Tasodifiy hikoya: AFSUS.
Yuragimni etib mayib.Siz otasiz bir jilmayib.Taqdirdami bilmam ayb.Afsus sizni kech uchratdim.Kozlar...davomi

— Salom senga, lazzat ijodkori!
— Salom... salom!

Dizma bu hamdu sanoga quloq solar ekan, oʻzicha: «Aqldan ozibdi bu xotinlar!» — deya oʻyladi.

Soʻngra Stella aljishdan toʻxtab, Dizmaning oldiga yugurib keldi-da, Nikodim oʻzini oʻnglab olmasdanoq uning labidan oʻpdi. Pani Lyalya, grafinya Charskayalarning ikkovi va boshqa xonimlar ham hayratdan serrayib oʻtirgan Nikodimning labidan oʻpishdi.
— Endi idishlardagi buxurni yoqinglar, — deya buyurdi Stella.

Xonaning burchaklaridan gʻalati xushboʻy hid tarqatib, koʻkimtir tutun chiqa boshladi.

Ayollar yana Dizmani qurshab olishdi.

Stellaning ishorasi bilan ular bir-birlarining qoʻllaridan tutishib, yarim doira tashkil etishdi. Stellaning oʻzi esa qoʻllarini koʻkka koʻtarib baqira boshladi.
— Kel, Hukmron!
— Kel... — deya takrorlashdi barcha ayollar.
— Koʻrsat bizga himmatingni! — xitob qildi Stella.
— Koʻrsat.
— Oramizga kelib tur!
— Kelib tur!
— Oʻz vakiling dilini och!
— Och...
— Ustozimiz jismiga kir!..
— Kir...
— Unga oʻt yoq!
— Yoq!
— Unga bitmas quvvat bagʻishla!
— Bagʻishla...
— Unga oʻz nafasingdan olov ufur!..
— Ufur...

Nikodim allanechuk boʻlib ketdi.
— Kimni chaqiryapsizlar oʻzi? — soʻradi u qandaydir boʻgʻiq tovush bilan.

Bunga javoban ayollar dahshat bilan qichqirib yuborishdi. Kimdir shu qadar qattiq chinqirdiki, Nikodimning sochlari tikka boʻlib ketdi.
— Gapirdi!.. Keldi!.. Bu oʻsha!.. — deyishardi ayollar.
— Kim axir? — soʻradi Dizma qoʻrquvdan dagʻ-dagʻ titrab. — Kimni chaqiryapsizlar?

Shu zahoti orqa tomondan qattiq oʻkirish eshitildi. Nikodim sapchib turmoqchi boʻldi-yu, biroq majoli kelmadi. Boshni aylantiruvchi tutun orasidan rang-barang uchqunlar lipillab koʻrinardi.
— Yerga yiqiling, — deya uv tortdi kimdir. — U keldi! Sharaflar boʻlsin senga, sharaflar, muhabbat, hayot va oʻlim sultoni! Sharaflar senga, zulmat hukmroni!..

Opa-singil Charskayalardan kichigi asabiy ravishda xaxolab kula boshladi, ayollardan biri oʻrnidan sakrab turib, Stellaning pinjiga tiqilganicha qichqirdi:
— Uni koʻryapman, koʻryapman!
— Kimni? — deya baqirdi kapalagi uchib Dizma.
— Oʻshani, oʻshani, iblisni...

Nikodimning nazarida kimdir sovuq qoʻli bilan tomogʻidan boʻgʻayotgandek boʻldi. U dahshat bilan bir chinqirdi-da, shilq etib kresloga yiqildi..

Buyuk Oʻnuchinchi hushidan ketgan edi.

U hushiga kelgach, avvalo ogʻziga allaqanday suyuqlik quyilayotganini sezdi. Nikodim koʻzini ochdi. Uning naq tumshugʻi oldida Stellaning qop-qora koʻzlari yaltirab turardi. U butunlay hushiga kelib ulgurmasidanoq Stellaning lablari uning labiga yopishdi. Shunda Nikodim: tilida yana nordon hidli shirin suyuqlik mazasini tuydi. May! Nafasi qayta boshlagan Nikodim Stellani itarib yubordi. Tutun ichida ayollarning egnidagi jubbasi oqarib koʻrinardi. Ular qoʻshii xonadan stolchalar keltirib, ularning ustiga shisha va qadahlarni qoʻya boshlashdi. Konespol'skaya qoʻlidagi shishachadan qadahlarga uch-toʻrt tomchi allaqanday suyuqlik tomizardi, soʻngra ularga may quyishardi.

Har bir ayol qoʻliga qadah oldi. Stella Dizmaga bokal uzatdi.

Xona ichi gʻovur-gʻuvur boʻlib ketdi. Nikodim maydan bir hoʻplam ichib, lablarini choʻlpillatdi.
— Shirin ekan...
— Kelinglar, — ilohiy peyotl lazzatini suraylik! — xitob qildi zavq-shavqqa toʻlib Stella.

Qadahlar boʻshatilib, yana toʻldirildi.
— Mayga nima qoʻshyapsizlar?

