Tasodifiy hikoya: Laziza asalm bn
........Laziza...... ....asalim b.n..! o'qishda o'qip yurgan payitimda Laziza digan qiz bilan bo'ga...davomi
........Laziza...... ....asalim b.n..! o'qishda o'qip yurgan payitimda Laziza digan qiz bilan bo'ga...davomi
Библиотека | Boshqalar | Marsga Xujum Rey Bredberi romani
эшитдингизми?
— Менинг пирёмнигим занглаб қолган.
— Демак, сиз ҳеч нарсадан бехабарсиз. Жуда муҳим янгиликлар бор. Ерга дахлдор.
Кумуш қўл бир ҳаракат қилган эди, унда бронза гўшак пайдо бўлди.
— Йўқ демасангиз, мен буни сизга кўрсатаман.
— Тўппонча! — аста қичқириб юборди Сем Паркхилл.
Ғилофдан тўппончасини олди-да, у туманли қиёфага, либосга, мовий ниқобга қараб ўт очди.
Ниқоб бир лаҳза ҳавода қотиб қолди. Сўнг шойи либос шитирлади-да, қатма-қат майин тахланиб-тахланиб, худди мўъжаз цирк чодиридай ерга қулади, кумуш қўллар тош терилган йўлакни тирнади. Ва ниқоб оппоқ суяк ва мато уюми устини унсиз қоплаб олди.
Сэмнинг нафаси ичига тушиб кетди.
Хотини чайқалганча марсликнинг жасади устида турарди.
— Бу қурол эмас, — деди аёл эгилиб бронза гўшакни олар экан. — Бу хат бўлса керак. У сенга кўрсатмоқчи бўлган. Хат қандайдир илон алифбосида ёзилган, қара — ҳаммаси бир хил мовий илон. Мен бу белгиларни ўқий олмайман. Сен-чи?
— Йўқ.
— Бу марсча пиктограммалардан нима фойда, ташлаб юбор! — У атрофга ўғрилардек аланглаб қаради. — Тағин бошқалари ҳам бостириб келиб қолмасин! Уни тезроқ кўздан йўқотиш керак. Қани, белкуракни бер-чи!
— Нима қилмоқчисан?
— Кўмаман, бошқа нима қилардим?
— Уни ўлдирмаслик керак эди.
— Начора, хато қилдим. Бўла қол!
Аёл унга индамай белкуракни олиб келиб берди.
Соат саккизларга яқин Сэм Паркхилл қайтиб келди ва сосискахона олдидаги майдончани айбдорларча супуришга тутинди. Хотини қўлларини кўкрагига қўйиб, нур тушиб турган эшик олдида турарди.
— Чакки бўлди-да, — деди эр.
У хотинига бир қараб қўйиб, кўзини четга олди. — Кўрдинг-ку ўзинг, тасодифан шундай бўлиб қолди, вазият шунақа бўлиб қолди.
— Ҳа, — деди хотин.
— У қуролни олганида ғазабдан ўзимни тутолмадим.
— Қанақа қурол?
— Шунчаки, менга қурол бўлиб кўринди-да! Афсус, афсус! Яна неча марталаб такрорлашим керак!
— Жим! — деди Эльма бармоғини лабига қўйиб. — Жим!
— Менга барибир, — деди Сэм. — Мен бир ўзим эмасман. Бир нима бўлгудек бўлса, бугун “Сеттельменлик ерликлар, инкорпорейтед” мен томонда! — У нафрат билан пишқириб қўйди. — Марсликлар кулса ундан нари...
— Катта гапирма, — унинг сўзини бўлди Эльма.
Сэм қуриб қолган денгиз томонга қараб қўйди. У супургини қўлидан ташлаб юборди, сўнг яна олди; у анграйиб турарди. Лабларидан мошдеккина сўлак томчиси узилиб тушди-да, шамолда учиб кетди. Бирдан аъзои бадани титрай бошлади.
— Эльма! Эльма! Эльма! — деб юборди у.
— Ана келишди, — деди Эльма. Кўҳна денгиз тубидан худди мовий арвоҳлардек мовий тутунлар келарди, мовий елканлар остида ўн-ўн иккитача баланд Марс қум кемалари сирпаниб келарди.
