Tasodifiy hikoya: Savol...
Salom! Savolim hammaga. Homiladorning nechinchi oyida aloqani tugatgan ma'qul?...davomi

oldi.
— Diqqat dugonalarim! — deya xitob qildi grafinya ostonada toʻxtab. — Mihmonimiz chet tilida gapirgan idamni yoqtirmaydi! Iye, sizniki shu yerdami! Salom, salom.

Bir ozdan soʻng xizmatkor paydo boʻlib, nonushta tayyor ekanligini xabar qildi.

Dizmaning baxtiga umumiy suhbat qizib ketib, u turli dudmal savollarga javob berish azobidan qutuldi... U ahyon-ahyonda mingʻirlab qoʻyardi. Suhbat koʻproq moda haqida, kuzni qanday oʻtkazish toʻgʻrisida borardi. Faqat chechan qora soch juvongina dam-badam Dizmaga avvaliga mistifikatsiyaday tuyulgan mavzuda gap ochardi. Oxiri u bu gaplarning bari fokuschilar stoliga aloqador boʻlsa kerak, degan xulosaga keldi.

Soat toʻrtda ovqatlanib boʻlishdi. Vino bilan kon'yakdan ancha-muncha ichib qoʻygan xonimlar qizishib, sharm-hayoni ham unutishgandi, Bu yengiltak jamoat ichida Dizma hamon sir boy bermay sipo oʻtirardi.

Mehmonlar yana ayvonga chiqishdi. Uy oldida turgan mashinalar koʻrinmay qolgandi — chamasi, ularni garajga kiritib qoʻygan boʻlishsa kerak. Mehmonlar parkka tarqalib ketishdi. Uy bekasi Dizmaning qoʻltigʻidan olib, ismi Stella boʻlgan haligi qora soch juvonni chaqirdi-da, ularni mehmonxonaga boshladi. Nikodim nihoyat hozir bu yerga kelishlari sababini tushunajagini angladi.

Chindan ham Konespol'skaya jiddiy bir qiyofada kresloga oʻtirib, oyoqlarini chalishtirdi. Stella papiros tutatdi. Shundan soʻng Lyalya ona tilini obdan buzib, xorijiy soʻzlarni aralashtirib, maqsadini tushuntira boshladi.

U qandaydir yangilik haqida va shu yangilikka binoan Pol'shada loja tashkil qilish toʻgʻrisida gapirdi. Chunki koʻpgina mamlakatlarda bunday lojalar allaqachon tashkil qilingan boʻlib, bu yerda esa hanuzgacha yoʻq ekan. Loja oʻn ikki ayol va bir erkakka moʻljallangan boʻlishi kerak. Ayollar Uch rangli Yulduz rohibalari, erkak esa — Buyuk Oʻnuchinchi deb ataladi. U uch qonun hayot, muhabbat va oʻlim sultoni hisoblanadi. Bu loja qaysi teatrda tashkil etilishini Konespol'skaya aytmadi.

Soʻngra Stella soʻz oldi. U shu qadar dudmal gapirdiki, Dizma deyarli hech nima tushunmadi. Unga boʻlajak tashkilot goh monastir' boʻlib koʻrinar, goh qullar bilan savdo qiluvchi shayka boʻlib tuyulardi. Chunki Stella «aldash yoʻli bilan yosh qizlarni jalb etish, «spiritik zoʻrlik», «qullikning azaliy qonuni» toʻgʻrisida gapirmoqda edi.

Faqat bir narsa — grafinyaning bu ishga aloqasi kamligi, unga koʻproq Stellaning boshchilik qilayotgani aniq edi.

Yana Konespol'skaya gapira boshladi. Lyalya ular Nikodimdan Buyuk Oʻnuchinchi boʻlishni iltimos qilishga qaror berganlarini aytdi. Ular bukilmas iroda va teran aql sohibi Nikodimning hokim boʻlish uchun eng munosib nomzod ekanligiga ishonch hosil qilishganmish. Faqat Nikodim umumiy Baxt Ordeni sirini tashkil etuvchi uch nur — hayot, muhabbat va oʻlim qonunlarini adolat bilan boshqara olarmish.

Dizma tutaqib ketgandi. U qoʻllarini choʻntagiga tiqqanicha xoʻmrayib oʻtirardi. U oʻzicha bu ishda ishtirok etmaslikka ont ichib qoʻygan edi. Xoʻsh, boshiga uradimi bu ishni u? Nima, u avaxtaga tushishi uchun shunday katta mansabni egallab, bir talay pul topayaptimi? E, yoʻq! Xonimlar oʻrnilaridan turib, Stella qoʻrqinchli tovush bilan: «Ustoz, sen Buyuk Oʻnuchinchi hokimiyatini oʻz zimmangga olishga rozimisan?» — deya soʻraganida Dizma quruqqina qilib: «Yoʻq. Rozi emasman», — deb javob berdi.

Xonimlarning yuzida qaygʻu va hayrat ifodalari aks etdi.
— Nega endi?
— Eplolmayman.
— Ehtimol, germetik xarakterdagi biror toʻsiq bordir? — deya sirli ohangda soʻradi qora soch juvon.
— Bunday deyishimning sababi bor.

