Tasodifiy hikoya: odamlar orasida 4
Yaponlarda shunday gap bor "bo'ron qanchalik chiranmasin tog' hech qachon tiz cho'kmaydi". Saida ert...davomi
Yaponlarda shunday gap bor "bo'ron qanchalik chiranmasin tog' hech qachon tiz cho'kmaydi". Saida ert...davomi
NOMUS... ( III )
Добавил: | -MAJNUN- (01.04.2017 / 23:38) |
Рейтинг: | (1) |
Прочтений: | 28108 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
NOMUS...
Avvalgi qismlar...
I-QISM...
II-QISM...
Mashinani, yog`iga qarab benzinini to`ldirdi. Hatto, u-yer-bu yerini ham artib, mator qizishi uchun kalitini burab yurg`azib ham qo`ydi.
O`zi esa singlisini xonasiga kirib, javonlardagi taxlangan kiyimlarini bir sumkaga joylab chiqdi...
Mashina bilan darvozdan chiqar ekan, qo`llarini duoga ochib, o`ziga oq yo`l so`radi.
Avval mashina ro`lini chapga, qishloq etagidagi qabriston tomon burdi. Ota-onasi qabrlari boshiga kelib, ularga atab tilovat qildi. So`ng anchayin hotirjamlik bilan kasalxona tomon oshiqdi...
Asta palatga kirib bordi. Ikki kishilik palata o`ng tomondagi kiravatda singlisi, chap tomonda o`rta yoshlardagi ayol o`tirardi. Temur ayol bilan salomlashdi. Akasini ovozidan tanib, sho`sha-pisha o`rnidan qo`zg`algan Ruhshona hayratdan qotib qoldi. Kecha nafrat bilan boqib, g`azabda eshik tutquchini yulib, zarda bilan chiqib ketgan akasi o`rnida. Orasta kiyingan, soqol-moylovi olinib, sochlariga taralgan. Avvalgidek mehrli nigohlar bilan boqadigan akasini ko`rdi. Tumur Ruhshonani yoniga cho`kdi, yelkasini yelkasiga tekkazib ham oldi.
Xonadosh ayol, nozik gaplar bo`lini fahmladimi! Yoki o`zini boshqa zarur ishi bilanmi! ``Hozir kelaman.`` degancha chiqib ketdi.
Temur ko`p jim o`tirmadi.
- Tuzukmisan endi?
Ruhshona hali ham ko`zlariga ishonmay, qo`rqa akasiga bir ko`z tashlab qo`ydi.
- Hech qayering og`rimayabdimi?
Ruhshona bosh chayqadi.
- Unday bo`lsa yaxshi!
Temur asta Ruhshonani qo`llaridan tutdi. Titrayotgan barmoqlarni, ohista siladi.
Temur kuldi.
- Hayot ham huddi turfa yo`llarga o`xshash, gohi ravon, gohi balant pas, o`ydin chuqur. Yaxshi shofyor, mashinasini qadriga yetgan shafyor tekis, ravon yo`lni tanlab yuradi... Lekin bazida shunday vaziyatlar bo`larkanki, mashina g`ildir chuqorga tushar ekan-u, sen rul chambaragini boshqara olmay yo`lingdan, adashib chetga chiqib ketar ekansan...
Ruhshona boshlarini egib, yarim faylasufga aylanib qolgan akasiga ko`z qirini tashlab qo`ydi.
- Hee jin ursin zamon zo`rniki ekan, nailoj...
Temurni hursunib aytgan bu so`zlaridan keyin. Ruhshona tinmay barmoqlarini silayotgan akasini qo`llarini siqimlab, so`zlarini maqullaganday manoli kipriq qoqib qo`ydi.
- Eng og`ir, gunohlardan biri omonatga hiyonat qilish ekan! Hamma tirik, insonlarning, bizni seni, meni jonimiz yaratganning omonati... Yaratgan har bandasini sinar ekan, kimgadur boylik, kimgadur dard... Deyishad-yu sinovli dunyo deb. Hozr biz ham sinovdamiz... Ahir shodon kunlarimiz ham ko`p bo`lgan-ku to`g`rimi?
