Tasodifiy hikoya: Pahtada.
Ismim sir. Bizlarning ishxonamizni pahta terimiga jo'natishdi. Pahtaga avtobusda olib borishardi. Bi...davomi
Ismim sir. Bizlarning ishxonamizni pahta terimiga jo'natishdi. Pahtaga avtobusda olib borishardi. Bi...davomi
Yoz oqshomi
| Добавил: | Князь (17.03.2016 / 00:18) |
| Рейтинг: |  (0) |
| Прочтений: | 15470 |
| Комментарии: | Комментарии закрыты |
O’tib ketdi qanchalar bahor,
Topolmadim bir yor vafodor!
O’zing dilkash, o’zing beg’ubor,
Bolaligim seni sog’indim!!!....
Dushanbadan yana otpuskaga chiqaman, shu sabab chala ishlarimni hammasini bugun kechgacha tugatishni niyat qilib bor g’ayratim bilan ishga tushdim. Mana soat milllari ham oltiga yaqinlashib qoldi: bu ish deganni oxiri ko’rinmaydigandek edi go’yo, mana nihoyat oxirgi dokumentni pechat qilib hisobotimga tikdim va o’zimga tanish shkafimga joyladim. Endi 15 kunga xayr meni tebratma bo’lmasada yumshoqqina ish kreslom. Bugun kech qolib ketishimni gumon qilib shafyorimga olib ketishga kelmasligini aytgandim, bir studentlikni eslay deb ishxonam ro’parasidagi avtobus bekatiga yo’l oldim. Hamma ishdan o’qishdan chiqqan, kimdir uyiga yana kimdir allaqayoqlarga oshiqadi, shovqun-suron avjida: mashina signallari, odamlarning baqir-chaqiri. Hali kunduzgi issiqning tafti qaytmagan, havoda qaynoq asfaltning chuchmal isi.
Bularning barchasini kuzatib turib anchadan beri yodga olmagan xotiralar yana jonlana boshladi: Uyimizning kungay tomonidagi devor ortida kattagina maydon bo’lardi, undan narida kichikroq anhor va o’tloqzor. Yoshlikning eng shirin damlari butun qishloq bolalari bilan mol-qo’y boqib shu maydon va soy bo’yida o’tgan. O’sha paytlarda ham kechki salqin tushmasdan mollarni o’tloqqa haydab futbol, chillak yoki lankani jonini chiqarib o’ynardik. Juda bo’lmasa uydan otamizni qartasini o’g’irlab chiqib yutqizgan molni qaytarib kelish sharti bilan durakni bosardik…
Kutulmaganda yangragan konduktorning shang’illagan ovozi hammasini to’zitib yubordi
- Qozog’iston kinoteatr, Georazvedka, Metro Bodomzor…
Tanish manzilni eshitdimu ko’pchilik qatori avtobusga o’zimni urdim. Har doimgiday tiqilinch yana ur sur – stidentlikka qaytganday bo’ldim xuddi. Pattachining ovozi ham ilgari zamonlardagidek:
- Qani ichkariroq o’tamiz, turmanglar eshikni oldida… Mana o’rtada kopto o’ynasa bo’ladi!!! Surilamiz. Proyezdnoy bilaetlarni ko’rsatamiz, yo’l haqini uzatamiz… Qani sizlarda nima ekan?!
Yonimda turgan ikkki yigitchaning studentligi ko’rinib turardi:
- Zato Mersda ketyapmiz,- deb bir biriga tasalli bergancha kulishadi.
Uyga ham yetib keldim. O’zim yoqtirgan qo’shiqni hirgoyi qilgancha kvartiram joylashgan etajga ko’tarilarkanman dimog’imga tamaki hidi urildi. Zina ustida bir odam chekib turardi, oyoqlari ostidagi xo’jalik xalatasidan qilingan sumkalardan va kiyinishidan qishloqlik ekani ma’lum. Tutatishga topgan joyingni qaraya degandek kinoya bilan yuziga ham qaramay o’tib ketdim. Eshigimga kalitni solishim bilan ortimdan juda-juda tanish do’rildoq ovoz yangradi:
- Jo’rajon, odamni tanimaysan ham-ey!
