Tasodifiy hikoya: Kecha kechasi....
Kecha kechqurun oyim eti uyda Shakar qolmapti bor do‘kondan olip ke dedi soat 21:28 larda uydan chi...davomi
Kecha kechqurun oyim eti uyda Shakar qolmapti bor do‘kondan olip ke dedi soat 21:28 larda uydan chi...davomi
Библиотека | Zo`rlashlar | Oshkora qotillik qissasi (qissa)
shu yerdan, ayniqsa, juma kunlari bozorga ketishayotganda, bir piyola qahva ichish bahonasida yoʻqlab turishardi. Eshikni itarishgandi, itlar bezovtalanib irilladi, soʻng, tong qorongʻisida ularni tanib, unlarini oʻchirishdi; ikkovlon oshxonaga kirib, Prudensia Kotesning onasi bilan salomlashdilar. Qahva hali qaynamagandi.
— Qahvani keyinroq icharmiz, — dedi Pablo Vikario, — biz juda shoshib turibmiz.
— Nimayam qilardilaring, bolalarim, — dedi kampirsho bamaylixotir, — or-nomus deb odamzot har yoʻlga kiradi.
Ular bu goʻshada anchagina oʻralashib qolishgan, bu safar endi Pedro Vikario, akam ataylab vaqtni choʻzyapti, deb oʻylagan. Ikkovlon qahva ichishayotganda oshxonaga Prudensia Kotes — dirkillagan, ayni yetilgan qiz — oʻchoqqa oʻt qoʻyish uchun tutantiriqqa bir dasta eski roʻznoma olib kirgan. «Men ularning maqsadini sezgandim, — dedi menga Prudensia. — Ichimda bu ishni ma’qulladim, agar Pablo shunaqa paytda mardonalik qilmasa, hecham unga tegmasdim». Oshxonadan chiqib ketishdan avval Pablo ikkita roʻznomani olgan-da, birini ukasiga bergan, soʻng ikkovlon pichoqlarini oʻrab olishgan. Prudensia Kotes oshxonada krlgan, birodarlar hovlidan oʻggunlaricha kuzatib, qarab turgan; u Pablo Vikario qamoqdan chiqqunicha yana uch yil yoʻlga koʻz tikkan va nihoyat, ular bir umrga qovushishgan.
— Ehtiyot boʻlinglar, — degan qiz derazadan ularga qarata.
Klotil'de Armentaning ular tagʻin doʻkonga qaytishganda avvalgi vajohatlari yoʻqligini sezgani bir hisobda ayni muddao boʻlgan, ularga oʻzlariga kelishar, degan umidda bir shisha ayiqquloq qaynatmasidan solingan musallas bergan, ichinglar, degan. U menga: «Yo rabbim, biz xotinlar bu dunyoda naqadar yolgʻizu notavon yashab, oʻtib ketarkanmiz-a, bunga oʻsha kuni aqlim yetdi», dedi. Pedro Vikario undan erining soqol oladigan uskunasini soʻragan, Klotil'de Armenta sallohga sovun, choʻtka, toza olmos solingan ustara, ilgichli oyna opchiqqan, ammo yigit oʻzining dudama pichogʻi bilan soqolini qirgan. Klotil'de Armenta buni chin erkakning ishi deb baholagan va Pedroga besh ketgan. «U kinodagi qotillarga oʻxshardi», dedi menga ayol. Keyinchalik Pedro Vikario shu holatni izohlab, menga: «Turmada pichokda soqol olaverib oʻrganib ketganman, boshqa narsada qirsam, etim junjikadi», dedi. Akasi esa, odamga oʻxshab don Roxelio de la Florning ustarasida soqolini olgan. Xullas, ikkovlon tunkezarlarga xos me’rovona qiyofada roʻparadagi qorongʻi derazaga tikilishgancha indamay, shoshilmay musallasni ichib tugatishgan, bu orada hangama-doʻkonga paydar-pay kirib-chiqib, joʻrttaga savdoda yoʻq mollarni soʻrab-surishtirishgan, yagona niyatlari — Vikariolar Sant'yago Nasarni oʻldirmoqqa shaylanib rostdan shu yerda oʻtiribdimi — xuddi shuni oʻz koʻzlari bilan koʻrib, ishonch hosil etmoq boʻlgan.
