Tasodifiy hikoya: Bolgan vokea
Men 23 yoshdaman kecha bolgan vokeani yozaman ustozlarimni eslab makdabga borgandim yangi 18 yoshar ...davomi
Men 23 yoshdaman kecha bolgan vokeani yozaman ustozlarimni eslab makdabga borgandim yangi 18 yoshar ...davomi
TELBA... (Tanlov uchun.)
Добавил: | -MAJNUN- (13.04.2016 / 14:07) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 35944 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
TELBA...
Sobir erta tongda uyg`ondi, chaylasidan chiqib. Tog`ning eng musaffo havosidan o`pkasini to`ldirib-to`ldirib ichiga yutdi. Balant-past yerlarga ekilgan, pista daraxtlariga qaradi. Kecha tunda yog`gan yomg`ir, butun borlig`ni g`uborlardan poklaganday.
- Bularni qara farishtam! Biz ekkan daraxtlar, bu yil yanada ko`p hosil beradi. Hali yig`ib olsak judayam boyib ketamiz. O`g`limizga, O`g`limgaaa...! -chuqur uuuh tordi...
Ko`zlarini qattiq yumib, yuzini ufuqqa qaratdi. Ko`chkida halok bo`lgan rafiqasi Barchin, hali bir yoshgaham to`lmagan o`g`lini siymosini tasavurida jonlantirdi. Hayolida ular xaliham tirikday.
- Farishtam san xali ham o`sha-o`shasan.
Go`yo o`g`li, rafiqasi unga omad tilab jilmayib qaraganday, o`zining ham yuzida tabassum paydo bo`ldi.
- Farishtam san o`g`limiz bilan shu yerda turgin. Man pastga tushib bulog`dan suv olib chiqay... Ho`p-ho`p ehtiyot bo`laman. -dedida eski suv idishni olib so`qmoq yo`ldan pastga tusha boshladi...
Sobir bundan, 6 yil avval, shu bobosidan qolgan tog`dagi yerlarga, rafiqasi bilan kelgan edi. Bobosi ekkan pista daraxtlarin parvarishlab, chala joylarga o`zi ham ekan. Bir-ikkita xujra, bir-ikkita chayla qurib, bu yerlarda yashab yurishgan edi. Rafiqasi bazi-bazida pastga tushib qishlog`ga borib kelardi. O`sha kuni, Sobir rafiqasi va o`g`lini tog`da qoldirib o`zi pastga tushib ketgandi. Ammo to`satdan kelgan yomg`ir, tog`ga qaytib chiqishiga imkon bermadi. Tog`da qolgan rafiqasi va o`g`lidan qattiq xavotir olsada so`qmoqdan ko`tarila olmadi. Buni ustiga yomg`ir tongacha tinmadi. Yomg`ir tinganda esa, o`sha mudhish falokat ro`y bergan. Ularni ko`chkida qolgan jasadlarini ko`rganda esa, jinni bo`layozgan edi...
Ko`p o`tmay hammasiga ko`nikdiyu, ammo rafiqasi bilan gaplashadigan bo`lib qoldi. Tog`da yolg`iz bo`lgani uchun balat ovozda gaplashaverardi. Bor-bora bu odatga aylanib qoldi...
Telba... Odamlar uni shunday deb ataydigan bo`ldilar. Agar o`shanda bu falokat bo`lishini bilganda edi. Hech qachon rafiqasi va o`g`lini yolg`iz qoldirmagan bo`lardi. Mana yana so`qmoqdan pastga, bulog` bo`yiga tushib borar ekan. Hayotini batamom o`zgartirib yuboradigan insonni uchratishi, yetti uhlab tushiga kirmagan bo`lsa kerak...
Tuni bilan, buloq oldida qolgan. Usti boshi jiqqa ho`li. Isitmasi balantligidan yurishga ham holi qolmagan. Allaqachon o`limiga rozi bo`lib ulgurgan Ziyoda, tog`dan tushib kelayotgan. Soqol moylovi salkam bir qarich o`sib ketgan kishini ko`rib qo`rqib ketdi. Sobirni bu aftini ko`rgan kishi terorchi bo`lsa kerak deb o`ylashi aniq. Ehtimol Ziyoda ham shunday o`ylagan bo`lsa ne ajab. Shuni uchun o`zini daraxt panasiga olgandur. Lekin o`zining yorqin libosi bilan, berkinib olishni uddasidan chiqa olmadi...