— Қум кемалар! Аммо улар қолмаган эди-ку, Эльма! Улар йўқ бўлиб кетган эди-ку!
— Нима бўлганда ҳам бу уларнинг кемаларига ўхшаяпти, — деди аёл.
Қанақасига? Ҳукумат уларни мусодара қилган-ку! Ҳаммасини мажақлаб ташлашган, фақат бир нечтасини кимошди савдосида сотишган! Бутун округимизда бир мен шу кемани сотиб олган эдим, уни қандай ҳайдашни биламан!
— Қолмаганмиш... — такрорлади Эльма денгиз томонга бош ирғаб.
— Бўла қол, бу ердан тезроқ жуфтакни ростламасак бўлмайди!
— Нимага? — Чўзиб деди аёл, Марс кемаларига сеҳрлангандек қараб.
— Улар мени ўлдиришади! Машинага чиқ тезроқ!
Эльма жойидан қимир этмасди.
Сэм уни сосискахонага зўрлаб судраб олиб кетди. Бу ерда иккита машина турарди: биттаси яқин-яқингача мудом айланиб юрадиган юк машинаси ва иккинчиси кимошди савдосида эрмак учун сотиб олган кўҳна Марс қумкемаси эди. Сўнгги уч ҳафтада у бу кемада денгизнинг нариги томонидан силлиқ туб бўйлаб ҳар турли юклар таширди. Юк машинасига қаради-ю, эсига тушди. Мотор ерда ётарди — уни таъмирлаш билан у икки кундан бери овора эди.
— Юк машинаси юришга ярамаса кераг-ов, — деди Эльма.
— Қумкема! Ўтир тезроқ!
— Мени шу кемада олиб кетмоқчимисан? Ҳе йўқ-бе йўқ.
— Ўтир! Ҳайдай оламан!
Сэм хотинини ичкарига қараб туртди, ўзи изма-из сакраб чиқди-да, оқшомги шамолга кобальт елканни рўпара қилиб, рулни қаттиқ туртди.
Чарақлаган юлдузлар остида мовий Марс кемалари шитирлаган қумлар бўйлаб ўқдек сирпаниб келарди. То лангар эсига тушиб, уни жойидан суғуриб олмагунча, Сэмнинг кемаси жойидан қимир этмай турди.
— Кетдик!
Кучли шамол қумкемани ўлик денгиз туби бўйлаб суриб кетди, пастда эса биллур қоялар қум босиб ётар, устунлар ағдарилган, мармар ва мисдан қилинган ташландиқ бандаргоҳлар кўзга ташланар, ўлик шаҳарларнинг оппоқ шахмат доналари кўринар, қирмизи тоғ ёнбағирлари ястаниб ётар эди... Сэм орқасидан етиб келмагунча Марс кемалари тобора сийраклашиб бораверди.
— Бопладим-а, бурнини ерга ишқадим-а! — қичқирди Сэм. — Энди эса “Ракета компанияси”га хабар қиламан, улар менга қўриқчи беришади. Айт, қотмаган бошимни қотирмасин!
— Агар хоҳлашганида, сени тутиб олиб кетишлари ҳам мумкин эди, — ҳорғин жавоб берди Эльма. — Фақат бу уларга унчалик керак бўлмаган.
Сэм кулиб қўйди.
— Қўявер, мени қўйиб юборишармиди? Етишолмади, вассалом!
— Етишолмади? — Эльма бошини ирғаб унинг ортига ишора қилди.
Сэм орқасига ўгирилди. Устидан совуқ сув қуйгандек бўлди. У қайрилиб қарашга ҳам қўрқди. У орқадаги ўриндиқда, изғиринли тонгдаги одам нафасидек муваққат ва ланғиллаб турган ғўлачалар узра сузиб юрган мовий дудга ўхшаш, мўрт қамишдаги қировни эслатувчи эски замон оқ кашталарига ўхшаш ва чарх урган қор зарраларига ўхшаш алланарса бордек ҳис қилди.
Юпқа шиша сингандек овоз қулоққа чалинди: кулги. Сўнг яна жимлик. У орқасига ўгирилди. Кема тумшуғида, рул ёнида бир ёш аёл хотиржам ўтирарди. Бармоқлари сумалакдек ингичка, кўзлари ойдай ёрқин ва катта-катта, чақноқ, хотиржам.
