Tasodifiy hikoya: « Super Puper Latifalar 3 xD » (by _ДрАкУлА_)
« Super Puper Latifalar 3 xD » by Ravshanbek »»» Бир куни афандини хумори кебди .Эшагини сикмокч...davomi
« Super Puper Latifalar 3 xD » by Ravshanbek »»» Бир куни афандини хумори кебди .Эшагини сикмокч...davomi
Библиотека | Maktab / kollej / sinfdosh / kursdosh | Alkimyogar
tuya karvoni ularni kuzatib boradi, biroq yoʻl olganlarning koʻpchiligi mendan koʻra kambagʻal bandalar. Men ularning nechogʻli xushbaxt boʻlib qaytib kelishganini va uylarining eshigiga Makkaga hajga borishganidan darak beradigan belgi qoʻyishganini ham koʻrganman. Ularning biri, eski poyafzallarni yamaydigan etikdoʻz menga sahroda bir yil yoʻl yurdik, biroq Tanjerda qoʻshni mahallaga koʻn olgani borganimda charchab qolardim, haj safarida hecham toliqmadim, deb aytdi.
— Nega hoziroq toʻgʻri Makkaga yoʻl olmaysiz? — soʻradi Santyago.
— Chunki men haj safari umidi bilan tirikman. Boʻlmasa, men ikki tomchi suvday mana shu yakrang, zerikarli kunlarga, buyumlarim terib qoʻyilgan bu oʻlik jovonlarga, har kuni qatnaydigan oʻsha kir-chir yemakxonaga — shu turush-turmushga chiday olarmidim. Qoʻrqaman, nasib etib umid-orzuim roʻyobga chiqquday boʻlsa, undan keyin hayotda tayanib yashaydigan boshqa ilinjim qolmaydi. Sen esa bosh-qachasan, menga oʻxshamaysan, oʻz orzu-niyatingga yetishishga ishtiyoqing zoʻr. Mening faqat Makka xayoli bilan yashagim bor. Sahroni kezib oʻtishim, muqaddas tosh turgan maydonga borishim, uning tevaragini yetti bor aylangach, tavof olishimni minglab marta koʻz oldimga keltirganman. Biroq qoʻrqaman umidsiz boʻlib qolishdan, shuning uchun orzu-niyatimdan ayrilib qolmay deyman.
Shu kuni u Santyagoga doʻkon tashqarisida yangi peshtaxta taxlashga ruxsat berdi. Hamma bir xilda orzu qilib, bir xil tush koʻrmaydi.
Oradan tagʻin ikki oy oʻtdi — tashqariga qoʻyilgan peshtaxta juda qoʻl keldi: doʻkondan odam arimay qoldi. Santyago chamalab koʻrdi: ishlar shu zaylda ketsa yarim yildan soʻng u Ispaniyaga qaytadi, boz ustiga, oltmish emas, yuz yigirma bosh qoʻy sotib oladi. Bir yil ichida suruviga suruv qoʻshiladi va u arablar bilan savdoni boshlab yuboradi, chunki endi ularning tilida gapirishga baharnov oʻrgandi. Bozordagi oʻsha voqeadan beri u toʻrvasidan Urim va Tumim toshchalarini qaytib olmagandi, boisiki, Misr uning uchun, xuddi xoʻjayiniga Makka safari ushalmas orzuga aylanganiday, qoʻl yetmas yulduz boʻlib qoldi. Yumushi uni qoniqtirar va doim xayolida kemadan Tarifga gʻolib sifatida tushib kelishini tasavvur qilardi.
«Yodingda tut: hamma vaqt aynan nimani istashingni aniq bilgin», degan edi Malkisidq.
Boʻzbola bilardi va koʻzlagan maqsadiga yetishish uchun ter toʻkardi. Ehtimol, begona yurtga kelib qolish, bu joyda aldoqchiga yoʻliqish, keyin esa bir pul sarflamay suruvini ikki baravar koʻpaytirib olish — bularning bari uning peshonasiga bitilgandir?
