Tasodifiy hikoya: "SUV BOYIDAGI KOMILGAN JASAT" II-PART. AJAL (NO REAL)
- Men Muslima bilan agentta gaplaship uzaqtan uzaq tunlarni otkazardim. U bilan birga har kuni kolle...davomi

Nikodim uning har bir soʻziga diqqat bilan quloq solmoqda edi. Kabinet egasi esa tinmay gapirardi. Uning xotirjam va ohista gaplari tinchgina oqayotgan daryoni eslatardi.

Advokatning tepasida keng zarhal romda rim papasining katta portreti osigʻliq turardi.

Advokat stol tortmasini ochib, qandaydir papkani oldi-da, bir zum ham gapirishdan toʻxtamay, undan pergamentga yozilgan toʻrt buklogʻlik hujjat chiqardi.

Hujjatga shohi tizimcha bilan ikki dona katta-katta mum muhr osib qoʻyilgandi. Advokat ulardan birini ixlos bilan oʻpdi-da, hujjatni Dizmaga uzatdi.

Hujjat lotin tilidan yozilgan edi, ammo shunga qaramay Dizma unda nimalar yozilganini yaxshi bilardi.

Bu Ninaning nikohi bekor qilingani toʻgʻrisidagi guvohnoma edi.

Endi qogʻoz qoʻliga tekkach, Dizma bu ishlar oʻziga ancha qimmatga tushgani toʻgʻrisida oʻylanib qoldi.

«Qiziq, advokat eidi qancha soʻrarkin?» deya xayolidan oʻtkazdi u.

Advokat goʻyo uning savoliga javob berganidek, papkadan bir varaq qogʻoz oldi-da, tilla suvi yugurtirilgan qalam bilan allaqanday raqamlarni yozib, dedi:
— Mening gonorarim toʻrt ming ikki yuz zlotiy.

Dizma hatto oʻtirgan joyida sapchib tushdi.
— Qancha dedingiz?
— Toʻrt ming ikki yuz zlotiy, pan rais.
— Hazillashyapsiz chogʻi?! Men nari borsa ikki ming zlotiy boʻlsa kerak, deb oʻylovdim!..
— Pan rais, mening odatda oladigan gonorarimni toʻlashingiz va bundan tashqari, qoʻshimcha xarajatlarni qoplashingiz sharti bilangina bu ishga qoʻl urishimni sizga boshidayoq aytib qoʻygan edim.
— Ammo toʻrt ming zlotiy juda koʻplik qiladi! Jami boʻlib bu ish menga oltmish mingga tushyapti axir!
— Bir narsani unutmang, pan rais, boshqa bironta ham advokat bu sharoitda nikohni bekor qildira olmagan boʻlardi. Men guvohlarning qoʻshimcha ma’lumoti uchun ancha pul sarflashga majbur boʻldim.
— Lekin u guvohlar allaqachon oʻlib ketgan-ku!

Advokat ensasi qotib iljaydi.
— Bu gapingiz toʻgʻri. Lekin marhumlarning guvohligi tiriklarnikidan arzonroq turadi deb oʻylaysizmi?..

Nikodim gapini tushundi.
— Demak? — deya soʻradi u.
— Demak, — dedi gapni ilib advokat, — shundan boshqa chora yoʻq edi.

Nikodim choʻntagidan bir dasta pul oldi-da, kerakli aqchani sanab berib, oʻrnidan turdi.

Mijozini dahlizga qadar kuzatib chiqqan advokat unga yana qanday rasmiyatchiliklarni bajarib, grajdanlik holati kitobiga qanday oʻzgarishlar kiritish lozimligi haqida uzoq gapirdi-da, soʻng sipolik bilan ta’zim qilib xayrlashdi.

Advokatning uyidan chiqqach, Nikodim toʻgʻri Ninaning oldiga ravona boʻldi.

Uning dimogʻi chogʻ edi. Soʻnggi kunlarda uning ishlari juda yurishib ketgandi. Man'ka koʻcha-koʻyda koʻrinmay qolgandi. Dizma avvaliga, la’nati qiz yana politsiya yoki prokurorga borib chaqmasa goʻrga edi, deya bezovta boʻlib yurdi. Ammo, baxtiga Man'ka damidan tushib qolganga oʻxshaydi.

Endi Nikodimning qoʻlida Ninaga uylanib, Varshavadan joʻnab ketishga imkon beradigan hujjat bor edi.

Bugun ertalab u telegramma oldi: unda Kshepitskiy shaharga kelishini xabar qilgan edi. Hozir Kshepitskiy Nikodim uchun juda zarur edi, chunki chorshanba kuni Ministrlar Soveti qoshidagi iqtisodiy komitetning majlisi boʻlishi kerak edi. Kun tartibiga muhim bir masala qoʻyilgan boʻlib, majlisda moliya ministri gʻalla zapasini chet elga sotishni talab qilmoqchi edi. Nikodim ham majlisda soʻzga chiqib, yo oʻsha talabni qoʻllab-quvvatlashi yoki uni rad etishi lozim edi. Ammo qanday yoʻl tutishni oʻzi bilmasdi. Shu boisdan ham Kshepitskiyning kelishi unga juda qoʻl kelardi.

