Tasodifiy hikoya: eeeskii 10 yillik latifalar xd
Бозорда бодринг сотиб олишга навбатда турган аёллардан бири сотувчига дебди:менга узунларидан тортин...davomi

— degan jarangdor so’roqdan so’ng o’zimga keldim va so’zlashga oshiqdim.

Hurmatga loyiq akalardan keyin gapirish uchun davraga chiqdim. “O’n boshi” “yigirma boshi” yigitlar so’z olishdi. O’ylab yurgan chin dil tilaklarimni aytish fursati etganidan yuragim hapriqib ketdi. Takrorlanuvchi tabriklardan so’ng uchinchi bo’lib so’z oldim. Biroq, olomon ichidan ajralib chiqqunimcha kayfiyatim loyqalandi. Bizga “rahbarcha” bo’lgan sariq soch “bor-yo’q” pakana asabimni yulib oldi.

— E, nima qilasan donolik qilib?! Shuncha kattalar turganda... — dedi o’zining qatorida turganlarni ko’rsatib — O’zingcha...

Uning bir tomonni ko’ruvchi ko’zlarini o’yib olgim keldi. Ammo, o’rni emasdi. O’zimni yo’qotmaslik uchun kaltabin, kalta bo’yliga qattiq o’qraydim-u indamadim. Shoshib davra markaziga intildim. So’z navbati etgach, to’rt qator turgan qaro ko’zlarga sukut berib o’zimga kelish uchun nafaslanmay biroz jim turdim.

— Assalomu alaykum, hurmatli ustozlar, akalar, tengdoshlar! Barchaga xayrli kech! Bugun qo’shaloq bayramda so’z aytar ekanman, reja to’lishiga hissa qo’shgan barcha terimchilarga rahmatnoma taqdim etaman. Bilagingizga quvvat yog’ilib belingiz kuchga to’lsin! Bu zahmatli mehnatda ustozlar o’rni kattadir. Bizga pishloqli nonushta, qo’sh kosali tushlik, doshqozonda kechlik-osh tayyorlab bergan ustozlarga... us...— jo’shqin nutqimning shu joyida duduqlanib qoldim.— ustozlarga minnatdorchilik bildiraman. O’zim va paxtakorlar nomidan. Paytdan foydalanib shogirdlariga mehribon ustozlarga uch tilak, dil tilak tilamoqchiman. Hurmatli, ustozlar, sochingizda oq, ko’zingizda dog’, yo’lingizda choh bo’lmasin! e’tiborlaringiz uchun rahmat.

O’qituvchilarning-da mehr bilan qarsak chalayotganlarini ko’rib mamnun bo’ldim. So’z boshi bo’lgan o’qituvchi tabriklar qismiga yakun yasalganligini bildirdi.

— Necha marta aytaman sizlarga, hamma “katta” odamlar sizlarning ichingizda deb. Mana yana bitta katta odam. Saflaringizga yaqindagina qo’shilgan bo’lsa ham buning gapirishini qaranglar. O’rganinglar. Men ishonaman. Bu boladan katta bir odam chiqadi. Hali bunaqasini ko’rmaganman, eshitmaganman. Uning uchun yana bir marta qarsak chalinglar. Olqishlanglar...

Bu gaplar tegishli bo’lgan yigit o’zini bilmaganga solib turdi. Yigit (kimligini aytgim kelmayotir) bildirilgan ishonchdan bir qop semirsa, sariq soch pakananing kuyib ketganligidan o’n qop semiradi.

Bu haqdagi so’z uxlash onida ham davom etdi. “E, tengdosh, qoyil...”, “Ey, elkadosh, qoyil senga! Zo’r gapirding. Gap yo’q. — deyishdi turli tarafdan.

Yigit esa xo’rsindi.

— Ey, buni ko’rolmaydiganlar ko’p. — dedi keyin hammaga eshitarli qilib.

— Ey, ular odammas... E, parvo qilma... — deb ovutmoqqa urinishdi.

Ammo, ko’ngil deganlari xonamiz kabi zim-ziyo edi. Ancha paytgacha uxlolmay qiynaldim. G’ijirlama o’rnimni g’ijirlatib u yon, bu yon ag’anardim.

Tongda hech kimning yuziga samimiy boqmay dalaga bordim. Elkadoshlarimni ortda qoldirish uchun egat o’rtasi tomon tezroq o’rmaladim. Yoniga befarq qarolmas qarog’larim yoshlanib ketdi. Nima uchun, nega savollari qalbimni tirnardi, yo’limni to’smoqchi bo’lganligini siar tushunolmasdim.

“Ilon, ilo-o-on” ovozni eshitib xayolim bo’lindi. Ne so’zligini bilish uchun ortimga qaytdim. Aylana hosil qilgan tengdoshlarim yo’g’onroq qora ilon atrofida nima qilish kerakligini bilmay kuzatib turishardi. Men davraga qo’shilib cho’chimay ilon tomon qadam qo’ydim. Har kim har xilcha tanbeh berdi.

