Tasodifiy hikoya: Istanbuldagi shirin lahzalar.. (Tanlov uchun) Yakuniy qism!
-- tanimadizmi meni? -- yo'q uzur tanimadim -- men boyagi bolaman -- qaysi boyagi? -- telifoni e...davomi

u oddiy odam, — deya gap qotdi Nina.
— Endi, endi! Endi deganing nimasi? Varshavada hamma, koʻz ochib-yumguncha u ministr qilib tayinlansa kerak, deb gapiryapti!
— Qayoqda, — deya qoʻl siltadi Dizma, — juda oshirib yubordingiz. Lekin pani Pshelenskaya toʻgʻri aytyaptilar: bazm uyushtirish kerak, albatta.

Nina itoatgoʻylik bilan rozi boʻldi. Nik shuni istar ekan, demak hozir aytgisi kelmay turgan biror sabab boʻlsa kerak. Nina ichimdagini top deydigan bu odamning qalbidagini tushunib yetishga, uning qanchalik teranligini anglashga ortiq urinmay qoʻygandi. U ayollik tuygʻusi bilan bu odamning irodasi mustahkam ekanligini his etardi xolos.
— Sayohat masalasiga kelsak, — deya gap boshladi yana Nikodim, — menimcha, hech qayerga bormaganimiz ma’qul.

Nikodim peshanasini tirishtirganicha qoʻlini qoʻliga ishqay boshladi. U chet tillarni bilmasligi darhol ayon boʻlib qolishini oʻylab biror xorijiy mamlakatga borishdan oʻlgudek qoʻrqardi. Axir u yerda esida qolgan yigirmaga yaqin nemis soʻzlari bilan biror ish qilib boʻlmasdi-da.
— Chamasi, siz pulni chet elga borib sarflash vatanparvarlikka toʻgʻri kelmaydi, deb oʻylasangiz kerak-da? — dedi xushomad bilan Pshelenskaya. — Lekin koʻpchilik shunday qiladi-ku.
— Ana shundan xafaman-da! Juda boʻlmagʻur ish bu! «Xorijga ketgan har bir tiyin pul — Vatan hamyoniga zarardir butkul», — deya takrorladi Nikodim yaqinda bir plakatda oʻqigan shiorini. — Gʻoyat boʻlmagʻur ish bu!
— Ammo sizning Vatan oldida xizmatlaringiz katta-ku axir!
— Xuddi shuning uchun ham men boshqalarga ibrat koʻrsatmogʻim lozim. Biz oʻz mamlakatimizda ham sayohat qilaverishimiz mumkin.
— Toʻgʻri aytasan, Nik. Chet elni oʻylab bekor qilgan ekanman. Biz Zakopane, Krinitsa, Beskidiga borishimiz mumkin.

Shu payt ostonada xizmatkor paydo boʻldi-da, Ninaga murojaat qilib dedi:
— Panna janobi oliyalari, sizni qandaydir pani soʻrayapti.
— Meni-ya? Kim ekan u?
— Kimligini aytmadi. Sizni mehmonxonada kutyapti.
— Kechirasizlar, — dedi Nina. — Chiqib qaray-chi, kim ekan.

U yemakxona va buduarni kesib oʻtib, mehmonxona eshigini ochdi-yu, qichqirib yubordi: uning roʻparasida Kasya turardi.

Kaltagina poʻstin va moʻyna qalpoq kiyib, labiga papiros qistirgan Kasya negadir yubka kiyib olgan yigitchaga oʻxshardi.
— Salom, Nina, — degan tanish ovoz eshitildi. Ninaning yuziga qon tepdi. U nima qilarini bilmay qolgan edi. Kasyaning kelishi uni sarosimaga solib qoʻygandi; ayol koʻnglining bir chetida xursand ham edi. U oʻzini ham, atrofdagilarni ham barcha gaplarni unutganiga ishontirib yurgan edi, biroq endi hammasi yodida ekanligi ma’lum boʻlib qoldi. Axir bunday narsani unutib boʻlarmishmi?
— Men bilan soʻrashging kelmayaptimi? — Kasya bir necha qadam olgʻa yurib, Ninaning yoniga kelib toʻxtadi. — Ehtimol, kelganimdan xafadirsan?

Nina hushiga keldy.
— Yoʻq Kasya, sirayam xafa emasman... Aksincha, juda xursandman.

Kasya uning qoʻlidan tutib, ohista oʻziga tortdi.
— Yoʻq, sen bilan bunday soʻrasha olmayman. Shunday deya u Ninaning boʻynidan quchib, labidan qattiq oʻpdi.

Bu hodisa shu qadar kutilmaganda sodir boʻldiki, Nina shoshib qoldi. U faqat bir minutlardan soʻng Kasyaping quchogʻidan chiqib, ta’naomuz shivirladi:
— Kasya!..

Kasya uning koʻziga tikilganicha sekin dedi:
— Kechirasan. Lablaring oʻsha paytdagidan ham totliroq boʻlib ketibdi... Xoʻsh, oʻtir ham demaysan?
— Kasya!

Nina unga kreslo surib berdi-da, soʻng oʻzi ham oʻtirdi.

