Tasodifiy hikoya: XuRMaTlIi yOzuVcHiLa. .
XURMATLI YOZUVCHILA. . .!Nega yangi xikoyala to'xtab qoldi,bu saytda bir biridan yaxshi yoza oladiga...davomi

— Xe-xe-xe!.. Yoʻq demang, muhtaram doʻstim: sizning pan ministr bilan suhbatingizni oʻz qulogʻim bilan eshitdim. Oʻzim keksayib, koʻzim xiralashib qolgan boʻlsa-da, qulogʻim juda yaxshi eshitadi. Meni tanishtirib qoʻysangiz bas, u yogʻini... Masalan, pan ministrga: «Azizim pan ministr, ruxsat bering, sizga yaxshi tanishim Leon Kunitskiyni tanishtirib qoʻyay...» — desangiz bormi, juda ajoyib ish boʻlardi-da!..
— Nimalar deyapsiz, pan Kunitskiy... — e’tiroz bildirdi Dizma.
— Xiralik qilmayman, xiralik qilmayman... xe-xe-xe!.. Lekin sizdan gʻoyat minnatdor boʻlardim. Siz uchun bu juda oson-ku, shunday emasmi?

Qoʻshni zal eshigi ochilgan edi, mehmonlarning bari oʻsha yoqqa yura boshlashdi. Dizmaning yonidan oʻtar ekan, ministr Yashunskiy jilmayib qoʻydi va hamrohlariga qarab dedi:
— Bugungi kechaning qahramoni. :

Shu payt Kunitskiy Dizmani xiyol itarib oldinga oʻtkazdi-da, oʻzi ta’zim qilganicha qotib qoldi. Nikodim beixtiyor:
— Sizga doʻstim pan Kunitskiyni tanishtirishga ijozat etgaysiz, — deb yubordi.

Yashunskiyningʻ ajablanganligi yuzidan shundoq sezilib turardi. Ministr ogʻiz ochishga ham ulgurmay Kunitskiy uning qoʻlidan tutib, bidirlay ketdi: u shunday ajoyib davlat arbobi bilai tanishishdan juda baxtiyor emish. Vatan, ayniqsa, qishloq xoʻjaligi va jumladan, oʻrmonchilik oldida pan ministrning xizmatlari gʻoyat katta ekan; Kunitskiy oʻla-oʻlguncha shu baxtiyor damni unutmasmish, chunki ziroatchi va yogʻoch tilish korxonalarining egasi sifatida bu xizmatlarning qadrini bilarmish, biroq afsuski, pan ministrning qoʻl ostidagi hamma odamlar ham uning buyuk rahbar gʻoyalarini toʻgʻri tushunishavermas emish, lekin shunga qaramay bunga erishsa boʻlar ekan; shu boisdan ham u, ya’ni Kunitskiy uni pan ministrga tanitib qoʻygani uchun muhtaram pan Dizmadan gʻoyat minnatdor emish.

Chol shu qadar tinimsiz bidirlar ediki, gʻoyat ajablangan ministr faqat:
— Juda xursandman, — deyishga ulgurdi.

Biroq shilqim chol Yerodno viloyatidagi davlat oʻrmonlari va allaqanday yogʻoch zavodlari haqida ogʻiz ochgan edi, ministr darhol uning gapini boʻldi:
— Hech boʻlmasa banketda meni shu ishlardan tinch qoʻying. Boʻlmasam ministrlikda qiladigan ishim qolmaydi.

U Dizma bilan qoʻl berib xayrlashdi-da, Kunitskiyga bosh irgʻab, zalga kirib ketdi.
— Juda metin ekanu bu ministringiz, — deya gap qotdi Kunitskiy. — Uni shunday odam deb sira oʻylamagan edim. Oʻzi doim shunaqami?
— Doim shunaqa, — har ehtimolga qarshi javob qildi Dizma.

Rasmiy tantanalar tugab, mehmonlarni restoranga taklif qilishdi.

Chol Dizmaga yopishib oldi. Ziyofatda ham u Nikodimning yonida tinmay gapirib oʻtirdi. Dizmaning boshi aylanib ketdi. Toʻgʻri, bunga kon'yak bilan ikki-uch qadah vino ichgani sabab boʻlsa kerak. Gʻoyat charchaganidan uning uyqusi kela boshladi. Garchp qorni toʻq boʻlsa-da, oʻqtin-oʻqtin yana ovqat yeyishga va ichkilik ichishga toʻgʻri kelar, bundan esa u qattiq azoblanar edi. Dizma Lutskayadagi uyiga qaytib, deraza oldidagi buklama koykasida qanday huzur qilib uxlashi toʻgʻrisida oʻylay boshladi. Ertaga yakshanba — harqalay soat oʻnlargacha uygʻotishmasa kerak. Biroq Kunitskiy uning qoʻltigʻidan tutdi.
— Menga qarang, azizim, soat endi oʻn bir boʻlibdi. Keling, bir qadah-bir qadah ajoyib venger vinosidan ichaylik. Men shu yerda, Yevropa mehmonxonasining ikkinchi qavatidan nomer olganman. Iltimos qilaman. Xoʻsh, azizim pay Dizma, yoʻq demaysiz-a! Qitdek-qitdek vino ichib, tinchgina xonada oʻtiramiz... A? Xoʻp deng, koʻp emas, yarim soat, chorak soat...