Шамол уни тебратар, у эса бамисоли сувдаги аксдек чайқаларди, шойи либосининг мовий ёмғир жилғаларидек бурмалари унинг нозик бадани атрофида лип-лип қилар эди.
— Орқага бурилинг, — деди аёл.
— Йўқ, — Сэмнинг бадани жимирлаб, худди ҳавода осиғлиқ нафис матодек титрар эди, у қўрқув ва ғазаб ўртасидаги сарҳадда иккиланиб турарди. — Йўқол менинг кемамдан!
— Бу сизнинг кемангиз эмас, — жавоб берди арвоҳ. — У бизнинг дунёмиз каби қадимий. У бундан ўн минг йил муқаддам, денгиз қуриб, бандаргоҳ ҳувиллаб қолганда ҳам қумда юрар эди, сизлар эса, келгандилар, уни ўғирлаб, ўзларингизники қилиб олдингиз. Қани, орқага буринг-да, уни чорраҳага олиб бориб қўйинг. Биз сиз билан гаплашишимиз керак. Ғоят муҳим бир нарса содир бўлди.
— Йўқол кемамдан! — деди Сэм. У тўппончани чиқарганда чарм ғилоф ғичирлаб кетди. У обдон нишонга олди. — Сакра, учгача санайман...
— Керак эмас! — қичқириб юборди қиз. — Мен сизга ҳеч қандай ёмонлик қилмадим-ку, бошқалар ҳам. Биз яхшилик билан келдик.
— Бир, — деди Сэм.
— Сэм, — деди Эльма.
— Гапимга қулоқ солинг, — илтимос қилди қиз.
— Икки, — шафақатсизларча деди Сэм, тепкини кўтариб.
— Сэм! — қичқирди Эльма.
— Уч, — деди Сэм.
— Биз фақат... — гап бошлади қиз.
Тўппонча қарс этди.
Қуёш нурларида қор эрийди, қор зарралари буғга, ҳеч нарсага айланади. Ўчоқ алангасида даҳшатли махлуқлар рақс тушиб, қулар эди. Барча мўрт ва заиф нарсалар вулқон кратерида парчаланиб кетади ва ғойиб бўлади. Отилган ўқдан, оловдан, зарбадан қиз бамисоли газ шарфидек
— Менинг пирёмнигим занглаб қолган.
— Демак, сиз ҳеч нарсадан бехабарсиз. Жуда муҳим янгиликлар бор. Ерга дахлдор.
Кумуш қўл бир ҳаракат қилган эди, унда бронза гўшак пайдо бўлди.
— Йўқ демасангиз, мен буни сизга кўрсатаман.
— Тўппонча! — аста қичқириб юборди Сем Паркхилл.
Ғилофдан тўппончасини олди-да, у туманли қиёфага, либосга, мовий ниқобга қараб ўт очди.
Ниқоб бир лаҳза ҳавода қотиб қолди. Сўнг шойи либос шитирлади-да, қатма-қат майин тахланиб-тахланиб, худди мўъжаз цирк чодиридай ерга қулади, кумуш қўллар тош терилган йўлакни тирнади. Ва ниқоб оппоқ суяк ва мато уюми устини унсиз қоплаб олди.
Сэмнинг нафаси ичига тушиб кетди.
Хотини чайқалганча марсликнинг жасади устида турарди.
— Бу қурол эмас, — деди аёл эгилиб бронза гўшакни олар экан. — Бу хат бўлса керак. У сенга кўрсатмоқчи бўлган. Хат қандайдир илон алифбосида ёзилган, қара — ҳаммаси бир хил мовий илон. Мен бу белгиларни ўқий олмайман. Сен-чи?
— Йўқ.
— Бу марсча пиктограммалардан нима фойда, ташлаб юбор! — У атрофга ўғрилардек аланглаб қаради. — Тағин бошқалари ҳам бостириб келиб қолмасин! Уни тезроқ кўздан йўқотиш керак. Қани, белкуракни бер-чи!
— Нима қилмоқчисан?
— Кўмаман, бошқа нима қилардим?
— Уни ўлдирмаслик керак эди.
— Начора, хато қилдим. Бўла қол!