- Him... -dedi Ruhshona akasiga yana yelka suyab.
- Shu sinovlardan, o`tib olsak, yana ravon charog`on yo`lga tushib olamiz... Men bunga ishonaman... -Temur bir oz jimib qoldi, - Sen ham menga omonatsan, oyim, dadamdan qolgan omonat... Bu hayotda hechkimga keraksiz bo`lib yashashni nima qizig`i bor? Sinovlar qarshisida ojiz qolsang! Keyin men nima qilaman? Uyoqda yaratganga, oyim, dadamga nima deyman? - Temurni ovizi bo`gildi, - Sensiz yashab nima qildim!
Ruhshonani lablari titrab, ko`zlari chirt yumulib yosh tomchiladi...
Temur singlisini qo`llarini, yuziga bosdi.
- Yashagim kelyabdi, yashagim! Sinovlarga dosh berib bo`lsa ham yaxshagim kelyabdi!
Ruhshonaning past ingroq ovozi keldi. Gipis qo`lini yuqoriga ko`tarib, chiqib turgan barmoqlari bilan labini to`sdi.
- Yashaymiz-a?
- Ha, akajon...
Ruhshona tog`day tirgovich bo`lib tuyulayotgan, akasini yelkalariga boshini qo`yib oldi.
- Meni singlim bardoshli, sabirli, uni qo`lidan ahmoqgarchilik kelmaydi!
- Yo`q, kelmaydi...
Temur jilmayib uni ko`z yoshlarini artib qo`ydi.
- Ketamizmi?
- Ha, ketamiz!
Unda tayorlan men do`ktirga uchrab chiqaman...
* * * * *
Katta yo`lga chiqqanlaridan keyin, boshqa tomonga burulganlarini ko`rib Ruhshona hayron bo`lib Temurga qarab qo`ydi. Oynacha orqali, orqa o`rindiqda o`tirgan singlisiga mayin jilmayib gapirdi:
- Bir-ikki hafta ammamlarnikida turasan. Har qalay bahavo joylar, maqulmi?
Ruhshona yonidagi sumkaga bir qarab oldi.
- Maqul...
- Ha, yoningdagi sumkada, kiyimlaring qara kami bo`lsa uyga borib kelamiz?
Ruhshona sumka ichiga bir nazar tashlagan bo`ldi.
- Shartmas!
- Yaxshi. Qorning ham rosa ochgandur-a?
- Kelmasizgan biroz avval kasha berishgandi...
- Eee kashga ham qorin to`yarkanmi! ``Akam meni yolg`iz tashlab ketdi!`` -deb tomog`ingdan ovqat ham o`tmagandur?
Ruhshona ``yo`q!`` desa yolg`on gapirgan bo`ladi. Shuni uchun manoli bosh qimirlatib qo`ydi.
- Shu yaqinroqda, zo`r go`ja pishiradigan joy bor, hozir kirib ovqatlanib olamiz!
Yemakxonaga kirib, stulga o`tirishdi. Dastyor choy non olib keldi. Tumur shoshgancha nonni burdaladi. So`ng choynakni yoniga tortib bir piyola choy quydi va singlisini gips qo`liga ishora qildi.
- Hijolat bo`lma olaqo. Bu qo`l bilan, choy quyib bo`ladimi, - jilmayib kuldi, - To`kvorsang pa-pa bo`lib qolasan!
Akasini bu so`zidan yuziga tasbassum yugurdi. Bolaligida. Issiqni ``pa-pa``, og`riyotgan yerni ``va-va``, kir, yomon narsani ``qi-ha`` der edi.
Ovqat ham keldi.
- Ol singlim olaqo, - Temur bismilloo aytib, bir qoshiqni og`ziga soldi. - Mazzasiga gap yo`q! Yoy nega yemayabsan ol. Yo o`zim samolyot qilib ovqatlantirib qo`yaymi erkatoy?
Ruhshona kulib, bosh chayqadi.
- O`zim akajon...
Ruhshona luqmasini chaynar ekan, o`zini quvnoq hazilkash qilib ko`rsatib. Ko`nglini ko`tarishga, hayot qanchalik go`zal ekaniga ishontirishga harakat qilayotgan akasiga qarab rahmi kelar. O`zidan, qilishga chog`langan nomaqbul ishi uchun nafratlanib ketardi...
Ovqatlanib bo`lgach, yo`lga otlandilar. Yo`l bo`yi bir og`iz ham gaplashishmadilar.
Negadur yo`l adog`iga yaqinlashganlarisayin, Ruhshonani ko`ngli, allanechuk g`ashlana boshladi. Ko`ngli sezganday, ammasini uyiga yaqin kelganda mashina sekinlab ortiga burulib to`xtadi.
- Manabuni olib qo`y, -Temur cho`ntagidan ozroq miqdordagi pulni chiqarib, orqa o`rindiqdagi singlisiga uzatdi, - Bir nechakun, ammam bilan yashab tur. Bekor o`tirma, yumushlarga qarash. Ishga chalg`isang, boshingdagi o`ylardan halos bo`lasan. Endi tush...
Ruhshona bir so`z qaytarmay, mashinadan tushdi. Yon tomonga turib, boshini quyi solgancha turib qoldi.
Temur esa, kelgan yo`li tomon, ko`z tikkancha qimir etmadi. Hatto qayrilib qarab ham qo`ymadi.
- Istasang bo`lgan voqealarni ammamga tushuntir. Har qalay, ayol kishi tushunsalar kerak. Aytging kelmasa, aytma! Vaqti soati kelib hammasi o`z iziga tushadi...
Ruhshona boshini hiyol ko`tarib, ko`z ostidan qaradi.
- Sizchi?
- Meni ishlarim bor, -mashina yurdi, - Omon bo`l, erkatoyim...
Mashina qo`zg`aldi, tobora uzoqlashar ekan, Temur yon oynachada borgansayin kichik bo`lib ko`rinayotgan singlisiga qarab-qarab qo`yardi...
Ruhshona, ko`chani changitib ketayotgan, mashina ortidan kuzatib
Avvalgi qismlar...
I-QISM...
II-QISM...
Mashinani, yog`iga qarab benzinini to`ldirdi. Hatto, u-yer-bu yerini ham artib, mator qizishi uchun kalitini burab yurg`azib ham qo`ydi.
O`zi esa singlisini xonasiga kirib, javonlardagi taxlangan kiyimlarini bir sumkaga joylab chiqdi...
Mashina bilan darvozdan chiqar ekan, qo`llarini duoga ochib, o`ziga oq yo`l so`radi.
Avval mashina ro`lini chapga, qishloq etagidagi qabriston tomon burdi. Ota-onasi qabrlari boshiga kelib, ularga atab tilovat qildi. So`ng anchayin hotirjamlik bilan kasalxona tomon oshiqdi...
Asta palatga kirib bordi. Ikki kishilik palata o`ng tomondagi kiravatda singlisi, chap tomonda o`rta yoshlardagi ayol o`tirardi. Temur ayol bilan salomlashdi. Akasini ovozidan tanib, sho`sha-pisha o`rnidan qo`zg`algan Ruhshona hayratdan qotib qoldi. Kecha nafrat bilan boqib, g`azabda eshik tutquchini yulib, zarda bilan chiqib ketgan akasi o`rnida. Orasta kiyingan, soqol-moylovi olinib, sochlariga taralgan. Avvalgidek mehrli nigohlar bilan boqadigan akasini ko`rdi. Tumur Ruhshonani yoniga cho`kdi, yelkasini yelkasiga tekkazib ham oldi.
Xonadosh ayol, nozik gaplar bo`lini fahmladimi! Yoki o`zini boshqa zarur ishi bilanmi! ``Hozir kelaman.`` degancha chiqib ketdi.