Konespol'skaya iztirob bilan qoʻllarini yozdi.
— Ustoz! Bizga ochigʻini ayt, ehtimol, bu shunchaki arzimas sababdir?
— E-e, qayoqda deysiz, — deya qoʻl siltadi Nikodim, — Meni bu ishlarga aqlim yetmaydi.

Stellaning zardasi qaynab ketdi.
— Aqlim yetmaydi deng? Iltimos qilaman, ustoz, ustimdan kulmang! Lyalya fol ochdirgan ekan. Faqat siz Buyuk Oʻnuchinchi boʻlishingiz mumkin emish.
— Mening vaqtim yoʻq! — deya oʻjarlik qildi Dizma.
— Ustoz, bu ish ozgina vaqtingizni oladi. Misteriyalar bir oyda atigi bir marta boʻladi.
— Istamayman.

Ikkala xonim nima qilishlarini bilmay, bir-birlariga qarab qoʻyishdi.

Qora soch juvon qoʻllarini osmonga choʻzib, mudhish bir ohangda shivirladi:
— Qudratli ordenimiz nomi bilan iltijo qilaman, yo tangrim: Uch Abadiy Nur uchun uning dilini och!

Lyalya taqvodorlik bilan qoʻllarini dirkillagan koʻkragi ustida qovushtirib, boshini egdi.

Nikodim qoʻrqib ketdi. U xurofotga ishonmasdi, lekin yana kim bilsin! Agar chindan ham hayotda yomon koʻz ayollar boʻlsa-chi? Koʻz tegishdan xudo saqlasin. Harqalay yomon koʻzdan ehtiyot boʻlmoq kerak.

Miqtidan kelgan Stellaning koʻzlari Nikodimga teshib yuborgudek qadalib turardi. Dizma allanechuk boʻlib ketdi. U gardanini qashidi.
— Darhol bir narsa deyish qiyin... Oʻylab koʻrish kerak...

Stella Lyalyaga kerilib qarab qoʻydi-da, dedi:
— Albatta. Buyuring, ustoz. Darvoqe, biz hammamiz sirdan voqif boʻlgan Terkovskiydan sizning qandaydir sirli kuchga ega ekanligingizni bilamiz. Shu boisdan ham...
— Terkovskiyning bunga nima aloqasi bor, — deya uning gapini boʻldi Dizma. — Gap aslida nimadaligi va sizlar mendan nima istayotganingizni oʻzim ham tushunmayapman.
— Hozir, ustoz! — deya qora soch juvon sumkasini titkilay boshladi. — Hozir sizga loja ustavi va Bilimning Uch Qonuni aqoidini beraman.

U sumkasidan broshyura bilan mashinkada yozilgan bir necha varaq qogʻozni olib, Nikodimga uzatdi.
— Juda yaxshi! Marhamat qilib shuni oʻqib chiqing, ustoz. Buning uchun ikki soat vaqt yetadi. Toʻgʻrimi, Lyalya? Koʻrishguncha xayr! Sizni bu yerda yolgʻiz qoldirib ketamiz. Soat yettida, ovqatdan oldin qat’iy qaroringiznn eshitish uchun shu yerga kelamiz. Iloyim, dilingizga Yulduz oqilligi yoʻldosh boʻlsin!

Xonimlar ta’zim qilib, chiqib ketishdi.
— Aqldan ozishibdi mochagʻarlar! Kaltak yetishmay qolibdi ularga! — deya toʻngʻilladi Nikodim va qoʻlidagi qogʻozlarni burchakka qarab itqitdi.

U tashvishga tushib qoldi. Bu gaplarning bari uning uchun tomdan tarasha tushganday edi... Bu ishdan yo katta firibgarlik, yo narigi dunyodan arvohlarni chaqirishning isi kelib turardi.
— Eshak miya yeganmi bu la’natilar? Pullari boʻlsa, jamiyatda obroʻlari boʻlsa, yana nima kerak ularga? Topgan gaplarini qarangu! Aqldan ozishibdi...

Nikodim qopqonga shunday osongina ilinganidan gʻoyat dargʻazab edi. Agar bu gaplar Varshavada boʻlganda-yu, indamay uyiga joʻnab qoʻya qolardi-ya...

Har qalay anovi qogʻozlarda nima yozilganini bir koʻrib qoʻyish kerak.

Nikodim broshyurani ochib, soʻkindi: u fransuz tilida yozilgan ekan. Uni yana burchakka qarab itqitmoqchi boʻldi-yu, biroq birinchi betdagn rasmga qiziqib qolib, bu shashtidan qaytdi.

Rasmda hech qanday derazasi boʻlmagan bir zal tasvirlangan edi. Oʻrtadagi taxtda koʻzlarini yumib qop-qora soqolli ozgʻin kishi oʻtirardi. Uning tepasida uch qirrali yulduz yaraqlab, uch mash’ala yonib turardi. Taxtning atrofida qip-yalangʻoch xotinlar choʻzilib yotishardi.