Tasodifiy hikoya: TELEFON 1 - Qism... (Tanlovga)
Birinchi qism...davomi

Dizma ularni gugurt donasi bilan sanab chiqdi.
— Oʻn ikkita!.. Demak, bular rohibalar ekan-da... Anovi, nusxa esa men ekanman... He, jin ursin!

Nikodim kitobni varaqlay boshladi. Uning oxirida ham rasm bor ekan. Rasmni koʻrib Dizma bir seskanib tushdi: unda oʻn ikki shoxli odambashara serka tasvirlangan edi. Endi shubhaga oʻrin qolmagan edi.
— Iblis!

Nikodim dinga ishonmas va diniy marosimlarda qatnashmas edi. Lekin u harqalay choʻqinib qoʻyishni lozim topdi.
— He, choʻchqalar!

Soʻngra u mashinkada bosilgan qogʻozlarni varaqlab koʻrdi-da, yengil tortib tin oldi: ular polyak tilida yozilgan edi.

Nikodim qogʻozdagi gaplarni sekin, ba’zi joylarni ikki-uch qaytalab oʻqisa-da, koʻp narsalarni tushuna olmadi, chunki u ba’zi soʻzlarning ma’nosini bilmasdi.

Bu qogʻozlardan u gap rohibalar jamiyati tuzish aqida borayotganini angladi. Bundan maqsad hayot, muhabbat va oʻlimdan iborat uch qonun idealiga yaqinlashish emish. Donolikka ruhan, jisman va aqlan lazzat ilish orqaligina erishilarmish. Buning uchun oʻn ikki rohiba qullik rohatini his etishi va Iroda Sultoni, Yulduz Ustozi, Aql Manbai boʻlgan Buyuk Oʻnuchinchini qidirib topadigan bibi-himoyatgoʻyni saylashlari lozim ekan.

Qogʻozda yozilishicha, tanlangan odam gʻoyat zoʻr iste’dod sohibi boʻlishi kerak emish. U serfazilat va dono odam boʻlmogʻi va eng muhimi, bukilmas iroda egasi va jisman barkamol boʻlishi kerak ekan.

Buyuk Oʻnuchinchi oʻz vazifasini uch yil davomida bajarar, shundan soʻng uning oʻrniga boshqa odam tanlanar ekan, Shu paragrafda Buyuk Oʻnuchinchi rohibalarga istagan ishini buyurishi va itoatsizlarni jazolash huquqiga ega ekanligi bayon etilgandi. Loja sirlarini oshkor etgan odam oʻlim jazosiga hukm etilar ekan.

Soʻngra marosimlar tasvirlangan boʻlib, unda ruhan va jisman qoʻshilish, may ichish, ibodat qilish va marhumlar bilan suhbatlashish toʻgʻrisida gap borardi.

Oxirida mazkur ordenni jodugarlik va duoxonlik bilan chalkashtirmaslik lozimligi haqida eslatma berilgan edi.

Nikodim qogʻozlarni dastaladi-da, oʻylanib qoldi.

Buning ins-jinslar bilan bogʻliq boʻlgan qandaydir uyushma ekanligʻi turgan gap edi. U Varshavadan chiqmasdan burun bu gaplarni bilganida qani endi. He-he! U holda oʻnta grafinya ham uni bu yerga olib kelolmasdi. Hozir boʻlsa...

Agar yoʻq desa, kim bilsin, bu «rohibalar» uni nima qilishadi... Ular Nikodimni oʻz sirlaridan voqif qilib boʻlishdi, endi ular Nikodim sirni oshkor etishidan choʻchib, biror baloga giriftor etishlari ham mumkin. Bu yerda sirni oshkor qilgan odam oʻlim jazosiga hukm etilajagn koʻrning hassasiday qilib yozib qoʻyilibdi.
— Qayoqdanam ilashdim bu alvastilarga!

Nikodim qoʻllarini choʻntagiga tiqib, xonada u yoqdan-bu yoqqa yura boshladi. Keyin u, ish men oʻylaganchalik chatoq boʻlmasa kerak, deb oʻylab qoldi. Axir lojaning boshligʻi oʻzi boʻlib, barcha buyruqlarni ham oʻzi beradi-da. Balki bir sinab koʻrish kerakdir?

Harqalay, zaharlanib oʻlish yoki ins-jinslarning qargʻishiga uchrashdan koʻra shu ham afzal edi.

Nikodim bu gʻalati taklifni qabul qilishga moyil boʻlib qoldi. U, bir koʻngli, u yogʻi nima boʻlishiga qiziqayotgan edi. Dizma Oʻnuchinchilik vazifasini uddalay olmasligidan choʻchimasdi, haligi qogʻozning bir joyida ustoz faqat lojaning ma’naviy dohiysi hisoblanishi, aslida barcha ishlar va marosimlarni tashkil etishga bibi-himoyatgoʻy rahbarlik qilajagi yozilgan edi.

