Tasodifiy hikoya: NOMUS... ( II )
Taqdir sinagan, aka-singil......davomi

fe’li bemaza: charchoq nimaligini bilmay loʻkillagani-loʻkillagan. Keyin tuyqusdan tappa yotib oʻlib qoladi. Ot esa sekin-asta toliqadi. Yoʻrgʻalashiga qarab yana qancha yurishini va qachon yiqilishini bilsa boʻladi.

Oradan bir kun oʻtib, kech kirganda Santyago, otni yuganidan yetaklab, Alkimyogarning chodiriga keldi. Shu orada Alkimyogar ham chiqib keldi, otiga mindi, qirgʻiy esa uning chap kiftidan joyini egalladi.
— Menga sahroda tiriklik alomatini koʻrsat, — dedi u. — Bu yerda tiriklik alomatini topa olgan kishigina xazinani qoʻlga kiritadi.

Ular oydinda qum tepalar oralab yoʻlga tushishdi. «Buni uddalashim qiyin, — Oʻyladi Santyago. — Men sahroni bilmasam, undagi tiriklik alomatini topolmayman».

U Alkimyogarga qarab bu haqda gapirmoqchi boʻldi, biroq choʻchidi. Ular boʻzbola qirgʻiylar parvozini kuzatgan toshlar yoniga kelishdi.
— Uddalay olmayman deb qoʻrqaman, — dedi Santyago baribir ichidagini yashirib oʻtirmay. — Sahroda tiriklik alomati borligiga ishonchim komil, biroq uni men topa olmayman.
— Tiriklik yashashga chorlaydi, — dedi unga javoban Alkimyogar.

Boʻzbola uni tushundi, yuganni boʻshatdi va ot qum, tosh oralab oʻziga yoʻl topib yura boshladi. Alkimyogar otning izidan yurib kelardi. Shu zayl yarim soat oʻtdi. Xurmozorlar ortda qoldi, ulkan qoya toshlardan boshqa hammasi barkashday oy yorugʻida koʻzdan gʻoyib boʻldi. Nihoyat, Santyagoning oti toʻxtadi — bu yerga boʻzbola burun kelmagan edi.
— Bu yerda tiriklik alomati bor, — dedi u Alkimyogarga. — Menga sahroning tili tushunarsiz, biroq otim tiriklik tilini tushunadi.

Ular shoshilishdi. Alkimyogar sukut saqlardi. Toshlarga nazar tashlab, u vazmin qadam tashlardi. Keyin birdan toʻxtadi va ehtiyot boʻlib egildi. Toshlar orasida yer yorigʻi qorayib koʻrinardi. Yoriqqa u barmogʻini tiqdi, keyin esa qoʻlini yelkasigacha yoriqqa joyladi. Ichkarida nimadir shitirladi, Santyago Alkimyogarning koʻzlarida (uning faqat koʻzlarini koʻrib turardi) jiddiy e’tiborni uqdi: goʻyo u birov bilan olishayotganday serdiqqat edi. Keyin u qoʻlini yoriqdan ilkis tortib oldi, kutilmagan bu harakatdan Santyago bir seskandi va Alkimyogar irgʻib oʻrnidan turdi. U ilonni dumidan ushlab koʻtarib turardi.

Santyago ham chaqqon turib, ortga tislandi. Ilon tipirchilab sahroning oʻlik sukunatini buzib, Alkimyogarning barmoqlariga oʻzini urardi. Bu bir chaqishdayoq oʻldiradigan kobra iloni edi.

«Qoʻrqmas ekan-a?» — boʻzbolaning xayolidan shu fikr oʻtdi. Alkimyogar ilonning iniga qoʻlini tiqib, hayotini xavf ostiga qoʻydi, biroq uning yuzi xotirjam edi. «U ikki yuz yoshda», — Santyago angliyalikning gapini esladi. Demak, sahroda ilonlar bilan muomala qilishni bilar ekan.

Mana, u otining oldiga keldi va egarga tangʻigan qayirma qilichini qinidan chiqardi. Qumga doira shaklini chizib, oʻrtasiga tinchib qolgan kobrani qoʻydi.
— Qoʻrqma, — dedi Santyagoga. — Bu yerdan chiqib ketolmaydi. Sen esa sahroda hayot mavjudligiga dalilni koʻrding. Menga shu kerak edi.
— Bu shunchalik muhimmidi?
— Juda muhim. Ehromlar sahrolar bilan oʻralgan.

