Asira (kamolov)
Добавил: | (((kamolov))) (16.11.2016 / 15:14) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 23500 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
O‘sha kuni yomg‘ir tinimsiz yog‘ayotgandi. Dadamning tobi yo‘qligidan ko‘nglim g‘ash edi.
-Xolida, chop, Rasul do‘xtirni chaqirib kel, -dedi onam.
Men onamga hayron boqdim. Yarim tun. Qorong‘idan qo‘rqaman. Onam shoshilib, dadamning yoniga kiribketdilar. Telefonimizning puli to‘lanmaganligi uchun uzib qo‘yishgan. Akam paxtada. Noiloj dadam yotgan xonaga kirdim. Rangi dokadek yuragini g‘ijimlab, o‘zini har yon tashlayotgan otajonimni ko‘rib qo‘rquvni unutdim. Rasul do‘xtir bizdan ikki bekat narida turadi. Kunduz kuni bo‘lsa ming marta borib kelishgayam rozi edim. Biroq hozir qorong‘ida, yomg‘irda... Yo‘lakning birinchi qavatida turadigan Shahnozalarning eshigini taqillatdim. Balki birga borib kelar, balki telefonidan foydalanarman. Yo‘q, hech kim javob bermadi. Yakshanba kuni mehmonga ketishgandir, degan xayol bilan soyabonimni ochib yo‘lga tushdim. Har qalay, yo‘l chetida do‘konlar qator-qator bo‘lganligi uchun chiroqlarini yoqib ketishgan ekan. "Sanam” fabrikasidan o‘tib olsam, u yog‘i yaqin. Rasul do‘xtir ham maza qilib uxlab yotgandir. U dadamni 15 yildan beri uyda davolaydi. Xayol bilan chopib ketayotganimda orqa tomondan kelib bir sharpa ikki qo‘llab belimdan aylantirib quchoqladi. Chinqirib yubordim. Biroq atrofda zog‘ yo‘q. Yaxshiroq qarasam, zog‘ yo‘q, deb adashganligimni anglab yetdim. Chunki do‘konga suyangancha turgan yana uch sharpa baravar men tomonga qo‘zg‘aldi.
-Akajon, qo‘yvoring, menda hech narsa yo‘q. Pulim ham yo‘q. Dadam og‘ir kasal. Do‘xtir chaqirishga borayapman, -dedim yalinib.
-Qaranglar, asal qiz ekan, yarim kechada pishirib qo‘yibdimi? O‘z oyog‘i bilan keldi-ya. Seni o‘zing pul, qizaloq, -dedi barzangilardan biri.
Shu payt bo‘ynimda onamning qimmatbaho zanjiri borligi yodimga tushib, jon holatda ushlab turgan nusxaning bilagidan tishlab oldim-da, yugurdim. Yuragim og‘zimga tiqilgudek bo‘lib, Rasul do‘xtirning yo‘lagiga yetib bordim. Yaxshiyamki, birinchi qavatda turadi. Qo‘llarim qaltirab ketayotganligi tufayli eshikni oyog‘im bilan tepdim. Bu orada yigitlar yo‘lakda paydo bo‘lishdi. Endi ulardan qo‘rqmayotgandim. Chunki Rasul do‘xtir sumkasini ko‘tarib chiqayotgan edi.
-Dadamning ahvoli juda og‘ir. Tez-tez yuring, tog‘a, -deb vaziyatni tushuntirdim. Do‘xtir soyabonni ko‘tarib oldi. Ikkimiz bir soyabonda tez yurib ketdik. Ellik qadamlar yurganimizdan so‘ng yigitlar ortimizdan kelayotganini sezdim.
-Bezori bolalar bor. Tog‘a, chopaylik -dedim do‘xtirga. Ular bo‘ynimdagi taqinchoqni olib qo‘yishmoqchi.
-Ey qizim. Sen o‘zing qimmatbahosan. Bular bir temirda. Sen chopqillab ketaver. Men qarib qolganman, - dedi u.
Men qadamimni tezlatdim. Shu payt ortimdan:
-Qizchani tashlab keting, do‘xtir, -degan ovoz keldi.
