Tasodifiy hikoya: 101 qungiroq (06)
- Assalomu alaykum, Umida opa. YAxshimisiz? - Vaalеykum assalom. Raxmat, o`zing tuzukmisan? - Хudoga...davomi

uchun emas « erka qizim,asal qizim » deb ardoqlaydigan otasi uchun ,yeru ko'kka ishonmaydigan akalarining yuzini yerga qaratgani,suyangan tog'larining boshini egib qo'ygani uchun yig'ladi.
Agar bilib qolishsa nima bo'ladi? Nima qilsin,anavi maraz aytganiday oldirib tashlasinmi? Axir birinchi farzandni oldirish keyin farzand ko'rmaydi degani-ku.Nima sen farzand ko'rmoqchimisan? -O'zi bilan o'zi olishardi Zarifa. Endi sen yuraging ostida o'sayotgan bolang uchun yashaysan.Sening gunohingga u aybdor emas.Yig'idan ko'zlari shishib ketgan Zarifa bir qarorga keldi.
* * *
Yoz.Jazirama issiq.Sharif ota xovlidagi o'rik daraxti tagidagi so'rida choy ichib o'tiribdi.Darvoza ochilib,qo'lida tugun bilan Zarifaning onasi Zaynab xola ko'rindi.
-Xa,otasi,yaxshi o'tiribsizmi? Kun biram qizidi-yey... Charlar yaxshi o'tdi.O'rtog'ingizning qizi chiroyli kelin bo'ldi.Baxtini bersin iloxim,- dedi Zaynab xola tugunini ocharkan.
-E,onasi,aytganing kelsin,yoshlar baxtli bo'lsin. Mening yagona qizim xam bir kuni suluv kelin bo'ladi,nasib qilsa...
Bu so'zlarni oshxonada turib eshitgan Zarifaning ko'zlari yoshlandi.
«Ox,otajonim- a,qizingiz endi kelin bo'lolmaydi. U sizning ishonchingizni oqlolmadi.Nobakor farzandingizni,ko'zlari kech ochilgan qizingizni kechiring,otajon».
-Zarifa,- Zaynab xola oshxona tomonga qaradi.
Zarifa ko'z yoshlarini artib,ota-onasini oldiga chiqdi.
-Kel bolam,mana bulardan ye,to'yniki.Sening xam to'yingni ko'raylik,bolam.Xammani to'yga yetkazsin.
Qiz so'riga kelib o'tirdi.Ota-ona qizlarini hech bunday xolatda ko'rmagandi.
-Nima bo'ldi,ona qizim? -dedi Sharif ota qiziga qarab, -mazang yo'qmi yoki birov xafa qildimi?
-Yo'q, -dedi Zarifa ma'yusgina.
-Erta-yu kech kitob o'qiydi,dadasi,qizingiz charchagan,axir imtihon topshiryapti.Ertaga so'nggi imtihon deyayotgandi.Xademay o'qish tugaydi.Keyin biz ham to'y boshlarmiz...
-Aya... -qiz o'rnidan turib ketdi.
-Onasi,qizingning sog'ligi yaxshimi?
-Xa,dadasi aytdim-ku,imtihon topshiryapti,charchagan. Bugun to'yxonada uch-to'rtasi qizingizni o'qishi qachon tugaydi deb so'radi.Qo'shni mahallalik Ilhom oqsoqolning xotini Mehrixon oraga odam qo'ydi.Erta shanba kelishmoqchi. Yaxshi oila ...
-O'zi biladi.Xali o'qishi tugasin,balki o'qishini davom ettirar,shoshma,o'zi bittagina qizim bor.Oldimda yursin,turmushga chiqish qochmas.
Zaynab xola choliga xayron bo'lib qaradida,indamay xovli to'ridagi uylarga qarab yurdi.
Zarifa karavotida mahzun o'tirardi.Zaynab xola boshidagi katta ro'molini yecharkan,qiziga gapirdi:
-Bolam,tinchlikmi,oxirgi paytda sal g'alatiroq bo'lib qolding.Otang xam xavotir olyaptilar.Biror joying og'riyaptimi yoki o'qishingda muammo bormi?
Zarifa onasining oq tushgan sochlariga,ajin tushgan yuzlariga qarab xo'ngrab yig'lab yubordi.
-Qizim,nima bo'ldi senga? Nega yig'layapsan? Tinchlikmi yo imtihondan o'ta olmadingmi?
- Aya...meni kechiring.
- Zarifa qizim,nima bo'ldi,jon bolam? -Zaynab xola qizini quchoqladi. -Ayta qol,bolam,onangni qo'rqitma,qizim.
-Ayajon,men nonko'rlik qildim.O'zimni saqlolmadim,gunoh qildim.Sizlarning yuzingizni yerga qaratdim.
-Nima,o'ylab gapiryapsanmi? Bunday gaplarni xayolingdan chiqarib tashla,bolam.Axir,sen oilamizning sha'nisan ...
Zarifa Baxromning masxaraomuz gaplarini esladi,beparvo qiyofasini ko'z oldiga keltirdi.Xozir xammasini aytishi kerakligini angladi.
