Tasodifiy hikoya: кенойи. угирланган хикоя
Бу ишлар студентлигимда булган… Амаким янги уйланган эди. Мен институтда укиб юрганимда амакимларник...davomi
Бу ишлар студентлигимда булган… Амаким янги уйланган эди. Мен институтда укиб юрганимда амакимларник...davomi
Библиотека | Boshqalar | IZHORI DIL ZOR KO`NGIL...
boshlagan vaqtda, kattagina daraxt tagiga o`tirishdi. Qiz juda ham charchaganmi daraxtga suyanib ko`zlarini yumdi. Zum o`tmay nafas olayotgani sezilmay uquga ketdi. Lekin yupun kiyimda bo`lgani uchun, tong solqinida sovuq qotib dir-dirardi. Murod tezda egnidagi harbiy formasini yechib qizni ustiga yopdi. Bu paytda tong yorishib bo`lgan edi. Yoruqda, qizning yuzi aniq ko`rindi. Bu on qizdan ko`zlarini uza olmay qoldi. Bu paridek qiz uyqusida bo`lsada, o`ziga qadalgan o`tkir nigohni seza oldi. Tezda o`rnidan turib, qo`lidagi hanjarni yigitga o`xtaldi.
- Menga yaqinlashma! -dedi qiz, ammo ustiga tashlangan harbiy kiyimni ko`rib, yuzi qizardi. Yigit yomon niyatda emasligini tushunday boshini quyi soldi.
Yigit yerda yotgan kiyimini olib qizni yelkasiga tashladi. Qiz asta boshini ko`tarar ekan, ko`zidagi yoshlarni chaqqonlik bilan artib oldi.
- Rahmat... -qo`lidagi hanjarni yigitga uzatdi. - Sen yaxshi odam ekansan, meni kechir!
Murod javaban bir jilmayib qo`ydi. Hanjarni olar ekan, qo`li qo`zni qo`liga tegib ketdi. Asta qizni barmoqlarini ushladi.
- Qo`llaring muzlab qolibdi-ku! -dedida qizni qo`llarini kaftlari orashi olib, og`zi yordamida kuflab issita boshladi. Qiz indamadi, ammo nim tabassum bilan, yigitni harakatlarini kuzatib turar edi. Allaqachon bu mart, kelishgan, xalaskorini sevib qolganini yuragining har bir urushi takitlardi. Yigit ham chiroyda tengsiz, rus qizining moviy ko`zlarini asiriga aylanganday go`yo. Harakatsiz qotib turib qoldi, ularning o`rniga ko`zlari bir-biriga isxori dil qilayotganday.
- Isming nima? -dedi, bu rus qizi ekanligini unutib sof o`zbek tilida.
- Seni tushunmadim?! -dedi qiz.
- Isming nima? -endi rus tilida.
- Ismim Lida, senikichi?
- Murod...
- Murod... - qiz shunday, ehtiros bilan talafuz qildiki. Bir on bo`lsada, yigitni hushini o`g`irlab qo`ydi.
Lekin, yigit tezda o`zini tutib oldi. Garchi urush payti bo`lsada, bu ishi odobsizlik ekanini tezda anglab hislarini berkitishga urundi.
- Yur tezda qishlog`inga yetib olaylik. Bo`lmasa ochlik ikkimizni ham harob qiladi.
Qiz bu fikrni maqullab oldinga o`tti. Tushga yaqin o`rmondan chiqishdi, qandaydur qishloq ko`rindi.
- Ana mening qishlog`im? -qiz qishloq tomonga ishora qildi.
Yigit asta qadamini sekinlatdi.
- Murod yur tezroq... -endi qiz yigitni qo`lidan ushlab oldinga tortdi.
Qishloq o`rmonning etagida joylashgan, uncha katta emas edi. Deyarli uylar bo`shab qolgan. Boshqa uylarda ham faqat ayollar. Bir necha qariyalarni hisobga olinmasa erkak zoti qolmagan.
Qishloqqa yetib kelishganda, ularni oldida bir nechta ayollar chiqib kelishdi. Avvaliga yigitni yoqtirmaygina qarshi oldilar.
Lida ular bilan yig`lab yuborgiday bo`lib ko`rishdi. So`ng halaskorini qahramonligini to`lib-toshib so`zlab berdi. Shundan so`ng, ayollarni qarashi keskin o`zgardi. Yigitni iliq qarshilab, qornini to`qladilar. Atrofida parvona bo`ldilar. Ayniqsa Lida bu yigitni bir zum bo`lsada yolg`iz qo`ymaslikka harakat qiladi. Ayollar kelishgan holda uni bo`shab qolgan uylardan biriga joylab qo`yishdi...