-Nima qilasan? Boyaqishning yuragini yoribsanlar. Shu yomg‘irda uyda o‘tirsanglar bo‘lmaydimi? Sizlardan xavotir oladigan ota-ona bo‘lmasa, bu qizni ota-onasi ilhaq kutib o‘tiribdi. Boringlar.
-Ezma ekansan, chol. Yarim kecha yo‘limdan chiqqan qizni hech qachon shunchaki qo‘yib yubormayman.
-Badr, qizni ushla.
Badr deganlari shamoldek kelib meni ushladi va qorong‘ida sal-pal yaltirab turgan mashina tomonga sudradi. Uni bir sakrab, ko‘ksiga tepdim. Orqasi bilan yiqildi.Yana qochdim. "Do‘xtir buva, yordam bering!”. Ortimga o‘girilib do‘xtir ham yordamga muhtoj ekanligini ko‘rdim. Uni qolgan yigitlar sasna daraxti yonida tepib, ayamay urishayapti.
-Qo‘yvoringlar, dadam o‘lib qoladi. Mayli, meni o‘ldirsanglar ham do‘xtir tezroq ketsin.Izimga qaytib, ular bilan olisha boshladim.Ammo uch yildan beri «Kiokushinkay»ga qatnaganim zoye ketdi. Ular ko‘pchil va baquvvat edilar.
-Badr, zog‘chaning ovozini o‘chir.
-Do‘xtirni tiriklay tashlab ketaveraylik-da.
-Qizni olib ketganimizga guvoh bo‘lmasligi kerak. Baxtiyor, bu tepkingdan pishak ham o‘lmaydi. Sharfing bilan bo‘g‘.
Bu gaplar xuddi tushimda bo‘layotgandek tuyulardi. Kiyimlarim namiqib ketganligidanmi, qo‘rquvdanmi tishlarim takkillab, bir-biriga urilardi. Nahotki, bir pasda inson hayoti ostin-ustun bo‘lib ketsa? Do‘xtirning ovozi chiqmay qoldi.
-Joni uzildi, -dedi yigitlardan biri. Qorong‘ida yo‘l girdidagi ariqqa Rasul do‘xtirning jonsiz tanasini uloqtirishdi. Men bu ko‘rgulikdan bor ovozim bilan yig‘lashni istardim, biroq og‘zimni mahkam yopgan baquvvat qo‘llar xalaqit berardi. Shu payt miyamga urilgan zarbdan esimni yo‘qotdim. Qancha behush yotganimni bilmayman. Ko‘zimni ochsam, "Neksiya” mashinasining orqa o‘rindig‘ida ikki yigitning tizzasiga yotgancha qayoqqadir olib ketilayapman. Qayoqqa?
-Meni qo‘yvoringlar. Dadam...
Ular gapimni eshitmayotganini angladim-u, o‘yga botdim. Rasul do‘xtir bilan meni kutib onam tong ottirayotgandir. Qorong‘ida yolg‘iz yuborganiga ming bor pushaymon bo‘layotgandir ham. Dadam-chi? Ertaga maktabga borishim kerak. Nimalar bo‘layapti? Mashina chiroqlari yorug‘ida "Chim” degan yozuv ko‘rindi. Hali Qarshidan nariga bormaganim uchun qayerligini anglamadim. O‘n daqiqalardan keyin mashina katta yo‘ldan o‘ng tarafga burildi. Qorong‘ida o‘nqir-cho‘nqir yo‘llardan o‘tayotganimiz sezilib turardi. Yigitlarning biri:
-Rashid aka, kimnikiga haydayapsiz? -deb so‘radi.
-Oshnam bor. Shunikiga kirib ,maslahatlashib olamiz, -dedi u.
Uyga yaqinlashdik. Tashqarisida yonib turgan chiroq nuri ko‘nglimga qandaydir yorug‘lik berdi. Balki bu uyda yaxshi odamlar turishar, degan o‘y ko‘nglimni yoritardi. Oddiy, suvalmagan, hatto shiferi ham yo‘q edi uyning. Biroq hovlisi juda katta. Shaharda bunday hovlida 4-5 xo‘jalik yashashi mumkin. Buncha ovloq joy ekan.
