Tasodifiy hikoya: AJOYIB HAYOLPARASNING BIR KUNI... (Tanlov uchun emas)
AJOYIB HAYOLPARASNING BIR KUNI... Hasan, yaqindagina olgan yangi qopqora, MERSSEDES BENS mashin...davomi

keldi.
— Siz suzishni bilasizmi? — soʻradi Nina.
— Toʻnkaning oʻzginasiman, — deya javob qildi Dizma va kulib yubordi.
— Men ham suzishni bilmayman. Shuning uchun ehtiyot boʻlishimiz kerak.

Ular oʻrmonga yaqinlashib borishdi. Oftobda qizigan qaragʻaylarning hidi havoni tutib ketgandi.
— Chiqamizmi? — soʻradi juvon.
— Mayli. Birpas soyada oʻtiramiz.

Qayiqning tumshugʻi qumloq sohilga sirgʻalib chiqdi. Nariroqda, daraxtlar boshlangan joyda yer qalin va yumshoq yoʻsin bilan qoplangan edi.
— Bu yer chiroyli-ya, toʻgʻrimi? — deya soʻradi Nina.
— Ha, yomon emas.

Ular yoʻsin ustiga oʻtirishgach, Nikodim papiros tutatdi.
— Xatimni olganingizda juda ajablangandirsiz-a?
— Nega endi? Uni olganimda juda xursand boʻldim, — dedi javoban Dizma, choʻntagidan ensiz konvertni olar ekan, — koʻz qorachigʻiday asrab yuribman.

Nina xatni yoqib yuborishni iltimos qila boshladi: axir u birovning qoʻliga tushib qolishi mumkin.
— Erim borligini unutmang. Iltimos qilaman.
— Yoʻq, uni sirayam yoqmayman, — deya e’tiroz bildirdi Dizma.
— Meni qoʻrqoq deb oʻylamang. Shunchaki koʻngilsizlik boʻlmasin deyapman.

Nina qoʻlini choʻzdi, biroq Nikodim xatni tepasiga koʻtargan edi, ayolning boʻyi yetmay qoldi.
— Iltimos qilaman, bera qoling.
— Bermayman, — deya javob qildi Nikodim va kulib yubordi.

Dizmaning hazillashayotganini koʻrib, Nina ham jilmaydi. U fursat poylab turdi-da, xatni yulib olmoqchi boʻlib, Nikodimning yelkasiga tayandi. Shunda Dizma uni quchoqlab, oʻpa boshladi. Ayol avvaliga qarshilik koʻrsatmoqchi boʻldi, biroq uning bu harakati uzoqqa choʻzilmadi.

Yiroqdan, narigi sohildan Kunitskiyga qarashli taxta zavodining taqa-tuqi elas-elas eshitilib turardi.

Dizma qoʻllarini boshi ostiga qoʻyib, yoʻsin ustiga choʻzildi. Nina uning yonida gʻujanak boʻlib oʻtirardi. U Nikodim tomon egilib, shivirlay boshladi:
— Nega, nega shunday qilding? Endi men seni sirayam unutolmayman... Endi ilgarigiga qaraganda yuz karra baxtsizroq boʻlaman... Yo parvardigor, yo tangrim! Bu mudhish hayotda qanday yashayman endi... Sensiz yashayolmayman...
— Mensiz yashamaysan haliyam!
— Yoʻq, yoʻq, unday dema! Qari erini aldab yashaydigan xotinlar xilidan emasman. Axir bu razillik-ku.
— Lekin uni yaxshi koʻrmaysan-ku...
— Undan nafratlanaman!
— Xoʻsh, gap nimadaa boʻlmasa? .
— Oʻzingni tushunmaganga solasan-a. Men riyokorlik bilan yashayolmayman. Bunga qurbim yetmaydi. Bu narsa sen bilan oʻtkazgan har bir daqiqamni zaharlab turadi... Ey, xudoyim! Qani endi bu kishandan qutula olsam!..
— Buning nimasi qiyin ekan? — Dizma yelkasini qisdi. — Eru xotinlar har qadamda ajralishyapti-ku.

Nina lablarini tishladi.
— Men tentak, razil ayolman. Meni qoralab toʻgʻri qilasan, lekin men zeb-ziynatsiz, boyliksiz yashayolmayman. Bundan oʻzim ham uyalaman... Sen badavlat boʻlganingda edi!
— Hali boyib ham ketarman! Kim biladi, deysan!
— Jonginam! — Nina, goʻyo ibodat qilayotgan odamdek, qoʻllarini koʻksiga qoʻydi. — Jonginam! Axir sen juda baquvvat, juda aqlli odamsan. Agar istasang, har narsaga erishishing mumkin! Shunday emasmi?
— Ha, shunday, — deb javob qildi Nikodim taraddudlanib.
— Ana, koʻrdingmi? Meni bu yerdan olib ket! Qutqar meni!

