Tasodifiy hikoya: Yaratganga shukur
Xozirda xomlador ayollar farzandlarini tug'uliwidan oldin UZDga tuwib, qornidagi bolani jinsini b...davomi

ikki chetida saf tortgan fonarlar zaifgina yogʻdu sochardi.

Nikodim shahar boʻylab borar ekan, qadam tovushi boʻm-boʻsh koʻchada boʻgʻiq aks sado berardi.

Taassurotlar uning miyasida xuddi kalyoydoskopdagi shisha iarchalari kabi ayqash-uyqash boʻlib ketgan edi. U sodir boʻlgan voqealarning oʻzi uchun gʻoyat katta ahamiyatga ega ekanligini tushunardi, biroq bu voqealarning mohiyatini anglab yetishga ojizlik qilardi. Nikodim kutilmaganda boshiga baxt qushi qoʻnganini his etardi, ammo uning qayerdan uchib kelgani, buning ma’nisi nima ekanligini tushunolmay boshi qotardi.

Dizma bu haqida oʻylagani sayin oʻsha voqealzr unga haqiqatga toʻgʻri kelmaydigan gʻaroyib bir narsadek tuyulardi.

U oʻqtin-oʻqtin choʻchib toʻxtardi-da, qoʻlini asta choʻntagiga tiqib, haligi bir dasta pulni paypaslar va jilmayib qoʻyar edi. Birdan u oʻzining juda ham boyib ketganini anglab qoldi. U yoʻl chetidagi bir darvozaxonaga kirdi-da, pulini sanay boshladi. Yo parvardigor! Naqd, besh ming zlotiy-a!
— Mana buni oʻlja desa boʻladi! — deb yubordi u. Koʻp yillik sarsongarchilikda orttirgan odati, tabiiy, uning dilida: yuvish kerak, degan fikrni uygʻotdi. Shundan soʻng na ovqat yegisi, na ichkilik ichgisi kelayotgan boʻlsa-da, Dizma Gribovskaya koʻchasiga burildi: bu mahalda Itsekning pivoxonasi ochiq boʻlishini u yaxshi bilardi. U ehtiyotkorlik yuzasidan yuz zlotiylikni olib, boshqa choʻntagiga soldi. Itsekning pivoxonasida katta pulni koʻrsatish xavfli edi.

Hali vaqt juda erta boʻlishiga qaramay pivoxona gavjum ekan. Izvoshchilar, taksi shoferlari, yopilgan restoranlarning kel'nerlari, oʻz «qayliqlarining» tungi ish haqiga ichayotgan tekinxoʻrlar, muvaffaqiyatli «yurishlardan» qaytgan daydilar uncha katta boʻlmagan ikki xonani toʻldirib yuborishgandi. Hamma yoqdan gʻovur-gʻuvur gaplar, idish-tovoqlarning chaqir-chuquri eshitilib turardi.

Nikodim ikki qadah aroq ichdi-da, ustidan choʻchqa goʻshtidan pishirilgan sovuq kotlet bilan tuzlangan bodring yedi. Shu payt u bugun yakshanba boʻlib, Valentning ishga bormasligini eslab qoldi.

«Mayli, juldurvoqilar ziyoli odamning qanaqa boʻlishini koʻrib qoʻyishsin», — deya xayolidan oʻtkazdi Dizma.

U bir shisha aroq bilan bir kilo kolbasa oldi-da, qaytimini hafsala bilan sanab, choʻntagiga solgach, tashqariga chiqdi. Lutskaya koʻchasiga yetay deb qolganida, u birdan Man'kani koʻrib qoldi. Qiz devorga suyanganicha bir nuqtaga tikilib turardi. Nikodim negadir bu uchrashuvdan xursand boʻlib ketdi.
— Salom, panna Manya! — deya qichqirdi u quvnoqlik bilan.
— Salom, — javob berdi qiz unga ajablanib qarar ekan. — Ha, nega tunda sanqib yuribsiz?
— Oʻzingiz nega uxlagani bormayapsiz?
— Hozir boraman, — gʻamginlik bilan javob qildi Man'ka.

Dizma diqqat bilan unga qarab qoʻydi. Shu tobda qiz unga odatdagidan koʻhlikroq koʻrinib ketdi. Toʻgʻri, ozgʻinroq, lekin ancha xushqomat. «Yoshi nechadaykin? — deya oʻyladi u. — Nari borsa oʻn yettida boʻlsa kerak».
— Ha, buncha ma’yussiz?

Qiz yelkasini qisib qoʻydi.
— Agar uch kundan beri kechalari itdek koʻcha izgʻib, bir tiyin ham ishlayolmasangiz, siz ham xureandchilikdan sakramagan boʻlardingiz.

Dizma oʻngʻaysiz ahvolga tushib qoddi. U qoʻlini choʻntagiga tiqib bir nechta oʻn zlotiylik chiqardn.
— Men sizga qarz berib turaman, panna Manya, Yigirma zlotiy yetadimi?

