Tasodifiy hikoya: Imtixondan oldingi kecha2
Yoqsa huzr yoqmasa uzr...davomi

kelaman deganding-ku axir.
— Aytsam nima qilibdi. Nima, sen bilan nikohdan oʻtibmanmi?
— Bilasanmi... men seni sevaman.

Dizma xaxolab kulib yubordi.
— Anavini gapini-ya! Sen har kechasi bironta erkakni sevasan.
— Sen buni yuzimga solma! Oʻzimga qolsa shunday boʻlishni istarmidim? Ochlik majbur qildi. Jirkanmaydi, deb oʻylaysanmi.
— Boʻpti, boʻpti, faqat yolgʻon gapirma.
— Rost aytyapman. Mening boshnmga tushgan kun hech kimning boshiga tushmasin. Itga ham ravo koʻrmayman uni!
— Xoʻsh, bu bilan meni nima ishim bor?
— Yonimga qaytib kel!
— Hojati yoʻq.
— Biznikida tekinga yashayverasan. Sening uchun oʻzim pul toʻlayman.

Dizma piqillab kulib yubordi. Man'ka unga bezovtalanib qarab qoʻydi.
— Nega kulyapsan?
— Ahmoq ekansan, shuning uchun kulyapman. Bu boʻlmagʻur gapni miyangdan chiqarib tashla.
— Nega unday deyapsan? Nahot endi senga yoqmay qolgan boʻlsam?
— Yaxshilikcha borib, ishingni qil, Man'ka.
— Oʻshanda, qaytaman, degan eding-ku.
— Tupurdim oʻsha gapga! Tushundingmi? Endi men uylanyapman, duch kelgan fohishaning boshimni qotirishiga yoʻl qoʻymayman. Endi men boshqacha ayollar bilan gaplashyapman.
— Hozir men koʻrgan ayolga uylanmoqchimisan?
— Ungami, boshqasigami — birovning ishiga tumshugʻingni suqma.
— Bilaman, oʻshanga uylanmoqchisan. — Mai'kaning tovushi nafrat bilan jarangladi.
— Bu bilan sening nima ishing bor?
— Chunki seni yaxshi koʻraman! — deya qichqirdi Man'ka alam bilan.
— Sekinroq, muncha baqirasan! Sevsang sevaver, menga nima! Boʻpti, bor endi, sen bilan gaplashishga vaqtim yoʻq.

Qiz yana uning yengidan tutdi.
— Yana bir minut sabr qil.
— Xoʻsh?
— Yur, mehmonxonaga boramiz...

U hamon Nikodimni oʻziga ogʻdirib, raqibasidan chalgʻitishga umid qilar edi. Dizma uni itarib yubordi.
— Yoʻqol.
— Nikodim!..

Man'kaning koʻzlari jiqqa yoshga toʻldi.
— Yigʻlashga balo bormi! Vaqtim yoʻq, dedim-ku senga. Mabodo istagan taqdirimda ham bugun borolmayman.
— Nega endi?
— Ishim bor.
— Shunday degin! — Man'ka bosh irgʻadi. Uning qiyofasi jiddiylashdi. Ha, albatta, bankani oʻmarishning oʻzi boʻlmaydi — buni qiz tan oladi. Bunday ish oldida Man'ka kim boʻpti.
— Unda boshqa gal, — deya rozi boʻldi Man'ka, — boshqa gal borasan, xoʻpmi...
— Ehtimol, borarman. Xoʻp xayr.

Dizma ketmoqchi boʻlgan edi, biroq Man'ka unga yopishib oldi.
— Nikodim, meni oʻpmay ketaverasanmi?
— He, jin ursin! Jonga tegding-da oʻziyam!

U engashib qizning yuziga labini tekkizdi. Biroq Man'ka bundai koʻngli toʻlmay, Dizmaning boʻynidan quchdi-da, uning lablaridan oʻpdi.

Qizning doʻrdoq lablari sovuqdan muzdekkina edi.
— Boʻldi, boʻldi, — deya uni oʻzidan chetlatdi Nikodim.
— Qayt! Oldimga qayt! — shivirladi Man'ka.
— Obbo, juda yopishib olding-ku! Ehtimol, keyin qaytarman. Xayr.

Man'ka iidamay bosh irgʻadi.

U Nikodimnang ortidan uzoq tikilib turdi. Dizma muyulishdan oʻtib, koʻzdan gʻoyib boʻlgach, Man'ka roʻmolining uchi bilan koʻzini artdi-da, boshqa tomonga ravona boʻldi..

Nikodimning gʻoyat jahli chiqqan edi. Bu Man'ka qayoqdan paydo boʻldi oʻzi... Dizma uni allaqachon unutgan edi... Umuman, qizning unga tirgʻilishga nima haqi bor?! Toʻgʻri — yaxshi koʻradi... Aslida oʻzi yomon qiz emas... Ammo bu uning ortidan ilakishib yurishi mumkin degan gap emas-ku...

«Hali, meni sharmanda qilib qoʻyiigi mumkin yoki Ninaga biror narsa deb valdirasa-ya? E, jin ursin!»