U oʻzidan mamnun edi. Koʻp narsani oʻrgandi: endi billur sotishni eplaydi, soʻz ishlatilmaydigan tilni egalladi, belgilarni baloday uqadi. Bir safar u kimdir birovning yozgʻirayotganini eshitib qoldi: bu yerga chiqib kelguningcha sillang quriydi, na oʻtiradigan joy, na bir hoʻplam choy bor. Buning bir belgi ekanini Santyago darhol payqadi va xoʻjayinga dedi:
— Qirga chiqib kelayotganlarga choy sotsak nima qiladi?
— Yaxshi taklif, oʻylab koʻrsa arziydi, — dedi u.
— Choyni billur idishlarga quyib uzatamiz. Odamlar bundan zavqlanadi, bizdan billur sotib olgilari keladi. Odamlar goʻzallikka oʻch boʻlishadi.
Xoʻjayin bir soʻz demay unga ancha qarab turdi. Biroq shomga yaqin, nomozni oʻqib, doʻkonni bekitgach, qarshidagi tosh yoʻlakka oʻtib oʻtirib oldi va Santyagoga arablar qoʻlma-qoʻl qilib chekadigan gʻaroyib chilimni taklif qildi.
— Qani menga ayt-chi, sen nimaga erishmoqchisan oʻzi? — soʻradi u boʻzboladan.
— Oʻzingiz bilasiz-ku, men uyimga qaytishni xohlayman, qoʻy sotib olmoqchiman. Buning uchun menga pul kerak.
Qariya chilimga choʻgʻ tashladi va qurullatib tortdi.
— Oʻttiz yildan beri shu doʻkonda savdo qilaman. Billurning tozasini yomonidan farqlay olaman, savdoning sir-asrorini bilaman. Ishim yurishib turganidan dumogʻim chogʻ, yana kengaytirishga esa hafsalam yoʻq. Xaridorlarga billurda choy uzatib tursang va qarasangki, chindan daromad oshgandan oshsa; unda butun doʻkonu dastgohni yangilashga toʻgʻri keladi.
— Xoʻsh, buning nimasi yomon?
— E, men shunday yashashga oʻrganib qolganman-da. Sen bu yerda yoʻgʻingda koʻp xayol surardim: ne zamonlardan beri shu joyda muqim oʻtiribman, bu orada oshnalarim bir yoqlarga ketishdi, yana qaytib kelishdi, birlarining bozori kasod boʻldi, boshqalari boyib ketishdi. Alam bilan shularni oʻylardim. Endi amin boʻlayapman, doʻkonim oʻzimning imkonimga mos, oʻzim xohlagan oʻlchamdan ekan. Uni kengaytirishga hecham ragʻbatim yoʻq, oʻzi bunday oʻzgarishlar qanday qilinadi — bilmayman ham. Oʻzi bilan oʻzi andarmon odamman.
Bir nima deyishga boʻzbolaning tili aylanmadi. Qariya davom etdi:
— Seni mening qoshimga goʻyo Ollohning oʻzi yubordi. Bilasanmi, bugun men nimani angladim: Ollohning inoyatiga shukr qilmaslik la’nat boʻlib qaytadi. Men hayotdan bundan ortiq yana nimalarnidir ta’ma qilmayman, sen esa meni qaylargadir boshlamoqchi boʻlasan. Oʻsha yoqlarga qarab turib oʻzimning qurbimni anglab yetaman va oʻzimni burungidan-da battar his etaman. Qoʻlim uzayib, imkoniyatim oshgan bir paytda endi menga koʻp narsaning keragi yoʻq.
«Makkabodroq sotuvchiga bir nima deb gapirmaganim ham yaxshi boʻlgan ekan», — Oʻyladi Santyago.
