Tasodifiy hikoya: Guzal Nigora bilan sevgimiz davom etmoqda 4-qism davomi
Baklashkada pivoda ishib bulib yana Nigorni bagrimga bosib quchoqlab utiirdim. Nigora ham boshini el...davomi

— Мистер Тис...
— Дўконни болғаларга тайёрлаб қўйиш керак.
— Мистер Тис, хўжайин!
— Ҳали ҳам шу ердамисан?! — Тиснинг кўзлари шиддаткор чақнаб кетди.
— Мистер Тис, бугун дам олсам бўладими? — сўради ўсмир узрли оҳангда.
— Эртага ҳам, индинга ҳам, ундан кейинги кун ҳамми? — деди Тис.
— Шунақамикан дейман-да, хўжайин.
— Сендан қўрқиш керак, бу аниқ. Бери кел-чи. — У ўсмирни дўконга етаклаб кетди ва столдан қоғоз олди.
— Мана бу нарсани биласанми?
— Бу нима, хўжайин?
— Сенинг меҳнат шартноманг. Сен унга имзо чеккансан, мана сенинг юлдузчанг, кўрдингми? Жавоб бер.
— Мен имзо чекмаганман, мистер Тис. — Ўсмирнинг вужуди титраб кетди. — Юлдузчани ҳар қандай одам ҳам қўяверади.
— Менга қара, Силли. Шартноманг: “Мен мистер Сэмюэль Тисга 2001 йил 15 июлдан бошлаб икки йил ишлаб бериш мажбуриятини оламан, борди-ю, ишдан бўшамоқчи бўлсам, бу ҳақда тўрт ҳафта олдин маълум қиламан ва ўрнимга одам топилмагунча ишлайвераман”. Мана, — Тис кафти билан қоғозга уриб қўйди, унинг кўзлари чақнарди. — Тонадиган бўлсанг, судга берамиз.
— Иложим йўқ! — қичқирди ўсмир. Унинг юзларидан ёш доналари думалай кетди. — Агар бугун кетмасам, ҳеч қачон кетолмайман.
— Мен сени яхши тушунаман, ҳа, ҳа, сенга раҳмим келади. Лекин ҳечқиси йўқ, биз сенга яхши муомала қиламиз, йигитча, яхши овқатлантирамиз. Энди эса, бор, ишга туш, миянгдаги мана бу бўлмағур фикрларни чиқариб ташла, тушундингми? Шунақа, Силли. — Тис ғамгин жилмайди ва ўсмирнинг елкасидан қоқиб қўйди.
Ўсмир айвонда ўтирган чолларга ўгирилди. Унинг кўзларида ёш қотиб қолган эди.
— Балки... балки... мана бу жентльменлардан биронтаси...
Бостирма тагидаги иссиқдан силласи қуриган эркаклар бошларини кўтаришди, Силлига қарашди, сўнг Тисга қарашди.
— Буни қандай тушуниш керак: ўрнингга оқ танлини олиб келишсинми? — совуққина сўради Тис.
Квортэрмэйн бобо тиззаларидан қизил қўлларини кўтарди. У узоқларга ўйчан қараганча деди:
— Менга қара, Тис. Менга нима бўлади?
— Нима?
— Мен Силли билан бирга ишламоқчиман.
Бошқалар жим бўлиб қолди.
Тис оёқ учида чайқаларди.
— Бобо... — деди у огоҳлантирувчи оҳангда.
— Болакайни қўйиб юбор, нимани керак бўлса ўзим тозалайман.
— Сиз...
— Сиз ростдан айтаяпсизми, тўғрисими? — Силли бобонинг олдига югуриб келди. У ҳам кулар, ҳам йиғлар, қулоқларига ишонмасди.
— Албатта.
— Бобо, — деди Тис. — Ўша мишиқи бурнингизни бу ишга суқманг.
— Болакайни ушлаб турма, Тис.
Тис Силлининг олдига келди-да, унинг қўлидан тутди.
— У меники. Мен уни тунгача орқа хонага қамаб қўяман.
— Керак эмас, мистер Тис!
Ўсмир йиғлади. Унинг йиғлаган овози бостирма остида жаранглаб эшитиларди. Силлининг қоп-қора қовоқлари шишиб кетди. Йўлда узоқдан эски, шалоғи чиққан форд кўринди, у сўнгги қора танлиларни олиб кетган эди.
— Булар меники, мистер Тис. О, илтимос, худо ҳаққи, сиздан илтимос қиламан!
— Тис, — деди эркаклардан бири ўрнидан тураркан, — қўйинг, кетаверсин.
Иккинчи эркак ўрнидан турди.
— Мен ҳам шундай ўйлайман.
— Мен ҳам, — деди учинчи эркак.
— Рост-да, — энди барчалари баравар гапиришди. — Бас қил, Тис.
— Болакайни қўйиб юбор.
Тис чўнтагидаги тўппончани пайпаслади. Унинг кўзи эркакларнинг юзига тушди. У қўлини чўнтагидан олди-да, деди:
— Ҳали шунақами?
— Ҳа, шунақа, — жавоб берди кимдир.
Тис болани қўйиб юборди.
— Бўпти, бора қол. — У қўли билан дўкон томонни кўрсатди. — Сен ўзингнинг ифлос ашқол-дашқолингни қолдириб кетмассан, ҳарҳолда?
— Йўқ, хўжайин!