Santyago yana ehromlar haqida gaplashishni istamayotgan — kechadan beri koʻngliga qil sigʻmayotgan edi. Xazinalarga borish Fotimadan ajralish bilan teng edi.
— Men oʻzim senga yoʻl boshlovchi boʻlaman, — dedi Alkimyogar.
— Vohada qolganim ma’qul edi, — javob qildi Santyago. — Fotimani uchratgan boʻlsam, axir, u menga dunyodagi barcha xazinalardan koʻra aziz.
— Fotima — sahro qizi. Unga erkaklarning bir kuni uylariga qaytib kelishi uchun safarga joʻnab ketishlari oyday ravshan. U ham oʻzining xazinasini qoʻlga kiritdi — bu sen. Endi esa sening oʻzing qidirayotgan narsangni topishingga umid qilayotir.
— Vohada qolishga qaror qilsam-chi?
— Unda Oqsoqolga Maslahatchi boʻlasan. Tillang koʻp boʻladi, son-sanoqsiz qoʻy, tuya sotib olasan. Fotimaga uylanasan, bir yilcha u bilan baxtli yashaysan. Sahroga mehr qoʻyasan, besh ming toʻp xurmo daraxtining har birini taniydigan boʻlasan, boʻyini boʻyingga oʻlchab, ularning qanday oʻsishini, dunyo muntazam oʻzgarib turishini tushunasan. Kun osha belgi-alomatlarni teranroq farqlay borasan, zotan, sahrodan-da yaxshi muallim yoʻq. Biroq oradan yil oʻtib, sen xazina haqida oʻylaysan. Belgilar uni tez-tez yodingga solaveradi, biroq sen bunga e’tibor qilmaslikka urinasan. Bor bilimingni voha, uning ahli farovonligi uchun sarflaysan. Qabilalar boshliqlari sendan mamnun boʻlishadi, tuyalar senga koʻp boylik keltiradi va hokimiyatingni mustahkamlaydi.

Yana bir yil oʻtadi. Belgilar xazina va Yoʻlni muntazam uqtirib turadi. Uzoq tunlarda azongacha vohada sanqiysan,

Fotima esa iztirob chekadi, chunki oʻzi tufayli sening izlanishlaring barbod boʻlganini tushunib yetadi. Biroq sen Fotimani hanuz sevasan, u ham seni yaxshi koʻradi. Biror marta ham u seni qolishga undamaganini bot-bot eslaysan, chunki sahro ayollari erlari qaytib kelguncha kuta olishadi. Va sen Fotimadan biror-bir ayb topa olmaysan, biroq koʻp oqshomlarni birvarakayiga sahro va xurmozorlarni kezib oʻtkazasan, Fotimaga boʻlgan muhabbatimga chin dildan ishonmaganimda bu yerdan joʻnab ketardim, deb oʻylaysan. Aslida seni vohada qoʻrquv ushlab turibdi — bu makonga boshqa qaytib kelolmayman, deb qoʻrqasan. Ana shunda belgilar xazinadan umrbod mahrum boʻlganingni senga aytadi.

Toʻrtinchi yilga kelib belgilar yoʻqoladi, chunki sen ularni ilgʻashni xohlamaysan. Buni payqagan oqsoqol sening xizmatingdan voz kechadi, biroq bungacha sen boy-badavlat savdogarga aylanasan, koʻp doʻkonlaring va suruv-suruv toylaring boʻladi. Va umringning oxirigacha, Oʻz Yoʻlingdan yurmaganingni bila turib, xurmozorlaru sahroni kezasan, oxir-oqibat endi kech boʻlganini tushunib yetasan.

Shunday qilib, sevgi insonning Oʻz Taqdiri yoʻlidan borishga hech qachon xalal bermasligini sen hech qachon anglab yetmaysan. Agar shunday boʻlsa, demak, bunday sevgi chin emas, haqiqiy emas, deyiladi Umum Tilida, — deya soʻzini yakunladi Alkimyogar.

U qumga chizgan doirani buzdi va kobra sudralib, toshlar orasida koʻzdan gʻoyib boʻldi. Santyago bir umr Makkaga ziyoratni orzu qilgan billur sotuvchi savdogarni, Alkimyogarni qidirgan angliyalikni esladi. Bir kun kelib sahro oʻzi suyishni istagan yigitni yetkazishiga ishongan ayolni ham esladi.

Ular otlarga minishdi. Bu safar Alkimyogar oldga tushdi. Shamol vohadagi odamlarning ovozini olib keldi va boʻzbola bu tovushlar orasida Fotimaning ovozini tanishga urindi. Jang bois u keyingi kunlar quduq oldida qizni uchratmagan edi.

Biroq bugun oqshom u qumga chizilgan doiradan chiqib ketolmagan kobrani kuzatdi, kiftida qirgʻiy bilan yurgan sirli suvorining gaplarini tingladi, suvori unga sevgi va xazinalar haqida, sahro ayollari va Oʻz Taqdiri haqida gapirdi.
— Men sen bilan birga ketaman, — dedi Santyago va shu lahzada ruhi xotirjam boʻlganini his etdi.
— Biz ertaga yoʻlga chiqamiz, bundan-da qorongʻuroq pallada, — qisqa javob qildi Alkimyogar.

Tun boʻyi u koʻzlarini yummadi. Quyosh chiqishiga ikki soatlar qolganda oʻzi bilan bir chodirda yotgan bolalardan bittasini