-Qizcha, joning shirin bo‘lsa o‘z oyog‘ing bilan uyga kir. Baqirma, dodlama. Kak budto, sen o‘z xohishing bilan biz bilan ketayapsan, bundan juda xursandsan. Tushundingmi? Tushunmasang, Rasul do‘xtiringni ketidan borib munkarnakirning savollariga javob berasan. Tushinglar, qorin ham piyozning po‘sti bo‘lib ketdi. Yukxonadagi qo‘yni olib, so‘yinglar, -dedi Rashid.
Men bu guruhning boshlig‘i Rashid ekanligini bilib olgandim. Hushimdan ketgan paytim yo‘lda to‘xtab, bitta qo‘yni o‘marishgan ekan-da. Qo‘yni yerga qo‘yishdi. Mashinada noqulay kelganmi yoki urishganmi bir oyog‘ini yerga qo‘ya olmasdi. Unga rahmim keldi. "Ikkimiz bir hozir, qo‘yjon! Seni ham hozir so‘yib, pishirib yeyishlari mumkin. Meni ham... ey xudo, menga madad ber, bu barzangilar zulmidan qutqar. Dadajonimga umr ber. Rasul do‘xtirning xotiniga, yetti bolasiga chidam ber. Yoshim o‘n oltiga kirayapti. Birinchi marta senga yalinishim. Yosh jonimga jabr qilma”... deya bir joyda qaltirab turardim. Tirsagimdan ushlagan Badr kulimsirab uyga ishora qildi. Ichkaridan bo‘ynini aylantirib, ro‘mol o‘ragan, qalin chopon kiygan, yuzi katta va dumaloq, burni uzun, ko‘zlari qisiq ayol chiqib kelayotgandi.
-Opajon, qandaysiz? Cho‘li aka bormi? Mana, sizga mehmon olib keldik. Yo‘lda mashina buzilib, ozroq ivib qoldi. Kiyimini quritib olsin. Qo‘yni so‘yishsin, "jiz-biz” qilib berasiz-da.
-Hozir akangizni uyg‘otaman, -deb ayol menga o‘qrayib qarab, ortiga burilib ketdi.
Yelkasiga to‘n tashlagan, soch-soqoli o‘sib ketgan qirq yoshlar chamasidagi uy egasi chiqib,
-Xolida, chop, Rasul do‘xtirni chaqirib kel, -dedi onam.
Men onamga hayron boqdim. Yarim tun. Qorong‘idan qo‘rqaman. Onam shoshilib, dadamning yoniga kiribketdilar. Telefonimizning puli to‘lanmaganligi uchun uzib qo‘yishgan. Akam paxtada. Noiloj dadam yotgan xonaga kirdim. Rangi dokadek yuragini g‘ijimlab, o‘zini har yon tashlayotgan otajonimni ko‘rib qo‘rquvni unutdim. Rasul do‘xtir bizdan ikki bekat narida turadi. Kunduz kuni bo‘lsa ming marta borib kelishgayam rozi edim. Biroq hozir qorong‘ida, yomg‘irda... Yo‘lakning birinchi qavatida turadigan Shahnozalarning eshigini taqillatdim. Balki birga borib kelar, balki telefonidan foydalanarman. Yo‘q, hech kim javob bermadi. Yakshanba kuni mehmonga ketishgandir, degan xayol bilan soyabonimni ochib yo‘lga tushdim. Har qalay, yo‘l chetida do‘konlar qator-qator bo‘lganligi uchun chiroqlarini yoqib ketishgan ekan. "Sanam” fabrikasidan o‘tib olsam, u yog‘i yaqin. Rasul do‘xtir ham maza qilib uxlab yotgandir. U dadamni 15 yildan beri uyda davolaydi. Xayol bilan chopib ketayotganimda orqa tomondan kelib bir sharpa ikki qo‘llab belimdan aylantirib quchoqladi. Chinqirib yubordim. Biroq atrofda zog‘ yo‘q. Yaxshiroq qarasam, zog‘ yo‘q, deb adashganligimni anglab yetdim. Chunki do‘konga suyangancha turgan yana uch sharpa baravar men tomonga qo‘zg‘aldi.