Qiz pulga ajablanib tikilib qoldi. U kecha Dizmaning sariq chaqasi ham qolmaganidan xabardor edi. Shuncha pulni endi qayoqdan oldiykin? Oʻgʻirlagan boʻlsa kerak-da. Ehtimol, kechqurun shuning uchun ham frak kiygandir. «Aytmoqchi, — deya xayolidan oʻtqazdi qiz, — bu bilan mening nima ishim bor?».

Nikodim unga yigirma zlotiy uzatdi.
— Mana, oling!

Man'ka bosh chayqadi.
— Olmayman. Keyin qaytarishga pulim yoʻq.
— Olavering, qaytarmasangiz ham mayli.
— Istamayman, — dedi qovogʻini solib qiz. — Sizdaqa bankirdan oʻlgurdimu!

Keyin chetga qarab, ohista dedi:
— Agar... Tekinga olmayman... Agar men bilan borsangiz — boshqa gap.
— E-e, — deya mingʻirladi Dizma va qizarib ketdi. Man'ka uning koʻzlariga qaradi...
— Nima, yoqmaymanmi?
— Nega endi...
— Satqai erkak keting-e! — dedi bexosdan zarda bilan qiz. — He, latta!

Man'ka teskari oʻgirilib, asta uyi tomon yoʻl oldi.
— Panna Manya! — qichqirdi uning ortidan Nikodim.
— Shoshmang. Boʻpti, boramiz.

Qiz uning yetib kelishini kutib turdi-da, soʻng dedi: — Nomer uchun yana besh zlotiy toʻlaysiz.
— Yaxshi.

Ular indamay tor koʻchalardan yurib ketishdi.

Egniga duxoba nimcha kiygan, uyqusirayotgan barzangi eshikni ochib, ularni tor va iflos nomerga boshlab kirdi-da, qoʻlini choʻzdi. Dizma unga besh zlotiy uzatdi.

Eskiligidan titilib ketgan kul rang darparda ortidan quyosh nurlari tushib turardi. Nomer dimiqib ketdi. Dimoqqa zax va irkit bir narsaning hidi urilardi.
— Derazani ochib yuborsakmikin? — deb taklif qildi Man'ka.
— Kech boʻlib qoldi. Uyga borish kerak. Soat ham oʻn boʻlgandir, — deb javob berdi Dizma.

Man'ka kichkina koʻzgu oldida tishi singan taroq bilan qalin qora sochlarini taramoqda edi.
— Ish topdingizmi? — soʻradi u loqaydlik bnlan. Shu payt Dizmaning birdan Man'kaga oʻzini koʻrsatgisi kelib qoldi. U choʻntagidan hamma pulini chiqardi-da, stol ustiga yoyib qoʻydi. Soʻng jilmayib:
— Bu yoqqa bir qara-chi, — dedi.

Man'ka oʻgirilib qaradi-yu, koʻzlari qinidan chiqib ketay dedi. U pulga yeb qoʻygudek boʻlib tikilib turardi.
— Shuncha pul-a... Shuncha pul-a... Tagʻin hammasi besh yuztalik... Yo parvardigor!

Nikodim qizga pullariing qanday ta’sir etganini koʻrib huzur qilmoqda edi. Man'ka unipg qoʻlidan ushladi.
— Menga qara! Sen «ov»da boʻldingmi? — uning tovushidan qoyil qolgani shundoq sezilib turardi.

Dizma kulib yubordi va hazillashgisi kelib:
— Ha, — deya javob qildi.

Man'ka barmoqlarining uchini ohista pulga tekkizdi.
— Qani ayt-chi... ayt-chi... — deya shivirladi u, — sen odam oʻldirdingmi?

Dizma bosh irgʻadi.

Man'ka indamadi. Biroq uning koʻzlaridan choʻchib ketgani va qoyil qolgani shundoq sezilib turardi. U doim jimgina yuradigai lapashang boʻlib koʻringan Dizmani shunaqa odam deb xayoliga ham keltirmagan edi...
— Pichoq bilanmi?
— Ha, pichoq bilan.
— Qiyin boʻldimi?
— Be... miq etishga ham ulgurmadi.

Qiz bosh chayqadi
— Rosa puldor ekan-da!.. Balki, juhuddir?
— Ha, juhud edi.
— Sirayam oʻylamagan edim...
— Nimani oʻylamagan eding? — soʻradi Dizma va pullarin yigʻishtirib ola boshladi.
— Sening shunaqaligingni-da...
— Qanaqa ekanman?
— Shunaqa-da...

Qiz birdan Dizmaning pinjiga tiqildi.
— Seni ushlab olishmaydimi?
— Qoʻrqma, vaqtida juftakni rostlab qolaman.
— Seni hech kim koʻrmadimi? Balki, biror iz-piz qoldirgandirsan? Fir’avnlar hatto barmoq izidan ham topib olishlari mumkin.
— Meni ushlasha olmaydi.
— Oʻziyam rosa dahshatli boʻlgandir-a?

Dizma kulib yubordi.
— Eslab oʻtirishga arzimaydi. Yur, uyga ketdik. Ma, manoviga koʻylak sotib ol.

Shunday deya u Man'kaning oldiga yuz zlotiy qoʻydi. Qiz uning boʻynidan quchoqlab, lablaridan oʻpa boshladi.

Ular indashmay uyga ketishdi.