Tasodifiy hikoya: Savol! Oddiy!
Hammaga salom! Men yoshligimda ee endi. Juda yoshligimda masu 15yoshlarimda 5.1ga urganman shunga o'...davomi

ҳанг-манг қилиб қўйди, кетидан яна кучсизроқ бир нечта портлаш содир бўлди.
Ота бошини орқага ташлади-да, тезликни оширди. Қайиқ сувни қаттиқ шалоплатган ва сакраган кўйи олға учиб кетди. Роберт дарҳол ўзини ўнглаб олди, Майкл эса қўрққанидан юраги ёрилгудек бўлиб чийиллади ва нақ бурни тагидан учиб ўтаётган оқимга қараганча онасининг оёқларига ёпишди.
Тезликни ошириб, ота қайиқни шиддат билан бурди ва улар энсиз қўшимча каналга, краблар ҳиди анқиб турган эски яримвайрона тошқирғоққа сузиб келишди. Қайиқ тумшуғини тош қирғоққа шунақанги қаттиқ келиб урдики, ҳамма олдинга мункиб кетди, аммо ҳеч ким лат емади, ота эса уларнинг келиб яширинган жойини билдириб қўйиши мумкин бўлган қайиқнинг сувдаги изи қолмадимикан деб каналдан кўзини узмасди. Канал сатҳидан узун тўлқинчалар ёйилиб кетди; тошқирғоқдан бўса олиб, улар орқага қайтишди, қайтишда орқадан югуриб келаётганларни тутиб олишди-да, қуёшнинг жимжимадор нурлари остида бари аралаш-қуралаш бўлиб кетди, сўнг мавжлар ғойиб бўлди.
Дада қулоқ тутди. Улар барчаси қулоқ тутишди.
Отанинг нафаси бостирма тагида бўғиқ акс садо берарди, гўё муздек, нам тош қирғоққа биров мушт тушираётгандек. Энди нима бўларкин дея ойи мушукдай кўзларини дадага тиккан.
Ота чуқур, енгил хўрсиниб қўйди-да, ўзининг устидан қаҳ-қаҳ уриб кулди.
— Ахир бу бизнинг ракетамиз-ку! Нимагадир ваҳмачи бўлиб қолибман. Ҳа-да, бу ракета.
— Бу нима эди ўзи , дадажон, — сўради Майкл, — нима эди ўзи бу?
— Ракетамизни портлатиб юборибмиз, бор-йўқ гап шу . — Тимоти ишчан руҳда гапиришга уринди. — Ракеталар қандай портлашини ҳеч эшитмаганмисан? Бизникини ҳам портлатишди...
— Нега биз ракетамизни портлатамиз? — Тиниб-тинчимасди Майкл. — Нимага, дадажон?
— Ўйинда шунақа бўлади, каллаварам! — жавоб берди Тимоти.
— Ўйинда?! — Майкл билан Роберт бу сўзни жонларидан яхши кўришарди.
— У портлаши учун дадам атайлаб шундай қилганлар, қаерга келиб қўнганимизни ва қаёққа гумдон бўлганимизни ҳеч ким билмаслиги учун! Борди-ю, биров бизни топиб олмоқчи бўлса, билдингми?
— Вой-бўй, сир-ку!
— Ўз ракетамиздан қўрқиб юрибмиз, — иқрор бўлди ота онага. — Асаблар! Бу ерда бошқа ракеталар пайдо бўлиб қолиши мумкинлигини ўйлаш ҳам кулгили. Яна битта ракета учиб келиши ҳеч гап эмас: агар Эдвардс хотини билан етиб келолса.
— У яна митти приёмникни қулоғига тутди. Икки дақиқадан кейин унинг қўллари латтадай осилиб тушди.
— Бўлди, тамом, — деди онага. — Атом нуридаги станция ҳозиргина ишини тугаллади. Ернинг бошқа станциялари аллақачондан бери миқ этмайди. Сўнгги йилларда улар бор-йўғи икки-учтагина эди. Энди эфирда ўлик сукунат. Бу узоққа чўзилиши аниқ.
— Қанчага? — сўради Роберт.
— Эҳтимол... сизнинг чевараларингиз радио тинглашса керак, — жавоб берди ота. У бошини қуйи солиб ўтирар ва болалар унинг ичидан нималар ўтаётганини билиб туришарди: тақдирга тан бериш, афсус-надомат, итоаткорлик.
Сўнг у яна қайиқни катта каналга олиб чиқди ва улар йўлларида давом этишди.
Кеч кириб борарди. Қуёш уфққа бош қўя бошлаган; олдинда бирин-кетин ўлик шаҳарлар ястланиб ётарди.
Ота ўғиллари билан қувноқ, бир маромда гап сотар эди. Илгарилари у кўпинча камгап, камсуқум, қўпол бўларди, энди эса — булар буни ҳис қилиб туришарди — дада сўзлар билан бамисоли уларнинг бошидан силамоқда эди.
— Майкл, шаҳар танла.
— Нима, дадажон?
— Шаҳар танла, тойчоғим. Йўлимизда дуч келган ҳар қандай шаҳарни танла.
— Бўпти, — деди Майкл. — Қандай танлайман?
— Ўзингга энг кўпроқ ёққанини. Роберт, сен ҳам, Тим, сен ҳам танла. Кўнглингизга мосини танлайверинглар.