Kasya poʻstinining choʻntagidan katta oltin portsigar chiqarnb, yana papiros tutatdi va indamay Niiaga razm sola boshladi.
— Koʻp chekadigan boʻlib qolibsan, — dedi Nina.
— Qayoqdan kelganimni bilishni istamaysanmi?
— Adresimni senga Koborovoda berishdimi?
— Yoʻq, sen haqingda menga Oskar Xell' yozgan edi. Sen uni taniysan shekilli?
— Bechora.
— Nega bechora boʻlar ekan? Bilishimcha, u juda badavlat va oʻz turmushidan xursand-ku, — deya ajablandi Kasya.
— Bilmadim, eshitganmikinsan... Bu yerda u josuslikda ayblanib, qamoqqa olingan edi.

Kasya yelkasini qisib qoʻydi.
— Ehtimol. Bu bilan mening ishim yoʻq. Sening haqingda ba’zi narsalarni xabar qilgani uchun undan minnatdorman, xolos... Sen anovi qari ablah bilan ajralishyapsanmi?
— Kasya, nahot sen oʻz otang haqida shunday gapirsang?
— Bu gapni qoʻy. Demak, ajralishyapsan?
— Ha. Toʻgʻrirogʻi, ajralishib boʻldim. Bizning nikohimiz bekor deb topildi.
— Juda oqilona ish qilibsan. Xellning yozishicha, muhtaram dadamiz Koborovoni senga qoldirib ketibdi. Buni sira tushunolmay qoldim. Nechuk bu maxluq bunchalik olijanoblik qilibdi? Lekin gap bunda emas. Men seni olib ketgani keldim. Buning senga nafi tegadi. Hozir Sitsiliyada ayni bahor.

Nina jilmaydi.
— Yoʻq, Kasya, borolmayman...
— Bu yerning ob-havosn kishini ezib yuboradi, u yerniki esa odamning jonini kiritadi.
— Bir oydan soʻng toʻyim boʻladi, — dedi ohista Nina.

Kasya oʻrnidan sapchib turib, palirosini kuldonda ezgʻiladi.
— Ha-ha, demak, bu gap rost ekan-da.

Nina indamadi.
— Eh, bechora choʻrilar, kishansiz, jilovsiz turolmaydigai boʻlib qolibsizlar. Sen oʻsha Dizmagʻa tegyapsanmi?
— Men uni sevaman.
— Jin ursin, — dedi toqati toq boʻlib Kasya qoʻlqopini gʻijimlar ekan. — Nina, Nina! — dedi u soʻngra yolvorib. — Sen bunday qilmasliging kerak! Menga nima boʻlayotganini sira tushunasanmi? Nina? Nahotki meni sira ham sevmasang?! Oʻylab koʻr. axir!.
— Meni qiynama, Kasya, seni qanday yaxshi koʻrishimni oʻzing bilasan. Lekin senga aytib qoʻyay... senga ochigʻini aytib qoʻyishni oʻz burchim deb hisoblayman... Men unga ham, oʻzimga ham sen bilan ortiq birga boʻlmaslikka soʻz berganman...
— Nina, oʻtinaman, toʻyni kechiktir, menga rahm qil!.. Yarim yilga, hech boʻlmasa uch oyga kechiktir toʻyni... Ehtimol, shunda bu ishing xatoligini oʻzing ham tushunib qolarsan! Nina, iltijo qilaman sendan, balki u senga munosib emasligini payqarsan... Toʻyni bir oz kechiktirsang, bas — sendan yagona iltimosim shu!..

Nina jilmayib, bosh chayqadi.
— Yanglishyapsan, unga men munosib emasman. Sen uni yaxshi bilmaysan; darvoqe sen chet elda yashading, uning mamlakatimiz, jamiyatimiz oldidagi ulkan xizmatlaridan xabaring yoʻq. Uning naqadar...
— Eh, bunisi bilan mening nima ishim bor! — deya uning gapini boʻldi Kasya. — Meni faqat sen, sening baxting, oʻzimning baxtim qiziqtiradi! Nina, Nina, iltimos qilaman sendan... Nina... Nina...

U Ninaning oyogʻiga yiqildi-da, uning qoʻlidan tutib, oʻpa boshladi.
— Toʻyni bir oz kechiktir... Oʻtinaman...
— Kasya, tinchlan, nima qilyapsan axir?

Qoʻshni xonadan qadam tovushi eshitildi. Kasya boʻshashib oʻrnidan turdi va sekin qoʻlqopini oldi.
— Men boray, boʻlmasam,
— Xayr, — deya javob qildi Nina, — men toʻgʻrimda yomon xayollarga borib yurma...

Kasya indamay bosh irgʻadi. U Ninaga tikilganicha bir zum toʻxtab qoldi. Birdan eshik ochilib, xonaga Nikodim kirdi. U avval hayratdan dong qotib qoldi, biroq darrov es-hushini yigʻib, qoʻllarini choʻntagiga tiqdi-da, ijirgʻanib soʻradi:
— Sizga bu yerda nima kerak?

Kasya nafrat bilan uning boshidan-oyogʻigacha