Bu ovozni ming yil eshitmasam ham, million odam bir vaqtda gapirganda ham aniq ajratib olardim:
- Qovunjon?! – deb laqabini aytib yubordim beixtiyor. (Aslida bu yigitning ismi Quvon bo’lib, u bilan 11 yil bir partada o’tirib o’qiganmiz – agar bitta do’stim bo’lsa xuddi shuning o’zi!). Og’zimdan chiqqan gapdan hijolat tortdim kap-katta, ko’rgan odam 3-4 ta bolasi bor deydigan kishini laqabi bilan chaqirsaya?! Duv qizardim.
- Ha adashmadingiz, Tarvuzboy,- Quvon ham darhol kaminaning taxallusini aytib chaqirdi.
Shu o’rinda bu g’alati ismi sharifday bo’lib qolgan laqablarning tarixini aytib bersam:
Birinchi sinfda barcha xarflarni o’zlashtirib olgach o’qituvchi opamiz tomonidan bir betni to’ldirib ism-familiyamizni yozishimiz topshiriq qilib berildi. O’quvchilarni barchasi berilgan topshiriqni bajarib topshirishdi, ishlarni tekshirib o’tirgan opamiz negadir piqirlab kulib yubordi va ovozini chiqarib bir varaqni o’qiy boshladi:
- Ochilov Qovunjon?
Butun sinfda kulgu yangradi, ma’lum bo’ldiki Quvonjon harflarning o’rnini almashtirib ismining o’rniga Qovunjon deb bir sahifani to’ldirib bergan ekan. Shu-shu do’stimning nomi poliz ekiniga aylandi qoldi.
Meni laqabim tarixi esa bunday: rangim zaxilroq bo’lgani bilan agarda sal uyalsam ham tarvuzdek qizarib ketadigan odatim bor edi. Shu sabab meni ham yoshligimdan Tarvuzboy - usti yashil ichi qizil deb atashardi.
Egizaklar kabi bir partada 11-yil yonma yon o’tirib Qovun – Tarvuz laqabini birga baham ko’rib katta bo’lagan do’stimni kulbayi vayronamga boshlab kirdim.
Doimgi hol ahvol so’rashishlardan keyin birga qozon kabobcha yasadik.
- Zo’ridan bor, yarimtani maydalaymizmi?- deb taklif qildim.
- Qo’ysangchi, yuz ko’rishmaganimizga ham 7 yil bo’libdi! Shu zormandani deb o’tirishimizni rasvo qilmaylik,- javob qaytardi Quvonjon.
Ovqatlanib o’tirib yana yoshlikdagi qiziq hangoma va voqealarni esga oldik. Faqat ikki inson bilan bog’liq narsalar aytilmadi. Gap ularga taqalganda mavzu boshqa tomonga o’zgartirilaverdi. Bu odamlar haqida keyinroq batafsil bilib olasiz.
Bir bo’lak kartoshkani sanchqiga ildirdimu Quvonga gap otdim:
- Eslaysanmi maydonda mol boqqanimizda qo’rga kartoshka ko’mib yerdik?- deb bolalikdagi ajoyib odatimiz haqida gap ochdim.
- Albbattada jo’rajon. – Quvon ham yoshlikni eslagandek entikib javob berdi.
Endi o’ylasam hali ham o’sha chala pishgan bir tomoni kuygan pachoq kartoshkadek totli taomni tatib ko’rmagan ekanman….
- Cheksam maylimi?- so’radi do’stim.
- Bemalol,- deya derazani ochdim.