Soat yettiga bong urib, eshik taqillaganida Dizma bir qarorga kelib qoʻygan edi.

Uning oldiga Stellaning yolgʻiz oʻzi kirishidan Nikodim bir oz xavotirga tushib qoldi. Chunki koʻzlari doim kulib turadigan, quvnoq va serharakat grafinyaning oʻzini tutishidan bu ish juda oddiydek tuyulardi. Qora soch Stella esa nimasi bilandir juda ayyorga, buning ustiga aqlli, qattiq qoʻl ayolga oʻxshardi.

U ichkari kirib eshikni qulfladi. Shunda Nikodim oʻzini jin koʻchada tayoq ushlab turgan qaroqchiga duch kelgan odamdek his etdi.
— Soat yetti boʻldi, — dedi Stella tovushi doʻrillab.
— Darrov-a? — Dizma jilmaydi. — Vaqtni tez oʻtishini qarang-a!
— Qanday qarorga keldingiz? Xudoning amriga qarshi chiqmassiz, ishqilib?
— Yoʻq, qarshi chiqmayman.
— Demak, men Buyuk Oʻnuchinchi oldida, oʻz sultonim va hukmronim qarshisida turgan ekanman-da.

Stella shunday dedi-yu, boshi yerga tekkuday boʻlib ta’zim qildi. U shu qadar past egildiki, semiz otning sagʻrasiday lorsillagan keti toʻmpayib chiqdi.

Soʻngra u qaddini rostladi-da, Dizmadan lotinchalab allanimani soʻradi va javob kutib, unga tikilib qoldi.

Yana sarosimaga tushib qolgan Nikodim:

«Obbo, rosa tirgʻildi-yu bu alvasti!» — deya xayolidan oʻtkazdi.

Panna Stella bir minutcha kutib turgach, yana lotincha savolini takrorladi. Biror narsa deb javob berishdan boʻlak chora qolmagan edi. Nikodim gimnaziya va nbodatxonada eshitgach biror lotincha iborani eslashga zoʻr berib urina boshladi. Soʻng birdan yengil tortib, msh oldi:
— Terra est rotunda .

Dizma bu gapning ma’iisini eslayolmasdi. Uning berilgan savolga aloqador yoki aloqador emasligini tasavvur qilish haqida gapirmasa ham boʻlardi. Nikodimning peshanasiga sovuq ter chiqdi, biroq u lotinchalab javob berganidan juda mamnun edi. Boz ustiga ancha oʻrinli javob berganga oʻxshaydi, chunki Stella yana ikki bukilib, ta’zim qildi-da, qoʻllarini qovushtirib, doʻrilladi:
— Amring vojib boʻlgʻay, ustoz.

Soʻngra eshikni ochib, odatdagi tovushi bilan ovqat tayyorligini aytdi.

Dasturxonga qoʻyilgan taomlar juda totli va serob edi. Dizma faqat stolga vino qoʻyilmaganidan ajablandi. Grafinya Charskayalardan biri kayfiyatni yaxshilash uchun biror qultum sharob talab qilgan edi, Konespol'skaya jilmayib dedi:
— Yoʻq, oltinginam, hozir emas. Bir oz sabr qilasan.

Hammasining kayfiyati jiddiy edi. Xonimlar qizarib oʻtirishardi, ba’zilari hayajonining zoʻridan tuz ham totishmasdi. Ular Dizmaga bezovtalanib tikilib oʻtirishardi.

Mehmonlar qahva ichish uchun buduarga oʻtishgach, xizmatkorlar tarqab ketishdi. Shundan soʻng Konespol'skaya qoʻshni xona eshigini ochib, gaplarini hech kim eshitmayotganligiga imoni komil boʻlgach, Stellaga qarab imo qildi. Hamma jimib qoldi. Stella oʻrnidan turib, gap boshladi:
— Qadrli dugonalar, sizlarni rohiba egachilarim deb atamasimdan oldin barchangizning, jumladan sening ham, ustoz, — shunday deya u Dizmaga qarab ikki bukilib ta’zim qildi, — xona-xonalaringizga tarqalishingizni iltimos qilaman. U yerda sizlar qoq yarim tunda boshlanadigan buyuk misteriyaga jisman va ruhan tayyorlanish uchun xayolot ogʻushida boʻlishingiz lozim. Sizlar yolgʻiz qolib, turmush tashvishlarini miyangizdai chiqarib tashlashingiz, xonalarda hozirlab qoʻyilgan oq jubbalarni kiyib olishlaringiz darkor. Tayyor boʻlganingizdan soʻng meni kutmogʻingiz kerak, men har biringizni alohida chaqirib kelaman. Tarqalinglar va hozirlik koʻringlar.

Shunday deya u eshik tomon yoʻl olib, ostonada Dizmaga ta’zim qildi-da, gʻoyib boʻldi. Boshqalar ham xuddi shunday qilishdi. Konespol'skaya Dizmani unga ajratilgan xonaga kuzatib qoʻydi va