Tasodifiy hikoya: Sabina bn 2-qism
Uni hozini ozida siksam bolardi. Ln bundan foydalanib qogan bolardm. Nomardli qgan boldim. Unga nisb...davomi

qilganmisiz?
— Boʻlmasam-chi. Agar men chiroyli ayolni koʻrsam, unga biror yoqimli gap aytishim mumkin.
— Faqat shumi? Xoʻsh, masalan, menga nima degan boʻlardingiz?
— Sizgami?.. Hm... — Dizma xayolga choʻmib, goʻshtdor iyagini ishqab qoʻydi.

Kasya haxolab kulib yubordi.
— Koʻrdingmi, Nina, maqtashga kelganda pan Dizma shunaqa qiynalib qoladilar. Iltimos, men toʻgʻrimda biror narsa deng. Agar meni umuman maqtay olmasangiz, biror ayrim joyimni topib maqtang...

Qizning nozik tuk qoplagan qoramagʻiz yuziga qon yugurdi. Nikodim ichida, Kasya koʻhlikkina ekan, deb oʻyladi. Lekin u baribir qandaydir sirli koʻrinardi. Qizning Ninaga tikilgan qoʻy koʻzlarida oʻqtin-oʻqtin qandaydir gʻalati bir ifoda uchqunlardi.
— Sizning quloqlaringiz chiroyli ekan.
— O!.. — deya ajablandi Kasya. — Sizdan shu gapni eshitaman deb sira oʻylamagandim. Bultur qishda Riv'erada boʻlganimda, maestro Berganoning oʻzi menga xuddi shu gapni aytgan edi.

«Bergano degani kim boʻldiykin? Obbo la’nati, qoʻlga tushdimu», — degan xayol kechdi Nikodimning miyasidan. U shosha-pisha dedi:
— Tasviriy san’atni yaxshi tushunmayman. Unga hech qachon qiziqqan emasman.
— Ammo bu narsa sizning ulugʻ rassomlar kabi nozik did bilan baho berishingizga xalal etmas ekan, — deya muloyimgina e’tiroz bildirdi Nina.

Kasya kiyni stol ustiga qoʻydi-da, bugunchalik bil'yard oʻyini joniga tekkanini aytdi.
— Borib qayta kiyinib chiqaman. Siz men bilan birga ot minib sayr qilgani bormaysizmi?
— Rahmat, hali qiladigan ishlarim koʻp, — javob qildi Nikodim.
— U holda bir oʻzim boraman. Kechgacha xayr, Ninochka, — Kasya Ninaning boʻynidan quchib, labidan oʻpdi.

Nina bilan yolgʻiz qolishgach, Dizma dedi:
— U sizni oʻz onasidek yaxshi koʻrar ekan. Nina orqasiga oʻgirilib, deraza oldiga bordi.
— Biz bir-birimizni opa-singillardek yaxshi koʻramiz.
— Chamasi, yoshingizdagi farq uncha katta boʻlmasa kerak. Men sizlarni avvaliga opa-singil deb oʻyladim, Lekin tabiatingiz har xil ekan...
— Ha, — deya tasdiqladi Nina, — xarakter jihatidan ham, dunyoqarash jihatidan ham biz bir-birimizga oʻxshamaymiz.
— Ammo baribir bir-biringizni yaxshi koʻrasiz. Nina javob bermadi. Suhbatni qanday davom ettirishnn bilmay qolgan Dizma xayrlashishga qaror qildi, — Men boray endi. Yaxshi qoling, Nina javoban bosh irgʻadida, soʻradi: — Sizga boshqa hech narsa kerak emasmi?
— Yoʻq, minnatdorman.
— Marhamat, agar biror narsa kerak boʻlib qolsa, tortinmay xizmatkorlarga buyuravering...
— Rahmat...

Dizma ta’zim qilib, xonadan chiqib ketdi. U ogʻir qadam tashlab koridordan borar ekan, Nina Nikodimning qip-qizil boʻyni hamda keng va beoʻxshov yelkasiga tikilib turdi.

«Kuchli odam shunaqa boʻlar ekan-da, — xayolidan oʻtkazdi u. — Qiziq... Harqalay... Eh, xayolparastligim qursin!..» deya kulib yubordi Nina va barmoqlarini chirmashtirib, butun gavdasi bilan kerishdi.

Dizma yana Kunitskiyning hisob-kitob daftarlarini oʻqiy boshladi, biroq uning miyasi tundagidan ham battarroq ishlamay qoʻygandi. Bu behisob raqamlarning tagiga yetib boʻlmaydigandek tuyulardi unga.
— E, jin ursin! — deya soʻkindi Nikodim. — Oʻzim ham gʻirt toʻnka ekanman.

Dizma gimnaziyani esladi. U yerda tushunmagan narsangni hech boʻlmasa yodlab olishing mumkin edi. Toʻgʻri, juda mashaqqatli ish, lekin shu yoʻl bilan oʻqituvchining dagʻdagʻasidan qutulardi. Nihoyat, agar yodlay olmasang oʻzingni kasalga solib, darsga bormasliging ham mumkin... Bu yerda esa qutulishning chorasi yoʻq... Chunki yodlab olishning iloji yoʻq, kasal boʻlish esa...

