Tasodifiy hikoya: Malohat (copy)
Qayinegachisi Malohat eri bilan urishib qaytib keldiyu Zilolaning hayoti dôzahga aylandi. Eri Asqar opasining yonida unga mehr kôrsatishdan qôrqib ancha qôrs bôlib qoldi. Doimiy nazorat ostida bôlganidan Zilola ôynashi Murod bilan ham uchrasha olmaydigan bôldi. Erining kichkina qôtog’iga tôymaydigan Zilola haftasiga ikki marta Murodga siktirardi. Ular bir kollejda ôqishgan. Murod uni tug’ilgan kunda ichirib qôyib ochgandi. Keyin Zilola qizligini tiklab Asqarga tegib ketdi. Ammo tôydan keyin ham...davomi

soʻz bering!
— Soʻz beraman.
— Hay, mayli, garchi familiyangiz va aft-basharangizdan tagi past ekanligingiz shundoq koʻrinib turgan boʻlsa-da, sizga ishonaman. Omi odamlarda vijdon boʻlmaydi, lekin sizga ishonaman. Xayr!

U shartta orqasiga oʻgirildi-da, xiyobondan tez-tez yurib ketdi. Iti ham qiyshiq oyoqlarini pildiratib, uning ortidan yugurdi.
— Aqldan ozgan ekan, — dedi Dizma, graf muyulishdan oʻtib, koʻzdan gʻoyib boʻlgach. — Telbaning xuddi oʻzginasi. Nimalarni vaysamadi-ya!.. Badavlat janoblarning dilida doim biror qabihlik boʻladi... Balki, uning gaplari rostdir... Jin ursin... Kunik! Uni ablah dedi-ya... E, mening nima ishim bor?

Nikodim qoʻl siltadi-da, tamaki tutatdi. Uzoqdan bongning choʻziq jaranglagani eshitildi. Kechki ovqatga chaqirishmoqda edi. Dizma oʻrnidan turib, uy tomon yoʻl oldi.

4-bob
Stol yonida turgan basavlat xizmatkor lakopchalarni asta almashtirib qoʻydi. Dasturxonga navbati bilan bir necha xil taom tortilgandi. Nikodimning kayfiyati nonushta paytidagiga qaraganda ancha durust edi. Qunitskiy — ehtimol Kunik — ishlar va Dizma bilan qiziqmay qoʻygandi. U endi suxandonlik oʻqlarini xotini bilan qiziga qarab sochar, ulardan xarid qilgan narsalari haqida soʻrab-surishtirardi.

Pani Nina odob bilan, ammo sovuqqina qilib javob berar, Kasya esa «ha» yoki «yoʻq» deya mingʻirlar, ba’zi savollarga mutlaqo javob ham bermasdi. Ponimirskiy bilan gʻalati suhbatdan soʻng Nikodim qizining Kunitskiyga nisbatan surbetlik darajasiga borib yetadigan bunday hurmatsizlik qilishi sababini sira tushunolmay qoldi. U bunday munosabat muammosini tushunishga harakat qilardi-yu, biroq oʻylab-oʻylab tagiga yetolmasdi.

Ovqatlanib boʻlishgach, Kunitskiy sayr qilishni taklif etgan edi, Kasya yelka qisib qoʻya qoldi. Nina esa:
— Mayli, bajonu dil, — deya javob qildi.

Qunitskiy ogʻir hassasini toʻqillatib sigara tutatganicha Nina bilan oldinda borardi. Ular parkning, Dizma hali koʻrmagan tomoniga qarab yurishdi. Bu yerda tarvaqaylagan daraxtlar boʻlmay, hamma yoq maysazor va gulpushta qilib qoʻyilgan edi. Faqat ahyon-ahyonda qoramtir tusga kirib borayotgan osmon tarxida ayrim daraxtlarning koʻrkam qubbasi koʻrinib qolardi.

Nikodim zarurat yuzasidan Kasyaning yonida qoldi. Ular indamay borishardi. Tevarak-atrof jimjit edi. Faqat oldinda ohista suhbatlashib borayotgan Kunitskiy bilan Ninaning uzuq-yuluq tovushi quloqqa chalinardi. Umuman xiyobon boʻylab asta qadam tashlayotgan baland boʻyli, xushqomat juvonning yonida qoʻllarini silkitganicha pildirab borayotgan cholni koʻrgan odamning kulgisi qistardi.
— Tennis oʻynashni bilasizmi? — deya soʻradi Kasya.
— Menmi? Yoʻq. Bilmayman.
— Qiziq.
— Nimasi qiziq ekan.
— Chunki hozirgi erkaklarning hammasi tennis oʻynashni biladi.
— Bu oʻyishga oʻrganishga vaqtim boʻlmagan. Faqat bil'yard oʻynashni bilaman.
— Rosti bilan-a? Juda qiziq. Ayting-chi. Kechirasiz, men hozir... — dedi Kasya birdan va gulpushta tomon yugurib ketdi.

Dizma nima qilarini bilmay toʻxtab qoldi. Biroq Kasya tezda qoʻlida tamaki guli tutganicha qaytib keldi. Guldan xoʻshboʻy hid taralmoqda edi. Kasya uni Nikodimning dimogʻiga tutdi. Qiz gulni men uchun uzib keldi, deb oʻylagan Dizma qizarib ketdi va gulni olmoqchi boʻlib qoʻl uzatdi.
— E, yoʻq, gul sizga emas. Hidlab koʻring. Ajoyib-a, toʻgʻrimi?
— Ha, albatta, juda xushboʻy ekan, — dedi xijolatda qolgan Nikodim.
— Siz oʻzingizga juda bino qoʻygan koʻrinasiz!
— Men-a? Nega endi? — ajablandi Dizma.
— Darrov, bu gulni menga hadya etyapti, deb oʻyladingiz. Chamasi, ayollardan tez-tez gul olib tursangiz kerak-da?