Sallohlar haq deb qarab oʻtirgan xonada shu tun chiroq yonmagan. Sant'yago Nasar uyiga tonggi soat 4-u 20 da qaytgan, zinapoya chirogʻi butun kecha yoniq turganidan oʻz xonasiga yorugʻda bemalol oʻtib, chirogʻini ham yoqmay, kiyiminiyam yechmasdan karavotga oʻzini tashlaganu dong qotgan. Bir soat uxlagach, yepiskopni kutishga chiqadi, kechikmasin, deb Viktoriya Gusman uni vaqtliroq uygʻotgan. Biz Sant'yago Nasar bilan birga sahargi soat uchgacha Mariya Alexandrina Servantesning islovatxonasida aysh qilgandik: xuddi oʻsha paytda Mariya bibi mashshoqlarning javobini berib, raqsxona chiroqlarini oʻchirib, bu visol uyining gullariga — zanji jononalargayam bir oʻzlari, jazmanlarsiz sal uxlab, hordiq chiqarishsin, deb ruxsat bergan edi. Uch kundirki, zanji dilbarlar tinim bilmay xizmat qilishdi: avval oliynasab mehmonlarning koʻnglini ovlashdi, ular joʻnab ketgach, bizga oʻxshab toʻydan keyin oʻziga hamsuhbat topolmay yurganlarga eshiklarini lang ochib qoʻyishdi. Mariya Alexandrina Servantes — tengqurlarim uni, oʻlsagina koʻzi yumiladigan xotin, uxlamaydiyam-uxlatmaydiyam, deyishardi — umrimda uchratganim ayollarning eng dilbari va xushkalomi boʻlib, koʻrpada ham odamzotning jonini kirgizardi, ammo anchagina oʻziga qattiq juvon edi. U shu yerda tugʻilib-oʻsgan, butun umri ana shu dorulshahvatda kechgan; bu xonadon eshiklarini dunyodagi boriki ikki oyoqli erkak zoti uchun keng ochib koʻygan edi, bir necha xonani soatbay ijaraga berib, koʻp foyda koʻrgan; kattagina tashqi hovli sahnidagi raqs maydonchasi chiroqlari ustiga Paramaribo dagi chin bozoridan sotib olingan oshqovoqlarning ichini oʻyib, quritib, qalpoqcha tarzida oʻrnatishgandi. Tengdoshlarimni — butun bir avlodning yigitligini ilk bor barbod etib, juda erta koʻzini ochgan ham shu juvon edi. U bizga keragidan salgina ortiqcha narsalarga oʻrgatgan boʻlsa-da, biroq, eng muhimi, jahonda koʻrpada yolgʻiz yotishdan kam bemaza tomosha yoʻqligi xususidagi oddiy haqiqatni anglatganidan minnatdormiz. Sant'yago Nasar uni birinchi koʻrganidayoq aqlidan ozayozgandi. Oʻshanda men uni, hoy bola, oʻzingni tiy, nafsim mening balodir, boshga ming dard solodir, deb ogohlantirgan edim. Lekin gapimga quloq osmagan, Mariya Alexandrina Servantesning nagʻmalari bechorani qip-qizil jinni qilib qoʻygan edi. Ibrohim Nasar uni 15 yoshida oʻsha fitnaparvar dilbarning toʻshagidan tortib olib, «Tangrital’at» qoʻrgʻoniga bir yilcha qamab qoʻygunicha koʻnglining kunduziyam, kechasiyam, kulgisiyam, yigʻisiyam oʻsha edi. Oʻsha zamonlardan beri ikkovining oʻrtasida ishqiy gʻavgʻolardan xoli chuqur ehtirom bor edi, juvon Sant'yago Nasarning izzat-hurmatini joyiga qoʻyardi: agar u yaqin-orada yurgan boʻlsa, boshqa birov bilan yotmas edi. Oʻsha kuni u bizni kutilmaganda koʻchagacha kuzatib chiqdi, charchadim, dedi, ta’til kunlarim tugab qolgandi, shuni nazarda tutdimi, menga muruvvat nigohini tikib ishora qildi, yana yashirincha qaytib kirishim uchun eshikni tambalamay, yoʻlak chirogʻini oʻchirishni joʻrttaga unutib, orqasiga qayrildi.