Аёл унга индамай белкуракни олиб келиб берди.
Соат саккизларга яқин Сэм Паркхилл қайтиб келди ва сосискахона олдидаги майдончани айбдорларча супуришга тутинди. Хотини қўлларини кўкрагига қўйиб, нур тушиб турган эшик олдида турарди.
— Чакки бўлди-да, — деди эр.
У хотинига бир қараб қўйиб, кўзини четга олди. — Кўрдинг-ку ўзинг, тасодифан шундай бўлиб қолди, вазият шунақа бўлиб қолди.
— Ҳа, — деди хотин.
— У қуролни олганида ғазабдан ўзимни тутолмадим.
— Қанақа қурол?
— Шунчаки, менга қурол бўлиб кўринди-да! Афсус, афсус! Яна неча марталаб такрорлашим керак!
— Жим! — деди Эльма бармоғини лабига қўйиб. — Жим!
— Менга барибир, — деди Сэм. — Мен бир ўзим эмасман. Бир нима бўлгудек бўлса, бугун “Сеттельменлик ерликлар, инкорпорейтед” мен томонда! — У нафрат билан пишқириб қўйди. — Марсликлар кулса ундан нари...
— Катта гапирма, — унинг сўзини бўлди Эльма.
Сэм қуриб қолган денгиз томонга қараб қўйди. У супургини қўлидан ташлаб юборди, сўнг яна олди; у анграйиб турарди. Лабларидан мошдеккина сўлак томчиси узилиб тушди-да, шамолда учиб кетди. Бирдан аъзои бадани титрай бошлади.
— Эльма! Эльма! Эльма! — деб юборди у.
— Ана келишди, — деди Эльма. Кўҳна денгиз тубидан худди мовий арвоҳлардек мовий тутунлар келарди, мовий елканлар остида ўн-ўн иккитача баланд Марс қум кемалари сирпаниб келарди.
— Қум кемалар! Аммо улар қолмаган эди-ку, Эльма! Улар йўқ бўлиб кетган эди-ку!
— Нима бўлганда ҳам бу уларнинг кемаларига ўхшаяпти, — деди аёл.
Қанақасига? Ҳукумат уларни мусодара қилган-ку! Ҳаммасини мажақлаб ташлашган, фақат бир нечтасини кимошди савдосида сотишган! Бутун округимизда бир мен шу кемани сотиб олган эдим, уни қандай ҳайдашни биламан!
— Қолмаганмиш... — такрорлади Эльма денгиз томонга бош ирғаб.
— Бўла қол, бу ердан тезроқ жуфтакни ростламасак бўлмайди!
— Нимага? — Чўзиб деди аёл, Марс кемаларига сеҳрлангандек қараб.
— Улар мени ўлдиришади! Машинага чиқ тезроқ!
Эльма жойидан қимир этмасди.
Сэм уни сосискахонага зўрлаб судраб олиб кетди. Бу ерда иккита машина турарди: биттаси яқин-яқингача мудом айланиб юрадиган юк машинаси ва иккинчиси кимошди савдосида эрмак учун сотиб олган кўҳна Марс қумкемаси эди. Сўнгги уч ҳафтада у бу кемада денгизнинг нариги томонидан силлиқ туб бўйлаб ҳар турли юклар таширди. Юк машинасига қаради-ю, эсига тушди. Мотор ерда ётарди — уни таъмирлаш билан у икки кундан бери овора эди.
— Юк машинаси юришга ярамаса кераг-ов, — деди Эльма.
— Қумкема! Ўтир тезроқ!
— Мени шу кемада олиб кетмоқчимисан? Ҳе йўқ-бе йўқ.
— Ўтир! Ҳайдай оламан!
Сэм хотинини ичкарига қараб туртди, ўзи изма-из сакраб чиқди-да, оқшомги шамолга кобальт елканни рўпара қилиб, рулни қаттиқ туртди.
Чарақлаган юлдузлар остида мовий Марс кемалари шитирлаган қумлар бўйлаб ўқдек сирпаниб келарди. То лангар эсига тушиб, уни жойидан суғуриб олмагунча, Сэмнинг кемаси жойидан қимир этмай турди.
— Кетдик!