Derazani ochib,xovli tomonga qaradi.
-Dadajon,bu yoqqa keling.Sizda gapim bor edi.
-Xozir qizim,- Sharif ota shoshilmay o'rnidan turdi. Uyga kirayotib,yig'lab chiqayotgan xotiniga xayron qaradi.- Nima bo'ldi.
Savol javobsiz qoldi. Otaning xavotirlanib uyga kirdi.Qizining yig'idan qizarib ketgan ko'zlariga qaradi.
-Tinchlikmi,qizim? Nima bo'ldi senga?
-Dadajon,meni kechiring. Yuzingizga oyoq qo'ygan qizingizni kechiring,-dadajon,-qiz ozini otasining oyoqlari ostiga tashladi. Ota nimanidir tushunganday bo'ldi.
-Gapir?!- G'azabdan titradi ota.
-Dadajon.... Gulday asrab o'stirgan qizingiz sizni sharmanda qildi.Endi bu dunyoda yashashimning xojati yo'q,qizingizni kechiring,meni qarg'amang.
Yig'i-sig'ilarni eshitgan ikki aka,xotinlari bilan shu tomonga kela boshladilar.
-Tinchlikmi,dada?- so'radi katta akasi Salohiddin.
-Zarifaxon,sizga nima bo'ldi?- yelkasidan tutdi kelinoyisi.
Ota gapirmadi.Indamay chiqib ketdi.Aka xamma gaplarni xotini orqali onasidan eshitdi.Singlisini qistovga oldi.
Qiz mardlik qildi,nomardning ismini tilga olmadi. Faqat «xammasiga o'zim aybdorman», dedi.Akalari uni juda yaxshi ko'rishardi.Chunki Zarifa uzoq kutilgan, oiladagi yagona erka qiz edi. Akalar shu paytgacha singillariga biror og'iz xam yomon gapirishmagandi.Lekin o'sha kuni xammasi gapirdi:
- Benomus!
- Otamning qaddini bukding,uyatsiz!
- Senday singlim borligidan or qilaman!
- Ertadan boshlab bu uyda qorangni ko'rmay!
Ota ham qarorini aytdi:«Ko'zimga ko'rinmasin.Rozi emasman!»
Mushtipar ona esa yig'lardi kuchi faqat shunga yetdi.Uch kun bu xovlida hech kim gapirmadi.To'rtinchi kuni Zarifa narsalarini yig'ishtirdi.
Ona baribir ona-da.Zaynab xola qizini olib yo'lga tushdi.Yo'lini to'smoqchi bo'lgan eri va o'gillariga : Agar unga bir narsa bo'lsa,meni boshqa ko'rmaysizlar!- dedi.
* * *

Zaynab xolaning Sirdaryoda singlisi bor.Erining vafotidan keyin ikki qizi bilan qolgan Zuxra Opa xamon o'sha yerda yashaydi,o'zi bolalar shifokori. Katta qizi poytaxtda o'qiydi,kichigi bu yil maktabni bitiradi. Opasi va jiyanini ko'rgan Zuxra opa xursand bo'lib ketdi. Bir piyola choydan so'ng shaddod,sinchkov,o'z ishining ustasi bu ayol opasining mahzun kayfiyatidan nimanidir sezdi.
- Opa,pochcham,o'g'illaringiz yaxshimi?
- .....
- Nega jimsiz? Gapiring opa.
- Shu gaplarni aytgunimcha tillarim uzilib tushsa bo'lmaydimi,singlim, -Zaynab xola yig'lab yubordi.- Bitta qizni eplab tarbiya qilomadim men. Qanday onaman?Jiyaning Zarifa yomon ish qilib qo'yibdi.Oqlamayman,lekin tashlab ham qo'yolmayman-ku.U mening qizim,bolam ko'z oldimda kuyib kul bo'layapti...
-Opa,o'zingizni bosing.Bir boshidan gapiring,nima bo'ldi o'zi?
Zaynab xola yig'lab-yig'lab qizining boshidan o'tganlarini,o'g'illarining qarorini aytib berdi.
Zuxra opa sukutga cho'mib o'ylanib qoldi.Keyin bir qarorga keldi:
-Opa xammasini tushundim.Zarifa mening jiyanim.Inson hayotda adashadi.Agar xozir uni o'z holiga qo'ysak,o'lganing ustiga tepsak,qaramasak,kim biladi nima bo'ladi,xavotirlanmang,u menikida qoladi.Bolasini dunyoga keltiradi,- dedi qat'iy ohangda.
- Axir...
- Opa,siz o'ylagan ishni qilolmaymiz.U keyin umrbod farzand ko'rmasligi mumkin.
- Otasi uni kechirmaydi.Bechora pochchamning qaddi egildi.
- Ota-onalar farzandlarini xar qanday xolatda kechiradilar.Agar bolalar xatolarini anglab to'g'ri yo'lga tushsalar,bu esa Zarifaning qo'lidan keladi.
- Eringning urug'lari,qo'shnilaring gap qilishmaskanmi?
- Bu yog'ini menga qo'yib bering.Men adashgan