Tasodifiy hikoya: кенойи. угирланган хикоя
Бу ишлар студентлигимда булган… Амаким янги уйланган эди. Мен институтда укиб юрганимда амакимларник...davomi

bir joyga borib qolgan ikki xonimning suhbatidan qutulgan zahoti juftakni rostlab qoldi.

Uyga kelsa Ninadan xat kelibdi. Xatda Nina odatdagiday oʻz kechinmalarini tasvirlagan edi. Bundan tashqari, u Nikodimdan Koborovoga qaytishni iltimos ham qilgandi.

Nikodim Kshepitskinga qoʻngʻiroq qilib, u bilan uzoq suhbatlashdi.

Ularning ikkovi ham ishning borishidan mamnun edi. Kshepitskiy Dizmaga Kunitskiyning ishonchini qozonish lozimligini uqtirdi.
— U sizga ishonmogʻn kerak, pan rais, aks holda hamma urinishimiz bekor ketadn.
— Nega ishonmas ekan endi! — Nikodim yelkasini qisib qoʻydi.
— Eng muhimi, Nina ishni buzib qoʻymasa boʻldi.
— Bu yogʻidan qoʻrqmang, oʻzim toʻgʻrilayman.

Soat birda Kunipkiy hozir boʻldi. Uning dimogʻi chogʻ edi. Ministr undan shpal sotib olishga deyarli rozi boʻlganini eshitgach, Kunitskiy Dizmaning boʻynidan quchdi. U qadrli pan Nikodimdek odam bu yorugʻ olamdan topilmasligi haqida javray boshladi.

Nikodim Cherpakka qoʻngʻiroq qilib, u bilan birga ovqatlanishga kelishib olganida soat toʻrt boʻlay deb qolgan edi. Bugun Kshepitskiy xoʻjayinga hamroh boʻlmadi.

Cherpak yoshi qirqlarda boʻlgan chaqqongina kishi ekan, U chinovniklik martabasidan voz kechib, biror xususiy firmaga ishga kirishni orzu qilar ekan.

Nikodim buni darhol payqadi. Shu boisdan ham gapni choʻzib oʻtirmay, unga Koborovodagi taxta tilish zavodida direktorlik lavozimini taklif qildi.

Nikodim faqat ministrning yordami tufayligiia Kunitskiyning avvaligi sud protsessi sababli paydo boʻlishi mumkin boʻlgan toʻsiqlardan holi boʻlganini endi tushundi.

Cherpak, chamasi, pul uchun har qanday ishga tayyor edi.

U Dizmaning niyatini surishtirib oʻtirmay, uning barcha koʻrsatmalariga qat’iy amal qilishga soʻz berdi. Nikodimning koʻrsatmalari esa oddiygina edi.
— Pan Cherpak, ikki kundan soʻng siz Kunitskiyni huzuringizga chaqirtirasiz.
— Xoʻp boʻladi.
— Soʻng hujjatlarni sinchiklab tekshira boshlaysiz... Toki u barcha tartib-qoidalar bajo keltirilganidan keyingina shpal sotish uchun buyurtma olishiga ishonsin.
— Tushunaman, pan rais, uning shunday tinkasini quritayki...
— Uch kunlik muzokaradan soʻng unga, ministr payshanba kuni, chet elga joʻnashidan oldin, sizni qabul qilib, ba’zi detallar xususida kelishib olmoqchi, deb aytasiz. Tushundingizmi?
— Tushundim, pan rais.
— Unga, payshanba kuni ertalab, deysiz. Yodingizda boʻlsin — payshanba kuni ertalab. Soat... Hm... Soat oʻn birda. Soʻng u bilan xayrlashasiz-da, soat birda menga qoʻngʻiroq qilasiz. Kunitskiy mening oldimda boʻladi. Siz uni telefonga chaqirib, ishning chigallashganini, ministr uning avvalgi sud protsessini bilib qolganini, agar Kunitskiy darhol oʻzini oqlaydigan hujjatlarni koʻrsatmasa, bitim bekor qilinadi, deganini aytasiz.
— Protsess chindan ham boʻlganmi?
— Ha, boʻlgan. Bunga javoban Kunitskiy hujjatlar Koborovoda ekanligi, hoziroq u yerga joʻnab, ertaga ministrga keltirib koʻrsatajagini aytadi. Menimcha, xuddi shunday javob qiladi. Siz esa bunday qilishning iloji yoʻq, ertaga soat oʻn birgacha yetib kelolmaysiz, miiistr boʻlsa masalaning moliyaviy tomoni haqida siz bilan shaxsan oʻzi gaplashib olmoqchi, deb e’tiroz bildirasiz. Tushunarlimi?
— Tushunarli, pan.rais.
— Shunday qilish kerakki, Kunitskiy hujjatlarii keltirish uchun bironta boshqa odamni yuborishga majbur boʻlsin, oʻzi esa Varshavadan bir qadam ham siljiy olmasin. Siz, pan Cherpak, ana shu ishning uddasidan chiqishingiz kerak.
— Siz uchun, pan rais, har qanday ishni ham toʻgʻrilayman.
— Keyin bundan oʻzingiz ham xursand boʻlasiz, — dedi Dizma oʻrnidan turib.