Ular biroz chilim chekib oʻtirishdi. Quyosh botdi. Xoʻjayin bilan boʻzbola arabchada gaplashardi — Santyago bu tilni egallab olganidan mamnun edi. Bir paytlar, boshqacha yashab yurgan vaqtlarida, unga goʻyo qoʻylar hamma narsani fahmlaydiganday tuyulardi. Biroq arab tilini ular hech qachon oʻrganolmaydi.
«Demak, ular oʻrganolmaydigan boshqa narsalar ham bor, — Oʻyladi u, xoʻjayinga jim qarab qoʻyarkan. — Chindan, ular oʻt bilan suvni qidirishni biladi, xolos. Bunga ham oʻzlari oʻrgangani yoʻq — men oʻrgatdim ularni».
— Maktub, — dedi nihoyat billur sotuvchi.
— Bu nima degani?
— Uni bilish uchun arab boʻlib tugʻilish kerak, — javob qildi u. Ma’nosi, taxminan, «shunday bitilgan» degani.
U chilimning choʻgʻlarini oʻchira turib, Santyagoga ertadan boshlab billur idishlarda choy sotishing mumkin, dedi. Hayot daryosini toʻxtatishning iloji yoʻq.
Odamlar mashaqqat chekib qiyalikdan yuqoriga oʻrlar va tuyqusdan tepada roʻparadagi doʻkonga koʻzlari tushib qolar, bu joyda ularga bejirim billur idishlarda yaxna xushta’m chanqovbosdi choy taklif etishardi. Shunday damda doʻkonga bosh suqmay, choydan ichmay boʻladimi?!
«Bu mening xotinimning yetti uxlab tushiga ham kirmaydi!» — dedi bir nechta billur idish xarid qilgan kishi: shu kuni kechqurun unikiga mehmon keladigan va u ana shu chiroyli billurlar bilan ularning koʻnglini ovlamoqchi edi.
Boshqa bir xaridor billurda ichilgan choyning ta’mi zoʻr boʻladi, choy billurda xushboʻyligini saqlaydi, dedi. Yana biri esa Sharqda azaldan billurda choy ichish an'anasi borligini yodga oldi, chunki billur sehrli xususiyatga ega, dedi u.
Tez orada bu hojatbarorlik ixtirosi hammaning qulogʻiga yetdi va xaloyiq koʻhna hunarga qanday qilib yangidan jon kiritish mumkinligini oʻz koʻzlari bilan koʻrish ishtiyoqida qirga oʻrlab kelaverdi. Bu orada billur idishlarga choy quyib
— Nega hoziroq toʻgʻri Makkaga yoʻl olmaysiz? — soʻradi Santyago.
— Chunki men haj safari umidi bilan tirikman. Boʻlmasa, men ikki tomchi suvday mana shu yakrang, zerikarli kunlarga, buyumlarim terib qoʻyilgan bu oʻlik jovonlarga, har kuni qatnaydigan oʻsha kir-chir yemakxonaga — shu turush-turmushga chiday olarmidim. Qoʻrqaman, nasib etib umid-orzuim roʻyobga chiqquday boʻlsa, undan keyin hayotda tayanib yashaydigan boshqa ilinjim qolmaydi. Sen esa bosh-qachasan, menga oʻxshamaysan, oʻz orzu-niyatingga yetishishga ishtiyoqing zoʻr. Mening faqat Makka xayoli bilan yashagim bor. Sahroni kezib oʻtishim, muqaddas tosh turgan maydonga borishim, uning tevaragini yetti bor aylangach, tavof olishimni minglab marta koʻz oldimga keltirganman. Biroq qoʻrqaman umidsiz boʻlib qolishdan, shuning uchun orzu-niyatimdan ayrilib qolmay deyman.
Shu kuni u Santyagoga doʻkon tashqarisida yangi peshtaxta taxlashga ruxsat berdi. Hamma bir xilda orzu qilib, bir xil tush koʻrmaydi.
