Tasodifiy hikoya: Bahorim...
Bahorim... O`sha vaqtda qor shundayin guvvillab yog`ardi, xuddi hozirgidek, elakdan o`tayotga...davomi
Bahorim... O`sha vaqtda qor shundayin guvvillab yog`ardi, xuddi hozirgidek, elakdan o`tayotga...davomi
Библиотека | Boshqalar | Marsga Xujum Rey Bredberi romani
— Ҳеч нарса эшитмадингми?
Улар биргаликда шамол ва ёмғир шовқинига қулоқ тутишди.
— Ҳеч нарса, — деди хотин.
— Кимдир ҳуштак чалди, — изоҳ берди эр.
— Йўқ, мен эшитмадим.
— Бориб қарай-чи, ҳар эҳтимолга қарши.
Эр халатини кийди-да, бутун уйни юриб ўтиб, ташқари эшиккача борди. Журъатсиз қадамларини секинлатиб, аста эшикни итарди ва ёмғирнинг муздек томчилари юзига урилди. Шамол эсарди.
Эшик тагида мўъжазгина қиёфа турарди.
Осмонни поралаб чақмоқ чақди, унинг бир зумлик ёғдусида ҳалиги қиёфанинг чеҳраси намоён бўлди. У Лафаржга қараб турарди.
— Кимсиз? — қичқирди чол титраганча.
Жимлик.
— Ким бу? Нима керак сизга?
Ҳамон чурқ этган товуш йўқ.
Чол ўзини ўлгудек чарчоқ, заиф, мадорсиз ҳис қилди.
— Кимсан деяпман? — қичқирди Лафарж яна.
Хотини орқадан келди-да, эрининг қўлидан тутди.
— Нега бунақа қичқираяпсан?
— Нарёқда бир бола турибди, менга жавоб беришни истамаяпти, — деди чол қалтираганча. — У Томнинг ўзгинаси!
— Юр, ухлайлик, сенга шунақа туюлган.
— Ана у, ҳали ҳам турибди, ўзинг қарагин.
Лафарж хотиним баралла кўрсин деб эшикни кенгроқ очди. Муздек шамол, сийрак ёмғир орасидан улар томон ўйчан қараганча бир қиёфа турарди. Кекса хотин эшик кесакисига суянди.
— Кет! — деди у қўлини силкитиб. — Кет!
— Томга ўхшамайди, демоқчимисан? — сўради чол.
Қиёфа қилт этмас эди.
— Қўрқиб кетаяпман, — деди хотин. — Эшикни ёп-да, кетдик, бориб ухлайлик. Керак эмас, керак эмас!...
Шундай дея у ўзича аллақандай дуоларни ўқиганча ётоқхона томон кетди.
Чол ҳамон шамолда турарди, қўллари муздек нам ҳавода қотиб қолган эди.
— Том, — аста деди у. — Агар бу сен бўлсанг, агар мўъжиза рўй бериб, бу ерга келган бўлсанг, мен эшикни ёпмайман. Агар совқотиб исингани уйга кирмоқчи бўлсанг, кир ва бориб камин тагида чўзил, у ерда пўстак ёзиғлиқ.
Шундай дея у аста эшикни ёпди, аммо қулфламади.
Хотин эрнинг келиб ўринга ётганини, ғўжанак бўлиб қалтираётганини эшитиб ётарди.
— Даҳшатли тун. Мен ўзимни жуда қари ҳис этиб кетаяпман. — Аёл пиқ-пиқ йиғлади.
— Бўпти, бўпти, — меҳрибонлик билан уни тинчлантирди эр қучоқлаганча. — Ухла.
Охири хотин ухлаб қолди.
Шу заҳоти чолнинг зийрак қулоғига бир нарса чалинди: ташқи эшик аста-секин очилди, ичкарига ёмғир аралаш шамол урилди, кейин эшик ёпилди. Лафарж енгил одимларнинг камин олдига келганини ва заиф нафасини эшитди. “Том”, — деб қўйди у ўзича.
Осмонда чақмоқ ялтираб, зулматни парча-буриш қилди.
Эрталаб қуёш чарақлаб турар, борлиқни куйдирар эди.
Лафарж меҳмонхона эшигини ланг очди-да, ичкарига тезлик билан кўз югуртириб чиқди.
