Tasodifiy hikoya: SENSIZ... | 4-qism
Madinani aytgan gaplarini eshitib nima qilishni ham bilmay qoldim. Kòzlari yig'idan qizarib ketgan, ...davomi

choʻchib, Bochekni kabinetning burchagiga boshlab bordi va oʻzi divanga oʻtirib, mehmonga stulni koʻrsatdi.
— Xoʻsh, menda nima ishingiz bor, pan Bochek?

Bochek endi bir oz hadiksiray boshladi.
— Men, shunchaki, eski tanish boʻlganligim uchun oldingizga keldim, pan Nikodim.
— Pan Bochek, — deya uning gapini boʻldi Dizma, — Ministrlar Sovetining raisi meni «Pan Nikodim» deb chaqiradi, siz esa bir oz oʻpkangizni bosib, menga «pak rais» deb murojaat qiling.
— Meni kechirasiz, eski tanish boʻlganimiz uchun ogʻzimdan chiqib ketdi... pan rais.
— Bu gaplarni unuting. Xoʻsh, mendan nima istaysan, Bochek?
— Sizdai bir narsani iltimos qilmoqchiman, pan rais. Axir eski qadrdonmiz...
— Yaxshi, yaxshi, murodingizni ayting.
— Oʻtinaman, meni himoyangizga olsangiz. Bir oydan beri ishsizman. Xotin, bola-chaqa degandek...
— Ishdan haydashdimi?
— Boʻshatishdi, e-e-e... pan Nik... pan rais. Gʻanimlar taftish komissiyasi yuborishdi. Komissiyada okrut boshqarmasida ishlaydigan Skvoronek degan odam ham bor edi. Odam emas, maxluq ekan u. Oʻsha Skvoronek qimmatbaho posilkalar qayd qilinadigan daftardan allaqanday xatolar topdi. Oʻsha daftarni bir vaqtlar oʻzingiz yozib borguchi edingiz...
— Sekinroq, jin ursin seni, buncha baqirasan!

Bochekning yogʻ bosgan mitti koʻzlari taajjubdan olayib ketdi. Axir u sirayam baqirgani yoʻq-ku... Sobiq xizmatchisi bu gaplarni bironta odam eshitib qolishidan choʻchimayapganmikin... Bochek apcha ziyrak odam edi.
— Xoʻsh, mendan nima istaysan?
— Meni ishga olsangiz demoqchiydim. Chunki...
— Menda hech qanday ish yoʻq. Hamma joy band.
— Hazillashayapsiz chogʻi, pan rais. Bir imo qilsangiz bas-ku...
— Sirayam imo qilishni istamayman, eshitdingmi, Bochek? Istamayman! Oʻzing ayt-chi, nega endi imo qilishim kerak ekan, a? Bir vaqtlar qoʻlingda ishlaganimda, azizim, sen menga baqirarding, odam oʻrnida koʻrmasding, endi boʻlsa... Hali koʻp yalinasan... Ish u yoqda tursin, shimildiriq ham bermayman, bildingmi!

Bochek qovogʻini solib oʻtirardi.
— Hech vaqo bermayman! U kishini qarangu! Bir vaqtlar osmondan kelardilar, endi tovonni oʻpgudek boʻlyaptilar!

Qizishib ketgan Nikodim oʻrnidan turib, depsindi.
— Kim bilan gaplashayotganingni bilasanmi?! Rais bilan ministrlarning doʻsti bilan gaplashyapsan! Ahmok! Tur oʻrningdan!

Bochek shoshilmaygina oʻrnidan turdi.
— Agar buyursam — zinapoyadan ketingga tepib tushirib qoʻyishadi! Hech kim hech nima demaydi! Yaxshilikcha, bu yerdan joʻnagin-da, tilingni tiyib yur, tushundingmi? Oʻsha sassiq pochtaxonang toʻgʻrisida, meni bilishing haqida bironta odamga aytsang, koʻrasan. Ogʻzingni ocha koʻrma! Endi yoʻqol!

Bochek joyidan qoʻzgʻalmay bir oz jim turdi-da, soʻng yerga tikilganicha dedi:
— Yaxshi, ketaman. Lekin zinadan ketimga tepib tushirish uncha oson emas... Dunyoda adolat bor hali... Agar gazetalarda pan rais oʻz sobiq boshligʻini...
— Nima? — deya oʻshqirdi Dizma.
— Buncha baqirasiz, pan rais? Ogʻzimga urmoqchimisiz? Hozircha sizning gapingiz gap, lekin koʻramiz hali... Men ketdim... Yaxshi qoling...

Bochek ta’zim qilib, eshik tomon yoʻnaldi.
— Shoshma! — deya uni toʻxtatdi Dizma.

Bochek toʻxtab, xoʻmrayganicha Nikodim tomon oʻgirildi.
— Nima deysiz?
— Xoʻsh, nima qilmoqchisan oʻzi?
— Nima qilmoqchisan deysizmi...
— Obbo... gazanda-ey! — Nikodim gilamga tupurdi. Soʻng tupugini oyogʻi bilan ezib stol yoniga borib oʻtirdi-da, telefon trubkasini olib, allaqanday nomerni aytdi.
— Siz bilan gʻalla bankasi pravleniyasining raisi gaplashyapti. Salom, pan direktor.
— Minnatdorman, yomon emas. Fabrikangizga bir odamni ishga ololmaysizmi?
— Ha, durust, ancha qobiliyatli... ha... Bochek. Yuzef Bochek.
— Demak, kelishdik-a? Katta rahmat... Ha, kerak boʻlib qoldi-da. Salomat boʻling.

