Tasodifiy hikoya: Sinfdoshim Rohila (2-fasl)
Davomi... Ertasi kuni maktabga bormadim, to'g'risi o'tgan kungi voqeadan keyin bora olmadim. Ikki ku...davomi

— Нега?
— Чунки менга таъна қилишди. Мана шу ерда қолдим. — Истаганча ўзингга атир қуй, хурмачангга сиққанича пиво ич, конфет е, ҳеч ким сенга: “Калориянг кўпайиб кетади!” деб таъна қилмайди. Ўзим хон, кўланкам майдон!
— Ўзинг хон, кўланканг майдон. — Уолтер кўзларини қисди.
— Энди кеч, — деди қиз унга қараб.
— Ҳа.
— Мен чарчадим, — деди қиз.
— Қизиқ, мен сира чарчаганим йўқ.
— Ҳо, — деди қиз.
— Тун бўйи ётмаслигим мумкин, — давом этди йигит. — Биласанми, Майк барида яхши пластинка бор. Юр, мен сенга ўшани қўйиб бераман.
— Мен чарчадим. — Қиз айёрона йилтиллаб турган кўзлари билан унга қаради.
— Мен эса гижинглаган тойдекман, — жавоб берди йигит. — Жуда ғалати-я.
— Юр пардозхонага, — деди қиз. — Мен сенга бир нарса кўрсатаман.
Қиз уни ойнаванд эшикдан ичкарига олиб кирди ва катта оқ қути ёнига етаклаб келди.
— Мен Тексас-Ситидан жўнаётганимда, — тушунтирди қиз, — мана шуни ўзим билан олган эдим. — У қизил тасмани ечди. — Минг қилса ҳам мен Марсдаги ягона хоним, у эса ягона эркак бўлади деб ўйладим. Шунинг учун...
У қопқоқни кўтарди ва шилдироқ, қизғиш, бурма қоғозни бир четга итқитди. Қиз қути ичидаги нарсани силаб қўйди.
— Мана.
Уолтер Гриппнинг кўзи хонасидан чиқиб кетди.
— Нима бу? — сўради ўзини базўр тутиб.
— Ҳеч нарса билмагандек гапирасан-а, тентакча? Қарагин-а, ҳаммаси каштадан қилинган, ҳаммаси шундай оппоқки, асти қўяверасан, кўзинг қамашади...
— Ўлай агар бунинг нималигини билолмаяпман.
— Никоҳ кўйлаги, овсаргина!
— Никоҳ кўйлаги? — йигит хириллаб қолди.
Уолтер кўзини юмди. Қизнинг овози худди боя телефондагидек майин, хотиржам, нафис жаранглар эди. Аммо кўзини очиб қарасаки... йигит дудуқланиб қолди.
— Жуда чиройли, — деди у базўр.
— Ростданми?
— Женевьева. — Йигит эшика тикилди.
— Ҳа?
— Женевьева, мен сенга бир нарсани айтиб қўйишим керак.
— А?
Қиз унга яқинлашди, унинг оппоқ юзидан атир бурқсиб турар эди.
— Сенга айтмоқчиманки...
— Хўш?
— Хайр!
Қиз қичқиришга улгурмаёқ йигит пардозхонадан отилиб чиқди-да, машинасига бориб ўтирди.
Қиз ташқарига югуриб чиқди ва йигитнинг машинани буриб кетаётганига қараганча йўлак чеккасида қотиб қолди.
— Уолтер Грифф, қайт! — Ҳўнграб йиғлаб деди қиз қўлини узатиб.
— Грипп, — тўғрилади йигит.
— Грифф! — қичқирди қиз.
Қизнинг қадамлари ва инграшларига ҳам қарамай, машина жим-жит кўчадан ўқдек учиб кетди. Қиз дўмбоқ қўллари билан ғижимлаётган оппоқ кўйлак узра машинанинг паға-паға тутунлари сузиб юрарди, осмонда эса юлдузлар чарақлар эди. Машина бўшлиқ ичига кириб, қоронғиликда кўздан йўқолди.
Йигит уч кечаю уч кундуз сурункасига машинани ҳайдаб борди. Бир гал орқасидан машина келаётгандек туюлиб, вужудини титроқ босди, қора терга тушди ва у бепоён Марс чўлини кесиб ўтувчи бошқа кўчага чиқиб олди, йўл одамсиз шаҳарлар ёнидан ўтиб борарди. У кетаверди, кетаверди — бир ҳафта юрди, яна бир кун юрди, охири Мерлин-Виллиждан ўн минг мил нарига бориб қолди. Шунда у майда дўкончалари бўлган Холтвинг-Спрингвинс деган қишлоққа кириб келди, бу ердаги дўкончаларда у кечқурунлари пештахталарда чироқ ёқа олар, ресторанларида таомлар буюриб, бемалол ўтира олар эди. Шундан буён у шундай яшаб келаяпти; унинг юз йилга етгулик озиқ-овқатлар билан тўлиб-тошган музлатгич хоначалари бор. Сигареталари захираси ўн минг кунга етади, юмшоқ тўшакли аъло сифатли каравоти ҳам бор. Йиллар ўтаверди, борди-ю, қачонлардир унга битта-яримта одам телефон қилиб қолса, у жавоб бермасди.