Shunday deya chol Dizmani deyarli surgab oʻz xonasiga boshladi. Ular vestibyulga chiqishib, tezda kenggina nomerga kirishdi. Kunitskiy telefon qilib, venger vinosidan keltirishni buyurdi.

Bu orada pastdagi oynaband aylanma eshik har aylanishida silindr kiygan erkaklar va bashang xonimlarni purkab chiqarmoqda edi. Trotuar chetida turgan shveysar:
— Pan Yashunskiyning mashinalari — deya qichqirdi.

Yaltiroq limuzin eshik oldiga kelib toʻxtadi.
— Menga qara, Vatsek, Terkovskiyni boplagan anovi oshnangning familiyasi nima edi? — soʻradi ministr polkovnik Vareda bilan xayrlashar ekan.
— Quling oʻrgilsin yigit! — dedi qat’yy ohangda oyogʻida arang turgan polkovnik. — Familiyasi Dizma. Juda qoyillatdi-da oʻziyam.
— Kunitskiy bilan doʻstligidan pomeshchik yoki sanoatchi boʻlsa kerak. Oʻsha Qunitskiy shpal yetkazib berish munosabati bilan bir sudlashgan edi.
— Aytyapman-ku senga: shovvoz yigit! Uncha-muncha odamga gap bermaydi.
— Ha, rost aytasan, kuchli xarakter. Frenologiyaga ishonaman. Peshanasi va pastki jagʻi turtib chiqqan. Frenologiyada gap koʻp. Xoʻp, salomat boʻl.

Motor gurillab, eshiklar sharaqlab yopildi. Polkovnik trotuarda yolgʻiz qoldi.
— Nima balo, jin urgurning kayfi oshib qolganmi, — derdi oʻziga-oʻzi Vareda. — Xarakterning xronologiyaga nima aloqasi bor?

2-bob
Yashil abajurli stol lamlasi baxmal dasturxondagi sigara solingan quti, mogʻor bosgan shisha va qahrabo rangli suyuqlik toʻla ikkita qadah qoʻyilgan kichik bir doirani yoritib turardi. Gʻira-shira qorongʻilikda xonadagi anjomlarning tarxi koʻzga arang chalinardi.

Dizma oʻzini yumshoq kresloga tashlab, koʻzini xiyol yumdi. Boya yegan ovqatlari endi uni lohas qilmoqda edi. Agar stolning narigi yogʻida nimjon suhbatdoshining oppoq yoqasi va bir dona ham qora tolasi qolmagan sochlari lipillab turmaganida, Nikodim cholning xuddi marjoklarni ipga terayotgandek bir maromda soʻzlashidan uxlab qolishi turgan gap edi.

Kunitskiy nim qorongʻida kichkina va oʻtkir koʻzlarpni Dizmaningʻ koʻzidan uzmay tinimsiz gapirmoqda edi.
— Ana shunaqa, provinsiyadagi mayda chinovniklar dastidan oʻlar boʻlsak oʻlib boʻldik. Qachon qarasang tirgʻilishgani tirgʻilishgan. Nuqul sirkulyar va ustavlarni pesh qilishadi. Hammasi meni xonavayron qilib, ishchilarimni bir burda nondan mahrum qilish payida. Pan Dizma, oʻlay agar, meni faqat siz qutqarishingiz mumkin.
— Men-a? — ajablandi Dizma.
— Ha, siz, — ishonch bilan takrorladi Kunitskiy. — Ishonasizmi, shu ish bilan Varshavaga toʻrtinchi bor kelishim. Shuning uchun: agar bu gal ham oʻsha befarosat, oʻsha loʻttivoz Ol'shevskiyni yenga olmasam, agar ministrlikda davlat oʻrmonlaridan durustroq shart bilan yogʻoch olishga erisholmasam, hamma ishga chek qoʻyaman, degan qarorga keldim! Hammasining bahridan oʻtaman! Yahudiylarga taxta tiladigan, mebel', qogʻoz va sellyuloza ishlab chiqaradigan barcha fabrikalarimyai sotib yuboraman. Mayli, aytganlariga ola qolishsin. Keyin ahvolim nima kechadi bilmayman. Ehtimol, oʻzimni oʻzim otib tashlasam kerak! Sizning sogʻligʻingiz uchun, pan Dizma, — deya gapini tugatdi Kunitskiy va qadahdagi vinoni bir simirishda ichib yubordi.
— Lekin sizga qanday yordam berishim mumkin?
— Xe-xe-xe! Hazillashyapsiz, azizim. Xiyol ezgulik qilsangiz bas, xiyolgina... O, kechirasiz, buning uchun qimmatbaho vaqtingiz sarflanishini juda yaxshi tushunaman, keyin... turli xarajatlar degandek… Ammo, sizning aloqalaringiz bilan... e-he!

U stulini Nikodimga yaqinroq surib oʻtirdi-da, butunlay boshqacha