Tasodifiy hikoya: Фариданинг саргузашти 2
Faridaning talabalik yillari (2-qism) #talabalik davomi... O‘sha kundan so‘ng 3 kun biroz qiynaldim, o‘tirganimda yurganimda orqam og‘riq berardi, Suhrob aka bergan bitta gelni 2 kun qo‘yganimdan so‘ng orqa teshigim yana o‘z holiga keldi, darsdan kelganimdan keyin cho‘milib aromatniy klizma ham oldim, Suhrob aka kechga boraman do‘stlarim bilan o‘tiribman dedi, mashinasi shu yerda edi, hamma ishlarni qilib u kishini kutdim, kechga keldilar, mast edilar biroz, meni quchoqlab oldi, ichkariga...davomi

hamma xazinalardan-da aziz... Biroq qiz, goʻyo boʻzbolaning fikr-oʻylarini uqqanday, davom etdi:
— Jangchilar xazinani qidirishadi. Sahro ayollari ular bilan gʻururlanishadi.

Keyin u koʻzasini suvga liq toʻldirib, ketdi.

Santyago har kuni quduq oldiga kelardi. U Fotimaga qoʻy boqqanlarini, Malkisidq bilan qanday uchrashganini, billur sotganlarini gapirib bergan edi. Shu zayl ular inoqlashib olishdi. Qiz bilan oʻn besh daqiqa suhbatlashgan vaqtni aytmaganda, har bir kun boʻzbola uchun bir yilday choʻzilardi.

Oradan bir oy oʻtgach, Sarbon yoʻlovchilarni jamladi.
— Urush qachon tugashi noma’lum, — dedi u. — Yoʻlni davom ettirolmaymiz. Hali janglar toʻxtamaydigan koʻrinadi, bir necha yilga choʻzilsa ham kerak. Bir-biriga gʻanim boʻlgan qabilalarning har qaysisida jasur, kuchli jangchilar bor, har biri oʻz nomusini boy bermaslik uchun maydonni tashlab ketmaydi. Bu yerda yaxshilar yomonlar bilan urushayotgani yoʻq, bu yerda hokimiyat uchun jang qilishmoqda, bunday urushlar esa bir boshlansa uzoq vaqt toʻxtamaydi, zero, Olloh ularga ham, bularga ham madadkor.

Odamlar tarqalishdi. Santyago Fotima bilan uchrashib, unga Sarbonning gaplarini yetkazdi.
— Uchrashganimizning ertasi kuniyoq, — dedi qiz, — sen menga sevgi izhor qilding. Keyin esa juda ajoyib narsalar — Umum Tili va Olam Qalbi haqida gapirding — men asta-sekin sening bir boʻla-gingga aylanib borayapman.

Santyago uning ovozini eshitib turdi, qizning ovozi xurmo daraxtlari uchidagi barglarning mayin shitirlashidan-da goʻzal edi.
— Men seni bu quduq oldida qay mahaldan beri kutib turibman. Men oʻzimning oʻtkan kunlarimni unutdim, urf-odatlarimni ham unutdim, qabilamiz erkaklarining qizlar oʻzini qanday tutishlari kerakligi haqidagi koʻrsatmalarini ham. Bolaligimda bir kun kelib sahro menga, hali hech kimga nasib etmagan ajoyib sovgʻa hadya etadi, deb orzu qilardim. Mana, men unga erishdim, bu sensan.

Santyago qizning qoʻlidan tutmoqchi boʻldi, biroq Fotima koʻzani qattiq quchoqlab oldi.
— Sen menga koʻrgan tushlaringni gapirib berding, keksa podshoh Malkisidq haqida, xazinalar haqida aytding. Endi men hech narsadan qoʻrqmayman, chunki seni menga ular yetkazdi. Men esa sening orzu-oʻylaringning, sening Taqdiringning bir boʻlagiman. Shuning uchun ham men sening bir joyda toʻxtab qolmasligingni, balki qidirayotgan narsangni izlayverishingni xohlayman. Agar urush tugashini kutishingga toʻgʻri kelsa, bu fojea emas. Biroq ertaroq joʻnashga imkon tugʻilsa, joʻna, oʻz Taqdiringni izlab yoʻlga chiq. Shamol qum barxanlarining shaklini oʻzgartiradi, xolos, sahro esa aslicha qolaveradi. Bizning sevgimiz ham aslicha qoladi.

Maktub.

Chindan men agar sening Taqdiringning bir boʻlagi esam, qachondir sen menga qaytasan.

Bu gaplar Santyagoning dilini ranjitdi. Boʻzbola yoʻl-yoʻlakay yodiga oldi: tanish choʻponlarning dashtu dalalarni — uzoq-uzoqdagi yaylovlarni kezmay yashay olmasliklariga xotinlarini ishontirishning oʻzi boʻlmasdi. Ha, sevgi doim suyganing yonida boʻlishni talab qiladi.

Ertasi kuni u Fotimaga bu haqda gapirdi.
— Sahro bizning mardumlarni olib ketadi va har doim ham qaytib bermaydi, — javob qildi qiz. — Biz buni bilamiz, shunga koʻnikkanmiz. Garchi ular qaytishmasa-da, biroq doimo biz bilan birga: ular yomgʻir boʻlib yogʻmaydigan bulutlar, togʻu toshlar orasiga bekingan

yirtqichlar, yer bizga in'om etgan zilol suv. Ular butun borliqning bir boʻlagi boʻlib qoladi... Ular Olam Qalbiga qovushib singadi.

Ayrimlariga qaytib kelish nasib etadi. Shunda ayollarning hammasiga bayram boʻladi, chunki mardumlari — ularning kutayotganlari ham bir kunmas bir kun uyiga keladi. Burunlari men bu ayollarga havas bilan qarar edim. Endi mening ham kutadiganim bor.

Men — sahro ayoliman va bundan gʻururlanaman. Istagim, mening erim, xuddi qumni toʻzdirgan shamolday, erkin boʻlsa. Istagim, u bulutlardan, yirtqichlardan va suvdan ayri tushmasa.

Santyago angliyalikni izlashga tushdi. Boʻzbola unga Fotima haqida gapirib berishni xohlardi, angliyalikni koʻrib ajablandi: u chodirining biqiniga oʻchoq oʻrnatib, ustiga shisha idish qoʻyibdi. Angliyalik oʻchoqqa oʻtin qalab, olovning yonishini toʻxtatmas va sahroga qarab-qarab qoʻyardi. Uning koʻzida uchqun paydo boʻlgan, kitobdan bosh koʻtarmay yurgan kunlarda bu sezilmasdi.
— Bu ishning birinchi bosqichi, — tushuntirdi u Santyagoga. — Notoza oltingugurtni ajratish kerak. Muhimi — hech ish chiqmasligidan qoʻrqmaslik zarur. Men shu kungacha qoʻrqib kelganim uchun Ulugʻ Ijodga qoʻl ura olmadim. Hozir qilayotgan bu ishni oʻn yil burun amalga oshirish mumkin edi. Oʻn ikki yil emas, oʻn yil kutganim ham bir baxt.

Shunday deb u oʻchoqqa oʻtin joylab, sahroga tagʻin qarab-qarab qoʻydi. Santyago uning yonida botayotgan quyoshning nurlari qumni qirmizi tusiga boʻyaguncha oʻtirdi. Shunda uning yuragida oʻsha yoqqa, sahroga ketish ishtiyoqi alanga oldi, sahro sukunati uning savollariga javob topib bera bilarmikan, shuni sinamoqqa shaylandi.

U uzoq sandiraqlab yurdi, ora-sira vohani koʻzdan qochirib qoʻymadimmi deb, orqasiga burilib xurmo daraxtlariga qarab-qarab qoʻydi. U shamolning ovozini eshitdi, oyogʻining ostida toshlarni his etdi. Ba’zan chigʻanoqlarga koʻzi tushdi — bir zamonlar, qadim-qadimda sahroning shu joyida dengiz boʻlgan. Keyin tosh ustiga oʻtirdi va xuddi sehrlanganday nigohini ufqqa qadadi. U sevgini visoldan ayri holda tasavvur eta olmasdi, biroq Fotima sahro qizi, agar uning qalbida visol ishtiyoqi paydo boʻlsa, bu faqat sahroning sharofati tufayli.

Boʻzbola shu zayl, hech narsa haqida oʻylamay, boshi ustida yengilgina shamol esib oʻtganini payqaguncha oʻtirdi. Osmonga qaraganda tepada charx urib uchayotgan bir juft qirgʻiyni koʻrdi.

Santyago ularning parvozini ancha kuzatib, samoda ajib kashtalar chizib uchishayotganidan zavqlanib oʻtirdi. Aftidan, qirgʻiylarning charx urib uchishida biror-bir ma’noyu maqsad yoʻqday, biroq boʻzbola ularning parvozida qandaydir mazmun yashiringanini his etdi, faqat bu nimaga ishora ekanini aytib berolmasdi. U qirgʻiylarning harakatini koʻzini uzmay kuzatishga qaror qildi — ehtimol, shunda ularning tilini tushunib olar. Balki shunda sahro unga visoldan xoli sevgi nimaligini ayon etar.

Tuyqusdan uni uyqu bosa boshladi. Yuragi esa bunga monelik qilib: «Sen Umum Tilidan voqif boʻlishga yaqin turibsan, bu oʻlkada hamma narsaning, hatto qirgʻiylarning koʻkdagi parvozining ham mohiyati bor», derdi goʻyo. Santyago qalbiga muhabbat ato etgani uchun taqdiriga shukr qildi.

«Sevganingda olamdagi narsalarning ma’no-mazmuni yanada toʻlishadi», — Oʻyladi u.

Shu chogʻ qirgʻiylardan biri ikkinchisining tepasiga tik shoʻngʻib uchdi va tuyqusdan boʻzbolaning koʻziga qilichlarini yalangʻochlab vodiyga kirib kelayotgan jangchilar koʻrinib ketdi. Bu koʻrinish lip etdiyu, koʻnglida xavotir uygʻotib nazaridan qochdi. U saroblar haqida koʻp eshitgan, ularni oʻzi ham bir necha bor koʻrgan, odamning xohish-istaklari sahro qumlari orasida jonlanganday namoyon boʻlishini bilar edi. Biroq vodiyga qoʻshinning bostirib