-Akajon, qo‘yvoring, menda hech narsa yo‘q. Pulim ham yo‘q. Dadam og‘ir kasal. Do‘xtir chaqirishga borayapman, -dedim yalinib.
-Qaranglar, asal qiz ekan, yarim kechada pishirib qo‘yibdimi? O‘z oyog‘i bilan keldi-ya. Seni o‘zing pul, qizaloq, -dedi barzangilardan biri.
Shu payt bo‘ynimda onamning qimmatbaho zanjiri borligi yodimga tushib, jon holatda ushlab turgan nusxaning bilagidan tishlab oldim-da, yugurdim. Yuragim og‘zimga tiqilgudek bo‘lib, Rasul do‘xtirning yo‘lagiga yetib bordim. Yaxshiyamki, birinchi qavatda turadi. Qo‘llarim qaltirab ketayotganligi tufayli eshikni oyog‘im bilan tepdim. Bu orada yigitlar yo‘lakda paydo bo‘lishdi. Endi ulardan qo‘rqmayotgandim. Chunki Rasul do‘xtir sumkasini ko‘tarib chiqayotgan edi.
-Dadamning ahvoli juda og‘ir. Tez-tez yuring, tog‘a, -deb vaziyatni tushuntirdim. Do‘xtir soyabonni ko‘tarib oldi. Ikkimiz bir soyabonda tez yurib ketdik. Ellik qadamlar yurganimizdan so‘ng yigitlar ortimizdan kelayotganini sezdim.
-Bezori bolalar bor. Tog‘a, chopaylik -dedim do‘xtirga. Ular bo‘ynimdagi taqinchoqni olib qo‘yishmoqchi.
-Ey qizim. Sen o‘zing qimmatbahosan. Bular bir temirda. Sen chopqillab ketaver. Men qarib qolganman, - dedi u.
Men qadamimni tezlatdim. Shu payt ortimdan:
-Qizchani tashlab keting, do‘xtir, -degan ovoz keldi.
-Nima qilasan? Boyaqishning yuragini yoribsanlar. Shu yomg‘irda uyda o‘tirsanglar bo‘lmaydimi? Sizlardan xavotir oladigan ota-ona bo‘lmasa, bu qizni ota-onasi ilhaq kutib o‘tiribdi. Boringlar.
-Ezma ekansan, chol. Yarim kecha yo‘limdan chiqqan qizni hech qachon shunchaki qo‘yib yubormayman.
-Badr, qizni ushla.
Badr deganlari shamoldek kelib meni ushladi va qorong‘ida sal-pal yaltirab turgan mashina tomonga sudradi. Uni bir sakrab, ko‘ksiga tepdim. Orqasi bilan yiqildi.Yana qochdim. "Do‘xtir buva, yordam bering!”. Ortimga o‘girilib do‘xtir ham yordamga muhtoj ekanligini ko‘rdim. Uni qolgan yigitlar sasna daraxti yonida tepib, ayamay urishayapti.
-Qo‘yvoringlar, dadam o‘lib qoladi. Mayli, meni o‘ldirsanglar ham do‘xtir tezroq ketsin.Izimga qaytib, ular bilan olisha boshladim.Ammo uch yildan beri «Kiokushinkay»ga qatnaganim zoye ketdi. Ular ko‘pchil va baquvvat edilar.
-Badr, zog‘chaning ovozini o‘chir.
-Do‘xtirni tiriklay tashlab ketaveraylik-da.
-Qizni olib ketganimizga guvoh bo‘lmasligi kerak. Baxtiyor, bu tepkingdan pishak ham o‘lmaydi. Sharfing bilan bo‘g‘.
Bu gaplar xuddi tushimda bo‘layotgandek tuyulardi. Kiyimlarim namiqib ketganligidanmi, qo‘rquvdanmi tishlarim takkillab, bir-biriga urilardi. Nahotki, bir pasda inson hayoti ostin-ustun bo‘lib ketsa? Do‘xtirning ovozi chiqmay qoldi.