Xonaga sokingina esgan shaboda kirdi. Saldin yoz oqshomi, tamaki tutuni va do’st diydori hayotimdagi mash’um kundan oldingi kechani yodimga tushirdi:
Bitiruvchilarga shahodatnomani topshirgani shaxsan hokim buvaning o’zlari kelarmush degan gap tarqaldiyu yangi maktab qurilgandek bo’ldi go’yo, hali ohak nimaligini ko’rmagan tashqi devorlar bo’yaldi, yumshatilmaganiga yuz yil bo’lgan yerlar ham chopiq qilindi, ko’chgan joylar suvaldi. Bu yog’I qo’ldan kelgancha hashar qilinib tozalab chinni chiroq qilindi. Kechki mahal esa ertaga katta hayotga qadam qo’yadigan bitiruvchi yigitlar va qizlar tanish maydon chetida yig’ilishdi. Barchasi xursand – endi katta odam bo’lishadi! Har kim kelajak rejalarini og’izlari to’lib maqtanib navbatma navbat aytishyapti:
- Men otamni do’konini katta shaharlardagidek magazinga aylantiraman,- kerilgancha gapni boshladi Sobir do’konchini o’g’li Maruf.
- Men yer olib o’zimni fermer xo’jaligimni tashkil qilaman.
- Men ustachilik qilaman…
Navbat menga yetganda hali yangramagan rejani aytib yubordim:
- Men o’qimoqchiman.
- Men ham,- deya gapimga qo’shildi Lola.
Yuqorida aytib o’tgan insonlarimdan biri shu edi - qishloqning eng lobar qizi, sindoshim Lola. Uni zimdan sevguvchi oshiqlar ko’p bo’lsada birortasi yurak yutib buni izhor qilolmagan . Sababi uning otasi Soli rais – maktabimizning homiysi va haqiqiy “direktori”, eng qattiqqo’l, qahrli odam. Hech kim tayinlamagan bo’lsa ham o’zini xuddi qishloq oqsoqolidek tutadi – bu men eslagan ikkinchi odam.
- Men ham o’qimoqchi edimu otam qo’y shu qishloqda ham kuning o’tadi, o’qib olim bo’larmiding ana bog’imizni yuritasan dedilar,- deb Quvon mavzuni tugatdi.
Erta tong mahal maktabda yig’ilishni kelishib tarqaldik.
Sahar mardondan maktabda ish qizg’in: minbar o’rnatilib atrof suv sepilib supirilgan. Ana hokim buva kelyaptilar
Topolmadim bir yor vafodor!
O’zing dilkash, o’zing beg’ubor,
Bolaligim seni sog’indim!!!....
Dushanbadan yana otpuskaga chiqaman, shu sabab chala ishlarimni hammasini bugun kechgacha tugatishni niyat qilib bor g’ayratim bilan ishga tushdim. Mana soat milllari ham oltiga yaqinlashib qoldi: bu ish deganni oxiri ko’rinmaydigandek edi go’yo, mana nihoyat oxirgi dokumentni pechat qilib hisobotimga tikdim va o’zimga tanish shkafimga joyladim. Endi 15 kunga xayr meni tebratma bo’lmasada yumshoqqina ish kreslom. Bugun kech qolib ketishimni gumon qilib shafyorimga olib ketishga kelmasligini aytgandim, bir studentlikni eslay deb ishxonam ro’parasidagi avtobus bekatiga yo’l oldim. Hamma ishdan o’qishdan chiqqan, kimdir uyiga yana kimdir allaqayoqlarga oshiqadi, shovqun-suron avjida: mashina signallari, odamlarning baqir-chaqiri. Hali kunduzgi issiqning tafti qaytmagan, havoda qaynoq asfaltning chuchmal isi.