Гиламчада ҳеч ким йўқ эди.
Лафарж хўрсинди.
— Қарибман, — деди у.
У ювиниш учун анҳордан тиниқ сув келтиргани эшик томон йўналди.
Остонада сал бўлмаса лиммо-лим челакни кўтариб келаётган ёш Томга тўқнашиб, уни ағдариб юбораёзди.
— Салом, ота!
— Салом, Том.
Чол ўзини бир четга олди. Ўсмир оёқ яланг хонадан югуриб ўтди-да, челакни ерга қўйиб, жилмайганча унга ўгирилди.
— Бугун кун жуда зўр!
— Ҳа, яхши, — эҳтиёткорона жавоб берди чол.
Бола бугун ўзини жуда бошқача тутмоқда эди. У ўзи олиб келган сувда ювина бошлади.
Чол олдинга бир қадам ташлади.
— Том, бу ерга қандай келиб қолдинг? Сен тирикмисан?
— Нега тирик бўлмас эканман? — Бола кўзларини кўтариб отасига қаради.
— Аммо, Том... Грин-Лон-Парк, ҳар якшанба... Гуллар... ва... — Лафарж ўтиришга мажбур бўлди. Ўғил унинг олдига келди, тўхтади-да, отасининг қўлидан ушлади. Чол унинг бармоқларини ҳис этди — қаттиқ, иссиқ.
— Сен ростдан ҳам шу ердамисан? Бу туш эмасми?
— Наҳотки менинг бу ерда бўлишимни хоҳламасангиз? — бола ҳаяжонланди.
— Сени қара-ю, Том, нега хоҳламас эканман!
— Унда нега сўраяпсиз? Келдим, тамом-вассалом.
— Лекин онанг, бундай кутилмаганда...
— Ташвиш қилманг, ҳаммаси яхши бўлади. Тунда мен иккалангизга ҳам қўшиқ айтиб берган эдим, бу сизларнинг мени қабул қилишларингизга, айниқса, ойимнинг қабул қилишларига ёрдам беради. Кутилмаган ҳол қандай таъсир қилишини биламан. Шошманг, ўзи кириб келади-да, амин бўласиз.
Бола қалпоғи билан сарғиш жингалак сочларини қоқиб кулиб юборди. Унинг кўзлари ниҳоятда мовий ва тиниқ эди.
— Салом Лаф ва Том! — Она сочларини турмаклаганча ётоқхонадан чиқиб келди. — Ростдан ҳам бугун кун жуда ажойиб-а!
Том жилмайганча отасига бурилиб қаради:
— Мен нима деган эдим?
Учаласи биргаликда уй ортидаги сояда роҳатланиб нонушта қилишди. Миссис Лафарж ҳар эҳтимолга қарши яшириб қўйган бир шиша кунгабоқар шаробини чиқариб қўйди ва барчалари қиттак-қиттак ичишди. Лафарж ҳеч қачон хотинини бу қадар қувноқ кўрмаган эди. Мабодо Томга нисбатан онанинг кўнглида бирон-бир шубҳа бўлганда ҳам уни бировга айтиб солмас эди. Унинг учун ҳамма нарса рисоладагидек бўлар эди. Лафаржнинг ўзи ҳам тобора мана шундай туйғу асирига айланиб бормоқда эди. Она идишларни ювар экан, Лафарж ўғли томон энгашди-да, аста сўради:
— Ҳозир ёшинг нечада, ўғлим?
— Наҳотки билмасангиз, дада? Ўн тўртдаман-да, албатта.
— Хўш, ўзинг аслида кимсан? Сен Том бўлишинг мумкин эмас, аммо кимдир бўлишинг шарт! Кимсан?
— Кераги йўқ. — Болакай кайфи учганча қўллари билан юзини яширди.
— Сен мендан яширма, — насиҳатомуз деди чол. — Мен буни тушунаман. Сен марсликсан, ҳойнаҳой? Мен бу ерда марсликлар ҳақида турли хил масалларни эшитганман, тўғри, гап нимада эканини ҳеч ким билмайди. Улардан жуда кам одам қолган бўлса керак, лекин улар орамизда пайдо бўлиб қолсалар, ерликлар қиёфасида пайдо бўладилар. Мана сен, агар бундоқ қараса, гўё Томсан, лекин Том эмассан ҳам...
