Tasodifiy hikoya: Офицер
Bir ofitser hizmat safaridan qaytib uyiga kelsa hotini uning eng yaqin do'sti bilan o'z yotog'ida yo...davomi
Bir ofitser hizmat safaridan qaytib uyiga kelsa hotini uning eng yaqin do'sti bilan o'z yotog'ida yo...davomi
Alkimyogar
Добавил: | ------DIMA----- (22.10.2016 / 15:44) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 155007 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
Paulo Koelo
Alkimyogar (roman)
Insonning Yerdagi umri mobaynida amalga oshiradigan ishlari nimalardan iborat? Oʻz Taqdiri yoʻlidan borib, koʻngliga tukkan orzu-umidlarini amalga oshirishi uchun insonga eng zarur narsa nima?..
«Alkimyogar» romani mana shunday koʻlamli, mazmunan falsafiy, mohiyatan esa oddiy insoniy muammo haqida.
Asar muallifi— hozirgi zamonning mashhur yozuvchisi braziliyalik Paulo Koelo.
Maroqli o'quv tilab, ------DIMA----- ushbu saytdagi faoliyatini yakunlaydi.
Boʻzbolaning ismi Santyago. U qoʻylarini tashlandiq holga kelgan yarim vayrona cherkovga haydab kirayotganda qosh qoraya boshlagandi. Cherkov gumbazi allaqachonlar oʻpirilgan va xaroba holga kelgan, bir paytlar mehrob boʻlgan joydan kattakon tutanjir oʻsib chiqqan.
Shu yerda tunashga qaror qildi Santyago, chirib sinib yotgan eshikdan qoʻylarini ichkariga haydab kiritdi-da, boʻlak-soʻlak taxtalar bilan suruv chiqib ketolmaydigan qilib eshikni tambaladi. Okrugda boʻrilar yoʻq edi, biroq ba’zan qoʻylar uloqib ketib qolar, biror-bir daydi qoʻyni qidirib kun-uzzun ovora boʻlishga toʻgʻri kelardi.
Santyago kamzulini yerga toʻshadi, boshi tagiga yaqinda oʻqib tugatgan kitobni qoʻydi va choʻzildi. Uyquga ketishdan oldin: qalinroq kitob olib chiqqanim tuzuk ekan — ancha vaqt oʻqirdim, yostiq uchun ham qulay boʻlardi, deb oʻyladi. U uygʻonganda hali qorongʻu, tepasida tun choyshabining yirtiqlaridan yulduzlar charaqlab turardi.
«Yana ozgina uxlasam», oʻyladi Santyago.
Uyqusida yana oʻsha – oʻtgan hafta koʻrgan tushi jonlandi va tushni tagʻin oxirigacha koʻrishga ulgurmadi.
U boshini koʻtardi, vinodan bir qultum ichdi. Tayogʻini qoʻliga oldi va mudrab yotgan qoʻylarni turtkilay boshladi. Biroq suruvning katta bir toʻdasi u koʻzini ochgan damdayoq qoʻzgʻalgan, goʻyo u bilan qoʻylar orasida allaqanday sirli aloqa borday, u suruv bilan, mana, ikki yildan beri suv va ozuqa qidirib, bir joydan boshqa joyga sangʻiydi. «Menga shu qadar oʻrganib qolishdiki, hamma odatimni oʻzlashtirib oldi bular, — mingʻilladi u. — Mening hatto kundalik rejamdan ham boxabar».
U yana shu haqda biroz mulohaza qilib, ehtimol, buning aksidir — men ularning odatlarini oʻzlashtirib, suruvning tartibiga tushib olgandirman, degan xulosaga keldi.
Biroq boshqa bir toʻda qoʻy Santyagoning tayoq uchi bilan birma-bir nomini aytib turtkilaganiga qaramay, qoʻzgʻalishga shoshilmasdi. Umuman, uning ishonchi komil edi — qoʻylar Santyago aytgan gaplarni yaxshi tushunardi, shuning uchun ba’zan u kitobchalarning oʻziga yoqqan joylarini qoʻylarga eshittirib oʻqir yoki suruvni haydab oʻtgan shaharlar, qishloqlarda eshitgan yangiliklarni ularga gapirib berardi.