Oradan 3, 4 kun o`tgan edi. Murod biroz charchog`ini chiqarish uchun, yog`och kiravada uhlab yotgan edi. Sochlarini kimdur silaganidan uyg`onib ketdi. Yonida Lida jilmayib qarab o`tirar edi. Avvaliga bu hol unga g`alati tuyuldi.
- Lida nimaqilyabsan?
- Seni ko`rganini kirgan edim! -qiz hislarini yashira olmay yigitni yuzlarini siladi.
Murod avval derazaga so`ng stol ustiga yoqib qo`yilgan shag`amga qaradi. Qizni qo`llarida asta ushladi.
- Lida tunda qiz yolg`iz yigitni xonasiga kirishi odabdan emas! -yigit qizni yana bir bor lol qoldirdi.
- Ertaga yana kelaman! -
Qiz asta o`rnidan turib yurar ekan, eshik oldida to`xtadi.
- Murod seni sevib qoldim... -dedida uyaldimi tez ketib qoldi...
Mana beshinchi kundirki, qiz yigitni xonasiga tashrif buyuryabdi. Har safar chiqib ketishi oldidan, yigitni sevishini takitlamoqda.
- Murod men qizbola boshim bilan seni sevishimni aytmoqdaman. Lekin sen nega jimsan?
- Lida, so`zlarimni diqqat bilan eshit, -yigit bir hursundi. - Biz birga bo`la olmaymiz!
- Nima uchun?
- Biz boshqa-boshqa dinga mansub, kishilarmiz. O`z nafsim uchun sani aldab ketgim yo`q...
- Ooo... Murod yurtingni har o`g`loni senga o`xshaganmi?
- Ha!
- Yurting qizlariga havasim keladi! -qiz ko`zidagi yoshni asta sidirib tashladi.
- Men bir qarorga keldim, seni diningga o`taman, shunda meni o`zing bilan olib ketasanmi?
- Bunga oylang nima deydi?
Qiz asta boshini quyi soldi.
- Oylam halak bo`lgan. Bu olamda sendan boshqa yaqinim yo`q. -dedida asta yigitni quchoqladi.
- Men roziman Lida faqat sanga qiyin bo`ladi. Tilimizni urf-odatimizni o`rganishing kerak. Bu og`irlik qilishi mumkun!
- O`rganaman. Menga urf-odatingni o`rgat?
- Necha yoshdasan Lida?
- 17!
- O`zingdan kattani ``SIZ`` deb gapirishing, uchrashganda birinchi bo`lib ``ASSALOMU A`LAYKUN`` deyishing kerak.
- Murod siz assalom alaykum! -qiz jilmayib so`zlarni takrorladi...
Asta kunlar o`ta boshladi, Murod va Lida doyim birga edilar. Murod qo`ldan kelgancha urfi-odatlarimizni, o`zbek tilini Lidaga o`rgatib borardi. Lida ham, bu yigitga beyhad sevgani uchun, astoydil unga quloq solar, har bir so`zni yodlab olardi...
Qishning o`rtalari, hammayoqni oppoq qor qoplagan. Murod bir quchoq o`tinni olib keldi va pechkaga qaladi. O`zi esa kiravatgga yotib ustiga ko`rpani yopdi. Uyqusi kelmay pechkada qarsillab yonayotgan ovoqga termulgancha yotardi. Hayoli urush, tezda qaytib urishga kirish haqida o`ylar. Shu payt eshikning g`ichirlagan ovozi.
- Kim?
- Men Lida...
U asta kelib kiravatga yotdi.
- Lida nima qilyabsan?
Lida asta Murodni quchog`iga kirdi.
- Sizni sevaman! -dedi o`zbekcha talafuzda, shivirlab...
Tong otgan. Murod tutda bo`lgan ishdan, hislarini tiya olmaganidan hijolat bo`lgancha deraza qarshisida turardi. Lida asta uni belidan quchoqlab yelkasiga boshini qo`ydi.
- Sizni sevaman.
- Lida...
- Eshitaman!
(Biz xato qildik, bu ish no to`g`ri.) degisi keldiyu, ammo qizni baxtli lahzadan masvo qilgisi kelmadi.
- Sen juda chiroylisan. -deb uni ko`nglini yanada ko`tardi.
- Man... Man hozir nonushta tayorlab kelman... -u tezda kravat ustidagi qon dog`i tekkan choyshobni yig`ishtirdida chiqib ketdi.
Bu hol har kuni takrorlanadigan bo`ldi. Lida har kuni tunda Murodni qo`ynida, uning taftidan sarmast edi...
Yangi yil arafasi edi. Qishloqqa o`ngga yaqin kishilar kirib keldi. Chamasi 40 yoshlardagi bir odam Murod yashayotgan uyga kirdi.
- Kimsan? -u asta Murodga yaqinlashar ekan.
- O`zing kimsan!
U kuldi va stulga o`tirdi.
- Bu meni uyim...
Shu payt xonga Lida yugurib keldi.
- Misha amaki! -erkakni qo`lidan ushlab yig`lab yubordi.
- Lida omon ekansan, seni anavular topib oldi deyishgan edi!
- Meni mana bu yigit qutqarib qoldi. -Lida Murdni ko`rsatdi va qahramonligini aytib berdi.
- Yashavor yigit, yashavor! -dedi va Murodni yelkasiga qoqdi.
- Lida bizni yolg`iz qo`ygin! -qizga buyurdi
- Menga yaqinlashma! -dedi qiz, ammo ustiga tashlangan harbiy kiyimni ko`rib, yuzi qizardi. Yigit yomon niyatda emasligini tushunday boshini quyi soldi.
Yigit yerda yotgan kiyimini olib qizni yelkasiga tashladi. Qiz asta boshini ko`tarar ekan, ko`zidagi yoshlarni chaqqonlik bilan artib oldi.
- Rahmat... -qo`lidagi hanjarni yigitga uzatdi. - Sen yaxshi odam ekansan, meni kechir!
Murod javaban bir jilmayib qo`ydi. Hanjarni olar ekan, qo`li qo`zni qo`liga tegib ketdi. Asta qizni barmoqlarini ushladi.
- Qo`llaring muzlab qolibdi-ku! -dedida qizni qo`llarini kaftlari orashi olib, og`zi yordamida kuflab issita boshladi. Qiz indamadi, ammo nim tabassum bilan, yigitni harakatlarini kuzatib turar edi. Allaqachon bu mart, kelishgan, xalaskorini sevib qolganini yuragining har bir urushi takitlardi. Yigit ham chiroyda tengsiz, rus qizining moviy ko`zlarini asiriga aylanganday go`yo. Harakatsiz qotib turib qoldi, ularning o`rniga ko`zlari bir-biriga isxori dil qilayotganday.
- Isming nima? -dedi, bu rus qizi ekanligini unutib sof o`zbek tilida.
- Seni tushunmadim?! -dedi qiz.
- Isming nima? -endi rus tilida.
- Ismim Lida, senikichi?
- Murod...
- Murod... - qiz shunday, ehtiros bilan talafuz qildiki. Bir on bo`lsada, yigitni hushini o`g`irlab qo`ydi.
Lekin, yigit tezda o`zini tutib oldi. Garchi urush payti bo`lsada, bu ishi odobsizlik ekanini tezda anglab hislarini berkitishga urundi.
- Yur tezda qishlog`inga yetib olaylik. Bo`lmasa ochlik ikkimizni ham harob qiladi.
Qiz bu fikrni maqullab oldinga o`tti. Tushga yaqin o`rmondan chiqishdi, qandaydur qishloq ko`rindi.
- Ana mening qishlog`im? -qiz qishloq tomonga ishora qildi.
Yigit asta qadamini sekinlatdi.
- Murod yur tezroq... -endi qiz yigitni qo`lidan ushlab oldinga tortdi.
Qishloq o`rmonning etagida joylashgan, uncha katta emas edi. Deyarli uylar bo`shab qolgan. Boshqa uylarda ham faqat ayollar. Bir necha qariyalarni hisobga olinmasa erkak zoti qolmagan.
Qishloqqa yetib kelishganda, ularni oldida bir nechta ayollar chiqib kelishdi. Avvaliga yigitni yoqtirmaygina qarshi oldilar.
Lida ular bilan yig`lab yuborgiday bo`lib ko`rishdi. So`ng halaskorini qahramonligini to`lib-toshib so`zlab berdi. Shundan so`ng, ayollarni qarashi keskin o`zgardi. Yigitni iliq qarshilab, qornini to`qladilar. Atrofida parvona bo`ldilar. Ayniqsa Lida bu yigitni bir zum bo`lsada yolg`iz qo`ymaslikka harakat qiladi. Ayollar kelishgan holda uni bo`shab qolgan uylardan biriga joylab qo`yishdi...
Oradan 3, 4 kun o`tgan edi. Murod biroz charchog`ini chiqarish uchun, yog`och kiravada uhlab yotgan edi. Sochlarini kimdur silaganidan uyg`onib ketdi. Yonida Lida jilmayib qarab o`tirar edi. Avvaliga bu hol unga g`alati tuyuldi.
- Lida nimaqilyabsan?
- Seni ko`rganini kirgan edim! -qiz hislarini yashira olmay yigitni yuzlarini siladi.
Murod avval derazaga so`ng stol ustiga yoqib qo`yilgan shag`amga qaradi. Qizni qo`llarida asta ushladi.
- Lida tunda qiz yolg`iz yigitni xonasiga kirishi odabdan emas! -yigit qizni yana bir bor lol qoldirdi.
- Ertaga yana kelaman! -
Qiz asta o`rnidan turib yurar ekan, eshik oldida to`xtadi.
- Murod seni sevib qoldim... -dedida uyaldimi tez ketib qoldi...
Mana beshinchi kundirki, qiz yigitni xonasiga tashrif buyuryabdi. Har safar chiqib ketishi oldidan, yigitni sevishini takitlamoqda.
- Murod men qizbola boshim bilan seni sevishimni aytmoqdaman. Lekin sen nega jimsan?
- Lida, so`zlarimni diqqat bilan eshit, -yigit bir hursundi. - Biz birga bo`la olmaymiz!
- Nima uchun?
- Biz boshqa-boshqa dinga mansub, kishilarmiz. O`z nafsim uchun sani aldab ketgim yo`q...
- Ooo... Murod yurtingni har o`g`loni senga o`xshaganmi?
- Ha!
- Yurting qizlariga havasim keladi! -qiz ko`zidagi yoshni asta sidirib tashladi.
- Men bir qarorga keldim, seni diningga o`taman, shunda meni o`zing bilan olib ketasanmi?
- Bunga oylang nima deydi?
Qiz asta boshini quyi soldi.
- Oylam halak bo`lgan. Bu olamda sendan boshqa yaqinim yo`q. -dedida asta yigitni quchoqladi.
- Men roziman Lida faqat sanga qiyin bo`ladi. Tilimizni urf-odatimizni o`rganishing kerak. Bu og`irlik qilishi mumkun!
- O`rganaman. Menga urf-odatingni o`rgat?
- Necha yoshdasan Lida?
- 17!
- O`zingdan kattani ``SIZ`` deb gapirishing, uchrashganda birinchi bo`lib ``ASSALOMU A`LAYKUN`` deyishing kerak.
- Murod siz assalom alaykum! -qiz jilmayib so`zlarni takrorladi...
Asta kunlar o`ta boshladi, Murod va Lida doyim birga edilar. Murod qo`ldan kelgancha urfi-odatlarimizni, o`zbek tilini Lidaga o`rgatib borardi. Lida ham, bu yigitga beyhad sevgani uchun, astoydil unga quloq solar, har bir so`zni yodlab olardi...
Qishning o`rtalari, hammayoqni oppoq qor qoplagan. Murod bir quchoq o`tinni olib keldi va pechkaga qaladi. O`zi esa kiravatgga yotib ustiga ko`rpani yopdi. Uyqusi kelmay pechkada qarsillab yonayotgan ovoqga termulgancha yotardi. Hayoli urush, tezda qaytib urishga kirish haqida o`ylar. Shu payt eshikning g`ichirlagan ovozi.
- Kim?
- Men Lida...
U asta kelib kiravatga yotdi.
- Lida nima qilyabsan?
Lida asta Murodni quchog`iga kirdi.
- Sizni sevaman! -dedi o`zbekcha talafuzda, shivirlab...
Tong otgan. Murod tutda bo`lgan ishdan, hislarini tiya olmaganidan hijolat bo`lgancha deraza qarshisida turardi. Lida asta uni belidan quchoqlab yelkasiga boshini qo`ydi.
- Sizni sevaman.
- Lida...
- Eshitaman!
(Biz xato qildik, bu ish no to`g`ri.) degisi keldiyu, ammo qizni baxtli lahzadan masvo qilgisi kelmadi.
- Sen juda chiroylisan. -deb uni ko`nglini yanada ko`tardi.
- Man... Man hozir nonushta tayorlab kelman... -u tezda kravat ustidagi qon dog`i tekkan choyshobni yig`ishtirdida chiqib ketdi.
Bu hol har kuni takrorlanadigan bo`ldi. Lida har kuni tunda Murodni qo`ynida, uning taftidan sarmast edi...
Yangi yil arafasi edi. Qishloqqa o`ngga yaqin kishilar kirib keldi. Chamasi 40 yoshlardagi bir odam Murod yashayotgan uyga kirdi.
- Kimsan? -u asta Murodga yaqinlashar ekan.
- O`zing kimsan!
U kuldi va stulga o`tirdi.
- Bu meni uyim...
Shu payt xonga Lida yugurib keldi.
- Misha amaki! -erkakni qo`lidan ushlab yig`lab yubordi.
- Lida omon ekansan, seni anavular topib oldi deyishgan edi!
- Meni mana bu yigit qutqarib qoldi. -Lida Murdni ko`rsatdi va qahramonligini aytib berdi.
- Yashavor yigit, yashavor! -dedi va Murodni yelkasiga qoqdi.
- Lida bizni yolg`iz qo`ygin! -qizga buyurdi