Nikodim birdan:

«Kasal boʻlib olsam-chi? — deb oʻylab qoldi. Xoʻsh, bundan nima foyda?

«Harqalay ishdan haydalishni bir necha kun... hatto bir necha hafta orqaga suraman-ku...»

Ajoyib fikr! Balki, bu orada biror narsa oʻzgarib qolar...

«Ha... — deya bir qarorga keldi Nikodim. — Oʻylab oʻtirishning nima hojati bor? Ertaga ertalabdanoq kasal boʻlib olaman — vassalom!»

U qanday kasallikni tanlasam ekan deb, bosh qotira boshladi, Yuqumlisi boʻlmaydi: kasalxonaga joʻnatishlari mumkin. Oshqozonim ogʻriyapti, deyish ham mumkin emas: ovqat bermay qoʻyishadi.

«Bod kasalim qoʻzgʻadi, desam-chi?»

Dizma hatto xursand boʻlib ketdi:

«Shunisi ma’qul, mayli, doktor ham chaqirib koʻrishsin, u ham baribir hech nimani bilolmaydi».

Xizmatkor tushki ovqatga chaqirgani kelganida, Dizma, oʻng qoʻlim bilan oʻng oyogʻimda bod kasali qoʻzgʻadi, deyishga qaror qilib qoʻygan edi. U shu bugunoq, kechki ovqat mahali oyoq-qoʻli ogʻriyotganidan shikoyat qiladi, ertaga esa butunlay karavotdan turmay qoʻya qoladi. Oʻylab topgan hiylasidan Dizmaning bir zumda kayfi chogʻ boʻlib ketdi.

Stol atrofida hammasi xursand oʻtirishardi. Chamasi xoʻjayinning yoʻqligi xonimlarga yaxshi ta’sir qil.gandi. Suhbat Kasyaning tibbiyotni oʻrganish uchun Shveysariyaga joʻnashi xaqida bormoqda edi.
— Universitetdan soʻng amaliy ish bilan shugʻullanmoqchimisiz? — deya soʻradi Dizma.
— Kasal boʻlsak, senga borib davolanar ekanmiz-da, — dedi kulib Nina. — Sen-ku davolatarsan, — gap qotdi Kasya lekin pan Dizmaga kelsak...
— Berahm ekansiz... Mabodo tobim qochib qolsa-yu, yaqin atrofda vrach topilmasa-chi?
— Siz gapimni notoʻgʻri tushundingiz, Men ayollar kasalligi boʻyicha mutaxassis boʻlaman.
— Shunaka deng? Afsus. Mening bodim bor. Bu kasal bilan esa koʻproq erkaklar ogʻrishadi.
— Nega endi xotinlar ham ogʻrishadi... — dedi Nina — Hammasi kasallikning sababiga bogʻliq.
— Meniki urushning asorati, — deya javob qildi Nikodim.
— Siz ofitser boʻlganmisiz?
— Yoʻq, oddiy askar edim.
— Qanday ajoyib-a. Koʻpgina mashhur kishilar oʻshanda kul rang soldat mundirini kiyib jang qilishgan. Mundirlar koʻk rangda edi, — deya bilagʻonlik bilan juvonning gapini toʻgʻriladi Dizma.
— Albatta, umid rangi — siz buni nozik his etibsiz
— Yarador boʻlganmidingiz?
— Yoʻq. Urushdan qolgan yagona xotira — bod kasalim.
— Ordenlar ham olgandirsiz, albatta?

Nikodim orden olmagan edi, ammo u darhol yolgʻon ishlatdi:
— «Virtuti Militali» , bundan tashqari unvonimni ham oshirishdi. Sal boʻlmasa general boʻlib ketardim.
— Qanday qilib?
— Meni unter-ofitser darajasiga koʻtarishdi. Agar urush tugab qolmaganida, ehtimol, generallik unvonigacha yetib borardim.
— Lekin urushdan sizda faqat yoqimli xotiralar qolibdi.
— U payt hayotimning eng yaxshi davri edi, — dedi Nikodim rostiga koʻchib.
— Tushunaman. Garchi ayol kishi boʻlib, oʻzimni yaralangan va oʻlayotgan odamlar orasida baxtli deb his etolmasam-da, haqiqiy erkak uchun urushning nima ekanligini yaxshi tasavvur qilaman. Urushda chinakam erkaklik tuygʻulari namoyon boʻladi. Oʻrtoqlik ruhi, kurash...

Dizma jilmaydi. Shu tobda u telegraf batal'onining kazarmalari, serjantlardan birining tovuqxonasi, issiq qahva, qorni toʻyib, bekor yurgan paytlarini esladi.
— Ha, yirtqich hayvonga aylanasan u yerda, — deya tasdiqladi u.
— Jonginam, — dedi Nina Kasyaga murojaat qilib, boya uzilib qolgan gapini davom zttirar ekan, — harqalay tan olishing kerak: urushning ham oʻz jozibasi bor. Bu narsa ayniqsa biz ayollarga