Soʻnggi paytlarda Nikodim gazetalar bahslashayotgan u yoki bu masala xususida oʻz fikrini aytishga jur’at eta boshlagan edi.

Odatda u oʻziga toʻgʻri boʻlib koʻringan fikrlarga qoʻshilardi-da, soʻng oʻni oʻziniki qilib koʻrsatardi. Biroq endi boʻlajak ish mutlaqo sir tutilishi lozim edi.

Pani Pshelenskaya xonadoni notinch edi. Bekaning yuzi koʻpchib ketgandi, Ninaning rangi esa oppoq edi.
— Nima gap? — soʻradi ajablanib Nikodim.
— Eh, pan rais, — bidirlay ketdi Pshelenskaya, — uni qarangki Xellni qamoqdan chiqarib yuborishibdi.
— Uni anglashilmovchilik sababli qamashgan ekan, — deya shoshilib qoʻshimcha qildi Nina. — Undan kechirim soʻrashibdi. Sira aybi yoʻq ekan.

Dizma hurpayib, qovogʻini soldi.
— Yuragim tars yorilib ketadi deb oʻylovdim, — deya davom etdi qoʻllarini silkitib pani Pshelenskaya. — Tavba, yarim soat burun menga Yanek Karchevskiy qoʻngʻiroq qildi. Uni taniysiz, tennischi. Xell' Karchevskiyga telefon qilib, bu anglashilmovchilik oqibati ekanini, bu haqda bizga, Charskiylarga va, umuman, hammaga aytib qoʻyishni soʻrabdi. Bu ham yetmaganday, u Yanekka biznikiga kelib, ahvolni shaxsan tushuntirib qoʻymoqchi ekanini ham aytibdi. Bunisiga nima deysiz?! Nima qilishni bilmay qoldim... Shunday odamni qabul qilish mumkinmikin? Axir u josuslikda ayblanib, qamalib chiqqan-ku!
— Ha, lekin aybnoma yolgʻon boʻlib chiqdi-ku, — hayiqibgina e’tiroz bildirdi Nina.
— Nima qilsak ekan?! Pan rais, siz nima deysiz? Bu ish haqida biron narsa eshitgandirsiz axir?

Nikodim oʻzini jiddiy qilib koʻrsatishga urindi.
— Menda aniq ma’lumot bor. Xellni barcha dalillarni oʻz vaqtida yoʻqotib yuborgani uchungina qoʻyib yuborishyapti.
— Nimalar deyapsiz, pan rais!
— Ha, ha. Menga bu gapni shtabdagi ikkinchi boʻlimning boshligʻi aytdi. Xell' bol'shevik josuslari toʻdasining boshligʻi ekan. Uni uzoq kuzatishibdi. Mehmonxonadagi nomerini tintishganida uning aybini isbotlovchi hujjatlar oʻrnida bir hovuch kul topishibdi. Shundan soʻng undan kechirim soʻrab, xoʻjakoʻrsinga qamoqdan chiqarib yuborishga toʻgʻri kelibdi. Keyin uni butunlay qoʻlga olisharmish. Ikkinchi boʻlimning boshligʻi menga va davlat sirlaridan voqif boʻlgan boshqa kishilarga maxsus qoʻngʻiroq qilib, oʻsha nusxadan ehtiyot boʻlish kerakligini tayinladi.
— Unday boʻlsa qamma gap ravshan, — dedi Pshelenskaya.

Nina indamay oʻtirardi.

Birdan qoʻngʻiroq chalinib qoldi. Pshelenskaya shosha-pisha oʻrnidan turib, har ehtimolga qarshi dahlizdan mehmonxonaga oʻtadigan eshikni yopib qoʻydi.

Shu payt xizmatkor kirib:
— Pan Oskar Xell' keldi, — deb xabar qildi.

Shunda Pshelenskaya dahlizda ham eshitilishi uchun baland ovoz bilan dona-dona qilib dedi:
— Unga bizning uyda yoʻqligimizni aytib qoʻy. Bunday janoblar uchun biz hech qachon uyda boʻlmaymiz.

Eshikning taraqlab yopilgani eshitildi.
— Odamlar qanday yovuz boʻlishadi-ya! — dedi xoʻrsinib Nina.

Nikodim servantdagi qaqir-quqirlarni tomosha qilayotgan kishi boʻlib, teskari qaradi. Servant oynasida u oʻzining iljayib turgai basharasini koʻrib, yanada battarroq tirjaydi.

Kshepitskiy moliya ministrining mashinkada olti varaq qogʻozga yozilgan taklifini diqqat bilan oʻqib chiqib, Pol'sha va chet el gʻalla birjalari byulletenlarini koʻzdan kechirdi-da, yelkasini qisdi.
— Hm... Bu gaplar haqida oʻzingiz qanday fikrdasiz, pan rais?

Nikodim peshanasini tirishtirdi.
— Qanday fikrdasiz, deysizmi?.. Hm. Menimcha, bu eng yaxshi chora boʻlmasa kerak.
— Eng yomon chora bu. Bu oʻzini oʻzi oʻldirish bilan