Tasodifiy hikoya: Bir jalap taqdiri – 2 qism
Ichi qizib kechqurun qanday taklif bilan kelishini kuta boshladim. Razdevalkadan chiqqanimda u dukon...davomi

сенинг энди
мендан бошқа меҳрибонинг
борми?
Илон полапонларни паққос
туширди.
– Бечора Зулайҳо, очқолиб
кетибсан-да? Таваккал қилиб,
бирорта қурбақаям ушлаб
келсаммикан? – деди Ҳасан ва
қўшиб қўйди: – Шу
кўргуликлар керакмиди сенга,
Зулайҳо? Бир куни яна одамга
айлансанг, шу нарсаларни
еганингни эслай
олармикансан?
Пешинда уйдан чиқиб кетар
экан, Ҳасан илонга тайинлади:
– Мен болаларни мактабдан
олиб келаман. Ўзим
тушунтириб олиб келиб, сени
секин кўрсатмасам, болалар
қўрқишади. Сен мен келгунча
вой-войламай ўтир, э, ётгин,
хўпми? Ҳамсоялар эшитиб,
кириб қолишса, сени илон деб
ўйлаб, ўлдириб қўйишмасин,
тағин? Илон бўлсанг ҳам
хотинимсан, ахир?

Ҳасан бориб, мактабдаги
болаларини олди. Келгунча
болаларга қанча
тушунтиргани билан,
дарвозага етганларида
ҳовлидан эшитилаётган фарёд
овозидан қўрқиб, улар йиғлай
бошлашди.
– Қўрқманглар, сизларни
кўрса, тинчланиб қолади.
Ҳақиқатдан ҳам болалар
кириши билан илон жим
бўлди, яқинига келган
болаларга қараб, тилини
чиқарди.
– Ассалому алайкум, аяжон, –
пиққиллади Баҳодир.
– Бизлар кедик, а-аяжон, –
деди Барно ҳам қўрқа-писа.
– Бўлди, йиғламанглар,
йиғласаларинг аянг хафа
бўлади, – деди Ҳасан. – Ўзи
илонга айланиб қолганидан
унча хурсанг эмас. Боринглар
кийимларингни алмаштириб
келинглар!
Болалар кийимларини
алмаштириб чиққанда Ҳасан
дарвозахонада эди.
– Мен бир дўконга чиқиб
келай, сизлар аянгга эҳтиёт
бўлиб ўтиринглар! Чой-пой
ичиб олинглар! – тайинлади
Ҳасан болаларига. – Баҳодир,
сен оғилхонага қопқон қўй,
сичқонми, каламушми тушса,
аянгга берасан. Илон сичқон
ейди-ку, тўғрими?
Баҳодир калласини ирғаб,
маъқуллади.
Ҳасан дўкондан юзта ичиб
қайтолмади, Аширмат келиб
қолди.
– Ҳа, Ҳасан Кайфий, машқинг
паст? – сўради унинг ёнига
жойлашган Аширмат ва
дўкончига “битта” ишорасини
қилди. – Калбасангдан ҳам бер,
Шаҳоб!
Шаҳоб битта ароқ ва бир
бўлак колбасани уларнинг
олдига қўйди.
– Бош ёрилай деяпти, ишга ҳам
бормадим бугун, – деди Ҳасан
“дарди”ни айтгиси келмай.
– Ҳасан Кайфий, бошни мана
бу пешлайди, ҳозир кўрасан, –
деб Аширмат икковигаям
пиёлаларни тўлдириб қуйди.
– Менга бўлди, бошқа
ичмайман, – деди пиёлалардан
кўзини узолмаётган Ҳасан.
– Ҳали мачитгаям бораман,
дерсан? – кулди Аширмат. – Ол,
нозланма, кўзинг пиёлани
тешаман деяпти-ю, ичмайман
дейсан.
Ҳасан пиёлани олди.
– Тинлик бўлсин! – пиёлани
кўтарди Аширмат.
– Бўлсин! – кўтарди Ҳасан ҳам.
– Соғлик бўлсин! – деди
Аширмат иккинчи пиёлани
кўтараётганда.
– Бўлсин! – деди Ҳасан ҳам
пиёлани кўтариб.
Бироз кейин Ҳасан ҳам
Шаҳобга кўрсатгич бармоғини
кўрсатди. Шаҳоб столга яна
битта ароқ ва колбаса қўйди.
– Ана энди ўзингга ўхшадинг,
Ҳасан Кайфий, – деди Аширмат
ароқни очаркан.
Бунисини ҳам тугатишди.
Аширмат яна Шаҳобга бармоқ
кўрсатмоқчи эди, Ҳасан унинг
қўлини ушлади.
– Бўлди, мен уйга бормасам
бўлмайди, – деди тили
сустлашиб.
– Борасан-да, нима бор шу
лойдан бўлган уйингда? –
ғўлдиради Аширмат.
– Уйимдами? – сўради Ҳасан. –
Уйимда илон бор.
– Меникидаям, – пихиллаб
кулди Аширмат.
– Меники бошқача.
– Қанақа?
– Меники хотиним.
– Менинг хотиним ҳам илон.
– Меники ростдан илонга
айланиб қолди, ишонмасанг
юр, кўрсатаман!
– Ҳа, сеники етарли бўпти, –
деди унинг қўлтиғидан олган
Аширмат. – Юр, кетамиз.
Шаҳоб, ёзиб қўй!
Ташқарида қоронғу тушиб
қолибди. Улар қўлтиқлашиб,
Ҳасаннинг уйига қараб
кетишди. Йўлда келгунларича
нималар бўлганини Ҳасан
Аширматга айтиб келди.
Ҳасаннинг ҳовлиси одамга
тўлиб кетибди. Ҳамма илон
солинган сим тўр атрофида
уймалашган, бири олиб, бири
қўйиб, воқеа тафсилотини
айтишар, энди нима қилишни
муҳокама қилишарди.
– Қилғиликни қилиб қўйиб, яна
ичиб келдингизми, почча? –
ўдағайлади қайноғаси Ҳасанни
кўрганидан. – Э, одам бўлмай
ўлинг! Бир уриб, бошингизни
ёрайми?
– Бошим сенсиз ҳам ёрилай
деяпти, – деди Ҳасан. – Менга
нима дейсан? Мен нима
қилдим, Худонинг иши-да?
– Э, ростдан ҳам илон-ку? –
деди Аширмат сим тўрнинг
ичига қараб. – Ростдан
хотинингми шу?
– Рост, рост, шу Зулайҳо, –
деди Ҳасан.
Аширмат дарвозага қараб
юрди:

– Мен бориб, Мунирани
чақириб келай, бир кўриб
қўйсин! Уям жонимдан безор
қилган “Ичманг, ичманг”, деб.
– Энди нима қиламиз? – сўради
қайноғаси. – Нима
қилмоқчисиз энди?
– Энди, ... нима қилардик, –
ғўдранди Ҳасан. – Чумчуқнинг
боласини бердим, чигиртка,
пашша ушлаб бердим. Яна
нима қилай? Баҳодирга
тайинловдим, сичқон ушлаб
бер, деб. Қани Баҳодир?
– Илоё қирғининг келсин!
Оғзингдан қонинг келсин! –
Ҳасаннинг кўксига қўшқўллаб
муштлади қайнонаси. –
Зулайҳом сичқон ейдими
энди? Зулайҳом чигиртка
ейдими энди?
– Билмасам, – бўғилиб кетди
Ҳасан. – Ҳар ҳолда энди у ...
илон-ку?
– Ер ютсин сени, ергина ютсин,
сен пиянистани, хўпми? – яна
муштламоқчи бўлди
қайнонаси.
Ҳасан унинг қўлларини ушлаб
олди:
– Мен нима қилдим?
– Энди опмани нима қиламиз,
шундан гапиринг? – деди яна
қайноғаси.
– Ичкарига олиб кирамиз,
опанг совқотиб қолади, – деди
Ҳасан ва сим тўрни кўтариб,
ичкарига юраркан, одамларга
деди: – Ҳамманг уйингга бор,
бировни хотини томошами
сизларга?
Эртаси куни эрталабдан ҳовли
одамга тўлди. Туман
марказидан дўхтирлар
келишди. Илоннинг у ёқ-бу
ёғидан айланиб ўтишиб,
“Опкетамиз, буни Тошкентда
экспертиза қилдириб келамиз,
бу ўта ноёб, сирли ҳодиса”,
дейишди.
– Бекор айтибсизлар, хотин
меники, уни ҳеч қанақа
“экспиртиз” қилдирмайман! –
деди Ҳасан.
Кейинроқ терговчи келди.
Нима бўлганини бошидан
охиригача сўраб, қоғозга
туширди. Кейин қаергадир
телефон қилди:
– Ўртоқ бошлиқ, ҳаммасини
аниқладим. Ҳаммасига Ҳасан
Қодиров айбдор. Доимий
равишда ичган, хотини
Зулайҳо Шокировага азоб
берган ва уни илонга
айланишга мажбур қилган.
Милиционерларни юборинг,
айбдор Ҳасан Қодировни
қамоққа олиш чорасини
кўрмасак бўлмайди.
Бирпасда милиционерлар ҳам
етиб келишиб, Ҳасаннинг
қўлига кишан солишди ва уни
машинага босиб, олиб
кетишди.
Бир ҳафтадан сўнг “Жиноят
излари йўқ” деган хулоса
билан Ҳасанни озод қилишди.
– Ҳаммаси сеҳр-жоду эмиш.
Шаҳарда битта азайимхон бор
эмиш, яна хотинингни ўз
ҳолига қайтарар эмиш.
Ҳасан сим тўрдаги патнисни,
патнисдаги илонни, илон
қиёфасидаги хотини
Зулайҳони кўтариб, шаҳарга
жўнади. Қайноғаси ҳамроҳ
бўлди. Қайноғаси
азайимхоннинг уйини
кўрсатди.
– Ўқимайман, – деди
азайимхон. – Бу киши ичар
экан. Ичадиган одамга дуо кор
қилмайди.
– Дуо менга эмас, хотинимга
керак, у ... у ичмайди, – деди
Ҳасан.
– Ичган эри билан ётган
хотинга ҳам дуо ўтмайди, –
деди азайимхон.
– Э, унда нима қиламиз? – бош
қашлади Ҳасан.
– Ичишни ташлайсиз.
Ичмайман деб қасам ичасиз.
Шунда ўқишим мумкин, зора
фойдаси тегса. Шундаям қирқ
кун яқин бормайсиз
хотинингизнинг ёнига.
– Нима деб қасам ичай? –
дарров кўнди Ҳасан.
– “Ичсам илонга айланиб
қолай”, деб қасам ичасиз!
– Э, шарти оғир бўлди-ку? –
деди Ҳасан, аммо ноилож рози
бўлди: – Энди ичмайман. Ичсам
илонга айланиб қолай!
Шундан кейин азайимхон
илонга ва ҳар замонда
Ҳасаннинг юзига дам солинган
сувдан сепа-сепа дуо ўқиди:
–