Tasodifiy hikoya: "BeK" dan_Qabristondagi taqinchoq..._"TriLLeR"
Gulnoraning ota onasi yoshligida olamdan ötib ketishgan 2 ta akasi Rossiyada ishlidi, Gulnora kot...davomi
Gulnoraning ota onasi yoshligida olamdan ötib ketishgan 2 ta akasi Rossiyada ishlidi, Gulnora kot...davomi
Библиотека | Maktab / kollej / sinfdosh / kursdosh | Moxim... 4-qism.
Qizlar, ichkilikbozliklar unga to`g`ri kelmadi. Sardor do`stining yaxshi borib kelishini xudodan so`rab kayfiyati tushgan, xorg`in holatda o`z xonasiga kirdi. Stol ustidagi o`ziga qadrli bo`lgan Mohichexraning suratini qo`liga oldi. Dilidagi g`uborlar birmuncha tarqaldi. Yotog`iga yotdiyu yana uni o`ylay boshladi. Butun fikru xayollari uni qidirib qayerlagadir ketar, xuddi miyasiga o`rnashib olgan o`simta misoli uni bir zum ko`z oldidan ketmas edi. Qancha vaqt shunday yotdi bilmaydi. Shu payt uyning chiqish eshigi ochildi. Sardor Jasur kelganini faxmladi. Xonada osig`liq turgan soatga qaradi. Tungi uch bo`lishiga o`n daqiqa kamlik qilmoqda. Sardor o`rnidan turib xonasidan chiqdi. Chiqiboq kirish eshigi oldida eshikni qulflayman deb oyog`ida bazo`r turgan Jasurga ko`zi tushdi. Bu hol Jasurda birinchi marta kuzatilmayotgandi. O`qishga xam ancha qiziqishi so`nib qolgandi. Sardor eshikni berkitdida do`stini xonasiga yotqizdi. O`zixam xonasiga kirib uyquga ketdi.
Erta tong. Bugun yakshanba. Jasur xonasida xurrak otganicha dong qotib uxlayapti. Sardor kech uxlaganiga qaramay sahar turib oldi. Nonushta tayyorladi. Jasur har qancha turg`izishga harakat qilmasin, barchasi befoyda ketdi. Nonushtani qilib shahar aylangani ko`chaga chiqdi. Tushlikga yaqin uyga qaytgan Sardor do`stining yotgan joyidan qo`zg`almaganini ko`rib uni bir amallab o`rnidan turg`izdi. Kechagidan qolgan oshni isitib tushlik tayyorladi. Ishtaxasi yo`q Jasur ovqat yemayman deyishiga qaramasdan Sardorning qistovi bilan ovqatlandi. Sardor xar doimgidek Jasurga qilayotgan nomaqbul ishlari to`g`risida nasihat o`qidi. Do`stining gaplari to`g`ri bo`lsada bu gaplar unga yoqmadi. Bugungi kun xam o`tib dushanba, haftaning birin o`qish kunixam boshlandi. Ertalab Jasur o`qishga birga ketayotgan Sardorga:
-Sardor sening kechagi aytgan gaplaring barchasi to`g`ri. Endi o`zgaraman, dadamning yolg`iz og`illariman. Menga shuncha sharoit qilib berdilar. Ko`nglimga qarab yuribdilar. Mening bunday ishlar qilib yurishim ko`rnamaklikdan boshqa hech narsa emas.
Do`stidan eshitgan bu gaplardan so`ng Sardorni ko`ngli yorishdi. Oliygohga birmuncha ertaroq borishdi. Mana ular hademay o`qishni bitirish arafasida. Bugun bitirish bosqichidagi talabalarga diplom ishiga mavzular taqdim etiladigan kun. Oliygoh hovlisiga kirishar ekan, aksariyat kursdoshlari allaqachon kelib bo`lishgan. Sardor va Jasur ular tomon borishdi. Samandar, Axror, Ivan va yana boshqalar u yoq buyoqdan gaplashib o`tirishibdi. Samandar xasadgo`y bo`lib Sardorni ich-ichidan yomon ko`rardi. Qizlarni uni deb aql xushidan ayrilishi uning ko`nglida Sardorga nisbatan nafrat uyg`otgandi. Axror birmuncha soddaroq bo`lib bolaligi qishloqda o`tganidanmi yo bo`lmasa qonida borligidanmi juda bahaybat edi. Qizlar uning yoniga kelishga hayiqishardi. Kursdoshlari uni Valuyev deb chaqirishardi. Axrorning yonida Ivan turardi. Bu ismni eshitgan odam uning egasi oqdan kelgan ko`zlari ko`k bir rus bo`lsa kerak deb o`ylashi tabiiy hol. Kursdoshi bo`lmish Ivan o`zi qoradan kelgan, bir dehqonning bolasi bo`lib, dadasi afg`on urushida birga qatnashgan do`stining ismini qo`ygan edi. Unga kursdoshlari hazil qilishib seni chaqaloqligingda olib kelayotgan laylak biroz kayfda bo`lib adashib o`zbeklarni uyiga tashlab ketgan bo`lmasa oppoqina "o`ris" bo`larding qoravoy deb hazil qilishardi.
Kursdoshlar bir-birlari bilan quyuq ko`rishar ekan oralaridagi suhbat Jasurning kelgani sabab yanada qizib ketdi. Ulardan to`rt-besh qadam naridan eshitilgan tanish ovoz o`zining ismi yangragan tomonga Sardorning nigohini qaratdi. Qolganlar xam qaradi. Bu ovoz Moxichehraniki edi. Sardor qiz tomon yaqin borar ekan, kursdoshlari huddi bo`rilar kabi uvlashdi. Ularning bu qilig`idan qizning ko`zlari uyatdan yer chiza boshladi. Sardor ortiga qaragancha jim deganday yomon qarash qilib qo`ydi. Oliygoh hovlisidagi barchaning nigohi ikki yoshga qaratildi. Kimlardur xavas bilan qarasa, yana kimlardur xasad bilan. Sardor uning yoniga yaqinlashar ekan sevgilisining husniga boshdan oyoq razm soldi. Oddiygina o`zbekona kiyingan, kiyimlari o`ziga juda yarashib turgan Moxichehra odob yuzasidan unga salom berdi. Alik olgan Sardor undan hol-ahvol so`raganday bo`ldi. Qiz ham unga javoban hammasi joyidaligini aytib qo`lida ushlab turgan kitobni asl egasiga uzatdi.
-Kitob uchun raxmat, ancha foydasi tegdi.
-Aytdimu o`zingizda qolaversin menda yana bor deb.
-Yo`q,yo`q ololmayman. Axir meni tanimaysiz. Shunday kitobni tanimagan insonga berib yuborish...
-Xo`p mayli. Agar mening yordamim zarracha tekkan bo`lsa, unda bugun bitta tushlik sizdan.
Sardor oxirgi gapi og`zidan qanday chiqib ketganini bilmay qoldi. Qiz Sardorning aytgan talabiga uyalibgina roziligini bildirduyu ortiga burulib oliygoh binosi tomon zinadan tepaga ko`tarilib uning ichiga kirib ko`zdan g`oyib bo`ldi. Qiz ketganidan so`ng bo`riday uvillagan kursdoshlari Sardorning oldiga kelib har tomondan turtkilay boshlashdi.
Biri uning ismini so`rasa, yana biri qachondan beri, yana biri esa to`y qachon deb qo`yardi.
-Qanaqa to`y, nimalar deb aljirayapsanlar... Kitob olib turgandi bizning professorimizdan o`shani berib ketdi. Ana ko`rmayapsanlarmi.
Jasurning bu gapidan kursdoshlari Sardorga yopishishni bas qilishdi. Sardor o`zini bu chigallikdan qutqargan do`stiga ovozini chiqarmay raxmat aytib qo`ydi. Jasur buni tushunganday ko`z qisib qo`ydi. Bu vaqtga kelib dars ham boshlandi. Diplom ishiga mavzular ham olindi. Ikkinchi soat tugab katta tanaffus boshlandi. Sardor va Jasur ham darsdan chiqishdi.
-Ufff. Diplom ishimni mavzusini qara Sardor, zirak taqqan qiz!
-Iye nimasi yomon. Mening eng sevimli asarimku bu. Qo`rqma o`zim yordam bervoraman.
-Yordam berasizamda, bermay qayoqqa borasiz. Biz sizni deb jon olib, jon beramizu. Menga kelganida siz qoqilgan qoziqday qarab turaverasizmi?
Ular bir-biri bilan aytisha-aytisha katta tanaffusga chiqishar ekan, ko`zlari e`lonlar taxtasini o`rab olgan talabalarga tushdi. Shuncha vaqtdan buyon hali biror marotaba shuncha talaba yig`ilmagan bu joyda biror arzigulik e`lon osilgandur deya yaqin borishdi.
E`lon: "Yosh rassomlar" xalqaro ko`rik tanloviga oliygohimiz ichida ko`rik tanlov. G`olib bo`lgan uch talaba xalqaro ko`rik tanlovda qatnashish yo`llanmasiga ega bo`lishadi. Qatnashish istagidagi talabalar oliygoh ma`muriyati ro`yxatidan o`tishlarini so`raymiz.
-Sardor do`stim qara omading keldimi deyman o`rtoq oliygohda sendan o`tib rasm chizadiganini bilmayman. Mana senga imkoniyat, bugunoq ro`yxatdan o`tasan.
-Qaydam, balki kerakmasdur. Bu yoqda diplom ishimiz turibdi.
Sardordan bu tarzdagi javobni kutmagan Jasur uning bu gapidan jaxli chiqdi.
-Vey sani jin chalib ketdimi yo ataylab asabimga o`ynayapsanmi? Qanaqa diplom ishi, agar tanlovda g`olib bo`lmay faxrli o`rinlardan birini olib kelsang ham diplomingni o`zi cho`ntagingga lop etib tushadi. Agar meni sendek rasm chizish mahoratim bo`lganida...
Jasur qo`yarda qo`ymay Sardorni
Erta tong. Bugun yakshanba. Jasur xonasida xurrak otganicha dong qotib uxlayapti. Sardor kech uxlaganiga qaramay sahar turib oldi. Nonushta tayyorladi. Jasur har qancha turg`izishga harakat qilmasin, barchasi befoyda ketdi. Nonushtani qilib shahar aylangani ko`chaga chiqdi. Tushlikga yaqin uyga qaytgan Sardor do`stining yotgan joyidan qo`zg`almaganini ko`rib uni bir amallab o`rnidan turg`izdi. Kechagidan qolgan oshni isitib tushlik tayyorladi. Ishtaxasi yo`q Jasur ovqat yemayman deyishiga qaramasdan Sardorning qistovi bilan ovqatlandi. Sardor xar doimgidek Jasurga qilayotgan nomaqbul ishlari to`g`risida nasihat o`qidi. Do`stining gaplari to`g`ri bo`lsada bu gaplar unga yoqmadi. Bugungi kun xam o`tib dushanba, haftaning birin o`qish kunixam boshlandi. Ertalab Jasur o`qishga birga ketayotgan Sardorga:
-Sardor sening kechagi aytgan gaplaring barchasi to`g`ri. Endi o`zgaraman, dadamning yolg`iz og`illariman. Menga shuncha sharoit qilib berdilar. Ko`nglimga qarab yuribdilar. Mening bunday ishlar qilib yurishim ko`rnamaklikdan boshqa hech narsa emas.
Do`stidan eshitgan bu gaplardan so`ng Sardorni ko`ngli yorishdi. Oliygohga birmuncha ertaroq borishdi. Mana ular hademay o`qishni bitirish arafasida. Bugun bitirish bosqichidagi talabalarga diplom ishiga mavzular taqdim etiladigan kun. Oliygoh hovlisiga kirishar ekan, aksariyat kursdoshlari allaqachon kelib bo`lishgan. Sardor va Jasur ular tomon borishdi. Samandar, Axror, Ivan va yana boshqalar u yoq buyoqdan gaplashib o`tirishibdi. Samandar xasadgo`y bo`lib Sardorni ich-ichidan yomon ko`rardi. Qizlarni uni deb aql xushidan ayrilishi uning ko`nglida Sardorga nisbatan nafrat uyg`otgandi. Axror birmuncha soddaroq bo`lib bolaligi qishloqda o`tganidanmi yo bo`lmasa qonida borligidanmi juda bahaybat edi. Qizlar uning yoniga kelishga hayiqishardi. Kursdoshlari uni Valuyev deb chaqirishardi. Axrorning yonida Ivan turardi. Bu ismni eshitgan odam uning egasi oqdan kelgan ko`zlari ko`k bir rus bo`lsa kerak deb o`ylashi tabiiy hol. Kursdoshi bo`lmish Ivan o`zi qoradan kelgan, bir dehqonning bolasi bo`lib, dadasi afg`on urushida birga qatnashgan do`stining ismini qo`ygan edi. Unga kursdoshlari hazil qilishib seni chaqaloqligingda olib kelayotgan laylak biroz kayfda bo`lib adashib o`zbeklarni uyiga tashlab ketgan bo`lmasa oppoqina "o`ris" bo`larding qoravoy deb hazil qilishardi.
Kursdoshlar bir-birlari bilan quyuq ko`rishar ekan oralaridagi suhbat Jasurning kelgani sabab yanada qizib ketdi. Ulardan to`rt-besh qadam naridan eshitilgan tanish ovoz o`zining ismi yangragan tomonga Sardorning nigohini qaratdi. Qolganlar xam qaradi. Bu ovoz Moxichehraniki edi. Sardor qiz tomon yaqin borar ekan, kursdoshlari huddi bo`rilar kabi uvlashdi. Ularning bu qilig`idan qizning ko`zlari uyatdan yer chiza boshladi. Sardor ortiga qaragancha jim deganday yomon qarash qilib qo`ydi. Oliygoh hovlisidagi barchaning nigohi ikki yoshga qaratildi. Kimlardur xavas bilan qarasa, yana kimlardur xasad bilan. Sardor uning yoniga yaqinlashar ekan sevgilisining husniga boshdan oyoq razm soldi. Oddiygina o`zbekona kiyingan, kiyimlari o`ziga juda yarashib turgan Moxichehra odob yuzasidan unga salom berdi. Alik olgan Sardor undan hol-ahvol so`raganday bo`ldi. Qiz ham unga javoban hammasi joyidaligini aytib qo`lida ushlab turgan kitobni asl egasiga uzatdi.
-Kitob uchun raxmat, ancha foydasi tegdi.
-Aytdimu o`zingizda qolaversin menda yana bor deb.
-Yo`q,yo`q ololmayman. Axir meni tanimaysiz. Shunday kitobni tanimagan insonga berib yuborish...
-Xo`p mayli. Agar mening yordamim zarracha tekkan bo`lsa, unda bugun bitta tushlik sizdan.
Sardor oxirgi gapi og`zidan qanday chiqib ketganini bilmay qoldi. Qiz Sardorning aytgan talabiga uyalibgina roziligini bildirduyu ortiga burulib oliygoh binosi tomon zinadan tepaga ko`tarilib uning ichiga kirib ko`zdan g`oyib bo`ldi. Qiz ketganidan so`ng bo`riday uvillagan kursdoshlari Sardorning oldiga kelib har tomondan turtkilay boshlashdi.
Biri uning ismini so`rasa, yana biri qachondan beri, yana biri esa to`y qachon deb qo`yardi.
-Qanaqa to`y, nimalar deb aljirayapsanlar... Kitob olib turgandi bizning professorimizdan o`shani berib ketdi. Ana ko`rmayapsanlarmi.
Jasurning bu gapidan kursdoshlari Sardorga yopishishni bas qilishdi. Sardor o`zini bu chigallikdan qutqargan do`stiga ovozini chiqarmay raxmat aytib qo`ydi. Jasur buni tushunganday ko`z qisib qo`ydi. Bu vaqtga kelib dars ham boshlandi. Diplom ishiga mavzular ham olindi. Ikkinchi soat tugab katta tanaffus boshlandi. Sardor va Jasur ham darsdan chiqishdi.
-Ufff. Diplom ishimni mavzusini qara Sardor, zirak taqqan qiz!
-Iye nimasi yomon. Mening eng sevimli asarimku bu. Qo`rqma o`zim yordam bervoraman.
-Yordam berasizamda, bermay qayoqqa borasiz. Biz sizni deb jon olib, jon beramizu. Menga kelganida siz qoqilgan qoziqday qarab turaverasizmi?
Ular bir-biri bilan aytisha-aytisha katta tanaffusga chiqishar ekan, ko`zlari e`lonlar taxtasini o`rab olgan talabalarga tushdi. Shuncha vaqtdan buyon hali biror marotaba shuncha talaba yig`ilmagan bu joyda biror arzigulik e`lon osilgandur deya yaqin borishdi.
E`lon: "Yosh rassomlar" xalqaro ko`rik tanloviga oliygohimiz ichida ko`rik tanlov. G`olib bo`lgan uch talaba xalqaro ko`rik tanlovda qatnashish yo`llanmasiga ega bo`lishadi. Qatnashish istagidagi talabalar oliygoh ma`muriyati ro`yxatidan o`tishlarini so`raymiz.
-Sardor do`stim qara omading keldimi deyman o`rtoq oliygohda sendan o`tib rasm chizadiganini bilmayman. Mana senga imkoniyat, bugunoq ro`yxatdan o`tasan.
-Qaydam, balki kerakmasdur. Bu yoqda diplom ishimiz turibdi.
Sardordan bu tarzdagi javobni kutmagan Jasur uning bu gapidan jaxli chiqdi.
-Vey sani jin chalib ketdimi yo ataylab asabimga o`ynayapsanmi? Qanaqa diplom ishi, agar tanlovda g`olib bo`lmay faxrli o`rinlardan birini olib kelsang ham diplomingni o`zi cho`ntagingga lop etib tushadi. Agar meni sendek rasm chizish mahoratim bo`lganida...
Jasur qo`yarda qo`ymay Sardorni