Opa-singil Charskayalardan biri Nikodimning yonida turgan edi. U kreslo dastasiga oʻtirdi-da, lablarini Dizmaning qulogʻiga tekkizib, zavq bilan shivirlay ketdi:
— Peyotlning ilohiy zahri, qanday ajoyib-a... Tomiringda oʻynayotganini sezyapsanmi, sultonim? Rost-a? Qanday joʻshqin, qanday serzavq!.. Toʻgʻrimi?..

— Toʻgʻri, — deya iqror boʻldi. Nikodim va bokaldagi mayni simirib ichib yubordi.

U oʻzining gʻalati boʻlayotganini sezib qoldi. Qalbi kutilmaganda quvonchga toʻlib, atrofdagi barcha narsalar unga chiroyli koʻrina boshladi. Shu tobda hatto past boʻyli Stella ham koʻziga jozibali koʻrinib ketdi.

Hammalarining dimogʻi chogʻ edi. Ayollar kula-kula Nikodimni qurshab olishdi, qiy-chuv koʻtarilib, hayosiz qoʻshiqlar eshitila boshladi. Ayollardan biri qoʻlidagi qadahni devorga urib sindirdi-da, «Evoe!» — deya qichqirganicha jubbasini shartta yechib tashlab, raqsga tushdi.
— Ofarin! Ofarin! — deya qichqirishdi boshqa ayollar.

Gilam bir zumda yechib tashlangan atlas jubbalardan oqarib ketdi. Kichkina shishachadan qadahlarga sehrli sharbatning koʻkimtir tomchilari tinimsiz quyilardi.

Kimningdir qoʻli tegib ketgan shamdon toʻqillab polga tushdi. Xona ichi qizgʻish tusga. kirdi. Gʻira-shirada ehtirosli shivir-shivir va asabiy kulgi eshitilardi, xolos...

12-bob
Ogʻir darparda yonidagi tirqishdan xonaga botib borayotgan quyoshning qizil shu’lasi tushdi. Nikodim ogʻirlashib qolgan qoʻli bilan soatini paypaslab topdi.

Soat olti boʻlgan edi.

Qiziq. Uning na boshi ogʻrir, na ogʻzidan kakra mazasi kelardi. Odatda esa ichkilikbozlik qilganining ertasiga doim shunday boʻlardi.

U faqat oʻzining lattaday boʻshashib ketganini his etardi.

Biror harakat qilish u yoqda tursin, hatto koʻzini ochishga ham majoli qolmagan edi.

Lekin oʻrnidan turmogʻi kerak. Varshavaga joʻnashi lozim. Bankadagilar har nimani oʻylashi mumkin...

Nikodim qoʻngʻiroq chaldi.

Salobatli xizmatkor kelib, vanna tayyorliginn xabar qildi.

Dizma erinibgina pijamasini kiydi-da, vannaxonaga yoʻl oldi. U vannaxonadagi oynada oʻz aksini koʻrib kapalagi uchib ketdi: rangi dokadek oqarib, koʻzlarining osti koʻkarib ketgan edi.
— Jin ursin, rosa boplashibdi-ku...

Nikodim kiyindi-da, oyoqlarini arang surgab, pastga tushdi.

Pastda uni Lyalya Konespol'skaya.kutib turgan ekan. Grafinya uning salomiga javoban boʻshashibgina qoʻl uzatdi.
— Qorningiz ochmi?
— Yoʻq, rahmat, . .

U xonimga koʻz qirini tashlagan edi, koʻzi uning odatdagidek oʻynoqi koʻzlariga tushib, qulogʻigacha qizarib ketdi.

«Obbo jin urgur-ey! — deya xayolidan kechirdi. Nikodim. — Sira uyalmaydiyam-a... Tundagi voqealarni unutmagandir axir?»
— Men ketishim kerak, — dedi Nikodim bir oz sukut qilib turgach.
— Marhamat, avtomobil' sizning ixtiyoringizda.

Ular oddiygina xayrlashishdi. Bundan Nikodim yanada koʻproq xijolatga tushdi. Mashina shossega chiqib olgʻach, u orqasiga oʻgirilib qaradi.
— Choʻchqalar! — toʻngʻilladi Nikodim komil ishonch bilan.
— Eshitaman, — deya unga oʻtirildi shofer.
— Haydayvernng, haydayvering, sizga gapirayotganim yoʻq.
— Kechirasiz.

Dizma tungi voqealar haqida oʻylay boshladi. Unga qoʻrquv azob bermoqda edi. Nikodim hammasidan ham bu ishga iblisning aralashgan boʻlishi mumkinligidan choʻchirdi. Lekin u bir narsadan juda xursand edi: ma’lum boʻlishicha, u yuqori doiralarda graf yoki knyaz' kabi huquqga ega ekan. Hatto undan koʻproq desa boʻladi. Uning gapiga quloq solishlari kerak; Nikodim bu xonimlardan istaganiga imo qilsa bas, u xonim, oddiy fohishadek, darhol qoʻyniga kiradi.

Lekin Dizma bu takabbur va olifta xonimlarni ilgari mutlaqo boshqacha tasavvur qilardi.

Nikodim