Oradan ikki kun oʻtdi. Nikodim halovatini yoʻqotgan edi. U eng mayda ikir-chikirni ham unutmay harakat rejasini tuzib qoʻygan Kshepitskiy bilan tinimsiz suhbatlashdi, dimogʻi chogʻ boʻlib, gul-gul ochilib yurgan Kunitskiyni bir necha bor qabul qildi. Bu orada u pani Pshelenskayanikiga va xonimning tanishi — jinoiy qidiruv komissarnikiga borib mehmon boʻlib keldi, xatlar yozdi, telefonda gaplashdi, majlislarda ishtirok etdi. Cherpak bilan uchrashuvlar bu hisobga kirmasdi, albatta.

Nikodim ichida Kshepitskiyning abjirligiga qoyil qolgan edi. Sekretari yonida boʻlganida u oʻzini ancha dadil sezardi. Shu bilan birga Dizma Kshepitskiy ham uning yonida kam boʻlmayotganini yaxshi tushunardi. Reja asta-sekin amalga osha boshladi. Kunitskiy koʻz ilgʻamas toʻrga tushib qolgan edi. U har gal Cherpak bilan uchrashganidan soʻng bankaga kelib, oʻz quvonchi va minnatdorchiligini yashirmay, Dizmaga batafsil axborot berardi. Nikodim ham oʻz navbatida doʻstlik va sadoqat haqida gap sotib, unga xushomad qilardi.

Nihoyat, hal qiluvchi payshanba kuni ham yetib keldi, Rosa soat birda pan raisning kabinetida qoʻngʻiroq jiringlab qoldi.
— He, jin ursin! — goʻyo zardasi qaynagan kishi boʻlib dedi Nikodim. — Kechirasiz, pan Kunitskiy, koʻray-chi, kim ekan shu paytda qoʻigʻiroq qilayotgan.
— Bemalol, azizim pan Nikodim, — dedi xursand boʻlib stulda tebranib oʻtirgan Kunitskiy.
— Eshitaman!..
— Nima?
— E, salomatmisiz! Omadingiz bor ekan: pan Kunitskiy xuddi shu yerda, oldimda oʻtiribdi.

Shunday deya u trubkani Kunitskiyga uzatdi.
— Pan Cherpak soʻrayapti. U sizni butun shahardan qidirayotganmish.

Kunitskiy toubkani olib, qulogʻiga tutdi.
— Allo!.. Yaxshimisiz, pan boshliq, salomatmisiz! Marhamat, nima xizmat bor edi?

Dizma oʻrnidan turib deraza oldiga bordi-da, diqqat bilan quloq sola boshladi. U hayajonga tushib, deraza tagligini mahkam qisdi. Biroq asta-sekin uning koʻngli joyiga tusha boshladi. Hammasi moʻljaldagidek ketmoqda edi.

Kunitskiyning tovushida bezovtalik, qoʻrquv va iltijo ohanglari sezila boshladi. Nihoyat, u trubkani joyiga quyib, xitob qildi;
— Nima qilish kerak! Nima qilsam ekan!
— Nima gap oʻzi? — deya hamdardlik bilan soʻradi Dizma.

Kunitskiy oʻzini stulga tashlab, peshanasidan terni artdi-da, odatdagidan battarroq shushulagancha, protsess haqidagi hujjatlarning zarur boʻlib qolgani toʻgʻrisida gapira ketdi: u juda boʻlmagaida ertaga kechqurun soat sakkizgacha hujjatlarni keltirib koʻrsatishi lozim emish... Biroq ularni olib kelish uchun oʻzi Krborovoga borolmasmish, chunki ertaga soat oʻy birda ministrning qabulida boʻlishi kerak ekan. Ministr shundan soʻng bir oyga joʻnab ketar ekan.
— Qutqaring, azizim pan Nikodim, maslahat bering, nima qilay?
— Hm... Buning nimasi qiyin ekan: Koborovoga telegramma bering, hujjatlarni yuborishadi-qoʻyishadi,
— Eh, qani edi buni iloji boʻlganida! — dedi yigʻlamoqdan beri boʻlib Kunitskiy. — Hujjatlar poʻlat sandiqda, kalitlar esa menda.
— Unda darhol bironta odamni joʻnatish kerak... Avtomobilingiz bor-ku. Shoferni joʻnating qoʻying.
— Shoferni deysizmi? Azizim! Nahot poʻlat sandiq kalitini shoferga bera olsam?! Axir bor pul, qogʻozlar, qimmatbaho buyumlar va katta ahamiyatga ega boʻlgan hujjatlarning bari oʻsha yerda saqlanadi-ku. Yo tangrim, yo parvardigor, endi nima qilish kerak?!

Dizma bir zum xayolga choʻmdi.
— Xoʻp, yaxshi, Varshavada bironta ishonchli odamingiz bormi?
— Hech kim, hech kim