtini aytib bera oladi: unisi — qisr, narigisi ikki oydan soʻng qoʻzilaydi, hov, chetdagilari — suruvning eng sudralganlari, yalqov. U qoʻylarni qirqishni, boʻgʻizlashni uddalaydi. Agar biror yoqqa ketguday boʻlsa, qoʻylari uni qumsaydi, egasiz boʻlib qoladi.

Shamol turdi. Bu shamol unga tanish edi — odamlar buni «lavanta shamoli» deyishardi, chunki Oʻrtaer dengizining sharqiy qismidan, Lavantadan kelgan mavrlarning yelkanlarini koʻtargan shu shamol edi. Boʻzbola, hali Tarifda boʻlmagan esa-da, Afrika qirgʻoqlari juda yaqin ekaniga shubhalanmasdi. Bunday qoʻshnilik xatarli — mavrlar yana bostirib kelishi mumkin. Shamol kuchaydi. «Baribir qoʻylarim va xazina bilan oramizni buzib yuborolmas», — Oʻyladi Santyago. Endi ikkisidan birini — yo