Sant'yago Nasar kiyim oʻzgartirish bobida ustasi farang edi, zanji dilbarlarni yechintirib-kiyintirish — uning eng sevimli ishi edi, bu mashgʻulotsiz turolmasdi, gohida qoraxonlarni shunday liboslarga burkab tashlardiki, ular hatto oʻzlarini oʻzlari taniyolmay qolishardi. Yigit fohishalarning kiyimlarini oʻzgartiraman deb libos tanlab javonlarning tit-pitini chiqarib yuborar, bularning barchasini — shu badbaxtlar boshqacha kiyinib, oʻzlarini unutishi, taskin topishi uchungina qilardi. Bir gal bitta zanjiniso dugonasining libosida oʻzini u deb oʻylab, hayratdan rosa yigʻlagan. U menga: «Oʻshanda oʻzimga oʻzim xuddi koʻzguning ichidan chiqib kelganday tuyuldim», dedi. Oʻsha oqshom Mariya Alexandrina Servantes Sant'yago Nasarning oxirgi marta sevimli mashgʻulotini takrorlab, mazza kilishiga yoʻl bermagandi, shu ishlaring menga sirayam yoqmaydi, umrimni zaharlagan narsalarni esimga soladi, deya sasigandi. Shundan keyin biz mashshoqlariniyam ergashtirib, koʻchama-koʻcha sangʻib qoʻshiq aytdik, bu paytda aka-uka Vikariolar Sant'yago Nasarni oʻldirish qasdida poyla-shayotgan edi. Sant'yago Nasarning kallasiga qaysi goʻrdan ham soat toʻrtda Ksiusning uyi joylashgan tepalikka chiqib, yangi kelin-kuyovga qoʻshiq aytib
— Qahvani keyinroq icharmiz, — dedi Pablo Vikario, — biz juda shoshib turibmiz.
— Nimayam qilardilaring, bolalarim, — dedi kampirsho bamaylixotir, — or-nomus deb odamzot har yoʻlga kiradi.
Ular bu goʻshada anchagina oʻralashib qolishgan, bu safar endi Pedro Vikario, akam ataylab vaqtni choʻzyapti, deb oʻylagan. Ikkovlon qahva ichishayotganda oshxonaga Prudensia Kotes — dirkillagan, ayni yetilgan qiz — oʻchoqqa oʻt qoʻyish uchun tutantiriqqa bir dasta eski roʻznoma olib kirgan. «Men ularning maqsadini sezgandim, — dedi menga Prudensia. — Ichimda bu ishni ma’qulladim, agar Pablo shunaqa paytda mardonalik qilmasa, hecham unga tegmasdim». Oshxonadan chiqib ketishdan avval Pablo ikkita roʻznomani olgan-da, birini ukasiga bergan, soʻng ikkovlon pichoqlarini oʻrab olishgan. Prudensia Kotes oshxonada krlgan, birodarlar hovlidan oʻggunlaricha kuzatib, qarab turgan; u Pablo Vikario qamoqdan chiqqunicha yana uch yil yoʻlga koʻz tikkan va nihoyat, ular bir umrga qovushishgan.
— Ehtiyot boʻlinglar, — degan qiz derazadan ularga qarata.