— Бу нега керак, ахир?! Мен сизларга нима ёмонлик қилдим? — қичқирди болакай юзини кафтлари билан яширганча. — Илтимос, илтимос, мендан шубҳа қилманглар!
У сакраб ўрнидан турди-да, столдан узоқлашди.
— Том, қайт!
Бироқ бола канал ёқалаб шаҳар томон чопиб борарди.
— Қаёққа кетди у? — сўради Энн; у қолган ликопчаларни йиғиштириб олгани келган эди.
У эрининг юзига қаради.
— Бир нарса деб қўрқитиб юбордингми уни?
— Энн, — деди чол хотинининг қўлидан тутиб, — Энн, Грин-Лон-Парк эсингдадир, ярмаркани ва Томнинг ўпкаси шамоллаб оғриб қолганини эсларсан?
— Нега бундай деяпсан? — аёл кулди.
— Шундоқ ўзим, — секин жавоб берди чол.
Узоқда канал ёқалаб чопиб бораётган Томнинг оёқлари остидан кўтарилган чанг аста чўкмоқда эди.
Кечқурун соат бешда кун ботишда Том қайтиб келди. У хавотир билан отасига қараб қўйди.
— Тағин мени сўроқ қила бошладингизми?
— Ҳеч қандай савол йўқ, — деди Лафарж.
Бола оппоқ тишларини чарақлатиб илжайди.
— Мана бу бошқа гап.
— Қаерда эдинг?
— Шаҳар ёнида. Бир қолиб кетмоқчи ҳам бўлдим. Сал бўлмаса мени... — у керакли сўзни тополмай чайналди. — Мен сал бўлмаса тузоққа тушиб қолаёздим.
— “Тузоққа” деганинг нимаси?
— Анови каналнинг ёқасида кичиккина темир уй бор, шунинг ёнидан ўтаётсам, мени сал бўлмаса тутиб қолишаёзди... шундан кейин мен бу ерга, сизларнинг олдингизга умуман қайтолмаслигим мумкин эди. Сизларга қандай тушунтиришни ҳам билмайман, сўз тополмаяпман, қандай айтиб беришни ҳам билмаяпман, нима бўлганини ўзим тушунмайман, бу шундай қизиқки, сизларга гапириб берсам, дейман.
— Гапириб бермай қўяқол. Яхшиси, бориб ювин. Овқат маҳали бўлди.
Улар биргаликда шамол ва ёмғир шовқинига қулоқ тутишди.
— Ҳеч нарса, — деди хотин.
— Кимдир ҳуштак чалди, — изоҳ берди эр.
— Йўқ, мен эшитмадим.
— Бориб қарай-чи, ҳар эҳтимолга қарши.
Эр халатини кийди-да, бутун уйни юриб ўтиб, ташқари эшиккача борди. Журъатсиз қадамларини секинлатиб, аста эшикни итарди ва ёмғирнинг муздек томчилари юзига урилди. Шамол эсарди.
Эшик тагида мўъжазгина қиёфа турарди.
Осмонни поралаб чақмоқ чақди, унинг бир зумлик ёғдусида ҳалиги қиёфанинг чеҳраси намоён бўлди. У Лафаржга қараб турарди.
— Кимсиз? — қичқирди чол титраганча.
Жимлик.
— Ким бу? Нима керак сизга?
Ҳамон чурқ этган товуш йўқ.
Чол ўзини ўлгудек чарчоқ, заиф, мадорсиз ҳис қилди.
— Кимсан деяпман? — қичқирди Лафарж яна.
Хотини орқадан келди-да, эрининг қўлидан тутди.
— Нега бунақа қичқираяпсан?
— Нарёқда бир бола турибди, менга жавоб беришни истамаяпти, — деди чол қалтираганча. — У Томнинг ўзгинаси!
— Юр, ухлайлик, сенга шунақа туюлган.
— Ана у, ҳали ҳам турибди, ўзинг қарагин.
Лафарж хотиним баралла кўрсин деб эшикни кенгроқ очди. Муздек шамол, сийрак ёмғир орасидан улар томон ўйчан қараганча бир қиёфа турарди. Кекса хотин эшик кесакисига суянди.
— Кет! — деди у қўлини силкитиб. — Кет!
— Томга ўхшамайди, демоқчимисан? — сўради чол.