Dizma iljayib turgan Bochek tomon oʻgirildi.
— Hu, jin ursin seni. Mana, ish beryapman senga.
— Gʻoyat minnatdorman, pan rais.
— Faqat bilib qoʻy, Bochek, — Dizma kattakon mushtini sobiq boshligʻining tumshugʻiga tiradi, — bilib qoʻy: miq etmasliging kerak.
— Boʻlmasam-chi, pan rais, ogʻiz ham ochmayman! — Shunday deya Bochek Dizmaning mushtiga burni tekgudek engashib ta’zim qildi.

Nikodim yozuv stoli yoniga oʻtirib, yon daftarining bir varagʻiga adres yozdi.
— Ertaga kunduzi soat birda shu adresga borasan.
— Rahmat, pan rais.

Bochek xayrlashmoqchi boʻlgan edn, Nikodim qoʻllarini choʻntagiga tiqdi.

Bochek yana bir bor ta’zim qilib, chiqib ketdi.
— Ablah! — deya toʻngʻilladi uning ortidan Dizma. U Bochekning koʻzlarida nafrat uchqunlarini sezib qoldi. Shu boisdan Nikodim, garchi sobiq boshligʻi endi uni «sotmasligiga» imoni komil boʻlsa-da, boʻlajak xavfning oldini olish uchun biror chora oʻylab topishga jazm qilib qoʻydi.

Bu orada kabinetga shu kuni kelgan xatlarni koʻtarib Kshepitskiy kirib keldi. U buxgalterlardan biri xatlar boʻlimidagi mashinistka qizga ishqiy maktublar yozayotgani toʻgʻrisida gap topib kelgan edi.
— Qaysi qiz ekan u? — surishtirdi Nikodim.
— Deraza oldida oʻtiradigan koʻhlikkina qora soch qiz bor-ku, oʻsha.
— Direktor nima deyapti?
— Uning hech nimadan xabari yoʻq.
— Buxgalterni haydab yuborsammikin!

Kshepitskiy yelkasini qisdi.
— Jabr boʻlmasmikin? Xotnn, bola-chaqasi bor.
— Obbo toʻngʻiz-ey! Unga hamma gapdan xabarim borligini aytib qoʻying, yigʻishtirsin oʻsha oshiq-ma’shuqlikni.

Kshepitskiy bosh irgʻadi-da, qogʻozlarini ochib, ish haqida gap boshladi.

Nikodim parishonlik bilan bir oz quloq solib turgach soʻradi:
— U chiroylimi?
— Kim?
— Oʻsha qora soch qiz-da.
— Ancha koʻhlikkina.

Dizma ogʻzining tanobi qochpb jilmaydi, — Anovi masalada qandoq?

Kshepitskiy stolning chetiga oʻtirdi.
— Pan rais, biror xotin haqida bu masalada qandoqligini aniq aytib boʻlarmishmi? Xe-he-he!

Nikodim uning tizzasnga urib qoʻydi.
— Voy ovsar-ey! Agar mening qanday ayol bilan uchrashib turganimni bilganingizda esingiz ogʻib qolardi.
— Pani Yashunskaya bilan emasmi, mabodo?
— Be, qurbaqa-ku!
— Men oʻsha ayolni bilamanmi?
— Bilasiz. Aniqrogʻi uni qizlik paytida tanir edingiz. Qani, toping-chi?..
— Sira eslolmayapman.

Nikodim barmogʻini yuqori koʻtardi-da, ma’nodor qilib dedi:
— Pani Kunitskaya.
— Nina?.. Nina?! Boʻlishi mumkin emas.
— Chin soʻzim.
— Yoʻgʻ-e, ishonmayman...

Dizma kaftini kaftiga ishqadi.
— Ketvorgan ayol! Men sizga aytsam — naq ofati-jonning oʻzi!
— Jahlingiz chiqmasinu, pan rais, lekin men Ninaning duch kelgan odam bilan don olishishiga hech qachon ishonmayman.
— Duch kelgan odam bilan deb kim aytdi sizga? Men duch kelgan odam emasman-ku.
— Siz bilan boʻlgan taqdirda ham, ishonish qiyin, — dedi Kshepitskiy oʻjarlik bilan, — bir vaqtlar men ham urinib koʻrgandim — qiyo boqmagan edi. Endi boʻlsa eri bor...
— He oʻlgurdim oʻsha eridan, — dedi zardasn qaynab Nikodim. — Munkillab qolgan chol-ku, erkaklik qolibdimi unda! Meni esa Nina sevadi, bildingizmi? Bir koʻrishda ishqi tushib qolgan!

Kshepitskiy boshligʻiga ishoninqiramay qarab qoʻydi. U Ninaning didi qanchalik nozikligini yaxshi bilar va uning pan Dizma bilan