— Qoch, o’lasan!

— Chaqadi.

Ularning so’zlariga pavo qilmay ilonga bir qadam-cha yaqin bordim. Ilon juda tez harakatlanar edi. Dumidan ushlashning iloji yo’q. Unga tikilib biroz turib qoldim. O’ylab turishning payti emasdi. Miyamga kelgan birinchi fikrni amalda qo’lladim. Paxta bilan yarim bo’lgan etagimni ilonning ustiga yopdim-da, ilonning dumidan ushlab tepaga ko’tardim. Davrada engillanish ovozi yangradi.

— Ha-h...

Uzoqdan sariq sochning yugurib kelayotgani ko’rindi. Ilonni elim idishga solayotganimda u yonimizga etib keldi. Hansirayotgan rahbarchamizning g’ilay ko’zlari sovuq yaltirayotganligini ko’rdim. U ilonni qo’yib yuborishimni so’radi. So’zlash ohangida xavotirdan ko’ra, qahramonlikni tezroq tugatishga undash fikri sezilib turardi. U ilonni qo’yib yuborishimni aytdi. Qaysarligim shu darajaga etdiki, uning gaplarini eshitmaganlikka oldim o’zimni. Besh-olti marta otimni aytib qattiq baqirgandan so’ng unga qaradim. Ilonning ko’zlarini uning ko’zlariga o’xshatdim. U hammaga jo’nash haqida buyruq berdi. Boshliqqa telefon qilayotganligini bilgach, ilonni aylantirib-aylantirib zovur tarafga uloqtirdim. Shundan keyingina u mening oldimga yaqin kelishga jur’at etdi. Tergan paxtamning kamligini ko’rib boshliqni chaqirish uchun bahonalar etarli ekanligi angladi. Uyali aloqasida boshliqqa meni yomonlayotganligini eshitgan-cha egatimga engashdim. Bir to’kim terishga ulgurmasimdan paykal chetida shoshib yurar boshliq ko’rindi. Uch marta chaqirganlaridan so’ng boshimni eggancha egatdan chiqdim. Ularga yaqinlashmasimdan sariq soch ayblarimni sanay ketdi.

— O’zi termagani, mayli, atrofiga bolalarni to’plab tomosha ko’rsatyapti.

Ilon tutganimni aytmadi. Ilon haqida gapirsa boshliqning kechirishi osonlashardi.

— H-e... to’nka, — dedi oxirgi so’zni yarim yamlab.

Haddingdan oshding degan ma’noda unga o’qrayib qaradim. Kechirim so’rash niyatim yo’qligini sezgach, ortiqroq jazo qo’llashni lozim topishdi.

— Bor. Bo’shat etagingni. Chiqib ket daladan.

Menga farqi yo’q edi. Besh qadamlar chamasi uzoqlashib jo’rttaga asabiga tegishdim.

— Etakni topshiray-mi yo o’zim bilan olib ketaveray-mi?

Sariq yana so’z jilovini ixtiyoriga oldi. Uning gapirgani kecha tushlik mahali yigirma kishilik davrada “chordona” qurib qoyilmaqom she’r o’qiganim haqida edi.

— O’rtoq boshliq, bilasiz-mi... Bu dalaga kitob olib keladi. Yoniga bolalarni to’plab kitob o’qish bilan ishdan qoldiradi.

Bu gapdan so’ng ilon tugul ajdaho ham po’st tashlardi. Ortimga qaytib sariqqa qo’limni siltadim.

— Eh... — “haromi” demoqchi bo’ldim-u o’zimni tiydim. Ko’zlarim nafratdan yumilib ketdi. Barcha dardni ichimga yutdim.— Eh... O’v... Tuhmat qilsang kattaroq tuhmat qil!— pastkash demoqchi bo’lganimda boshliq ko’ksimdan itardi.

— Bor... Bor... Bo’pti... Paxtangni ter. Boshqa takrorlanmasin.

Ortimga burildim.

Va mana shu ortimga burilganim uchun hech qachon o’zimni kechirolmayman. O’shal onda ortga qaytmasligim kerak edi. Tip-tikka sariq soch ustiga bostirib sariq boshidan mushtlar yog’dirishim shart edi! Ha, shart! Suyaklari zirqiraguncha mushtlab hushini boshidan uchirardim. Yiqitib mazza qilib tepkilardim. Aslo ayamay. Endi o’sha kaltaklar bilan o’zimni savalayman. Chunkim, u nodon nohaq edi! Ha, nohaq! Bunday bo’hton qilishga haqqi yo’q edi. Xo’p, atrofimga odam to’plab kitob o’qiganimda ham... Savob ish bo’lardi-ku... Eng avvalo, charchagan terimchilarga yoqarmidi. Men bu bo’htonni aslo qabul qilolmadim. Joyi kelsa, aytganimdan battar qilib kaltaklash umidim bor. Nohaqni jazolamaganim