Қиёфа қилт этмас эди.
— Қўрқиб кетаяпман, — деди хотин. — Эшикни ёп-да, кетдик, бориб ухлайлик. Керак эмас, керак эмас!...
Шундай дея у ўзича аллақандай дуоларни ўқиганча ётоқхона томон кетди.
Чол ҳамон шамолда турарди, қўллари муздек нам ҳавода қотиб қолган эди.
— Том, — аста деди у. — Агар бу сен бўлсанг, агар мўъжиза рўй бериб, бу ерга келган бўлсанг, мен эшикни ёпмайман. Агар совқотиб исингани уйга кирмоқчи бўлсанг, кир ва бориб камин тагида чўзил, у ерда пўстак ёзиғлиқ.
Шундай дея у аста эшикни ёпди, аммо қулфламади.
Хотин эрнинг келиб ўринга ётганини, ғўжанак бўлиб қалтираётганини эшитиб ётарди.
— Даҳшатли тун. Мен ўзимни жуда қари ҳис этиб кетаяпман. — Аёл пиқ-пиқ йиғлади.
— Бўпти, бўпти, — меҳрибонлик билан уни тинчлантирди эр қучоқлаганча. — Ухла.
Охири хотин ухлаб қолди.
Шу заҳоти чолнинг зийрак қулоғига бир нарса чалинди: ташқи эшик аста-секин очилди, ичкарига ёмғир аралаш шамол урилди, кейин эшик ёпилди. Лафарж енгил одимларнинг камин олдига келганини ва заиф нафасини эшитди. “Том”, — деб қўйди у ўзича.
Осмонда чақмоқ ялтираб, зулматни парча-буриш қилди.
Эрталаб қуёш чарақлаб турар, борлиқни куйдирар эди.
Лафарж меҳмонхона эшигини ланг очди-да, ичкарига тезлик билан кўз югуртириб чиқди.
Гиламчада ҳеч ким йўқ эди.
Лафарж хўрсинди.
— Қарибман, — деди у.
У ювиниш учун анҳордан тиниқ сув келтиргани эшик томон йўналди.
Остонада сал бўлмаса лиммо-лим челакни кўтариб келаётган ёш Томга тўқнашиб, уни ағдариб юбораёзди.
— Салом, ота!
— Салом, Том.
Чол ўзини бир четга олди. Ўсмир оёқ яланг хонадан югуриб ўтди-да, челакни ерга қўйиб, жилмайганча унга ўгирилди.
— Бугун кун жуда зўр!
— Ҳа, яхши, — эҳтиёткорона жавоб берди чол.
Бола бугун ўзини жуда бошқача тутмоқда эди. У ўзи олиб келган сувда ювина бошлади.
Чол олдинга бир қадам ташлади.
— Том, бу ерга қандай келиб қолдинг? Сен тирикмисан?
— Нега тирик бўлмас эканман? — Бола кўзларини кўтариб отасига қаради.
— Аммо, Том... Грин-Лон-Парк, ҳар якшанба... Гуллар... ва... — Лафарж ўтиришга мажбур бўлди. Ўғил унинг олдига келди, тўхтади-да, отасининг қўлидан ушлади. Чол унинг бармоқларини ҳис этди — қаттиқ, иссиқ.
— Сен ростдан ҳам шу ердамисан? Бу туш эмасми?
— Наҳотки менинг бу ерда бўлишимни хоҳламасангиз? — бола ҳаяжонланди.
— Сени қара-ю, Том, нега хоҳламас эканман!
— Унда нега сўраяпсиз? Келдим, тамом-вассалом.
— Лекин онанг, бундай кутилмаганда...
— Ташвиш қилманг, ҳаммаси яхши бўлади. Тунда мен иккалангизга ҳам қўшиқ айтиб берган эдим, бу сизларнинг мени қабул қилишларингизга, айниқса, ойимнинг қабул қилишларига ёрдам беради. Кутилмаган ҳол қандай таъсир қилишини биламан. Шошманг, ўзи кириб келади-да, амин бўласиз.
Бола қалпоғи билан сарғиш жингалак сочларини қоқиб кулиб юборди. Унинг кўзлари ниҳоятда мовий ва тиниқ эди.