— Тугунингдаги энг сўнгги латтани ҳам йиғиштириб ол-да, ёқиб юбор.
Силли бошини чайқади.
— Ўзим билиб олиб оламан.
— Улар сенинг ракетага аллақандай лаш-лушларингни олаверади деб ўйлайсанми?
— Мен ўзим билан олиб оламан, — мулойим оҳангда такрорлади ўсмир.
У дўкондан уйча томонга чопиб кетди. Унинг супураётгани ва саришта қилаётгани эшитилиб турарди. Ҳаял ўтмай Силли яна пайдо бўлди. Пирилдоқлар, зўлдирлар, эски варраклар ва бир неча йил давомида тўпланиб қолган турли ашқол-дашқолларни кўтариб олган. Шу заҳоти форд етиб келди. Силли машинага ўтириб эшикни ёпди.
Тис айвонда заҳарханда жилмайганча тик турарди.
— Хўш, у ерда нима қилмоқчисан?
— Дўконимни очмоқчиман, — жавоб берди Силли. — Шунақа дўкон қурмоқчиман.
— Оббо муттаҳам-ей, шунинг учун менга ёлланган экансан-да, ишни ўрганиб олиб, кейин бу ҳунардан фойдаланиш учун жуфтакни ростлаб қолмоқчи бўлган экансан-да!
— Йўқ, хўжайин, мен ҳеч ҳам ундай ўйлаганим йўқ, бундай бўлишини билганим ҳам йўқ, лекин шундай бўлиб қолди. Ҳунар ўрганиб гуноҳ иш қилибманми, мистер Тис?
— Ҳали ракеталарингга ном ҳам қўйиб олгандирсан?
Қоратанлилар ўзларининг ягона соатлари — форднинг ускуналар тахтасидаги соатига қарашди.
— Ҳа, хўжайин?
— Ҳойнаҳой, “Иля”, “Жанг араваси”, “Катта ғилдирак” ёки “Кичик ғилдирак”, “Садоқат”, “Умид”, “Мурувват” бўлса керакдир?
— Биз кемаларга номлар ўйлаб топганмиз, мистер Тис.
— “Фарзанд-Худо” ва “Авлиё-арвоҳ”ми? Айт-чи, болакай, битта ракетани Баптистлар черкови шарафига номласаларинг нима қилибди?
— Энди борайлик, мистер Тис.
Тис қаҳ-қаҳ уриб кулди.
— Наҳотки биронтасини “Пастроқ уч”, ёки “Шарофатли арафа” деб номламагансизлар?
Машина ўрнидан жилди.
— Хайр, миссис Тис.
— Сизларда “Сочилинглар, менинг суякчаларим” деган ракета борми?
— Хайр, мистер!
— “Иордан орқали” дегани-чи? Ваҳ! Бўпти, йигитча, жўна, ракетангда гумдон бўл, парвоз қил, портласа ҳам бир томчи кўз ёш тўкмайман!
Машина чанг булути ичида елиб кетди. Силли хиёл ўрнидан турди-да, кафтини оғзига карнай қилиб, сўнгги бор Тисга қичқирди:
— Мистер Тис, мистер Тис, энди тунлари нима иш қиласиз? Тунлари нима иш қиласиз?
Сукунат. Машина узоқларда кўздан ғойиб бўлади. Йўл ҳувиллаб қолди.
— У нима демоқчи бўлди, шайтондан тарқаган? — деди ҳайрон бўлиб Тис. — Тунлари нима қилар эканман?
У чангнинг ўтиришига қараб турди ва бирдан гап нимадалигини англаб қолди.
У тунлари уйи ёнида автомашиналар келиб тўхтаганини, уларда эса қоп-қора қиёфалар бўлишини, тиззалар осилиб туришини, ундан юқорироқда милтиқ миллари кўриниб туришини гўё мудроқ дарахтларнинг қоп-қора шохлари остида бир машина тўла турналар тургандек бўлишини эслаб қолди. Яна дарғазаб кўзлар... Гудок, яна гудок, милтиқни қўлида сиқиб ушлаган, ўзича ҳиринглаб кулганча эшикларни қарсиллатиб ёпади, юраги боладек ўйнаб кетади. Ёз туни қўйнида йўлдаги ола-тасир пойга бошланади, машина поли устида йўғон арқон ўрами кўринади, янги патронлар қутичаларидан пальтонинг чўнтаклари қаппайиб туради. Ўтган йиллар ичида бундай кунлардан нечтаси ўтган экан — қаҳрли кўзлар устига тушиб турган соч тутамларини силаб ўйнаётган қарши шамол, яхши, бақувват, маҳкам дарахтни кўргандаги тантанавор ҳайқириқлар ва кулба эшигини чертиш!
— Шунга шама қилган экан-да, итдан тарқаган! — Тис қоронғидан йўл устига сакраб чиқди. — Қайт, итвачча! Тунлари нима қилар эканман?! Оббо газанда-ей, пасткаш...
Силлининг саволи айни нишонга урган эди. Тис ўзини бемор, юрагини бўм-бўш ҳис этди. “Дарвоқе, тунлари биз нима қиламиз-а? — ўйлади у. — Энди ҳамма кетиб бўлганда-чи?” Унинг юраги ғаш, мияси карахт бўлиб қолган эди.
У чўнтагидан тўппончани олди-да, патронларни қайта санаб чиқди.