Sobir hayratdan qotib qolgan edi. Qarshisida ustiga, ko`kragiga allambalolar yozilgan, qizil futbolka kiyib olgan. Buyog`iga tizzadan bir qarich baland mini yupka. Balant poshnali tufli, ilon terisiday, rang-barg kalkotka, kiyob olgan qiz qo`rquvdan yoki tog`ning salqin havosidanmi dag`-dag` qaltirar edi. Asta qizga yaqinlashdi. Qiz yanada qo`rquvga tushdimi, orqaga uch-to`rt qadam yurdiuy, nogoh oyog`i qayrilib o`tirib qoldi. Shoshgancha balant poshnali tuflisini oyog`idan yechib Sobirga o`qtaldi.
- Yaaaqinlashmang!
- San kimsan, bu yerlarda nima qilib yuribsan? -Sobir qizga yordam berish maqsadida yanada yaqinlashdi.
- Yo`qooool, o`ldiraman! -qiz yig`lab yubordi. Qo`lidagi tufli bilan urmoqqa shaylandi. Sobir qizni qo`rqitib yuborganini sezib orqaga qaytdi. Asta bulog`ga engashib, idishiga suv to`ldirar ekan, qizga etibor bermaslikka urunardi. Qizga qaramay savol berdi:
- Kimsan bu yerlarda nima qilib yuribsan?
- Adaaashib qoldim! -dedi qiz, sovuqdan qaltirab.
- Ahvoling yaxshimi, tundagi yomg`irda qolganga o`xshaysan?
- Haaa, yommmg`irrrda uviib ketdiiim... Amaaaki o`ziz kimmmsiz? -dedi qiz. Qiz amaki degani, qulog`iga g`alati eshitilib bey ehtiyor kulgusi keldi.
- Oddiy bog`bonman, yuqorida bog`im bor!
- Amaaaki yaxshiii odammmga o`xshaysiz, uyimmmga qanday ketsam booo`ladi? -dedi.
Sobir idishini to`ldirib bo`lgach, asta o`rnidan turdi.
- Anovi yerda, so`qmoq yo`l bor, pastga tushib ketaverasan katta adir keladi. Kun chiqarga qarasang daraxtlar ko`rinadi. O`sha yerda qishlog` bor. Qishlog`ga yetib olsang, uyog`iga yo`lni ko`rsatib yuborishadi!
- Uzog`mmmmi?
- Piyoda ikki soatli yo`la... Ammo san bu bigiz poshna tufliginda, bilmadim qachon yetib olasan!
- Aaaa... Boshqa yo`li... -qiz yana Sobirga qo`rqa-pisa qarab qo`ydi.
Sobirni negadur, bu qizga rahmi keldi. Asta egnidagi eskirib ketgan ko`ylagini yechdi va qiz tarafga yurdi. Qiz ham bu kishi yordam bermoqchi ekanini tushunib. Undan o`zini olib qochmadi. Sabir qizga yaqinlashar ekan, qizni yuziga ajablanib, hamda hayratlanib qarardi. Bu qizni qayeridur, rahmatli rafiqasi Barchinni yodiga solardi.
Sekingina qo`lidagi ko`ylakni qizni yelkasiga tashladi. Yana botinib, qizni yuziga qarashga urunardi. Qiz ham kiprik qoqmay Sobirga termulib turardi. Biroz sovuqdan dir-dirab turgan qizni chehrasiga termulib qoldi...
Eee voh, agar labini chetidagi xoli bo`lmaganda... Quyub qo`yganday Barchinga o`xshar ekan. Ammo... Sobir qizni usti boshiga yana bir qarab oldi. Mani Barchinginam bundayin beyhayo emasdi, u meni yuzimga tik boqmasdi. Bu kim o`z? Kiprik qoqmay termulib turibdi...