Darvoqe, keyingi paytlarda boʻzbola faqat bir narsa — yana toʻrt kundan keyin oʻzi yetib keladigan shaharda yashaydigan savdogarning qizi haqida gapirardi. U qizni faqat bir marta — Oʻtgan yili koʻrgan. Movut va jun bilan oldi-sotdi qiladigan doʻkondor qoʻylarning junini koʻz oldida qirqtirishni xohlaydi — shunday qilinsa uni aldasholmaydi. Oshnalaridan kimdir Santyagoga shu doʻkonni koʻrsatdi va u qoʻylarini oʻsha tarafga haydadi.
«Jun sotmoqchiman», dedi u doʻkondorga.
Doʻkon peshtaxtasi oldida odamlar uymalashib turardi, xoʻjayin choʻpondan tushlikkacha kutib turishini soʻradi. Santyago rozi boʻldi va yoʻlakka oʻtirib, toʻrvasidan kitobchasini oldi.
— Voy, choʻponlar ham kitob oʻqisharkan-da, bilmas ekanman, — yonginasidan qiz bolaning qoʻngʻiroqday tovushi jarangladi.
U boshini koʻtarib, koʻrinishidan haqiqiy andaluslik, sochlari taqimiga tushgan, qop-qora va mayin koʻzlari esa xuddi bir vaqtlar Ispaniyani zabt etgan mavrlarnikiday qizni koʻrdi.
— Choʻponlar kitob oʻqishi shart emas: qoʻylar har qanday kitobdan ham koʻproq narsaga oʻrgatadi, — javob qildi unga Santyago.
Shu zayl gap gapga ulashib, ular gurunglashib ketishdi va rosa ikki soat miriqib suhbatlashdi. Qizaloq doʻkondorga qiz boʻlishini, hayoti zerikarli, kunlari xuddi ikki tomchi suvday bir xilligini aytdi. Santyago esa unga Andalusiya yaylovlari haqida, yoʻlining ustidagi katta shaharlar haqida eshitganlarini gapirib berdi. Qiz bilan suhbat qurganidan uning kayfi chogʻ boʻldi — axir, bu qoʻylarga gapirgandan yaxshi-da.
— Sen oʻqishni qaerda oʻrgangansan, — soʻradi qiz.
— Hamma qaerda oʻrgansa, oʻsha yerda-da, — javob qildi boʻzbola. — Maktabda.
— Nega endi savoding boʻlsayam qoʻy boqib yuribsan?
Javob oʻrniga Santyago boshqa narsa haqida gapirdi: qiz uni baribir tushunmasligiga ishonchi komil edi. U qizga oʻzining jahongashtaligidan gapirdi, qizning mavrlarnikiga oʻxshagan koʻzlari goh moshday ochilsa, goh hayratdan qisilib ketardi. Vaqt bilinmay oʻtar, Santyago ichida bu kunning tugamasligini, savdogarning doʻkoniga odam yogʻilishini va qoʻylarni qirqtirish bahonasida uch-toʻrt kun shu yerda qolib ketishini xohlardi. Hech qachon hozirgiday holatni tuymagan edi; uning shu yerda umrbod qolgisi keldi. Bu qorasoch qiz bilan kunlari sira ham ikki tomchi suvday bir xil kechmasligi aniq edi.
Biroq shu payt qizning otasi doʻkondan chiqib keldi va suruvni oralab, qirqish uchun toʻrtta qoʻyni ajratib oldi. Keyin kelishilganiday haq toʻladi va dedi:
— Endi bir yildan keyin kel.