Klotil'de Armentaning ular tagʻin doʻkonga qaytishganda avvalgi vajohatlari yoʻqligini sezgani bir hisobda ayni muddao boʻlgan, ularga oʻzlariga kelishar, degan umidda bir shisha ayiqquloq qaynatmasidan solingan musallas bergan, ichinglar, degan. U menga: «Yo rabbim, biz xotinlar bu dunyoda naqadar yolgʻizu notavon yashab, oʻtib ketarkanmiz-a, bunga oʻsha kuni aqlim yetdi», dedi. Pedro Vikario undan erining soqol oladigan uskunasini soʻragan, Klotil'de Armenta sallohga sovun, choʻtka, toza olmos solingan ustara, ilgichli oyna opchiqqan, ammo yigit oʻzining dudama pichogʻi bilan soqolini qirgan. Klotil'de Armenta buni chin erkakning ishi deb baholagan va Pedroga besh ketgan. «U kinodagi qotillarga oʻxshardi», dedi menga ayol. Keyinchalik Pedro Vikario shu holatni izohlab, menga: «Turmada pichokda soqol olaverib oʻrganib ketganman, boshqa narsada qirsam, etim junjikadi», dedi. Akasi esa, odamga oʻxshab don Roxelio de la Florning ustarasida soqolini olgan. Xullas, ikkovlon tunkezarlarga xos me’rovona qiyofada roʻparadagi qorongʻi derazaga tikilishgancha indamay, shoshilmay musallasni ichib tugatishgan, bu orada hangama-doʻkonga paydar-pay kirib-chiqib, joʻrttaga savdoda yoʻq mollarni soʻrab-surishtirishgan, yagona niyatlari — Vikariolar Sant'yago Nasarni oʻldirmoqqa shaylanib rostdan shu yerda oʻtiribdimi — xuddi shuni oʻz koʻzlari bilan koʻrib, ishonch hosil etmoq boʻlgan.
Sallohlar haq deb qarab oʻtirgan xonada shu tun chiroq yonmagan. Sant'yago Nasar uyiga tonggi soat 4-u 20 da qaytgan, zinapoya chirogʻi butun kecha yoniq turganidan oʻz xonasiga yorugʻda bemalol oʻtib, chirogʻini ham yoqmay, kiyiminiyam yechmasdan karavotga oʻzini tashlaganu dong qotgan. Bir soat uxlagach, yepiskopni kutishga chiqadi, kechikmasin, deb Viktoriya Gusman uni vaqtliroq uygʻotgan. Biz Sant'yago Nasar bilan birga sahargi soat uchgacha Mariya Alexandrina Servantesning islovatxonasida aysh qilgandik: xuddi oʻsha paytda Mariya bibi mashshoqlarning javobini berib, raqsxona chiroqlarini oʻchirib, bu visol uyining gullariga — zanji jononalargayam bir oʻzlari, jazmanlarsiz sal uxlab, hordiq chiqarishsin, deb ruxsat bergan edi. Uch kundirki, zanji dilbarlar tinim bilmay xizmat qilishdi: avval oliynasab mehmonlarning koʻnglini ovlashdi, ular joʻnab ketgach, bizga oʻxshab toʻydan keyin oʻziga hamsuhbat topolmay yurganlarga eshiklarini lang ochib qoʻyishdi. Mariya Alexandrina Servantes — tengqurlarim uni, oʻlsagina koʻzi yumiladigan xotin, uxlamaydiyam-uxlatmaydiyam, deyishardi — umrimda uchratganim ayollarning eng dilbari va xushkalomi boʻlib, koʻrpada ham odamzotning jonini kirgizardi, ammo anchagina oʻziga qattiq juvon edi. U shu yerda tugʻilib-oʻsgan, butun umri ana shu dorulshahvatda kechgan; bu xonadon eshiklarini dunyodagi boriki ikki oyoqli erkak zoti uchun keng ochib koʻygan edi, bir