-Joni uzildi, -dedi yigitlardan biri. Qorong‘ida yo‘l girdidagi ariqqa Rasul do‘xtirning jonsiz tanasini uloqtirishdi. Men bu ko‘rgulikdan bor ovozim bilan yig‘lashni istardim, biroq og‘zimni mahkam yopgan baquvvat qo‘llar xalaqit berardi. Shu payt miyamga urilgan zarbdan esimni yo‘qotdim. Qancha behush yotganimni bilmayman. Ko‘zimni ochsam, "Neksiya” mashinasining orqa o‘rindig‘ida ikki yigitning tizzasiga yotgancha qayoqqadir olib ketilayapman. Qayoqqa?
-Meni qo‘yvoringlar. Dadam...
Ular gapimni eshitmayotganini angladim-u, o‘yga botdim. Rasul do‘xtir bilan meni kutib onam tong ottirayotgandir. Qorong‘ida yolg‘iz yuborganiga ming bor pushaymon bo‘layotgandir ham. Dadam-chi? Ertaga maktabga borishim kerak. Nimalar bo‘layapti? Mashina chiroqlari yorug‘ida "Chim” degan yozuv ko‘rindi. Hali Qarshidan nariga bormaganim uchun qayerligini anglamadim. O‘n daqiqalardan keyin mashina katta yo‘ldan o‘ng tarafga burildi. Qorong‘ida o‘nqir-cho‘nqir yo‘llardan o‘tayotganimiz sezilib turardi. Yigitlarning biri:
-Rashid aka, kimnikiga haydayapsiz? -deb so‘radi.
-Oshnam bor. Shunikiga kirib ,maslahatlashib olamiz, -dedi u.
Uyga yaqinlashdik. Tashqarisida yonib turgan chiroq nuri ko‘nglimga qandaydir yorug‘lik berdi. Balki bu uyda yaxshi odamlar turishar, degan o‘y ko‘nglimni yoritardi. Oddiy, suvalmagan, hatto shiferi ham yo‘q edi uyning. Biroq hovlisi juda katta. Shaharda bunday hovlida 4-5 xo‘jalik yashashi mumkin. Buncha ovloq joy ekan.
-Qizcha, joning shirin bo‘lsa o‘z oyog‘ing bilan uyga kir. Baqirma, dodlama. Kak budto, sen o‘z xohishing bilan biz bilan ketayapsan, bundan juda xursandsan. Tushundingmi? Tushunmasang, Rasul do‘xtiringni ketidan borib munkarnakirning savollariga javob berasan. Tushinglar, qorin ham piyozning po‘sti bo‘lib ketdi. Yukxonadagi qo‘yni olib, so‘yinglar, -dedi Rashid.
Men bu guruhning boshlig‘i Rashid ekanligini bilib olgandim. Hushimdan ketgan paytim yo‘lda to‘xtab, bitta qo‘yni o‘marishgan ekan-da. Qo‘yni yerga qo‘yishdi. Mashinada noqulay kelganmi yoki urishganmi bir oyog‘ini yerga qo‘ya olmasdi. Unga rahmim keldi. "Ikkimiz bir hozir, qo‘yjon! Seni ham hozir so‘yib, pishirib yeyishlari mumkin. Meni ham... ey xudo, menga madad ber, bu barzangilar zulmidan qutqar. Dadajonimga umr ber. Rasul do‘xtirning xotiniga, yetti bolasiga chidam ber. Yoshim o‘n oltiga kirayapti. Birinchi marta senga yalinishim. Yosh jonimga jabr qilma”... deya bir joyda qaltirab turardim. Tirsagimdan ushlagan Badr kulimsirab uyga ishora qildi. Ichkaridan bo‘ynini aylantirib, ro‘mol o‘ragan, qalin chopon kiygan, yuzi katta va dumaloq, burni uzun, ko‘zlari qisiq ayol chiqib kelayotgandi.
-Opajon, qandaysiz? Cho‘li aka bormi? Mana, sizga mehmon olib keldik. Yo‘lda mashina buzilib, ozroq ivib qoldi. Kiyimini quritib olsin. Qo‘yni so‘yishsin, "jiz-biz” qilib berasiz-da.
-Hozir akangizni uyg‘otaman, -deb ayol menga o‘qrayib qarab, ortiga burilib ketdi.
Yelkasiga to‘n tashlagan, soch-soqoli o‘sib ketgan qirq yoshlar chamasidagi uy egasi chiqib,