Mana, nihoyat oʻshanda belgilangan muddatgacha bor-yoʻgʻi toʻrt kun qoldi. Boʻzbola uchrashishni oʻylab quvonar va ayni chogʻda koʻngli xijil tortardi: bordi-yu qiz uni yodidan chiqarib yuborgan boʻlsa-chi? Axir, ularning shaharchasi yonidan qoʻy haydab oʻtadigan choʻponlar son mingta.
— Boʻlganicha boʻlar, — dedi u qoʻylariga. — Unchalik ahamiyati yoʻq. Boshqa shaharlarda ham qizlar toʻlib yotibdi.
Biroq u koʻnglining tub-tubida buning ahamiyati chindan ham juda katta ekanini his etib turardi. Choʻponlarda ham, dengizchi-yu jahongashta savdogarlarda ham doim intiq boʻlib, sogʻinib yashaydigan bir shahri boʻladi va u yerda, ozod qushday dunyo kezish baxtidan voz kechishga arziydigan hurliqo yashaydi.
Kun yorishib ketdi, Santyago otarini quyosh koʻtarilib kelayotgan tarafga haydadi.
«Qoʻylarga oson, — Oʻyladi u, — hech qanday tashvishi yoʻq. Ehtimol, shuning uchun ularning mendan ajralgisi kelmas».
Aslida ularga hech narsaning keragi yoʻq — suv boʻlsa, tuyoqlari tagida oʻt-oʻlan boʻlsa bas. Santyago Andalusiyaning qaerlarida seroʻt yaylovlar borligini bilsa boʻlgani, qoʻylar unga sodiq hamroh boʻlib, ergashib yuraveradi. Mayliga, kunlari bir zaylda oʻtaversin, ular tirikligida birorta ham kitob oʻqimasa oʻqimas, odamlarning shaharlarda, qishloqlarda bir-birlariga yangiliklarni yetkazadigan tilini ular tushunmasa ham mayliga — baribir ular oʻzlaricha baxtli, suv va yemishga zoriqmasa boʻlgani. Bular evaziga qoʻylar saxiylik bilan oʻz junini, naslini va vaqt-vaqti bilan goʻshtini odamlarga beradi.
«Agar bugun men yirtqich hayvonga aylanib, ularga bir boshdan qiron solsam, otarning yarmidan koʻpini nobud qilganimdan keyingina ular nima boʻlayotganini tushunib yetadi, — Oʻyladi Santyago.
Alkimyogar (roman)
Insonning Yerdagi umri mobaynida amalga oshiradigan ishlari nimalardan iborat? Oʻz Taqdiri yoʻlidan borib, koʻngliga tukkan orzu-umidlarini amalga oshirishi uchun insonga eng zarur narsa nima?..
«Alkimyogar» romani mana shunday koʻlamli, mazmunan falsafiy, mohiyatan esa oddiy insoniy muammo haqida.
Asar muallifi— hozirgi zamonning mashhur yozuvchisi braziliyalik Paulo Koelo.
Maroqli o'quv tilab, ------DIMA----- ushbu saytdagi faoliyatini yakunlaydi.
Boʻzbolaning ismi Santyago. U qoʻylarini tashlandiq holga kelgan yarim vayrona cherkovga haydab kirayotganda qosh qoraya boshlagandi. Cherkov gumbazi allaqachonlar oʻpirilgan va xaroba holga kelgan, bir paytlar mehrob boʻlgan joydan kattakon tutanjir oʻsib chiqqan.
Shu yerda tunashga qaror qildi Santyago, chirib sinib yotgan eshikdan qoʻylarini ichkariga haydab kiritdi-da, boʻlak-soʻlak taxtalar bilan suruv chiqib ketolmaydigan qilib eshikni tambaladi. Okrugda boʻrilar yoʻq edi, biroq ba’zan qoʻylar uloqib ketib qolar, biror-bir daydi qoʻyni qidirib kun-uzzun ovora boʻlishga toʻgʻri kelardi.
