Tasodifiy hikoya: Visol uchun xiyonat . ( 5 qisim )
Visol uchun xiyonat (5 qism) Akmal uyga qaytarkan bugungi bo'lgan voqiyadan sho'k holatida edi bir...davomi

yurganday his qilar, g’alati kayfiyat chulg’ab olar, hayotining og’ir damlarini qayta va yana qayta yashayotganday allanimalar tanish tuyular, lekin mavjud olam bilan o’zi o’rtasida qandaydir o’tib bo’lmas to’siq borday, to’siq osha nazar tashlashga nimadir izn bermayotganday, allaqanday sharpalar ko’z oldidan birma-bir o’tishga shaylanib turganday bo’lar, yuragi sanchib ketar, o’zini chuqurga tushib ketganday his qilar, mudom g’uvillagan shamol esib turadigan chuqur… kampir chuqur devorlariga tirmashib, yuqoriga chiqishga urinar, ammo g’uvillagan shamol ovoziga qo’-shib, urinishlarini ham allaqayoqlarga olib ketar, kampir esa chuqurda tinim bilmay aylanaveradi, aylanaveradi, xuddi bozorni aylanganday, lekin ko’p o’tmay ertangi tirikchilik haqida o’ylab darrov o’zini alahsitar, ammo nima uchun bezovta bo’lganidan sira ham tashvishlanmas, qo’rquvga tushmas, qalbi dahshatli yong’indan keyin qurib-qaqshab yotgan qo’rg’onday yana huvillab qolardi. Kim bilsin, ehtimol u ozgina bo’lsa ham qo’rqqanida, sergak tortganida, hayotga qaytarmidi, lekin u qo’rqmasdi, taajjublanmasdi, hatto o’ylab ham ko’rmasdi, – xuddi yerga urug’ sochib qo’ygan-u, lekin keyin hammasini unutgan dehqonday, – aftidan shuning uchun ham tobora zulmat qo’yniga kirib borardi…

Yarim soatlardan keyin kampir namxush yuzini silagancha oshxonaga kirib keldi.
– Ura, buvim keldilar!
Sakkiz yoshlardagi bolakay yugurib kelib kampirni quchoqlab oldi.
– Buvi, deysanmi, Farrux? Qachon aqling kiradi sening? – kampir yengilgina tanbeh berdi bolakayga.
Keyin birin-ketin salom bergan qizcha bilan yigitchaga qarab:
– Noila, bugun yopgan noning tandirdan tushib qolmadimi? – deb so’radi.
– Yo’q, mana, ko’ring, bugun juda chiroyli non yopdim… o-oyijon… – qizcha ko’zlari javdiragancha bir juft nonni uzatdi.
– Ha, yaxshi, ancha qo’ling kep qopti. Endi bozorda shoshilmasdan, xotirjam yursam bo’larkan. Sen-chi, Akbar, Samadning do’konidan un olib keldingmi?
– Ha, olib keldim, – deb javob berdi Akbar chetga qaragancha.
– Durust…

Shundan keyingina kampir nabiralari, e, farzandlari bilan o’tirib ovqatlandi. Keyin bolalar televizor ko’rishdi. Televizorning ekrani juda katta, uydagi boshqa jihozlar kabi juda hashamatli va noyob edi.
Kampir yumshoq divanning chekkasida hashamatu boylik ichra bir siqimgina bo’lib o’tirarkan… yana o’zini begona uyga kirib qolganday va qorong’ida – bir vaqtlar orzu qilgan, lekin yetisha olmagan notanish buyumlar ichida turtinib-surtinib yurganday his qilgancha ertangi bozor va tirikchilik haqida o’ylardi: “Manzura endi qaynonasinikiga ketmaydigan bo’lsa, undan foydalansam nima bo’pti? U har kuni somsa yopib beraveradi, men choy va qahvaga qo’shib sotaveraman. Axir endi oilamiz ancha kattaydi, uniyam boqishim kerak-ku! Lekin uni bozorga yo’latmayman!”

Tong otmasdan kampir yana bozorga otlandi.
– Oyi, endi shu ishni bas qila qoling, iltimos.
Qirqlarga borgan, bashang, uyda ham galstuk taqib yurishni unutmaydigan, basavlat yigit engashib shoshilgancha termoslarini aravaga yuklayotgan kampirning oldiga keldi.
– Meni oyi dema, deb necha marta aytganman, Davron! Baribir o’g’lim bo’lolmaysan, – kampir ishidan bosh ko’tarmay javob berdi. – Yaxshisi uy top. Qachongacha onang jiyanim bechorani xo’rlaydi, azoblaydi!
– Yaxshisi siz dam oling, oyi! Agar xohlasangiz, shu bugunoq sanatoriyga yuboraman.
Kampir o’z mashg’ulotidan bir lahza ham chalg’imagan holda to’ng javob berdi:
– Men hali oyog’imni uzatib, dam oladigan kunlarga yetganim yo’q.
– Yetgansiz, oyi. Yetgansiz! – baqirib yubordi yigit iztirob ichida.
Kampir ilkis boshini ko’tardi. Nigohlari qattiq, lekin ma’nisiz edi.
– Menga baqirma! – dedi u keskin ohangda. – Men odamlarning kaltagini yeyish, haqoratlarini eshitish uchun tug’ilmaganman!
– Oyi!.. – Yigitning yuzi qorayib ketdi.
– Aql o’rgataverib toza jonimga tegib ketding. Yaxshisi xotiningni olib uyimdan chiqib ket! Qachongacha senlar uchun ham ijara puli to’layman?!