Umri bino boʻlib bironta ayoldan gul olmagan Dizma har ehtimolga qarshi:
— Ha, shunaqasi ham boʻlib turardi, — deya javob qildi.
— Poytaxtdagi kiborlar jamiyatida siz kuchli shaxs sifatida obroʻ qozongan boʻlsangiz kerak-a?
— Men-a?
— Otam aytgan edilar. Siz chindan ham shunaqa odamga oʻxshaysiz. Shunday qilib, bil'yard oʻynashni bilaman deng?
— Ha, yoshligimda oʻrganganman, — javob berdi Dizma, liskovlik Aronson qandolatxonasidagi tamaki tutuniga toʻlib turadigan kichkinagina bil'yardxonani eslar ekan.
— Biznikida ham bil'yard bor. Ammo hech kim oʻynashni bilmaydi. Agar vaqt topib, oʻrgatsangiz, bajonu dil oʻrganardim...
— Siz-a? — ajablandi Dizma. — Ayol kishining bil'yard oʻynaganini sira koʻrgan emasman. Axir bu erkaklarning oʻyini-ku.
— Men oʻzim shunaqa, erkaklarning oʻyinini yaxshi koʻraman. Xoʻsh, oʻrgatasizmi?
— Jonim bilan.
— Hoziroq boshlaylik boʻlmasam.
— Yoʻq, — deya e’tiroz bildirdi Dizma. — Bugun ishim koʻp. Hisob-kitob daftarlarini koʻrib chiqishim kerak.
— Hm... Sizni judayam xushmoamala deb boʻlmas ekan. Lekin xarakteringizning oʻzi shunaqa boʻlsa kerak.
— Xoʻsh, bu, yaxshimi, yomonmi? — deya yurak yutib soʻradi Nikodim.
— Nima yaxshimi, yomonmi? — sovuqqina qayta soʻradi Kasya.
— Xarakterimning shunaqaligi-da?
— Bilasizmi... Sizga ochigʻini aytaman. Men qoʻlidan ish keladigan odamlarni yaxshi koʻraman. Lekin bunday odam dadamlarga oʻxshamasligi kerak. Ha, bir narsani oldindan, hm.. bilib olmoqchi edim... Agar ochigʻini aytsam xafa boʻlmaysizmi?
— Xudo saqlasin!
— Unday desam, bu bilan mening ishim yoʻq.
— Tushunmadim.
— Siz gapning poʻskallasini yaxshi koʻrasizmi?
— Nima?
— Koʻrib turibman, dudmal gapni yomon koʻrar ekansiz. Juda yaxshi. Gap bunday, agar sizga ba’zan iltifot koʻrsatgudek boʻlsam, bundan notoʻgʻri xulosa chiqarib yurmang. Boshqacha qilib aytganda, mendan gul kutmang.

Nikodim nihoyat qizning nima demoqchi ekanligini tushundi-da, kulib yubordi.
— Men bu narsani xayolimga ham keltirgan emasman.
— Juda yaxshi. Boshidanoq oraii ochiq qilib olganimiz ma’qul.

Dizma negadir ranjiganday boʻlib, oʻylamay-netmay dedi:
— Gapingiz toʻgʻri, shuning uchun men ham ochigʻini aytmoqchiman: siz ham menga yoqmaysiz.
— Rostdan-a? Unday boʻlsa yanayam yaxshi, — dedi kutilmagan bu gapdan bir oz esankirab qolgan Kasya. — Bunday fikr almashuv bil'yard oʻyinini oʻrganishimizda ancha osonlik tugʻdiradi.

Er-xotin Qunitskiylar ortlariga qaytishib, ularga kelib qoʻshilishdi. Kasya Ninaning qoʻltigʻidan olib, unga qoʻlidagi gulni uzatdi:
— Bu senga, Nina, axir sen tamaki gulini yaxshi koʻrasan-ku, shunday emasmi?..

Kunitskiy Kasyaga oʻgirilib qaradi. Qorongʻi tushgan boʻlsa-da, Dizma uning koʻzi gʻazab bilan yonayotganini yaqqol soʻzdi.
— Bunday namoyishning nima hojati bor? — dedi chol jahl bilan yanada qattiqroq shushulab.
— Uni uzib bekor qilibsan. Gulning umri busiz ham juda qisqa-ku, — dedi xijolat chekkan Nina astagina..

Ular bir-birlariga yaxshi uyqu tilab, vestibyulda xayrlashishdi. Biroq Dizma uyquni xayoliga ham keltirmagan edi. U qanday boʻlmasii Kunitskiyning xoʻjalik ishlarini tushunib olishga ahd qilgandi. Bu juda mushkul ish edi: butun-butun sahifalar, qator raqamlar, u bilmaydigan yoki ularning sirli ma’nosini oxirigacha tushunib yetolmaydigan qandaydir gʻaroyib, gʻanim soʻzlarga toʻldirib yuborilgandi. Diskont, polufabrikat, himoya soligʻi, ikkinchi straxovaniye, kompensatsiya, tendensiya, narxni oshirish,