Апрел 2026

УЗОҚ ЙИЛЛАР

Шунақа бўлиб қолди: Осмонда шамол эса бошлаганда, у ва унинг унча катта бўлмаган оиласи ўзларининг тош кулбаларида ўтириб олар эдилар ва ёнаётган тарашаларда қўлларини иситардилар. Шамол каналлар юзини мавжлантирар, сал бўлмаса, осмондаги юлдузларни учириб юборарди, мистер Хетэуэй эса, бу шинамликдан мазза қилиб ўтирарди ва хотинига нималарнидир гапирарди, хотини ҳам унга жавоб берар ва у иккала қизи ва ўғлига Ердаги ўтган-кетган нарсалари ҳақида ҳикоя қилар эди. Болалар эса оталарининг сўзларини ўзларича тушунар эдилар.
Катта урушдан кейин йигирма йил ўтганди. Марс улкан қабристонга ўхшарди. Ер-чи? Унга нима бўлди? Узоқ Марс тунларида Хетэуэй ва оиласи кўпинча шу ҳақда мулоҳаза юритишарди. Бу тунда қутурган Марс чанг-бўрони қадимги шаҳар кўчаларидан увиллаганча ва қумга ботиб кетаётган янги пластик деворларни учирганча Марс қабристонларининг пастқам мозорлари устидан эсиб ўтди.
Ниҳоят, бўрон тиниб, ҳаво очилди ва Хетэуэй шамолли осмондаги яшил оловча — Ерни кўриш учун ташқарига чиқди. Ғира-шира хона шифтидаги ёниб турган лампочкани ўзига яхшироқ буриб олмоқчи бўлгандек, у қўлларини юқорига кўтарди. Узоқларга ўлик денгиз тузлари узра нигоҳ солди. “Бутун сайёрада зоғ учмайди, — ўйлади у. — Битта менман. Ва улар”. У тош кулбаси эшиги томон бурилди.
Ҳозир Ерда нималар бўлаётганийкин-а? Ўзининг ўттиз дюмли телескопидан шунча қарамасин, шу пайтгача бирон-бир ўзгариш пайқамади. “Агар ўзимни яхши сақлай олсам, — ўйлади у, — яна йигирма йил яшайман”. Қарабсанки, биронтаси пайдо бўлиб қолибди. Ё ўлик денгизлар ортидан, ё коинотдан қизил олов риштасига боғланган ракетада келиб турибди-да.
— Бир айланиб келай, — қичқирди у эшикка.
— Яхши, — жавоб берди хотини.
У харобалар оралаб, шошмай пастга тушиб кетди.
— “Нью-Йоркда ясалган”, — ўқиди у бир парча темирда. — Қадимги Марс шаҳарлари Ердан келган бундай нарсалардан ҳали кўпини кўради...
У мовий тоғлар оралиғида яқин эллик асрдан буён турган Марс қишлоғи томонга қаради.
Уолтер хилват Марс қабристонига келди: чўл шамоли эсиб турган тепаликда унча катта бўлмаган олти қиррали тошлар саф тортган эди.
Бошини эгиб, у тўртта мозорга, тўртта бесўнақай ёғоч хочга қаради, уларнинг ҳар бирида ном ёзилган эди. Унинг кўзларида ёшдан асар ҳам йўқ. Ёшлари аллақачон қуриб битганди.
— Қилмишим учун мени кечирасанми? — сўради у хочларнинг биридан. — Мен жуда, жуда ёлғиз эдим. Ўзинг тушунасан-ку, шундайми?
У тош кулбасига қайтди ва ичкарига киришдан олдин пешонасига кафтини қўйиб, яна диққат билан осмонни кўздан кечирди.
— Нуқул кутганинг-кутган, қарашдан бошқа ишинг йўқдек, — ғудранди у. — Эҳтимол, кунларнинг бирида — тунда...
Осмонда қизил олов ёнди.
Эшикдан тушаётган ёруғлик халақит бермаслиги учун у бир томонга одимлади.
— Яна бир қараганингда... — шивирлади у.
Қизил олов ўша жойда ёниб турарди.
— Кеча кечқурун у йўқ эди, — деди Хетэуэй.
У қоқилиб, йиқилиб тушди, сўнг оёққа турди-да, кулба ортига югуриб ўтди, телескопини очиб, уни осмонга тўғрилади.
Узоқ вақт осмонга кўзини қисиб қараб тургандан кейин — бир дақиқа ўтгач, у уйининг пастак эшиги тагида пайдо бўлди. Хотини, иккала қизи ва ўғли унга ўгирилишди. Унинг ҳа деганда тили калимага келавермасди.
— Хушхабар олиб келдим, — деди у. — Мен осмонга қараб турган эдим. Бу ёққа ракета учиб келаяпти, у бизларнинг ҳаммамизни уйга олиб кетади. Эрта тонгда шу ерда бўлади.
У қўлини столга қўйди, бошини кафтлари орасига олиб, йиғлаб юборди.
У Нью-Нью-Йоркдан нима қолган бўлса, ҳаммасини ёқиб юборди.
Машъалани олди-да, пластикдан ясалган шу шаҳарга қараб кетди ва аланга билан ўтган жойидаги барча деворларни туртиб-туртиб