Santyago kamzulini yerga toʻshadi, boshi tagiga yaqinda oʻqib tugatgan kitobni qoʻydi va choʻzildi. Uyquga ketishdan oldin: qalinroq kitob olib chiqqanim tuzuk ekan — ancha vaqt oʻqirdim, yostiq uchun ham qulay boʻlardi, deb oʻyladi. U uygʻonganda hali qorongʻu, tepasida tun choyshabining yirtiqlaridan yulduzlar charaqlab turardi.
«Yana ozgina uxlasam», oʻyladi Santyago.
Uyqusida yana oʻsha – oʻtgan hafta koʻrgan tushi jonlandi va tushni tagʻin oxirigacha koʻrishga ulgurmadi.
U boshini koʻtardi, vinodan bir qultum ichdi. Tayogʻini qoʻliga oldi va mudrab yotgan qoʻylarni turtkilay boshladi. Biroq suruvning katta bir toʻdasi u koʻzini ochgan damdayoq qoʻzgʻalgan, goʻyo u bilan qoʻylar orasida allaqanday sirli aloqa borday, u suruv bilan, mana, ikki yildan beri suv va ozuqa qidirib, bir joydan boshqa joyga sangʻiydi. «Menga shu qadar oʻrganib qolishdiki, hamma odatimni oʻzlashtirib oldi bular, — mingʻilladi u. — Mening hatto kundalik rejamdan ham boxabar».
U yana shu haqda biroz mulohaza qilib, ehtimol, buning aksidir — men ularning odatlarini oʻzlashtirib, suruvning tartibiga tushib olgandirman, degan xulosaga keldi.
Biroq boshqa bir toʻda qoʻy Santyagoning tayoq uchi bilan birma-bir nomini aytib turtkilaganiga qaramay, qoʻzgʻalishga shoshilmasdi. Umuman, uning ishonchi komil edi — qoʻylar Santyago aytgan gaplarni yaxshi tushunardi, shuning uchun ba’zan u kitobchalarning oʻziga yoqqan joylarini qoʻylarga eshittirib oʻqir yoki suruvni haydab oʻtgan shaharlar, qishloqlarda eshitgan yangiliklarni ularga gapirib berardi.
Darvoqe, keyingi paytlarda boʻzbola faqat bir narsa — yana toʻrt kundan keyin oʻzi yetib keladigan shaharda yashaydigan savdogarning qizi haqida gapirardi. U qizni faqat bir marta — Oʻtgan yili koʻrgan. Movut va jun bilan oldi-sotdi qiladigan doʻkondor qoʻylarning junini koʻz oldida qirqtirishni xohlaydi — shunday qilinsa uni aldasholmaydi. Oshnalaridan kimdir Santyagoga shu doʻkonni koʻrsatdi va u qoʻylarini oʻsha tarafga haydadi.
«Jun sotmoqchiman», dedi u doʻkondorga.
Doʻkon peshtaxtasi oldida odamlar uymalashib turardi, xoʻjayin choʻpondan tushlikkacha kutib turishini soʻradi. Santyago rozi boʻldi va yoʻlakka oʻtirib, toʻrvasidan kitobchasini oldi.
— Voy, choʻponlar ham kitob oʻqisharkan-da, bilmas ekanman, — yonginasidan qiz bolaning qoʻngʻiroqday tovushi jarangladi.
U boshini koʻtarib, koʻrinishidan haqiqiy andaluslik, sochlari taqimiga tushgan, qop-qora va mayin koʻzlari esa xuddi bir vaqtlar Ispaniyani zabt etgan mavrlarnikiday qizni koʻrdi.
— Choʻponlar kitob oʻqishi shart emas: qoʻylar har qanday kitobdan ham koʻproq narsaga oʻrgatadi, — javob qildi unga Santyago.
Shu zayl gap gapga ulashib, ular gurunglashib ketishdi va rosa ikki soat miriqib suhbatlashdi. Qizaloq doʻkondorga qiz boʻlishini, hayoti zerikarli, kunlari xuddi ikki tomchi suvday bir xilligini aytdi. Santyago esa unga Andalusiya yaylovlari haqida, yoʻlining ustidagi katta shaharlar haqida eshitganlarini gapirib berdi. Qiz bilan suhbat qurganidan uning kayfi chogʻ boʻldi — axir, bu qoʻylarga gapirgandan yaxshi-da.