Asta qizni uvib ketgan sochlari tagiga qo`lini tiqib, kaftini orqasini qizni peshonasiga qo`ydi.
- Isitmang bor... Olov bo`lib yonyabsan!
- Boshim, aylanib ketyabdi amaki? -shivirladi qiz.
- Agar ho`p desang, tepaga chiqamiz! U yerda chaylam bor, isitmang tushganidan keyin. O`zim qishlog`ga olib borib qo`yaman!
- Mayli amaki! -dedida qo`lidagi balantposhna tuflisini oyog`iga kiya boshladi.
- Tog`ga ham, shunday oyoq kiyimda chiqadimi. Yiqilsang to`g`ri... Mana mani oyog`imdagini kiyib olaqo! -Sobir tezda oyog`idagi etigini yechib qizga uzatdi. Qiz biroz irg`andi, ammo kiyib oldi, garchi oyog`iga katta bo`lsa ham.
- Yura olasanmi, yo?
- O`zim chiqa olaman!
- Unda ortimdan yur, ehtiyot bo`l juda sirpanchiq! -dedi.
Sobir oldinda, yalang oyoq. Bir qo`lida, suv idish asta tepaga ko`tarilib borardi. Ortidan qiz ham borardi ammo, charchab qoldimi ikki-uch bor chayqalib ketdi.
- Qo`limdan ushla, bo`lmasa yeqilishing mumkun! -Sobir bir qo`lini qizga uzatdi. Qiz ham bunday yordamga juda muhtoj bo`lgani uchun, Sobirni qo`lidan mahkam ushlab oldi...
Nihoyat tepga chiqishdi. Sobir qizni, hujralardan biriga olib kirdi.
- Mana shu yerda, dam olvolishing mumkun. Man hozir, sochuq, toza kiyim olib beraman. O`zim suv isitaman agar istasang yuvinib olishing mumkun! -dedi.
Qiz bu taklifga rozi ekanligini bildirib bosh chayqab qo`ydi...
Sobir nargi hujradan rahmatli rafiqasining ko`ylak-lozimi, kovishi, rumolini olib chiqdi. O`zi esa tezda qumg`onda suv isitib bir chelak iliq suv tayorladi. O`zi asta xujraga kirdi. Qiz o`zi boshini yostiqqa qo`yib yotardi.
- Suv isitib qo`ydim... Manabu toza kiyimlar!
Sobir erta tongda uyg`ondi, chaylasidan chiqib. Tog`ning eng musaffo havosidan o`pkasini to`ldirib-to`ldirib ichiga yutdi. Balant-past yerlarga ekilgan, pista daraxtlariga qaradi. Kecha tunda yog`gan yomg`ir, butun borlig`ni g`uborlardan poklaganday.
- Bularni qara farishtam! Biz ekkan daraxtlar, bu yil yanada ko`p hosil beradi. Hali yig`ib olsak judayam boyib ketamiz. O`g`limizga, O`g`limgaaa...! -chuqur uuuh tordi...
Ko`zlarini qattiq yumib, yuzini ufuqqa qaratdi. Ko`chkida halok bo`lgan rafiqasi Barchin, hali bir yoshgaham to`lmagan o`g`lini siymosini tasavurida jonlantirdi. Hayolida ular xaliham tirikday.
- Farishtam san xali ham o`sha-o`shasan.
Go`yo o`g`li, rafiqasi unga omad tilab jilmayib qaraganday, o`zining ham yuzida tabassum paydo bo`ldi.
- Farishtam san o`g`limiz bilan shu yerda turgin. Man pastga tushib bulog`dan suv olib chiqay... Ho`p-ho`p ehtiyot bo`laman. -dedida eski suv idishni olib so`qmoq yo`ldan pastga tusha boshladi...