Shunday deya Nina yigʻlab yubordi. Dizma uni quchoqlab, bagʻriga bosdi. U juvonni qanday yupatishni bilmas va shu boisdan indamas edi.
— Qanday yaxshi, qanday mehribon odamsan-a! Seni qanday sevishimni bilsang edi... Sendan yashirishni istamayman, yashirolmayman... Mendan nafratlanishing mumkin, lekin senga hammasini aytaman. Kechiraman, deb va’da ber! Eshityapsanmi, va’da ber! Qanday baxtsiz, qanday zaifligimni oʻzing koʻrib turibsan. Ochigʻini aytsam, unga qarshilik koʻrsata olmadim. U gʻayri tabiiy bir holda kishini oʻziga qaratib olish qobiliyatiga ega.
— Kimni aytyapsan?
— Kasyani-da. Lekin ont ichaman, bu narsa ikkinchi qaytarilmaydi, Ont ichaman! Menga ishonasanmi?

Nikodim uning nima haqida gapirayotganini sira tushuna olmasa-da, ishonaman, degandek bosh irgʻadi. Nina uning qoʻlidan tutib oʻpa boshladi.
— Qanday mehribonsan-a! Qanday mehriboisan-a! Darvoqe, Kasya Shveysariyaga joʻnab ketyapti.
— Qachon.
— Kelasi haftada. Bir yilga ketyapti.
— Bir yilga, deysanmi? Uning bu safari eringga rosa qimmatga tushsa kerak?
— Erim bir tiyin ham bermaydi. Kasya undan sariq chaqa ham olmasa kerak.
— Boʻlmasam u yerda Kasya nima bilan tirikchilik qiladi?
— Bankada uning onasidan qolgan puli bor.
— Shunaqami? Bilmagan ekanmap. Pan Kunitskiy bu toʻgʻrida menga hech nima aytmagan edi.
— Eh, nega uni eslaysan! Kel, oʻzimiz haqimizda gaplashaylik.

Nina koʻngli buzilib, hayajonlanib ketgan edi.

Ular uyga indamay qaytishdi.

Nikodim bilan Nina ayvonda Qunitskiyga duch kelib qolishdi. Chol odati boʻyicha iljayib, mitti qoʻllarini bir-biriga ishqardi. Chol ularning kayfiyatlarini, qanday sayr qilishganini soʻrab-surishtirar ekan, goʻyo oʻz xushchaqchaqligini ataylab namoyish qilayotgandek tuyulardi. Gap uning ogʻzidan shalola kabi oqib chiqar va ular javob berishni istagan taqdirlarida ham cholning gapi orasiga bir ogʻiz ham soʻz qistira olmagan boʻlardilar.
— Xoʻsh, yuqori doiralarda qanday yangiliklar bor?
— Ya’ni Varshavada demoqchimisiz? Hech gap yoʻq. Biz Yashunskiy va Ulyanitskiy bilan mening gʻalla sotib olish borasidagi loyiham haqida gaplashdik.
— Shunaqa deng! Xoʻsh, xoʻsh? Qaiday xulosaga keldinglar? Ish yurishyaptimi?
— Yurishyapti shekilli, lekin aytib qoʻyay; bu gaplar mutlaqo sir saqlanishi kerak.

Kunitskiy barmogʻini labiga qoʻyib, shivirladi:
— Tushunaman! Jimm... Ana, xotinim kelyapti, balki tushki ovqatdan keyin gapirib berarsiz, Tezroq aytmasangiz, yorilib ketaman.
— Hoziroq gapirib berishim mumkin, — deya javob qildi Nikodim, — axir pani Nina bu gapni hech kimga aytmaydilar-ku. U kishining oldilarida aytaversa boʻladi.
— Nimani gapiryapsizlar? — deya soʻradi Nina ularga qaramasdan.
— Nina, bilib qoʻy, — ogahlantirdi Kunitskiy, — bu davlat siri. Pan Dizma hukumat bilan hamkorlikda mamlakatni iqtisodiy krizisdan xalos etish planini tayyorlayapti. Bu loyiha uchun ular pan Dizmaning boshidan zar toʻkishlari kerak! Xoʻsh, u yogʻi nima boʻldi, azizim pan Nikodim?

Dizma gʻalla obligatsiyalari haqidagi bor gapni qisqacha soʻzlab berdi. Qunitskiy mitti qoʻllarini bir-biriga ishqaganicha nuqul:
— Ofarin, genial ish! — deya takrorlardi.

Nina esa loyihaning genial muallifiga hayratdan koʻzlarini katta ochib, tikilib turardi.
— Faqat bitta qiyinchilik bor, — dedi gapining oxirida Dizma. — Sotib olinadigan gʻallani saqlash uchun joy topilmayapti. Yangi omborlar qurish uchun esa pul yoʻq.
— Ha, chindan ham jiddiy masala! — deya xitob qildi Kunitskiy. — Shoshmang-chi... Pan Nikodim, mana bunday qilinsa nima deysiz: aytaylik, davlat gʻallani sotib oladi-yu, lekin uni sotgan odam gʻallani oʻzida saqlaydi, deb shart qoʻyadi. Koʻpchilikning gʻalla saqlaydigan joyi yoʻq albatta, ammo pomeshchik uchun sotilmagan gʻallasini chiritib, xonavayron boʻlishdan koʻra, yangi ombor qurib, sotilgan gʻallani saqlash foydaliroq,