Bularning barchasini kuzatib turib anchadan beri yodga olmagan xotiralar yana jonlana boshladi: Uyimizning kungay tomonidagi devor ortida kattagina maydon bo’lardi, undan narida kichikroq anhor va o’tloqzor. Yoshlikning eng shirin damlari butun qishloq bolalari bilan mol-qo’y boqib shu maydon va soy bo’yida o’tgan. O’sha paytlarda ham kechki salqin tushmasdan mollarni o’tloqqa haydab futbol, chillak yoki lankani jonini chiqarib o’ynardik. Juda bo’lmasa uydan otamizni qartasini o’g’irlab chiqib yutqizgan molni qaytarib kelish sharti bilan durakni bosardik…
Kutulmaganda yangragan konduktorning shang’illagan ovozi hammasini to’zitib yubordi
- Qozog’iston kinoteatr, Georazvedka, Metro Bodomzor…
Tanish manzilni eshitdimu ko’pchilik qatori avtobusga o’zimni urdim. Har doimgiday tiqilinch yana ur sur – stidentlikka qaytganday bo’ldim xuddi. Pattachining ovozi ham ilgari zamonlardagidek:
- Qani ichkariroq o’tamiz, turmanglar eshikni oldida… Mana o’rtada kopto o’ynasa bo’ladi!!! Surilamiz. Proyezdnoy bilaetlarni ko’rsatamiz, yo’l haqini uzatamiz… Qani sizlarda nima ekan?!
Yonimda turgan ikkki yigitchaning studentligi ko’rinib turardi:
- Zato Mersda ketyapmiz,- deb bir biriga tasalli bergancha kulishadi.
Uyga ham yetib keldim. O’zim yoqtirgan qo’shiqni hirgoyi qilgancha kvartiram joylashgan etajga ko’tarilarkanman dimog’imga tamaki hidi urildi. Zina ustida bir odam chekib turardi, oyoqlari ostidagi xo’jalik xalatasidan qilingan sumkalardan va kiyinishidan qishloqlik ekani ma’lum. Tutatishga topgan joyingni qaraya degandek kinoya bilan yuziga ham qaramay o’tib ketdim. Eshigimga kalitni solishim bilan ortimdan juda-juda tanish do’rildoq ovoz yangradi:
- Jo’rajon, odamni tanimaysan ham-ey!
Bu ovozni ming yil eshitmasam ham, million odam bir vaqtda gapirganda ham aniq ajratib olardim:
- Qovunjon?! – deb laqabini aytib yubordim beixtiyor. (Aslida bu yigitning ismi Quvon bo’lib, u bilan 11 yil bir partada o’tirib o’qiganmiz – agar bitta do’stim bo’lsa xuddi shuning o’zi!). Og’zimdan chiqqan gapdan hijolat tortdim kap-katta, ko’rgan odam 3-4 ta bolasi bor deydigan kishini laqabi bilan chaqirsaya?! Duv qizardim.
- Ha adashmadingiz, Tarvuzboy,- Quvon ham darhol kaminaning taxallusini aytib chaqirdi.
Shu o’rinda bu g’alati ismi sharifday bo’lib qolgan laqablarning tarixini aytib bersam:
Birinchi sinfda barcha xarflarni o’zlashtirib olgach o’qituvchi opamiz tomonidan bir betni to’ldirib ism-familiyamizni yozishimiz topshiriq qilib berildi. O’quvchilarni barchasi berilgan topshiriqni bajarib topshirishdi, ishlarni tekshirib o’tirgan opamiz negadir piqirlab kulib yubordi va ovozini chiqarib bir varaqni o’qiy boshladi:
- Ochilov Qovunjon?
Butun sinfda kulgu yangradi, ma’lum bo’ldiki Quvonjon harflarning o’rnini almashtirib ismining o’rniga Qovunjon deb bir sahifani to’ldirib bergan ekan. Shu-shu do’stimning nomi poliz ekiniga aylandi qoldi.
Meni laqabim tarixi esa bunday: rangim zaxilroq bo’lgani bilan agarda sal uyalsam ham tarvuzdek qizarib ketadigan odatim bor edi. Shu sabab meni ham yoshligimdan Tarvuzboy - usti yashil ichi qizil deb atashardi.
Egizaklar kabi bir partada 11-yil yonma yon o’tirib Qovun – Tarvuz laqabini birga baham ko’rib katta bo’lagan do’stimni kulbayi vayronamga boshlab kirdim.
Doimgi hol ahvol so’rashishlardan keyin birga qozon kabobcha yasadik.