— Салом Лаф ва Том! — Она сочларини турмаклаганча ётоқхонадан чиқиб келди. — Ростдан ҳам бугун кун жуда ажойиб-а!
Том жилмайганча отасига бурилиб қаради:
— Мен нима деган эдим?
Учаласи биргаликда уй ортидаги сояда роҳатланиб нонушта қилишди. Миссис Лафарж ҳар эҳтимолга қарши яшириб қўйган бир шиша кунгабоқар шаробини чиқариб қўйди ва барчалари қиттак-қиттак ичишди. Лафарж ҳеч қачон хотинини бу қадар қувноқ кўрмаган эди. Мабодо Томга нисбатан онанинг кўнглида бирон-бир шубҳа бўлганда ҳам уни бировга айтиб солмас эди. Унинг учун ҳамма нарса рисоладагидек бўлар эди. Лафаржнинг ўзи ҳам тобора мана шундай туйғу асирига айланиб бормоқда эди. Она идишларни ювар экан, Лафарж ўғли томон энгашди-да, аста сўради:
— Ҳозир ёшинг нечада, ўғлим?
— Наҳотки билмасангиз, дада? Ўн тўртдаман-да, албатта.
— Хўш, ўзинг аслида кимсан? Сен Том бўлишинг мумкин эмас, аммо кимдир бўлишинг шарт! Кимсан?
— Кераги йўқ. — Болакай кайфи учганча қўллари билан юзини яширди.
— Сен мендан яширма, — насиҳатомуз деди чол. — Мен буни тушунаман. Сен марсликсан, ҳойнаҳой? Мен бу ерда марсликлар ҳақида турли хил масалларни эшитганман, тўғри, гап нимада эканини ҳеч ким билмайди. Улардан жуда кам одам қолган бўлса керак, лекин улар орамизда пайдо бўлиб қолсалар, ерликлар қиёфасида пайдо бўладилар. Мана сен, агар бундоқ қараса, гўё Томсан, лекин Том эмассан ҳам...
— Бу нега керак, ахир?! Мен сизларга нима ёмонлик қилдим? — қичқирди болакай юзини кафтлари билан яширганча. — Илтимос, илтимос, мендан шубҳа қилманглар!
У сакраб ўрнидан турди-да, столдан узоқлашди.
— Том, қайт!
Бироқ бола канал ёқалаб шаҳар томон чопиб борарди.
— Қаёққа кетди у? — сўради Энн; у қолган ликопчаларни йиғиштириб олгани келган эди.
У эрининг юзига қаради.
— Бир нарса деб қўрқитиб юбордингми уни?
— Энн, — деди чол хотинининг қўлидан тутиб, — Энн, Грин-Лон-Парк эсингдадир, ярмаркани ва Томнинг ўпкаси шамоллаб оғриб қолганини эсларсан?
— Нега бундай деяпсан? — аёл кулди.
— Шундоқ ўзим, — секин жавоб берди чол.
Узоқда канал ёқалаб чопиб бораётган Томнинг оёқлари остидан кўтарилган чанг аста чўкмоқда эди.
Кечқурун соат бешда кун ботишда Том қайтиб келди. У хавотир билан отасига қараб қўйди.
— Тағин мени сўроқ қила бошладингизми?
— Ҳеч қандай савол йўқ, — деди Лафарж.
Бола оппоқ тишларини чарақлатиб илжайди.
— Мана бу бошқа гап.
— Қаерда эдинг?
— Шаҳар ёнида. Бир қолиб кетмоқчи ҳам бўлдим. Сал бўлмаса мени... — у керакли сўзни тополмай чайналди. — Мен сал бўлмаса тузоққа тушиб қолаёздим.
— “Тузоққа” деганинг нимаси?
— Анови каналнинг ёқасида кичиккина темир уй бор, шунинг ёнидан ўтаётсам, мени сал бўлмаса тутиб қолишаёзди... шундан кейин мен бу ерга, сизларнинг олдингизга умуман қайтолмаслигим мумкин эди. Сизларга қандай тушунтиришни ҳам билмайман, сўз тополмаяпман, қандай айтиб беришни ҳам билмаяпман, нима бўлганини ўзим тушунмайман, бу шундай қизиқки, сизларга гапириб берсам, дейман.
— Гапириб бермай қўяқол. Яхшиси, бориб ювин. Овқат маҳали бўлди.