Sobir bundan, 6 yil avval, shu bobosidan qolgan tog`dagi yerlarga, rafiqasi bilan kelgan edi. Bobosi ekkan pista daraxtlarin parvarishlab, chala joylarga o`zi ham ekan. Bir-ikkita xujra, bir-ikkita chayla qurib, bu yerlarda yashab yurishgan edi. Rafiqasi bazi-bazida pastga tushib qishlog`ga borib kelardi. O`sha kuni, Sobir rafiqasi va o`g`lini tog`da qoldirib o`zi pastga tushib ketgandi. Ammo to`satdan kelgan yomg`ir, tog`ga qaytib chiqishiga imkon bermadi. Tog`da qolgan rafiqasi va o`g`lidan qattiq xavotir olsada so`qmoqdan ko`tarila olmadi. Buni ustiga yomg`ir tongacha tinmadi. Yomg`ir tinganda esa, o`sha mudhish falokat ro`y bergan. Ularni ko`chkida qolgan jasadlarini ko`rganda esa, jinni bo`layozgan edi...
Ko`p o`tmay hammasiga ko`nikdiyu, ammo rafiqasi bilan gaplashadigan bo`lib qoldi. Tog`da yolg`iz bo`lgani uchun balat ovozda gaplashaverardi. Bor-bora bu odatga aylanib qoldi...
Telba... Odamlar uni shunday deb ataydigan bo`ldilar. Agar o`shanda bu falokat bo`lishini bilganda edi. Hech qachon rafiqasi va o`g`lini yolg`iz qoldirmagan bo`lardi. Mana yana so`qmoqdan pastga, bulog` bo`yiga tushib borar ekan. Hayotini batamom o`zgartirib yuboradigan insonni uchratishi, yetti uhlab tushiga kirmagan bo`lsa kerak...
Tuni bilan, buloq oldida qolgan. Usti boshi jiqqa ho`li. Isitmasi balantligidan yurishga ham holi qolmagan. Allaqachon o`limiga rozi bo`lib ulgurgan Ziyoda, tog`dan tushib kelayotgan. Soqol moylovi salkam bir qarich o`sib ketgan kishini ko`rib qo`rqib ketdi. Sobirni bu aftini ko`rgan kishi terorchi bo`lsa kerak deb o`ylashi aniq. Ehtimol Ziyoda ham shunday o`ylagan bo`lsa ne ajab. Shuni uchun o`zini daraxt panasiga olgandur. Lekin o`zining yorqin libosi bilan, berkinib olishni uddasidan chiqa olmadi...
Sobir hayratdan qotib qolgan edi. Qarshisida ustiga, ko`kragiga allambalolar yozilgan, qizil futbolka kiyib olgan. Buyog`iga tizzadan bir qarich baland mini yupka. Balant poshnali tufli, ilon terisiday, rang-barg kalkotka, kiyob olgan qiz qo`rquvdan yoki tog`ning salqin havosidanmi dag`-dag` qaltirar edi. Asta qizga yaqinlashdi. Qiz yanada qo`rquvga tushdimi, orqaga uch-to`rt qadam yurdiuy, nogoh oyog`i qayrilib o`tirib qoldi. Shoshgancha balant poshnali tuflisini oyog`idan yechib Sobirga o`qtaldi.
- Yaaaqinlashmang!
- San kimsan, bu yerlarda nima qilib yuribsan? -Sobir qizga yordam berish maqsadida yanada yaqinlashdi.
- Yo`qooool, o`ldiraman! -qiz yig`lab yubordi. Qo`lidagi tufli bilan urmoqqa shaylandi. Sobir qizni qo`rqitib yuborganini sezib orqaga qaytdi. Asta bulog`ga engashib, idishiga suv to`ldirar ekan, qizga etibor bermaslikka urunardi. Qizga qaramay savol berdi:
- Kimsan bu yerlarda nima qilib yuribsan?
- Adaaashib qoldim! -dedi qiz, sovuqdan qaltirab.
- Ahvoling yaxshimi, tundagi yomg`irda qolganga o`xshaysan?
- Haaa, yommmg`irrrda uviib ketdiiim... Amaaaki o`ziz kimmmsiz? -dedi qiz. Qiz amaki degani, qulog`iga g`alati eshitilib bey ehtiyor kulgusi keldi.
- Oddiy bog`bonman, yuqorida bog`im bor!
- Amaaaki yaxshiii odammmga o`xshaysiz, uyimmmga qanday ketsam booo`ladi? -dedi.
Sobir idishini to`ldirib bo`lgach, asta o`rnidan turdi.