Temur ko`p jim o`tirmadi.
- Tuzukmisan endi?
Ruhshona hali ham ko`zlariga ishonmay, qo`rqa akasiga bir ko`z tashlab qo`ydi.
- Hech qayering og`rimayabdimi?
Ruhshona bosh chayqadi.
- Unday bo`lsa yaxshi!
Temur asta Ruhshonani qo`llaridan tutdi. Titrayotgan barmoqlarni, ohista siladi.
Temur kuldi.
- Hayot ham huddi turfa yo`llarga o`xshash, gohi ravon, gohi balant pas, o`ydin chuqur. Yaxshi shofyor, mashinasini qadriga yetgan shafyor tekis, ravon yo`lni tanlab yuradi... Lekin bazida shunday vaziyatlar bo`larkanki, mashina g`ildir chuqorga tushar ekan-u, sen rul chambaragini boshqara olmay yo`lingdan, adashib chetga chiqib ketar ekansan...
Ruhshona boshlarini egib, yarim faylasufga aylanib qolgan akasiga ko`z qirini tashlab qo`ydi.
- Hee jin ursin zamon zo`rniki ekan, nailoj...
Temurni hursunib aytgan bu so`zlaridan keyin. Ruhshona tinmay barmoqlarini silayotgan akasini qo`llarini siqimlab, so`zlarini maqullaganday manoli kipriq qoqib qo`ydi.
- Eng og`ir, gunohlardan biri omonatga hiyonat qilish ekan! Hamma tirik, insonlarning, bizni seni, meni jonimiz yaratganning omonati... Yaratgan har bandasini sinar ekan, kimgadur boylik, kimgadur dard... Deyishad-yu sinovli dunyo deb. Hozr biz ham sinovdamiz... Ahir shodon kunlarimiz ham ko`p bo`lgan-ku to`g`rimi?
- Him... -dedi Ruhshona akasiga yana yelka suyab.
- Shu sinovlardan, o`tib olsak, yana ravon charog`on yo`lga tushib olamiz... Men bunga ishonaman... -Temur bir oz jimib qoldi, - Sen ham menga omonatsan, oyim, dadamdan qolgan omonat... Bu hayotda hechkimga keraksiz bo`lib yashashni nima qizig`i bor? Sinovlar qarshisida ojiz qolsang! Keyin men nima qilaman? Uyoqda yaratganga, oyim, dadamga nima deyman? - Temurni ovizi bo`gildi, - Sensiz yashab nima qildim!
Ruhshonani lablari titrab, ko`zlari chirt yumulib yosh tomchiladi...
Temur singlisini qo`llarini, yuziga bosdi.
- Yashagim kelyabdi, yashagim! Sinovlarga dosh berib bo`lsa ham yaxshagim kelyabdi!
Ruhshonaning past ingroq ovozi keldi. Gipis qo`lini yuqoriga ko`tarib, chiqib turgan barmoqlari bilan labini to`sdi.
- Yashaymiz-a?
- Ha, akajon...
Ruhshona tog`day tirgovich bo`lib tuyulayotgan, akasini yelkalariga boshini qo`yib oldi.
- Meni singlim bardoshli, sabirli, uni qo`lidan ahmoqgarchilik kelmaydi!
- Yo`q, kelmaydi...
Temur jilmayib uni ko`z yoshlarini artib qo`ydi.
- Ketamizmi?
- Ha, ketamiz!
Unda tayorlan men do`ktirga uchrab chiqaman...
* * * * *
Katta yo`lga chiqqanlaridan keyin, boshqa tomonga burulganlarini ko`rib Ruhshona hayron bo`lib Temurga qarab qo`ydi. Oynacha orqali, orqa o`rindiqda o`tirgan singlisiga mayin jilmayib gapirdi:
- Bir-ikki hafta ammamlarnikida turasan. Har qalay bahavo joylar, maqulmi?
Ruhshona yonidagi sumkaga bir qarab oldi.
- Maqul...