Oradan tagʻin ikki oy oʻtdi — tashqariga qoʻyilgan peshtaxta juda qoʻl keldi: doʻkondan odam arimay qoldi. Santyago chamalab koʻrdi: ishlar shu zaylda ketsa yarim yildan soʻng u Ispaniyaga qaytadi, boz ustiga, oltmish emas, yuz yigirma bosh qoʻy sotib oladi. Bir yil ichida suruviga suruv qoʻshiladi va u arablar bilan savdoni boshlab yuboradi, chunki endi ularning tilida gapirishga baharnov oʻrgandi. Bozordagi oʻsha voqeadan beri u toʻrvasidan Urim va Tumim toshchalarini qaytib olmagandi, boisiki, Misr uning uchun, xuddi xoʻjayiniga Makka safari ushalmas orzuga aylanganiday, qoʻl yetmas yulduz boʻlib qoldi. Yumushi uni qoniqtirar va doim xayolida kemadan Tarifga gʻolib sifatida tushib kelishini tasavvur qilardi.
«Yodingda tut: hamma vaqt aynan nimani istashingni aniq bilgin», degan edi Malkisidq.
Boʻzbola bilardi va koʻzlagan maqsadiga yetishish uchun ter toʻkardi. Ehtimol, begona yurtga kelib qolish, bu joyda aldoqchiga yoʻliqish, keyin esa bir pul sarflamay suruvini ikki baravar koʻpaytirib olish — bularning bari uning peshonasiga bitilgandir?
U oʻzidan mamnun edi. Koʻp narsani oʻrgandi: endi billur sotishni eplaydi, soʻz ishlatilmaydigan tilni egalladi, belgilarni baloday uqadi. Bir safar u kimdir birovning yozgʻirayotganini eshitib qoldi: bu yerga chiqib kelguningcha sillang quriydi, na oʻtiradigan joy, na bir hoʻplam choy bor. Buning bir belgi ekanini Santyago darhol payqadi va xoʻjayinga dedi:
— Qirga chiqib kelayotganlarga choy sotsak nima qiladi?
— Yaxshi taklif, oʻylab koʻrsa arziydi, — dedi u.
— Choyni billur idishlarga quyib uzatamiz. Odamlar bundan zavqlanadi, bizdan billur sotib olgilari keladi. Odamlar goʻzallikka oʻch boʻlishadi.
Xoʻjayin bir soʻz demay unga ancha qarab turdi. Biroq shomga yaqin, nomozni oʻqib, doʻkonni bekitgach, qarshidagi tosh yoʻlakka oʻtib oʻtirib oldi va Santyagoga arablar qoʻlma-qoʻl qilib chekadigan gʻaroyib chilimni taklif qildi.
— Qani menga ayt-chi, sen nimaga erishmoqchisan oʻzi? — soʻradi u boʻzboladan.
— Oʻzingiz bilasiz-ku, men uyimga qaytishni xohlayman, qoʻy sotib olmoqchiman. Buning uchun menga pul kerak.
Qariya chilimga choʻgʻ tashladi va qurullatib tortdi.
— Oʻttiz yildan beri shu doʻkonda savdo qilaman. Billurning tozasini yomonidan farqlay olaman, savdoning sir-asrorini bilaman. Ishim yurishib turganidan dumogʻim chogʻ, yana kengaytirishga esa hafsalam yoʻq. Xaridorlarga billurda choy uzatib tursang va qarasangki, chindan daromad oshgandan oshsa; unda butun doʻkonu dastgohni yangilashga toʻgʻri keladi.
— Xoʻsh, buning nimasi yomon?
