Tasodifiy hikoya: Taqdir charxpalagi (insent) 2 qism..
Anora xolasinikiga borib yashay boshladi har soniyada yo'lga qarab qandaydir zabar kutardi yani uyig...davomi

shimining choʻntagida shisha tamakidon bilan frakida dastroʻmoli qolgan ekan.

Nikodim ularni olib, pidjagining choʻntagnga solgan edi, qoʻli allaqanday noma’lum iarsaga tegib ketdi. Karton shekilli...

Hay! Tramvay bekatida topib olgan taklifnoma-ku.

Nikodim yana kartochkani konvertdan olib, oʻqib chiqdi. Kutilmaganda uni taklifnomaning tagidagi ilova hayratga soldi. «Frak, ordenlar».

Oʻzining frakiga qaradi. Banket. Ovqat, mazza qilib toʻyib olishi mumkin. Yana hammasi tekin.

«Aqldan ozdim shekilli» — deya oʻyladi u. Soʻng yana oʻqiy boshladi: «Shu yilning 15 iyul' kuni, kech soat sakkizda».

Haligi fikr miyasini chulgʻab olib, sira nari ketmasdi.
— Pan Valent, bugun oʻn beshinchimi?
— Ha, oʻn beshinchi.
— Hozir soat necha boʻldi?
— Hali oʻn ham boʻladi, hozircha yetti boʻlib turibdi. Dizma bir minutcha xayolga choʻmib, serrayib qoldi. «Xoʻsh, meni pishirib yeyisharmidi? — deya xayolidan oʻtkazdi u. — Nari borsa quvib chiqarishadi-da. Lekin u yerda odam koʻp boʻladi...» Shundan soʻng soqolini olishga tutindi.

Dizma uyezd kutubxonasida ishlab yurgan kezlari iyeshinga yaqin zalda deyarli hech kim boʻlmasdi. Shunda u zerikkanidan kitob oʻqiy boshlardi. Ba’zan turli graf va ministrlarning uylaridagi ballar va ziyofatlar tasvirlangan kitoblar ham uchrab qolardi. Ularda yozilishiga koʻra, bunday katta yigʻinlarda bir-biriga notanish boʻlgan koʻplab odamlar kelishardi. Demak, uning ham omadi yurishishi mumkin edi. Muhimi — koʻzga tashlanmaslik kerak.

Uy egalari stol yonida kartoshka yeb, choy ichib oʻtirishardi.

«Ovqat, juda koʻp ovqat, — deya oʻylardi Dizma, — Goʻsht, non, baliq...»

U yuzini yuvib, qattiq sochlarini taradi-da, kraxmallangan koʻylagini kiydi.
— U toʻyga ketyapti deb aytmadimmi senga? — dedi Valentova. Valent Dizmaga koʻz qirini tashladi va xotiniga qarab:
— Ishing boʻlmasin! — deya toʻngʻillab qoʻydi. Dizma tor yoqasining tugmasini bir amallab qadadi-da, galstugini taqib, egniga frak kiydi. — Ovqat, juda koʻp ovqat, — shivirladi u.
— Nima dedingiz?
— Hech nima. Xayr, yaxshi qolinglar.

U yoʻl-yoʻlakay gabardin plashining tugmasini taqib, zinadan pastga tushdi. Soʻng nariroqdagi fonar' tagiga borib, ism yozilmaganiga ishonch hosil qilish uchun taklifnomani yana bir bor oʻqib chiqdi-da, biletni choʻntagiga soldi va konvertni yirtib, ariqqa tashladi.

Dizma hali Varshava koʻchalarini yaxshi bilmas edi. Shu boisdan u qaysi yoʻldan borishni oʻylab, bir zum ikkilanib turdi va nihoyat, oʻziga, tanish koʻchalardan yurishga qaror qildi. U Jelyaznaya koʻchasiga burildi-da, Xlodnayadagi muyulishdan kostel tomon yoʻl oldi. U yerdan Elektoral'naya koʻchasi bilan Banka maydoni yaqqol koʻrinib turardi.

Ishchilar kvartalida kechki hayot oʻz maromi bilan oqmoqda edi. Qovoqxonalardan garmonikaning boʻgʻiq sadolari eshitilar, iflos trotuarlarda pidjaklarini yoqavayron qilib oʻsmirlar va yosh ishchilar toʻda-toʻda boʻlib yurishardi. Qizlar uch-toʻrttadan boʻlishib, bir birlarini qoʻltiqlaridan ushlashganicha sayr qilishar va nuqul hiringlashib, allanimalarni pichirlashardi.

Keksaroq ayollar qoʻllarida bolalari bilan darvozalar oldida turishar yoki uylaridan olib chiqqan taburetkalarda oʻtirishardi.

«Shanba kuni hordiq chiqarishyapti», — xayolidan oʻtkazdi Dizma.

Elektoral'nayada ham odam koʻp edi: shanbani bayram qilib yurgan yahudiylar trotuar u yoqda tursin, katta koʻchaga ham tushib ketishgandi.