- Anovi yerda, so`qmoq yo`l bor, pastga tushib ketaverasan katta adir keladi. Kun chiqarga qarasang daraxtlar ko`rinadi. O`sha yerda qishlog` bor. Qishlog`ga yetib olsang, uyog`iga yo`lni ko`rsatib yuborishadi!
- Uzog`mmmmi?
- Piyoda ikki soatli yo`la... Ammo san bu bigiz poshna tufliginda, bilmadim qachon yetib olasan!
- Aaaa... Boshqa yo`li... -qiz yana Sobirga qo`rqa-pisa qarab qo`ydi.
Sobirni negadur, bu qizga rahmi keldi. Asta egnidagi eskirib ketgan ko`ylagini yechdi va qiz tarafga yurdi. Qiz ham bu kishi yordam bermoqchi ekanini tushunib. Undan o`zini olib qochmadi. Sabir qizga yaqinlashar ekan, qizni yuziga ajablanib, hamda hayratlanib qarardi. Bu qizni qayeridur, rahmatli rafiqasi Barchinni yodiga solardi.
Sekingina qo`lidagi ko`ylakni qizni yelkasiga tashladi. Yana botinib, qizni yuziga qarashga urunardi. Qiz ham kiprik qoqmay Sobirga termulib turardi. Biroz sovuqdan dir-dirab turgan qizni chehrasiga termulib qoldi...
Eee voh, agar labini chetidagi xoli bo`lmaganda... Quyub qo`yganday Barchinga o`xshar ekan. Ammo... Sobir qizni usti boshiga yana bir qarab oldi. Mani Barchinginam bundayin beyhayo emasdi, u meni yuzimga tik boqmasdi. Bu kim o`z? Kiprik qoqmay termulib turibdi...
Asta qizni uvib ketgan sochlari tagiga qo`lini tiqib, kaftini orqasini qizni peshonasiga qo`ydi.
- Isitmang bor... Olov bo`lib yonyabsan!
- Boshim, aylanib ketyabdi amaki? -shivirladi qiz.
- Agar ho`p desang, tepaga chiqamiz! U yerda chaylam bor, isitmang tushganidan keyin. O`zim qishlog`ga olib borib qo`yaman!
- Mayli amaki! -dedida qo`lidagi balantposhna tuflisini oyog`iga kiya boshladi.
- Tog`ga ham, shunday oyoq kiyimda chiqadimi. Yiqilsang to`g`ri... Mana mani oyog`imdagini kiyib olaqo! -Sobir tezda oyog`idagi etigini yechib qizga uzatdi. Qiz biroz irg`andi, ammo kiyib oldi, garchi oyog`iga katta bo`lsa ham.
- Yura olasanmi, yo?
- O`zim chiqa olaman!
- Unda ortimdan yur, ehtiyot bo`l juda sirpanchiq! -dedi.
Sobir oldinda, yalang oyoq. Bir qo`lida, suv idish asta tepaga ko`tarilib borardi. Ortidan qiz ham borardi ammo, charchab qoldimi ikki-uch bor chayqalib ketdi.
- Qo`limdan ushla, bo`lmasa yeqilishing mumkun! -Sobir bir qo`lini qizga uzatdi. Qiz ham bunday yordamga juda muhtoj bo`lgani uchun, Sobirni qo`lidan mahkam ushlab oldi...
Nihoyat tepga chiqishdi. Sobir qizni, hujralardan biriga olib kirdi.
- Mana shu yerda, dam olvolishing mumkun. Man hozir, sochuq, toza kiyim olib beraman. O`zim suv isitaman agar istasang yuvinib olishing mumkun! -dedi.
Qiz bu taklifga rozi ekanligini bildirib bosh chayqab qo`ydi...
Sobir nargi hujradan rahmatli rafiqasining ko`ylak-lozimi, kovishi, rumolini olib chiqdi. O`zi esa tezda qumg`onda suv isitib bir chelak iliq suv tayorladi. O`zi asta xujraga kirdi. Qiz o`zi boshini yostiqqa qo`yib yotardi.
- Suv isitib qo`ydim... Manabu toza kiyimlar!