necha xonani soatbay ijaraga berib, koʻp foyda koʻrgan; kattagina tashqi hovli sahnidagi raqs maydonchasi chiroqlari ustiga Paramaribo dagi chin bozoridan sotib olingan oshqovoqlarning ichini oʻyib, quritib, qalpoqcha tarzida oʻrnatishgandi. Tengdoshlarimni — butun bir avlodning yigitligini ilk bor barbod etib, juda erta koʻzini ochgan ham shu juvon edi. U bizga keragidan salgina ortiqcha narsalarga oʻrgatgan boʻlsa-da, biroq, eng muhimi, jahonda koʻrpada yolgʻiz yotishdan kam bemaza tomosha yoʻqligi xususidagi oddiy haqiqatni anglatganidan minnatdormiz. Sant'yago Nasar uni birinchi koʻrganidayoq aqlidan ozayozgandi. Oʻshanda men uni, hoy bola, oʻzingni tiy, nafsim mening balodir, boshga ming dard solodir, deb ogohlantirgan edim. Lekin gapimga quloq osmagan, Mariya Alexandrina Servantesning nagʻmalari bechorani qip-qizil jinni qilib qoʻygan edi. Ibrohim Nasar uni 15 yoshida oʻsha fitnaparvar dilbarning toʻshagidan tortib olib, «Tangrital’at» qoʻrgʻoniga bir yilcha qamab qoʻygunicha koʻnglining kunduziyam, kechasiyam, kulgisiyam, yigʻisiyam oʻsha edi. Oʻsha zamonlardan beri ikkovining oʻrtasida ishqiy gʻavgʻolardan xoli chuqur ehtirom bor edi, juvon Sant'yago Nasarning izzat-hurmatini joyiga qoʻyardi: agar u yaqin-orada yurgan boʻlsa, boshqa birov bilan yotmas edi. Oʻsha kuni u bizni kutilmaganda koʻchagacha kuzatib chiqdi, charchadim, dedi, ta’til kunlarim tugab qolgandi, shuni nazarda tutdimi, menga muruvvat nigohini tikib ishora qildi, yana yashirincha qaytib kirishim uchun eshikni tambalamay, yoʻlak chirogʻini oʻchirishni joʻrttaga unutib, orqasiga qayrildi.
Sant'yago Nasar kiyim oʻzgartirish bobida ustasi farang edi, zanji dilbarlarni yechintirib-kiyintirish — uning eng sevimli ishi edi, bu mashgʻulotsiz turolmasdi, gohida qoraxonlarni shunday liboslarga burkab tashlardiki, ular hatto oʻzlarini oʻzlari taniyolmay qolishardi. Yigit fohishalarning kiyimlarini oʻzgartiraman deb libos tanlab javonlarning tit-pitini chiqarib yuborar, bularning barchasini — shu badbaxtlar boshqacha kiyinib, oʻzlarini unutishi, taskin topishi uchungina qilardi. Bir gal bitta zanjiniso dugonasining libosida oʻzini u deb oʻylab, hayratdan rosa yigʻlagan. U menga: «Oʻshanda oʻzimga oʻzim xuddi koʻzguning ichidan chiqib kelganday tuyuldim», dedi. Oʻsha oqshom Mariya Alexandrina Servantes Sant'yago Nasarning oxirgi marta sevimli mashgʻulotini takrorlab, mazza kilishiga yoʻl bermagandi, shu ishlaring menga sirayam yoqmaydi, umrimni zaharlagan narsalarni esimga soladi, deya sasigandi. Shundan keyin biz mashshoqlariniyam ergashtirib, koʻchama-koʻcha sangʻib qoʻshiq aytdik, bu paytda aka-uka Vikariolar Sant'yago Nasarni oʻldirish qasdida poyla-shayotgan edi. Sant'yago Nasarning kallasiga qaysi goʻrdan ham soat toʻrtda Ksiusning uyi joylashgan tepalikka chiqib, yangi kelin-kuyovga qoʻshiq aytib