Tasodifiy hikoya: Supper latifalar By╚►๛••ʍéνєʀɪι‹•• ™
1_"Bir kuni podshoh xizmatkorlarini chaqirib debdi: — Sizlarga bir kun muhlat. Agar ertaga gapiradi...davomi

eshik ochilmaganini koʻrgandan keyingina xiyol oʻziga keldi, demak, eshik qulflogʻliq ekan.

Bu narsa unga bir oz dalda berdi. U sapchib oʻrnidan turdi-da, devorni panalab, eshikka yaqinlashdi va eshik oynasidan moʻraladi.

Qaradi-yu, hayratdan qichqirib yuborishiga sal qoldi.

Eshik ortida Nina turardi.

Nikodim shosha-pisha shimini kiydi-da, eshikin ochdi. Nina xonaga sirgʻalib kirib, uning boʻynidan quchdi.

Dizma uni karavot tomon surgab qoldi.
— Yoʻq, yoʻq, — dedi juvon unamasdan, — oʻtinaman sendan... Bu ishni qoʻy... Mana bu yerga oʻtiraylik... Meni hatto shu jihatdan tushunganing uchun ham seni shu qadar sevaman... Sen-chi? Sen meni sevasanmi?
— Sevaman.
— Jonginam...

U Dizmadan tez-tez boʻsa olar ekan, sogʻinch, orzu-umid va quvonchlarini hikoya qilardi.
— Bilasanmi, agar bu yerga kelib, seni quchoqlamasam, sen yonimda boʻlsang, birorta boshqa ayol seni mendan tortib olmasligiga ishonsam, oʻzimni qanday xotirjam va osoyishta his etishimni aytmasam, kechasi bilan uxlayolmay chiqqan boʻlardim. Ayt-chi, menga xiyonat qilganing yoʻqmi?
— Yoʻq.
— Rostdan-a?
— Shu paytga qadar xiyonat qilganim yoʻq.
— Ochigʻini ayt, — qattiq turib oldi Nina, — Varshavada oʻynashing yoʻqmi?

Nnkodim uni oʻynashi yoʻqligiga ishontirgan edi. Nina mukofotiga uning yuz-koʻzidan oʻpdi.

Dizma jur’atsizlik qilganidan tajang boʻlib, hatto Nina bu yerdan chiqib ketgach, meni latta deb atamasa goʻrgaydi, deya xavfsiray ham boshladi.

Bu orada Nina uning yangi martabasi va ehtimol, endi ular turmush qurishlari mumkinligi toʻgʻrisida gap ochdi. Endi ustomonlik qilishning vaqti kelgan edi. Nikodim xiyol oʻylanib turdi-da, bir oz kutish lozimligi, hali maoshi kamligini aytdi.
— Ikkinchidan, oʻzing Varshavada yashashni istamayman, degan ediig. Men esa oʻsha yerda yashashga majburman.

Nina ma’yus tortdi. Ha. Rost... Balki, Barshava yaqinidagi biror joyga koʻchib borishi mumkindir. Nikodim ishga avtomobilda qatnayveradi... Shunday deya juvon kelajak rejalarini tuza boshladi.

Nikodimning uyqusi keldi. U mudrab qolmaslik uchun papiros tutatdi.
— Eh, — deya gap boshladi Nina, — bizning bolalarimpz boʻladi. Bolalik boʻlish qanday baxt-a! Ayt-chi, jonim, sen bolalarni yaxshi koʻrasanmi?

Dizma bolalarni jinidan battar yomon koʻrar edi. Lekin u Ninaning koʻngliga qarab:
— Juda yaxshi koʻraman, — deya javob qildi.
— Qanday ajoyib! Bizning ancha bolalarimiz boʻladi...
— Menga qara, — deya uning gapini boʻldi Nikodim, — yotoqxonangdan chiqib ketganingni ering sezgani yoʻqmi?

Nina tashvishga tushib qoldi. Chindan ham u bu yerda koʻp oʻtirib qolgan edi. Aslini olganda u hech nimadan qoʻrqmasdi-yu, lekin har qalay janjal chiqmagani ma’qul edi.

Ular oʻpishib xayrlanishgach, Nina chiqib ketdi.

Dizma karavotga yotib, ustiga koʻrpa tortdi-da:
— He, jin ursin bunaqa sevgini! — deya toʻngʻillab qoʻydi.

10-bob
Davlat gʻalla bankasida ish juda yurishib ketdi. Iqtisodiy eksperiment kutilganidan ham yaxshi natija berdi. Yevropadagi boshqa mamlakatlar Pol'shaga jiddiy e’tibor berib, ayniqsa agrar mamlakatlarning matbuoti oʻz hukumatlaridan rais Dizmaning uslubini qoʻllashni talab qila boshladi.

Raisning oʻzi hukumat doiralariga yaqin odam boʻlib qoldi, hatto oppozitsiya ham uni hurmat qilib, ahyon-ahyonda uning nomiga maqtov gaplar aytib turardi. Buning hech ajablanarli joyi yoʻq edi, albatta.