- Ha, yoningdagi sumkada, kiyimlaring qara kami bo`lsa uyga borib kelamiz?
Ruhshona sumka ichiga bir nazar tashlagan bo`ldi.
- Shartmas!
- Yaxshi. Qorning ham rosa ochgandur-a?
- Kelmasizgan biroz avval kasha berishgandi...
- Eee kashga ham qorin to`yarkanmi! ``Akam meni yolg`iz tashlab ketdi!`` -deb tomog`ingdan ovqat ham o`tmagandur?
Ruhshona ``yo`q!`` desa yolg`on gapirgan bo`ladi. Shuni uchun manoli bosh qimirlatib qo`ydi.
- Shu yaqinroqda, zo`r go`ja pishiradigan joy bor, hozir kirib ovqatlanib olamiz!
Yemakxonaga kirib, stulga o`tirishdi. Dastyor choy non olib keldi. Tumur shoshgancha nonni burdaladi. So`ng choynakni yoniga tortib bir piyola choy quydi va singlisini gips qo`liga ishora qildi.
- Hijolat bo`lma olaqo. Bu qo`l bilan, choy quyib bo`ladimi, - jilmayib kuldi, - To`kvorsang pa-pa bo`lib qolasan!
Akasini bu so`zidan yuziga tasbassum yugurdi. Bolaligida. Issiqni ``pa-pa``, og`riyotgan yerni ``va-va``, kir, yomon narsani ``qi-ha`` der edi.
Ovqat ham keldi.
- Ol singlim olaqo, - Temur bismilloo aytib, bir qoshiqni og`ziga soldi. - Mazzasiga gap yo`q! Yoy nega yemayabsan ol. Yo o`zim samolyot qilib ovqatlantirib qo`yaymi erkatoy?
Ruhshona kulib, bosh chayqadi.
- O`zim akajon...
Ruhshona luqmasini chaynar ekan, o`zini quvnoq hazilkash qilib ko`rsatib. Ko`nglini ko`tarishga, hayot qanchalik go`zal ekaniga ishontirishga harakat qilayotgan akasiga qarab rahmi kelar. O`zidan, qilishga chog`langan nomaqbul ishi uchun nafratlanib ketardi...
Ovqatlanib bo`lgach, yo`lga otlandilar. Yo`l bo`yi bir og`iz ham gaplashishmadilar.
Negadur yo`l adog`iga yaqinlashganlarisayin, Ruhshonani ko`ngli, allanechuk g`ashlana boshladi. Ko`ngli sezganday, ammasini uyiga yaqin kelganda mashina sekinlab ortiga burulib to`xtadi.
- Manabuni olib qo`y, -Temur cho`ntagidan ozroq miqdordagi pulni chiqarib, orqa o`rindiqdagi singlisiga uzatdi, - Bir nechakun, ammam bilan yashab tur. Bekor o`tirma, yumushlarga qarash. Ishga chalg`isang, boshingdagi o`ylardan halos bo`lasan. Endi tush...
Ruhshona bir so`z qaytarmay, mashinadan tushdi. Yon tomonga turib, boshini quyi solgancha turib qoldi.
Temur esa, kelgan yo`li tomon, ko`z tikkancha qimir etmadi. Hatto qayrilib qarab ham qo`ymadi.
- Istasang bo`lgan voqealarni ammamga tushuntir. Har qalay, ayol kishi tushunsalar kerak. Aytging kelmasa, aytma! Vaqti soati kelib hammasi o`z iziga tushadi...
Ruhshona boshini hiyol ko`tarib, ko`z ostidan qaradi.
- Sizchi?
- Meni ishlarim bor, -mashina yurdi, - Omon bo`l, erkatoyim...
Mashina qo`zg`aldi, tobora uzoqlashar ekan, Temur yon oynachada borgansayin kichik bo`lib ko`rinayotgan singlisiga qarab-qarab qo`yardi...
Ruhshona, ko`chani changitib ketayotgan, mashina ortidan kuzatib