— Мен марсликлари бўлган шаҳарни танлайман, — деди Майкл.
— Марсликлар бўлади, — жавоб берди ота. — Ваъда бераман. — Унинг лаблари ўғилларига мурожаат қилса-да, кўзлари онада эди.
— Йигирма дақиқа ичида улар олти шаҳарни ёқалаб ўтишди. Ота энди портлашлар ҳақида гап очмай қўйганди; энди гўё ўғилларининг кўнглини овлаш, уларнинг дилини хушлаш дунёдаги энг муҳим ишлардан бири бўлиб қолганди.
Майклга биринчи шаҳароқ ёқиб қолди, бироқ “шошган қиз эрга ёлчимас” деган мақолни эслашиб, уни бундан қайтаришди. Иккинчи шаҳар ҳеч кимнинг дидига мос келмади. Уни ерликлар қурганди, уйларнинг ёғоч деворларини қурт еб, пўк қилиб қўйганди. Учинчи шаҳар Тимотининг кўнглига хуш ёқиб қолди — катта экан! Тўртинчи ва бешинчи шаҳарлар ҳаммага кичкина бўлиб кўринди, аммо олтинчисини кўриб ҳамманинг, ҳатто оналарининг ҳам оғзи очилиб қолди, “Вой-бў!”, “Зўр!”, “Ана буни шаҳар дейди-да!” каби хитоблар янгради.
Шу ерда элликтача муҳташам бино бус-бутун сақланиб қолганди, кўчалари чангли бўлса-да, тош ётқизилган эди. Майдонлардаги икки-учта кўҳна фавворалардан ҳамон нам сизиб турар, ботаётган қуёш нурларида жимирлаб кўринган сув жилғалари бутун шаҳардаги ҳаётнинг ягона зуҳури эди.
— Шу ер, — бир овоздан деди ҳамма.
Ота қайиқни бандаргоҳга олиб келди-да, қирғоққа сакраб чиқди.
— Мана, келдик ҳам. Булар барчаси — бизники. Энди шу ерда яшаймиз!
— Яшаймиз? — Майкл шошиб деди. У шаҳарга қараганча оёққа турди, сўнг улар ракетани қолдирган томонга юзини ўгирди. — Ракета нима бўлади? Миннесота нима бўлади?
— Мана, — деди ота. У радиоприёмникни Майклнинг малларанг бошига тақади. — Тингла.
Майкл қулоқ сола бошлади.
— Ҳеч нарса йўқ, — деди у.
— Тўғри. Ҳеч нарса йўқ. Ҳеч нарса қолмаган. Ҳеч қанақа Миннеаполис, ҳеч қанақа ракета, ҳеч қанақа Ер қолмаган.
Майкл бу даҳшатли кашфиёт хусусида бироз хаёл суриб турди-да, ғиншиб қўйди.
— Шошма, Майкл, — тараддуд билан деди ота. — Бунинг эвазига мен сенга кўпроқ нарса бераман.
— Нима? — Қизиқувчанлик кўз ёшларини тўхтатиб қолди, бироқ агар отанинг бундан кейинги кашфиётлари аввалгисидай қайғули бўладиган бўлса, Майкл ҳозироқ ҳўнграб йиғлаб юборишга тайёр эди.
— Бу шаҳарни мен сенга инъом этаман, Майкл. У сеники.
— Меники?
Тимоти қайиқдан сакраб тушди.
— Қаранглар, йигитлар, баландга! Ҳа, яна ҳам баландга!
У отаси билан баравар ўйнарди, ўйнаганда ҳам қотириб ўйнарди, жонини жабборга бериб ўйнарди. Ҳамма нарса жойига тушиб, ўрнашиб олганларидан кейин у эҳтимол ўн дақиқага бирон хилватга боради-да, йиғлаб кўнглини бўшатиб олади. Бироқ ҳозир “оила таътилда” ўйини кетаётир ва укалари ўйнаб олишлари керак.
Майкл ва Роберт қирғоққа сакраб чиқишди. Улар оналарининг ҳам бандаргоҳга чиқиб олишида ёрдамлашиб юборишди.
— Опачангизни эҳтиёт қилинг, — деди ота; фақат анчадан кейингина унинг нимани кўзда тутиб шундай деганини англаб етишди.
Шундай қилиб, улар шоша-пиша улкан қизил тош шаҳар томон юриб кетишди, улар шивирлаб гаплашар эдилар, — ўлик шаҳарларда нимагадир шивирлаб гапиргинг, қуёш ботишини томоша қилгинг келади.
— Беш кундан кейин, — аста деди ота, — мен ракетамиз турган жойга қайтиб бораман ва харобазорга беркитиб қўйган озуқаларни олиб оламан. Бир йўла хотини ва қизлари билан Берта Эдвардсни ҳам қидириб кўраман.
— Қизлари билан? — такрор сўради Тимоти. — Нечта улар?
— Тўртта.
— Бунинг охири вой бўлмаса деб қўрқаман-да, — аста бошини чайқаб деди она.
— Қизалоқлар. — Майкл марслик санамларнинг тош ҳайкаллари юзини эрмак қилиб, афтини буриштирди. — Қизалоқлар.
— Улар ҳам ракетада учиб келишадими?
— Ҳа. Агар иложини