— Sen oʻqishni qaerda oʻrgangansan, — soʻradi qiz.
— Hamma qaerda oʻrgansa, oʻsha yerda-da, — javob qildi boʻzbola. — Maktabda.
— Nega endi savoding boʻlsayam qoʻy boqib yuribsan?
Javob oʻrniga Santyago boshqa narsa haqida gapirdi: qiz uni baribir tushunmasligiga ishonchi komil edi. U qizga oʻzining jahongashtaligidan gapirdi, qizning mavrlarnikiga oʻxshagan koʻzlari goh moshday ochilsa, goh hayratdan qisilib ketardi. Vaqt bilinmay oʻtar, Santyago ichida bu kunning tugamasligini, savdogarning doʻkoniga odam yogʻilishini va qoʻylarni qirqtirish bahonasida uch-toʻrt kun shu yerda qolib ketishini xohlardi. Hech qachon hozirgiday holatni tuymagan edi; uning shu yerda umrbod qolgisi keldi. Bu qorasoch qiz bilan kunlari sira ham ikki tomchi suvday bir xil kechmasligi aniq edi.
Biroq shu payt qizning otasi doʻkondan chiqib keldi va suruvni oralab, qirqish uchun toʻrtta qoʻyni ajratib oldi. Keyin kelishilganiday haq toʻladi va dedi:
— Endi bir yildan keyin kel.
Mana, nihoyat oʻshanda belgilangan muddatgacha bor-yoʻgʻi toʻrt kun qoldi. Boʻzbola uchrashishni oʻylab quvonar va ayni chogʻda koʻngli xijil tortardi: bordi-yu qiz uni yodidan chiqarib yuborgan boʻlsa-chi? Axir, ularning shaharchasi yonidan qoʻy haydab oʻtadigan choʻponlar son mingta.
— Boʻlganicha boʻlar, — dedi u qoʻylariga. — Unchalik ahamiyati yoʻq. Boshqa shaharlarda ham qizlar toʻlib yotibdi.
Biroq u koʻnglining tub-tubida buning ahamiyati chindan ham juda katta ekanini his etib turardi. Choʻponlarda ham, dengizchi-yu jahongashta savdogarlarda ham doim intiq boʻlib, sogʻinib yashaydigan bir shahri boʻladi va u yerda, ozod qushday dunyo kezish baxtidan voz kechishga arziydigan hurliqo yashaydi.
Kun yorishib ketdi, Santyago otarini quyosh koʻtarilib kelayotgan tarafga haydadi.
«Qoʻylarga oson, — Oʻyladi u, — hech qanday tashvishi yoʻq. Ehtimol, shuning uchun ularning mendan ajralgisi kelmas».
Aslida ularga hech narsaning keragi yoʻq — suv boʻlsa, tuyoqlari tagida oʻt-oʻlan boʻlsa bas. Santyago Andalusiyaning qaerlarida seroʻt yaylovlar borligini bilsa boʻlgani, qoʻylar unga sodiq hamroh boʻlib, ergashib yuraveradi. Mayliga, kunlari bir zaylda oʻtaversin, ular tirikligida birorta ham kitob oʻqimasa oʻqimas, odamlarning shaharlarda, qishloqlarda bir-birlariga yangiliklarni yetkazadigan tilini ular tushunmasa ham mayliga — baribir ular oʻzlaricha baxtli, suv va yemishga zoriqmasa boʻlgani. Bular evaziga qoʻylar saxiylik bilan oʻz junini, naslini va vaqt-vaqti bilan goʻshtini odamlarga beradi.
«Agar bugun men yirtqich hayvonga aylanib, ularga bir boshdan qiron solsam, otarning yarmidan koʻpini nobud qilganimdan keyingina ular nima boʻlayotganini tushunib yetadi, — Oʻyladi Santyago.