Kampir shunday dedi-da, aravasini sudragancha ko’cha eshik tomon yo’l oldi.
Yigit bir zum o’ylanib turdi, so’ng ikki hatlashda kampirni quvib yetdi va uni dast ko’targancha xonaga olib kirdi-da, eshikni qulfladi.
– Eshikni och! Och deyapman! – eshikni mushtlagancha baqirdi kampir. – Agar hoziroq ochmasang, Narimon boyvachchaga aytib, urug’ingni quritib yuboraman hammangning!
Och! Och, deyapman!
Kampir qo’liga ilingan narsani eshikka ura boshladi.

Yigit quloqlarini bekitgancha, eshikka suyanib turar, ko’zlari jiqqa yosh edi.
– Qo’ying, uni qiynamang, – dedi xotini yaqin kelib. – Oyim shu holicha yashasagina o’zini yaxshi his qiladilar.
– O’ylab gapiryapsanmi?
– Xotirasi o’ziga qaytsa, nima bo’ladi, bilasizmi?
– …
– Noila bilan Anvar qani, deb so’rasalar, nima deb javob berasiz? Ularni topib berolasizmi?
– O’chir!
Juvon jim bo’ldi.
– Jonimdan to’yib ketdim! – shivirladi yigit asabiy tarzda. – Bozordagilarning shikoyatidan jonim hiqildog’imga keldi! Qachongacha ularning oldida tilim qisiq, iltimoslariga yo’q deyolmay yashayman?!
– Nachora… Lekin…
– Bir hafta uy qamog’ida o’tirsalar, bozorni eslaridan chiqarib yuboradilar. Bor, sen ishingdan qolma.
– Eslaridan chiqarmaydilar, kasal bo’lib qoladilar!
– Nima bo’lsa bo’lar!

Xotin nari ketdi.
Yigit ichkariga quloq tutdi. Kampir birdan jimib qolganidan xavotirlandi.
– Oyi…
Ichkaridan javob bo’lmadi.
Yigit bir zum ikkilanib turdi, so’ng asta eshikni ochdi. Devorga qapishib turgan kampir shu zahoti o’zini eshikka urdi.
Kampirning bunday shumliklariga o’rganib qolgan yigit ham bo’sh kelmadi, eshikni yopib, qulflashga ulgurdi.
– Meni qo’yib yubor! Qo’yib yubor! – jazava ichida qichqirdi kampir o’g’liga yopishib. – Agar hoziroq qo’yib yubormasang, bolalarimning uvoliga qolasan!
– …
– Agar eshikni ochmasang, o’zimni derazadan tashlayman, – kampir deraza tomon yurdi.
– Bilganingizni qiling.
Yigit paytdan foydalanib o’zini tashqariga oldi.
Yana eshik qulflandi.
Zum o’tmay kampir shunday ayyuhannos ko’tardiki, ancha-muncha odamning asablari dosh berishi qiyin edi. Ammo yigit chidadi, stol qirrasini mahkam ushlagancha, bir
nuqtaga tikilib turaverdi.
– Akbar! Meni qutqar, bolajonim! Ular meni o’ldirib qo’yishadi! – qichqirdi kampir eshikni mushtlab. – Meni qutqar, Akbar! Noila, qaerdasan, Noila?!. Ular meni o’ldirib qo’yishadi… Tiriklay ko’mib yuborishadi… Onangdan ayrilding, bolam…

Bir chekkada turgan juvon chiday olmay eshikka yaqin keldi.
– Agar eshikni ochsang… – yigitning ko’zlari tahdidli boqdi.
– Qanaqa odamsiz… Axir bunaqada…
Yigit jahl bilan xotinining ustiga bostirib keldi. Juvon qo’rqqanidan g’ujanak bo’lib oldi. Lekin zum o’tmay qaddini tiklab, eriga lablarini qimtigancha qahr bilan qattiq tikildi.
Yigit unga qo’l ko’tarmadi. Ammo…

– Menimcha oyimni haddan ortiq erkalatib yubordim. Ko’ngillariga qarayverganim uchun ham o’g’lim bor ekan, nimaiki qilmayin odamlar ko’taraveradi, degan fikrga kelib qolganlar. Yetar, shuncha vaqt odamlarga masxara bo’lganlari!
Juvon erini birinchi marta ko’rib turganday hayrat bilan boqdi.
Keyin: