Tasodifiy hikoya: aka singil va xamwira opa 3
Manga singlim raxmat aytib ewikdan chiqandi aka yordam bering mazam qochyapti dedi man kiyimlarimni ...davomi
Manga singlim raxmat aytib ewikdan chiqandi aka yordam bering mazam qochyapti dedi man kiyimlarimni ...davomi
Библиотека | Maktab / kollej / sinfdosh / kursdosh | Alkimyogar
kirishini u mutlaqo xohlamayotgan edi.
Santyago bu xavotirli oʻylarni unutishga, yaxshisi qirmizi tusga kirayotgan qum va toshlarga termilib zavqlanishni davom etishga urindi. Biroq hushini yigʻib olishga nimadir xalal berar, yuragini siqayotgan xavotir arimayotgandi.
«Doimo belgilarga ergash», — deb tayinlagan edi podshoh Malkisidq.
Boʻzbola Fotimani oʻyladi. Koʻziga koʻringan manzarani esladi va koʻngli sezdi: nimadir roʻy beradi.
U zoʻrgʻa hushini yigʻib oldi. Oʻrnidan turib ortga, xurmo
daraxtlari tomon yurdi. Olam unga yana bir bor koʻp tillarda tillashishini koʻrsatdi: endi sahro emas, vodiy xatarli edi.
Sarbon orqasi bilan daraxtga suyanib oʻtiribdi, uning nigohi ham magʻribga qadalgan. Shu payt barxanlar ortidan Santyago koʻrindi.
— Bu yoqqa urush kelayapti, — dedi boʻzbola. — Mening koʻzimga koʻrindi.
— Sahro erkak kishining koʻngliga har narsani soladi, — javob qildi sarbon.
Biroq boʻzbola qirgʻiylarni, ularning parvozini kuzatganini va tuyqus Olam Qalbiga uygʻunlashganini gapirdi.
Sarbon ajablanmadi — boʻzbolaning nimani gapirayotganini u tushunib turardi. Yer yuzidagi har qanday unsur butun zamin tarixini bayon etishga qodirligini u bilardi. Kitobning xohlagan betini ochib qara, odamning kaftiga termil, bir dasta qartadan xohlagan birini tanlab ol, qirgʻiyning osmondagi parvozini kuzat — albatta, ayni daqiqalarda kechayotgan hayotingga bogʻliq unsurlar bilan aloqani koʻrasan. Bu yerda gap unsurlarning oʻzida emas, balki odamlarning ularga qarab, ularni kuzatib oʻzlari uchun Olam Qalbiga uygʻunlashish yoʻlini ocha bilishlarida.
Sahroda koʻp odamlar Olam Qalbiga uygʻunlashib olish qobiliyati orqasidan tirikchilik qilishadi. Ayollar va qariyalar bundaylardan choʻchishadi, ularni sohibkaromat, deb atashadi. Jangchilar ularga kamdan-kam murojaat qilishadi, chunki oʻlishingni oldindan bilib jangga borish qiyin. Jangchilar nima boʻlishini oldindan bilmay qoʻya qolishni va urushning oʻzgacha shavqini tuyushni ma’qul koʻrishadi. Taqdir Tangrining qoʻli bilan bitilgan, bitikda neki bor, bari Uning inshosi, Uning yozganlari esa doimo bandasining nafu manfaatini koʻzlaydi.
Jangchilar buguni bilan yashaydilar, zero, kundalik hayot tasodiflarga toʻla, shu bois ming turli holatlarga diqqatini qaratishi kerak: dushman boshingga qaysi tarafdan turib qilich solmoqchi, uning ostidagi ot qanday sakraydi, joningni omon saqlash uchun zarbni qanday qaytarishing lozim.
Ammo tuyakash jangchi emas, shu boisdan ham u sohibkaromatlarga koʻp murojaat qildi: ba’zilari bexato aytib bersa, ba’zilaridan tayinli gap chiqmadi. Bir safar ularning eng keksasi (aynan undan qattiq qoʻrqishardi)tuyakashdan ertangi kunini oldindan bilmoqdan maqsadi nimaligini soʻradi.
— Nima qilishim kerakligini aniqlab olmoqchiman, — dedi u. — Bilib olsam, yuz beradigan falokatning oldini olishga urinib koʻraman.
— U holda bu sening ertangi kuning boʻlmay qoladi, — javob qildi Sohibkaromat.
— Ehtimol, men boshimga tushadigan koʻrgulikka tayyorlanarman.
— Agar xayrli voqea roʻy bersa, bu kutilmagan omad degani, agar xayrsiz, yomon hodisaga duch keladigan boʻlsang — uni ancha oldin koʻngling sezadi.
— Boshimga nima tushishini oldindan bilishni istayman, chunki men odamman, — dedi tuyakash. — Odamlarning buguni ularning kelajagi qanday kechishiga bogʻliq.
Sohibkaromat bir muddat sukut saqladi. U chiviqlar bilan fol ochardi — ularni yerga tashlab, qanday tushganiga qarardi. Shu kuni u fol koʻrmaslikka qaror qildi. Xivichlarni dastroʻmolga oʻrab, choʻntagiga bekitdi.
— Men odamlarga ularni nimalar kutayotganini aytib berib, rizqimni topaman, — dedi u nihoyat. — Xivichlarni qanday tashlashni bilaman, ularning koʻmagida odamlarning taqdiri yozib qoʻyilgan boshqa bir oʻlchamdagi olamga kiraman. Kirib olgach, men oʻtmishni oʻqiyman, allaqachon unutilgan narsalarni ochaman va bugungi kunning belgilarini tanib olaman. Kelajakni men oʻqimayman, taxminan aytaman, zotan, kelajak Xudovand inon-ixtiyorida, faqat favqulodda holatlardagina uni namoyon etadi. Buni men bugungi kun belgilariga qarab aniqlayman. Jamiki sir-asror aynan shu — hozirgi kunda jam boʻlgan. Unga lozim darajada e’tibor qaratsang — yaxshilay olasan. Ayni damdagi ahvolingni yaxshiladingmi, demak, ertangni ham oʻnglay olasan. Kelajak uchun qaygʻurmasang, buguning bilan yashayver, mayli, har bir kuning Qonunda buyurilganiday oʻtaversin. Biroq bilib qoʻy, Xudovand oʻz bandalari uchun hamisha qaygʻuradi. Har bir kun mangulikning bir boʻlakchasi.
Shunda tuyakash Tangri kelajakni koʻrishga izn beradigan favqulodda holatlar nimani anglatishini bilgisi keldi.
— Faqat Uning Oʻzigina namoyon etadi. Xudovand kelajakni kamdan-kam hollarda koʻrsatadi. U bunga ixtiyor etganda, oldindan belgilab qoʻyilgan taqdirni oʻzgartirish lozimligi sabab boʻladi.
«Bu bolaga Xudovand kelajakni namoyon etgan, — Oʻyladi shu damda Tuyakash. — Xudovand uni oʻziga vositachi etib tanlagan».
— Qabila boshliqlari oldiga bor, — buyurdi u Santyagoga. — Ularga qoʻshinning bizga yaqinlashib kelayotganini xabar qil.
— Ular ustimdan kulishadi.
— Yoʻq, kulishmaydi. Ular sahro odamlari, demakki, ular belgilar va alomatlarni e’tiborsiz qoldirishmaydi.
— U holda hammasi ularning oʻziga ayon boʻlgandir.
— Ular bu haqda bosh qotirishmaydi, chunki agar Ollohning irodasi bilan nimanidir bilishlari lozim esa, kimdir kelib bu haqda aytadi, deb ishonishadi. Avvallari ham koʻp marta shunday boʻlgan. Endi bu xabar bilan sen e’tibor topasan.
Santyago Fotimani oʻyladi va vohada joylashgan qabila boshligʻining qoshiga borishga qaror qildi.
—Meni boshliqlar oldiga oʻtkazib yubor, — dedi u kattakon oq chodir eshigi oldida turgan soqchiga. — Sahroda men alomatlarni koʻrdim.
Soqchi bir soʻz demay chodirga kirib ketdi va ichkarida ancha ushlanib qoldi. Keyin oq zarbof yaktakli yosh arab bilan birga chiqib keldi. Santyago unga oʻziga koʻringan manzarani gapirib berdi. U kutib turishini aytib, tagʻin ichkariga kirib ketdi.
Oqshom tushdi. Chodirga arablar, chet ellik savdogarlar kirib-chiqib turishardi. Koʻp oʻtmay gulxanlar ham oʻchdi va vohaga asta-sekin jimjitlik choʻkdi. Faqat kattakon chodirda chiroq yonib turardi. Bu vaqt mobaynida Santyago Fotima haqida oʻyladi, garchi qizning boyagina aytgan gaplarining mohiyatini hali ilgʻay olmagan boʻlsa-da.
Nihoyat uzoq kutishdan keyin uni chodirga qoʻyishdi.
Chodirda koʻrganlari uni hayron qoldirdi. Sahroning qoq oʻrtasida bunday joyni koʻraman, deb hech oʻylamagandi. Oyoqlari qalin gulli gilamlarga botdi, tepada sof oltindan ishlangan qandilda shamlar yonib turibdi. Qabilalar boshliqlari toʻrda gul tikilgan ipak yostiqlarga yonboshlab oʻtirishibdi. Xizmatkorlar kumush patnislarda shirinliklar va choy keltirishadi. Boshqalari chilimlarning olovidan xabardor boʻlib turishibdi, havodan tamaki tutunining yengil xushboʻy hidi taraladi.
Santyagoning roʻparasida sakkiz nafar kishi bor edi, biroq u boshliq — Oʻrtada oʻtirgan zarbof yaktakli arab ekanini aniq payqadi. Uning yonida boya chodirdan chiqib u bilan
Santyago bu xavotirli oʻylarni unutishga, yaxshisi qirmizi tusga kirayotgan qum va toshlarga termilib zavqlanishni davom etishga urindi. Biroq hushini yigʻib olishga nimadir xalal berar, yuragini siqayotgan xavotir arimayotgandi.
«Doimo belgilarga ergash», — deb tayinlagan edi podshoh Malkisidq.
Boʻzbola Fotimani oʻyladi. Koʻziga koʻringan manzarani esladi va koʻngli sezdi: nimadir roʻy beradi.
U zoʻrgʻa hushini yigʻib oldi. Oʻrnidan turib ortga, xurmo
daraxtlari tomon yurdi. Olam unga yana bir bor koʻp tillarda tillashishini koʻrsatdi: endi sahro emas, vodiy xatarli edi.
Sarbon orqasi bilan daraxtga suyanib oʻtiribdi, uning nigohi ham magʻribga qadalgan. Shu payt barxanlar ortidan Santyago koʻrindi.
— Bu yoqqa urush kelayapti, — dedi boʻzbola. — Mening koʻzimga koʻrindi.
— Sahro erkak kishining koʻngliga har narsani soladi, — javob qildi sarbon.
Biroq boʻzbola qirgʻiylarni, ularning parvozini kuzatganini va tuyqus Olam Qalbiga uygʻunlashganini gapirdi.
Sarbon ajablanmadi — boʻzbolaning nimani gapirayotganini u tushunib turardi. Yer yuzidagi har qanday unsur butun zamin tarixini bayon etishga qodirligini u bilardi. Kitobning xohlagan betini ochib qara, odamning kaftiga termil, bir dasta qartadan xohlagan birini tanlab ol, qirgʻiyning osmondagi parvozini kuzat — albatta, ayni daqiqalarda kechayotgan hayotingga bogʻliq unsurlar bilan aloqani koʻrasan. Bu yerda gap unsurlarning oʻzida emas, balki odamlarning ularga qarab, ularni kuzatib oʻzlari uchun Olam Qalbiga uygʻunlashish yoʻlini ocha bilishlarida.
Sahroda koʻp odamlar Olam Qalbiga uygʻunlashib olish qobiliyati orqasidan tirikchilik qilishadi. Ayollar va qariyalar bundaylardan choʻchishadi, ularni sohibkaromat, deb atashadi. Jangchilar ularga kamdan-kam murojaat qilishadi, chunki oʻlishingni oldindan bilib jangga borish qiyin. Jangchilar nima boʻlishini oldindan bilmay qoʻya qolishni va urushning oʻzgacha shavqini tuyushni ma’qul koʻrishadi. Taqdir Tangrining qoʻli bilan bitilgan, bitikda neki bor, bari Uning inshosi, Uning yozganlari esa doimo bandasining nafu manfaatini koʻzlaydi.
Jangchilar buguni bilan yashaydilar, zero, kundalik hayot tasodiflarga toʻla, shu bois ming turli holatlarga diqqatini qaratishi kerak: dushman boshingga qaysi tarafdan turib qilich solmoqchi, uning ostidagi ot qanday sakraydi, joningni omon saqlash uchun zarbni qanday qaytarishing lozim.
Ammo tuyakash jangchi emas, shu boisdan ham u sohibkaromatlarga koʻp murojaat qildi: ba’zilari bexato aytib bersa, ba’zilaridan tayinli gap chiqmadi. Bir safar ularning eng keksasi (aynan undan qattiq qoʻrqishardi)tuyakashdan ertangi kunini oldindan bilmoqdan maqsadi nimaligini soʻradi.
— Nima qilishim kerakligini aniqlab olmoqchiman, — dedi u. — Bilib olsam, yuz beradigan falokatning oldini olishga urinib koʻraman.
— U holda bu sening ertangi kuning boʻlmay qoladi, — javob qildi Sohibkaromat.
— Ehtimol, men boshimga tushadigan koʻrgulikka tayyorlanarman.
— Agar xayrli voqea roʻy bersa, bu kutilmagan omad degani, agar xayrsiz, yomon hodisaga duch keladigan boʻlsang — uni ancha oldin koʻngling sezadi.
— Boshimga nima tushishini oldindan bilishni istayman, chunki men odamman, — dedi tuyakash. — Odamlarning buguni ularning kelajagi qanday kechishiga bogʻliq.
Sohibkaromat bir muddat sukut saqladi. U chiviqlar bilan fol ochardi — ularni yerga tashlab, qanday tushganiga qarardi. Shu kuni u fol koʻrmaslikka qaror qildi. Xivichlarni dastroʻmolga oʻrab, choʻntagiga bekitdi.
— Men odamlarga ularni nimalar kutayotganini aytib berib, rizqimni topaman, — dedi u nihoyat. — Xivichlarni qanday tashlashni bilaman, ularning koʻmagida odamlarning taqdiri yozib qoʻyilgan boshqa bir oʻlchamdagi olamga kiraman. Kirib olgach, men oʻtmishni oʻqiyman, allaqachon unutilgan narsalarni ochaman va bugungi kunning belgilarini tanib olaman. Kelajakni men oʻqimayman, taxminan aytaman, zotan, kelajak Xudovand inon-ixtiyorida, faqat favqulodda holatlardagina uni namoyon etadi. Buni men bugungi kun belgilariga qarab aniqlayman. Jamiki sir-asror aynan shu — hozirgi kunda jam boʻlgan. Unga lozim darajada e’tibor qaratsang — yaxshilay olasan. Ayni damdagi ahvolingni yaxshiladingmi, demak, ertangni ham oʻnglay olasan. Kelajak uchun qaygʻurmasang, buguning bilan yashayver, mayli, har bir kuning Qonunda buyurilganiday oʻtaversin. Biroq bilib qoʻy, Xudovand oʻz bandalari uchun hamisha qaygʻuradi. Har bir kun mangulikning bir boʻlakchasi.
Shunda tuyakash Tangri kelajakni koʻrishga izn beradigan favqulodda holatlar nimani anglatishini bilgisi keldi.
— Faqat Uning Oʻzigina namoyon etadi. Xudovand kelajakni kamdan-kam hollarda koʻrsatadi. U bunga ixtiyor etganda, oldindan belgilab qoʻyilgan taqdirni oʻzgartirish lozimligi sabab boʻladi.
«Bu bolaga Xudovand kelajakni namoyon etgan, — Oʻyladi shu damda Tuyakash. — Xudovand uni oʻziga vositachi etib tanlagan».
— Qabila boshliqlari oldiga bor, — buyurdi u Santyagoga. — Ularga qoʻshinning bizga yaqinlashib kelayotganini xabar qil.
— Ular ustimdan kulishadi.
— Yoʻq, kulishmaydi. Ular sahro odamlari, demakki, ular belgilar va alomatlarni e’tiborsiz qoldirishmaydi.
— U holda hammasi ularning oʻziga ayon boʻlgandir.
— Ular bu haqda bosh qotirishmaydi, chunki agar Ollohning irodasi bilan nimanidir bilishlari lozim esa, kimdir kelib bu haqda aytadi, deb ishonishadi. Avvallari ham koʻp marta shunday boʻlgan. Endi bu xabar bilan sen e’tibor topasan.
Santyago Fotimani oʻyladi va vohada joylashgan qabila boshligʻining qoshiga borishga qaror qildi.
—Meni boshliqlar oldiga oʻtkazib yubor, — dedi u kattakon oq chodir eshigi oldida turgan soqchiga. — Sahroda men alomatlarni koʻrdim.
Soqchi bir soʻz demay chodirga kirib ketdi va ichkarida ancha ushlanib qoldi. Keyin oq zarbof yaktakli yosh arab bilan birga chiqib keldi. Santyago unga oʻziga koʻringan manzarani gapirib berdi. U kutib turishini aytib, tagʻin ichkariga kirib ketdi.
Oqshom tushdi. Chodirga arablar, chet ellik savdogarlar kirib-chiqib turishardi. Koʻp oʻtmay gulxanlar ham oʻchdi va vohaga asta-sekin jimjitlik choʻkdi. Faqat kattakon chodirda chiroq yonib turardi. Bu vaqt mobaynida Santyago Fotima haqida oʻyladi, garchi qizning boyagina aytgan gaplarining mohiyatini hali ilgʻay olmagan boʻlsa-da.
Nihoyat uzoq kutishdan keyin uni chodirga qoʻyishdi.
Chodirda koʻrganlari uni hayron qoldirdi. Sahroning qoq oʻrtasida bunday joyni koʻraman, deb hech oʻylamagandi. Oyoqlari qalin gulli gilamlarga botdi, tepada sof oltindan ishlangan qandilda shamlar yonib turibdi. Qabilalar boshliqlari toʻrda gul tikilgan ipak yostiqlarga yonboshlab oʻtirishibdi. Xizmatkorlar kumush patnislarda shirinliklar va choy keltirishadi. Boshqalari chilimlarning olovidan xabardor boʻlib turishibdi, havodan tamaki tutunining yengil xushboʻy hidi taraladi.
Santyagoning roʻparasida sakkiz nafar kishi bor edi, biroq u boshliq — Oʻrtada oʻtirgan zarbof yaktakli arab ekanini aniq payqadi. Uning yonida boya chodirdan chiqib u bilan