— E, men shunday yashashga oʻrganib qolganman-da. Sen bu yerda yoʻgʻingda koʻp xayol surardim: ne zamonlardan beri shu joyda muqim oʻtiribman, bu orada oshnalarim bir yoqlarga ketishdi, yana qaytib kelishdi, birlarining bozori kasod boʻldi, boshqalari boyib ketishdi. Alam bilan shularni oʻylardim. Endi amin boʻlayapman, doʻkonim oʻzimning imkonimga mos, oʻzim xohlagan oʻlchamdan ekan. Uni kengaytirishga hecham ragʻbatim yoʻq, oʻzi bunday oʻzgarishlar qanday qilinadi — bilmayman ham. Oʻzi bilan oʻzi andarmon odamman.
Bir nima deyishga boʻzbolaning tili aylanmadi. Qariya davom etdi:
— Seni mening qoshimga goʻyo Ollohning oʻzi yubordi. Bilasanmi, bugun men nimani angladim: Ollohning inoyatiga shukr qilmaslik la’nat boʻlib qaytadi. Men hayotdan bundan ortiq yana nimalarnidir ta’ma qilmayman, sen esa meni qaylargadir boshlamoqchi boʻlasan. Oʻsha yoqlarga qarab turib oʻzimning qurbimni anglab yetaman va oʻzimni burungidan-da battar his etaman. Qoʻlim uzayib, imkoniyatim oshgan bir paytda endi menga koʻp narsaning keragi yoʻq.
«Makkabodroq sotuvchiga bir nima deb gapirmaganim ham yaxshi boʻlgan ekan», — Oʻyladi Santyago.
Ular biroz chilim chekib oʻtirishdi. Quyosh botdi. Xoʻjayin bilan boʻzbola arabchada gaplashardi — Santyago bu tilni egallab olganidan mamnun edi. Bir paytlar, boshqacha yashab yurgan vaqtlarida, unga goʻyo qoʻylar hamma narsani fahmlaydiganday tuyulardi. Biroq arab tilini ular hech qachon oʻrganolmaydi.
«Demak, ular oʻrganolmaydigan boshqa narsalar ham bor, — Oʻyladi u, xoʻjayinga jim qarab qoʻyarkan. — Chindan, ular oʻt bilan suvni qidirishni biladi, xolos. Bunga ham oʻzlari oʻrgangani yoʻq — men oʻrgatdim ularni».
— Maktub, — dedi nihoyat billur sotuvchi.
— Bu nima degani?
— Uni bilish uchun arab boʻlib tugʻilish kerak, — javob qildi u. Ma’nosi, taxminan, «shunday bitilgan» degani.
U chilimning choʻgʻlarini oʻchira turib, Santyagoga ertadan boshlab billur idishlarda choy sotishing mumkin, dedi. Hayot daryosini toʻxtatishning iloji yoʻq.
Odamlar mashaqqat chekib qiyalikdan yuqoriga oʻrlar va tuyqusdan tepada roʻparadagi doʻkonga koʻzlari tushib qolar, bu joyda ularga bejirim billur idishlarda yaxna xushta’m chanqovbosdi choy taklif etishardi. Shunday damda doʻkonga bosh suqmay, choydan ichmay boʻladimi?!
«Bu mening xotinimning yetti uxlab tushiga ham kirmaydi!» — dedi bir nechta billur idish xarid qilgan kishi: shu kuni kechqurun unikiga mehmon keladigan va u ana shu chiroyli billurlar bilan ularning koʻnglini ovlamoqchi edi.
Boshqa bir xaridor billurda ichilgan choyning ta’mi zoʻr boʻladi, choy billurda xushboʻyligini saqlaydi, dedi. Yana biri esa Sharqda azaldan billurda choy ichish an'anasi borligini yodga oldi, chunki billur sehrli xususiyatga ega, dedi u.
Tez orada bu hojatbarorlik ixtirosi hammaning qulogʻiga yetdi va xaloyiq koʻhna hunarga qanday qilib yangidan jon kiritish mumkinligini oʻz koʻzlari bilan koʻrish ishtiyoqida qirga oʻrlab kelaverdi. Bu orada billur idishlarga choy quyib