Кучли шамол қумкемани ўлик денгиз туби бўйлаб суриб кетди, пастда эса биллур қоялар қум босиб ётар, устунлар ағдарилган, мармар ва мисдан қилинган ташландиқ бандаргоҳлар кўзга ташланар, ўлик шаҳарларнинг оппоқ шахмат доналари кўринар, қирмизи тоғ ёнбағирлари ястаниб ётар эди... Сэм орқасидан етиб келмагунча Марс кемалари тобора сийраклашиб бораверди.
— Бопладим-а, бурнини ерга ишқадим-а! — қичқирди Сэм. — Энди эса “Ракета компанияси”га хабар қиламан, улар менга қўриқчи беришади. Айт, қотмаган бошимни қотирмасин!
— Агар хоҳлашганида, сени тутиб олиб кетишлари ҳам мумкин эди, — ҳорғин жавоб берди Эльма. — Фақат бу уларга унчалик керак бўлмаган.
Сэм кулиб қўйди.
— Қўявер, мени қўйиб юборишармиди? Етишолмади, вассалом!
— Етишолмади? — Эльма бошини ирғаб унинг ортига ишора қилди.
Сэм орқасига ўгирилди. Устидан совуқ сув қуйгандек бўлди. У қайрилиб қарашга ҳам қўрқди. У орқадаги ўриндиқда, изғиринли тонгдаги одам нафасидек муваққат ва ланғиллаб турган ғўлачалар узра сузиб юрган мовий дудга ўхшаш, мўрт қамишдаги қировни эслатувчи эски замон оқ кашталарига ўхшаш ва чарх урган қор зарраларига ўхшаш алланарса бордек ҳис қилди.
Юпқа шиша сингандек овоз қулоққа чалинди: кулги. Сўнг яна жимлик. У орқасига ўгирилди. Кема тумшуғида, рул ёнида бир ёш аёл хотиржам ўтирарди. Бармоқлари сумалакдек ингичка, кўзлари ойдай ёрқин ва катта-катта, чақноқ, хотиржам.
Шамол уни тебратар, у эса бамисоли сувдаги аксдек чайқаларди, шойи либосининг мовий ёмғир жилғаларидек бурмалари унинг нозик бадани атрофида лип-лип қилар эди.
— Орқага бурилинг, — деди аёл.
— Йўқ, — Сэмнинг бадани жимирлаб, худди ҳавода осиғлиқ нафис матодек титрар эди, у қўрқув ва ғазаб ўртасидаги сарҳадда иккиланиб турарди. — Йўқол менинг кемамдан!
— Бу сизнинг кемангиз эмас, — жавоб берди арвоҳ. — У бизнинг дунёмиз каби қадимий. У бундан ўн минг йил муқаддам, денгиз қуриб, бандаргоҳ ҳувиллаб қолганда ҳам қумда юрар эди, сизлар эса, келгандилар, уни ўғирлаб, ўзларингизники қилиб олдингиз. Қани, орқага буринг-да, уни чорраҳага олиб бориб қўйинг. Биз сиз билан гаплашишимиз керак. Ғоят муҳим бир нарса содир бўлди.
— Йўқол кемамдан! — деди Сэм. У тўппончани чиқарганда чарм ғилоф ғичирлаб кетди. У обдон нишонга олди. — Сакра, учгача санайман...
— Керак эмас! — қичқириб юборди қиз. — Мен сизга ҳеч қандай ёмонлик қилмадим-ку, бошқалар ҳам. Биз яхшилик билан келдик.
— Бир, — деди Сэм.
— Сэм, — деди Эльма.
— Гапимга қулоқ солинг, — илтимос қилди қиз.
— Икки, — шафақатсизларча деди Сэм, тепкини кўтариб.
— Сэм! — қичқирди Эльма.
— Уч, — деди Сэм.
— Биз фақат... — гап бошлади қиз.
Тўппонча қарс этди.
Қуёш нурларида қор эрийди, қор зарралари буғга, ҳеч нарсага айланади. Ўчоқ алангасида даҳшатли махлуқлар рақс тушиб, қулар эди. Барча мўрт ва заиф нарсалар вулқон кратерида парчаланиб кетади ва ғойиб бўлади. Отилган ўқдан, оловдан, зарбадан қиз бамисоли газ шарфидек