Dizma Teatr maydoniga yetib borganida ratusha minorasidagi soat sakkizdan besh minut oʻtganini koʻrsatib turardi. U qadamini tezlatdi-da, birpasda Yevropa mehmonxonasiga yetib bordi.

Yaltiroq limuzinlar keti uzilmay kelib turardi, ulardan bashang kiyingan erkaklar tushishardi. Xonimlar kun issiqligiga qaramay, yoqalariga moʻyna tutib olishgandi.

Dizma bir zum dovdirab qoldi.

Ishqilib oʻzini sezdirib qoʻymasmikin?

Biroq ochlik ustun keldi. Nima boʻlgandayam qorinni toʻydirish kerak! Keyin oldilariga solib quvishsa ham mayli — bunaqa tashvish kimning boshiga tushmabdi deysiz?

Dizma tishini tishiga qoʻyib, ichkari kirdi. U koʻzini ochib-yumguncha lakeylar pal'tosi bilan shlyapasini yechib olishdi, allaqanday bir janob esa odob bilan uni zalgacha kuzatib qoʻydi va hatto eshikni ochib ham berdi.

Oppoq keng zal, tim qora fraklar, xonimlarning rang-barang kiyimlari Dizmaning koʻz oʻngida pir-pir aylana boshladi. Atir-upaning hidi va gangir-gungir tovushlar Dizmani esankiratib qoʻygan edi.

U eshik oldida toʻxtagan edi, birdan oldida bir janobning ta’zim qilganicha qoʻl uzatib turganini koʻrib qoldi. Dizma unga beixtiyor qoʻlini choʻzdi.
— Oʻzimni tanishtirishga ijozat etgaysiz, — dedi haligi janob, — Antonevskiy, bosh ministrningʻ shaxsiy sekretari boʻlaman. Pan bosh ministr nomidan sizga, kelganingiz uchun minnatdorchilik izhor etishga ruxsat etgaysiz. Marhamat, mana zakuskalar...

Shunday dedi-yu, gapini oxirigacha ham yetkazmay, eshikdan kirib kelgan ikki ozgʻin chol tomon yoʻrgʻalab ketdi. Dizma peshanasidagi terni artdi.
— Xudoga shukur! Endi faqat qoʻrqmaslik kerak!..

U endi oʻzini bosib, zalga ancha oʻrganib qolgan edi. Ba’zi odamlar qoʻllarida tarelka tutishganicha uzun stol yonida tamaddi qilishardi, ba’zilar esa kichik-kichik stolchalar yonida oʻtirishardi. Dizma ochlikni yengib, mehmonlar oʻzlarini qanday tutishayotganini bir oz kuzatishga qaror qildi. Soʻng oʻzi umri bino boʻlib koʻrmagan ajoyib taomlar terib qoʻyilgan stolga koʻz yugurtirdi. Shu tobda u mazkur taomlardan birontasini shartta olib, biror burchakda paqqos tushirgisi keldi. Biroq u oʻzini bosib, kuzatishda davom etdi.

Nihoyat, Dizma yurak yutib, tarelka qidira boshladi, Tarelka topgach, unga vilka bilan bir talay salat va pashtet boʻlagini solib oldi. U ogʻzi soʻlakka toʻlib, koʻzini tarelkadan uzolmay qolgan edi. Dizma biror panaroq joy topish uchun orqasiga oʻgirilgan edi, kutilmaganda kimdir tirsagini qattiq turtib yubordi. Qoʻlidagi tarelka yerga tushib, chil-chil boʻldi.

Nikodimniig gʻazabi qaynab ketdi. Uning oldidan hech nimaga e’tibor bermay allaqanday baqaloq odam oʻtib bormoqda edi. U hatto epsizligi uchun oʻgirilib kechirim soʻrashni ham lozim topmadi. Agar Dizma oʻzini tuta olganida, ehtimol, bunday haddidan oshmagan boʻlardi. Biroq shu damda u faqat bir narsani: ana shu baqaloqni deb ogʻzidagi nondan ajrab qolayotganini his etardi...

U ikki hatlab aybdorga yetib oldi-da, uning tirsagidan tutdi:
— Koʻzingizga qarab yursangiz boʻlmaydimi, jin ursin sizni! Qoʻlimdagi tarelkani urib tushirdingiz! — dedi u jahl bilan haligi odamga qarab.

Hayrat va hatto qoʻrquvdan baqaloqning koʻzi ola-kula boʻlib ketdi. U polga qaradi-da, xijolat chekib, kechirim soʻray boshladi.

Atrofdagi odamlar jimib qolishdi. Yugurib kelgan kel'ner tarelka siniqlarini terib olib, Dizmaga yangisini uzatdi. Dizma qanday tentaklik qilganini hali tushunib ham yetmay, tarelkaga yana salat sola boshladi. Keyin bir chetga oʻtib, bir oz oʻziga keldi-da, birdan uni hozirning oʻzidayoq oldilariga solib quvishlari mumkinligini tushunib qoldi. Shundan