Uning metin irodasi tufayli davlat gʻalla bankasi xoʻjalik ishlari keng koʻlamda oqilona olib boriladigan, juda yaxshi tashkil qilingan korxona sifatida shuhrat qozondi.

Rais Dizma gʻoyat mehnatsevar odam sifatida nom chiqardi: ha, ha, bu odam oʻta uddaburonligi bilan ham ajralib turardi. Uning kabineti mijozlar kamdan-kam paytdagina kiritiladigan muqaddas bir joyga aylanib qoldi. Faqat sekretar' Kshepitskiygina u yerga istagan paytida kirishi mumkin edi. U har kuni raisning oldiga boʻlim boshliqlarining yozma axborotini olib kirar, bankaning adresiga kelgan xat va hujjatlarni koʻzdan kechirar, umuman, barcha kundalik ishlardan xabardor boʻlib turardi.

Har kuni soat oʻn birda raisning huzuriga maslahatli ishlarni hal qilish uchun direktor Vandrishevskiy kirardi. U oʻz fikricha, ancha mulohaza qilishni talab etadigan eng murakkab ishlarni bayon etardi, biroq rais har gal sira oʻylab oʻtirmay:
— Bu taklif rad etilsin. Yoki:
— Ijobiy ma’noda hal qilinsin, — deb qoʻya qolardi.

Buni koʻrib direktor avvaliga shubhalanib qoldi, biroq vaqt oʻtishi bilan raisning fikri doim toʻgʻri chiqishiga u ishonch hosil qildi. Turgan gap, u mazkur ishda raisning sekretar' Kshepitskiy bilan qilgan suhbatlari muhim rol' oʻynashini xayoliga ham keltirmas edi.

Bu orada raisning kvartirasidagi tashrifnomalar solinadigan vaza ancha toʻlib qoldi. Unikiga faqat siyosiy arboblar va korchalonlargina emas, balki aristokratlar ham qadam ranjida qilishmoqda edi. Har gal knyaz' Tomash Rostonkiyning tashrifnomasini birorta boshqa kartochka yopib qoʻyganida Nikodim darhol uki eng yuqoriga olib qoʻyardi.

Dizma ishi koʻpligini bahona qilib, mehmonlarni juda kam qabul qilardi. Ammo oʻzi «Bonton» kitobidagi koʻrsatmalarga qat’iyan amal qilar va aytilgan joydan qolmas edi.

Pani Pshelenskaya bilan tanishligi va sehrli «Oksford» soʻzi Nikodimning oldida arkoni davlatlar va mashhur zodagonlar xonadonining eshigini lang ochib berdi. Knyaz' Tomash uni barchaning oldida hozirgi zamonning Vokul'skiysi der, mul'timillioner Zbignev Shversnagel' esa yigirmanchi asrning Nekkeri , deb atardi. Shu boisdan ham hukumat va neftchi magnatlar orasida jiddiy ixtilof tugʻilganida ikkala tomon rais Dizmadan hakamlik qilishni iltimos qildi. Dizma Sulaymon paygʻambardek oqillik bilan hukm chiqardi: u avvaliga ishni paysalga solib, magnatlarning koʻnglini oldi. Soʻngra mamlakatda chetdan neft' keltirish uchun mukofot toʻlash maqsadga muvofiq emas, deya hukumatni mamnun etdi.

Shu munosabat bilan matbuotda yana Nikodimning rasmi bosilib chiqdi. Shuhratining bunday keng tarqalishi natijasida tez kunda boshiga qanday gʻavgʻo tushishini bilganida Dizma bundan sirayam quvonmagan boʻlardi.

Bir kuni u gazetalardagi oldi-qochdi gaplarni oʻqib oʻtirgan edi, Kshepitskiyning kabineti — qoʻshni xonadan vagʻir-vugʻur soʻzlar eshitilib qoldi. Allakim raisning oldiga kirishga urinardi. Kshepitskiyning noroziligiga qaramay, toʻpolon koʻtarishga harakat qilardi.

Dizmaning gʻazabi qaynab ketdi. U oʻrnidan sapchib turib, eshikni ochdi:
— Jin ursin, nima toʻpolon oʻzi?!

Eshikni himoya qilib turgan Kshepitskiy axborot berdi:
— Pan rais, bu yerda Bonchekmi yoki Bochekmi degan qandaydir odam sizning oldingizga kirishga urinyapti...

Sekretar' ogʻzidan gapini aytib boʻlmasdanoq past boʻyli baqaloq odam oldinga oʻtib vagʻillay ketdi:
— Salom, pan Nikodim, bu menman!

Dizmaning yuziga qon yugurdi. Uning oldida panjalarini choʻzib, Liskovdagi pochta kontorasining noziri pan Bochek turardi. Nikodim darhol oʻzini bosishga harakat qildn.
— Salomatmisiz, qani, marhamat...

Nikodim eshikni yopdi-da, Kshepitskiyning quloq solishidan