- Zo’ridan bor, yarimtani maydalaymizmi?- deb taklif qildim.
- Qo’ysangchi, yuz ko’rishmaganimizga ham 7 yil bo’libdi! Shu zormandani deb o’tirishimizni rasvo qilmaylik,- javob qaytardi Quvonjon.
Ovqatlanib o’tirib yana yoshlikdagi qiziq hangoma va voqealarni esga oldik. Faqat ikki inson bilan bog’liq narsalar aytilmadi. Gap ularga taqalganda mavzu boshqa tomonga o’zgartirilaverdi. Bu odamlar haqida keyinroq batafsil bilib olasiz.
Bir bo’lak kartoshkani sanchqiga ildirdimu Quvonga gap otdim:
- Eslaysanmi maydonda mol boqqanimizda qo’rga kartoshka ko’mib yerdik?- deb bolalikdagi ajoyib odatimiz haqida gap ochdim.
- Albbattada jo’rajon. – Quvon ham yoshlikni eslagandek entikib javob berdi.
Endi o’ylasam hali ham o’sha chala pishgan bir tomoni kuygan pachoq kartoshkadek totli taomni tatib ko’rmagan ekanman….
- Cheksam maylimi?- so’radi do’stim.
- Bemalol,- deya derazani ochdim.
Xonaga sokingina esgan shaboda kirdi. Saldin yoz oqshomi, tamaki tutuni va do’st diydori hayotimdagi mash’um kundan oldingi kechani yodimga tushirdi:
Bitiruvchilarga shahodatnomani topshirgani shaxsan hokim buvaning o’zlari kelarmush degan gap tarqaldiyu yangi maktab qurilgandek bo’ldi go’yo, hali ohak nimaligini ko’rmagan tashqi devorlar bo’yaldi, yumshatilmaganiga yuz yil bo’lgan yerlar ham chopiq qilindi, ko’chgan joylar suvaldi. Bu yog’I qo’ldan kelgancha hashar qilinib tozalab chinni chiroq qilindi. Kechki mahal esa ertaga katta hayotga qadam qo’yadigan bitiruvchi yigitlar va qizlar tanish maydon chetida yig’ilishdi. Barchasi xursand – endi katta odam bo’lishadi! Har kim kelajak rejalarini og’izlari to’lib maqtanib navbatma navbat aytishyapti:
- Men otamni do’konini katta shaharlardagidek magazinga aylantiraman,- kerilgancha gapni boshladi Sobir do’konchini o’g’li Maruf.
- Men yer olib o’zimni fermer xo’jaligimni tashkil qilaman.
- Men ustachilik qilaman…
Navbat menga yetganda hali yangramagan rejani aytib yubordim:
- Men o’qimoqchiman.
- Men ham,- deya gapimga qo’shildi Lola.
Yuqorida aytib o’tgan insonlarimdan biri shu edi - qishloqning eng lobar qizi, sindoshim Lola. Uni zimdan sevguvchi oshiqlar ko’p bo’lsada birortasi yurak yutib buni izhor qilolmagan . Sababi uning otasi Soli rais – maktabimizning homiysi va haqiqiy “direktori”, eng qattiqqo’l, qahrli odam. Hech kim tayinlamagan bo’lsa ham o’zini xuddi qishloq oqsoqolidek tutadi – bu men eslagan ikkinchi odam.
- Men ham o’qimoqchi edimu otam qo’y shu qishloqda ham kuning o’tadi, o’qib olim bo’larmiding ana bog’imizni yuritasan dedilar,- deb Quvon mavzuni tugatdi.
Erta tong mahal maktabda yig’ilishni kelishib tarqaldik.
Sahar mardondan maktabda ish qizg’in: minbar o’rnatilib atrof suv sepilib supirilgan. Ana hokim buva kelyaptilar
Saytdagi barcha turdagi materiallar 18+ yoshdagilar va undan kattalar uchun mo'ljallangan !
Bizni Ijtimoiy tarmoqlarda ulashing!