Nikodim, qiz yana tirgʻiladigan boʻlsa, ikkinchi oldiga kelmaydigan qilib ta’zirini berishga jazm etdi.

Qvartirani Nina surtgan atir-upaning hidi tutib ketgan edi. Nikodim yechinib, oʻzini toʻshakka tashlamoqchi boʻldi-yu, biroq ertaga ertalab Kshepitskiyning Koborovoga joʻnashini va oʻzi unga ba’zi qogʻozlarni toʻgʻrilab berishi lozimligini esladi. Nikodim yarim soatcha shu ish bilan ovora boʻlib oʻtirdi; u hujjatlarni hozirlab, endi oʻrnidan turgan ham ediki, telefon jiringlab qoldi.

Vareda qoʻngʻiroq qilmoqda edi. Barcha ulfatlar yigʻilishib, barda oʻtirishganmish, shu boisdan. Nikodimni ham chaqirishga qaror qilishibdi.
— Nina kelgandan beri, — deya shikoyat qila boshladi polkovnik, — butunlay qorangni koʻrsatmay qoʻyding. Albatta kel.

Biroq Dizma charchagani va uyqusi kelayotganini bahona qilib, ularning oldiga borishdan bosh tortdi.

Nikodim umuman pivoxonalarni yoqtirmasdi. Ba’zi-ba’zida ichishning zarari yoʻq, ammo pivohonada soatlab oʻtirib, gʻirt mast boʻlgunga qadar ichish — yoʻq, bunaqasi unga toʻgʻri kelmaydi. Agar ilgari Dizma Vareda, Ulyanitskiy va ularning doʻstlari bilan ichishgan boʻlsa, tanish bilish orttirish uchungina shunday qalgan. Endi esa u faqat Koborovoda tinchgina yashashni orzu qilardi.

Ninaning avvaligi nikohini bekor qilish masalasi hal boʻlay deb qolgandi. Kunitskiy birovning familiyasini oʻzlashtirib olgani masalani yanada osonlashtirmoqda edi. Qolganini pul bilan bir yoqli qilsa boʻlardi. Nikodimning esa endi puldan kamchilign yoʻq edi.

Kunlar ketidan kunlar bir maromda oʻtib borardi.

Dizma Kshepitskiyning yoʻqligini har qadamda his etardi.

Garchi Nikodim bankani boshqarishni uncha-muncha oʻrganib, u yoki bu ish yuzasidan qanday yoʻl tutish lozimligini bilib olgan boʻlsa-da, ba’zan u hal qila olmaydigan masalalar ham uchrab qolmoqda edi. Shunaqa paytlarda bod kasali uning joniga ora kirardi.

Shu ehtiyot choralariga qaramay u bir nechta xatoga yoʻl qoʻygan edi, ammo buni oshiq raisning parishonxayolligiga yoʻyishdi. Boʻlajak toʻy ancha mish-mishlarga sabab boʻlgandi. Bu gaplarni har kuni pan raisning qayliqlari kvartirasiga savat-savat gul olib boradigan Ignatiy topib kelardi.

Nina Nikodimnikiga haftada bir necha bor kelib ketardi.

Bundan mutlaqo bexabar pani Pshelenskaya barchaga Ninaning kundan-kun kayfiyati yaxshilanib, husni ochilayotganini shodlanib hikoya qilardi.
— Sevish va sevilish, jonginam, — derdi Ninaga xolasi, — bu ayol kishi uchun eng yaxshi kosmetika. Sen shundoq koʻz oʻngimizda gul-gul ochilib ketyapsan.

Nina Nikodimga bu gapni kula-kula aytib berdi.

U erini deyarli eslamay qoʻygandi. Darvoqe, cholni eslashga uning vaqti ham yoʻq edi. Kiborlar hayoti uni oʻz girdobiga tortgandi. Nina u yerda katta obroʻ qozongandi. Yoshu qari erkaklar unga biri olib, biri qoʻyib xushomad qilishardi, har bir salonda uni darhol muxlislar qurshab olishardi.

Muxlislar orasida bir odam Dizmani tashvishga solib qoʻydi.

Nikodimni bu odamning yurish-turishlaridan koʻra ham Ninaniig unga munosabati koʻproq bezovta qila boshladi. Nina uni boshqalardan afzal koʻrib, u bilan koʻproq tansa tushar, uzoq-uzoq suhbatlashardi.

Qirqlarga kirgan, baland boʻyli, xushqomat, malla sochlari oftobda oqargan bu odamning qayoqdan paydo boʻlgani noma’lum edi. U yer kurrasining deyarli hamma burchaklariga borib kelgan boʻlib, Avstraliya, Peru va Grelandiya haqida, goʻyo Konstantin yoki Milyanuv toʻgʻrisida soʻz yuritgandek, bemalol gapiraverardi. Uning ismi sharifi Xell', Oskaya-Xell' edi. Oʻzining aytishicha, u Rossiyada tugʻilgan ekan; Dizma Oksford universitetida oʻqiganini eshitgach, Xell' uni kasbdosh deb atay boshladi.