Tasodifiy hikoya: GOST SENI SOGINIM.
SEN UCHUN. GOST. JONIM Visol kechasi�� Ishxona ishlari bilan hafta davomida yugur yugurlar rosa charchatganini endi shanba kuni uyga qaytayotib sezibman. Kasbim bosh loyihachi muhandis - shu sabab firmamiz qabul qilgan buyurtmani vaqtida topshirish meni bo'ynimda... Uyga yetmasdan yo'l yo'lakay uyga nima kerakligini bilish uchun ayolimga sim qoqdim: - Alo, azizam) - Assalomu aleykum begim. - Vaaleykum Assalom. Uyga yetib qoldim, Nima oboray? - Hammasi yetarli. Faqat... - Nima "faqat" asa...davomi
SEN UCHUN. GOST. JONIM Visol kechasi�� Ishxona ishlari bilan hafta davomida yugur yugurlar rosa charchatganini endi shanba kuni uyga qaytayotib sezibman. Kasbim bosh loyihachi muhandis - shu sabab firmamiz qabul qilgan buyurtmani vaqtida topshirish meni bo'ynimda... Uyga yetmasdan yo'l yo'lakay uyga nima kerakligini bilish uchun ayolimga sim qoqdim: - Alo, azizam) - Assalomu aleykum begim. - Vaaleykum Assalom. Uyga yetib qoldim, Nima oboray? - Hammasi yetarli. Faqat... - Nima "faqat" asa...davomi
Библиотека | Zo`rlashlar | Oshkora qotillik qissasi (qissa)
Nasarning barcha doʻstlari kabi u ham qurbonning oʻlimi oldidagi holatlari begunohligining birdan-bir ishonchli asosi, deya hisoblagan.
Darhaqiqat, Sant'yago Nasar umrining oʻsha qazo tongida, garchand unga yopishtirilayotgan ayb yengil emasligini, bir korihol yuz berishini anglasa ham, ayni biror xavfni sezmagan. U, oʻzi yashayotgan muhitning naqadar riyokorligiyu zamondoshlarining nechogʻli ikkiyuzlamachiligini yaxshi tushungai odam, soddadil sallohlar oʻz oilasi boshiga tushgan bu musibat, bu dogʻ tufayli har qanaqa bema’nilikka beixtiyor qoʻl ura olishiga aqli yetishi lozim edi. Bayyardo San Romanning qanday yigitigini hech kim bilmasdi, lekin uning ham barcha oqsuyaklar kabi kiborona xatti-harakati, fe’l-atvori zaminidagi poydevor — xurofiy aqidalardan iborat ekanini Sant'yago Nasar bilgan, albatta. Shunday kilib, uning ongli loqaydligi oʻz joniga zomin boʻlgan. Bunday tashqari, eng soʻnggi daqiqalarda, aka-uka Vikariolar uni oʻldiramiz deb kutib turishganini aytishganida, koʻpchilik ta’kidlaganiday, oʻzini yoʻqotib qoʻymagan, balki begunoh odam bunday damda nechogʻli dovdirab qolsa, oʻshanday bir sarosimaga tushgan, xolos.
Menimcha, Sant'yago Nasar oʻzining nega oʻlayotganini anglamagan holda jon uzgan. U singlim Margotga biznikiga nonushta qilgani kirajagini aytgan, soʻngra Kristo Bedoyya bilan qoʻltiqlashganicha qirgʻoq boʻylab yurib ketishgan, ikkovlon shu kadar xotirjam, beparvo koʻrinishganki, atrofdagilar vahimali shov-shuvni unutib, hammasi bekor gap ekan-da, degan xayolga borishgan. «Ularni mamnun, begʻam qiyofada koʻrib, tangriga shukrona aytdim va xayriyat-e, falokatlari aripti, deya koʻnglimdan kechirdim», dedi menga Meme Loaisa. Tabiiyki, Sant'yago Nasarni hammayam birday yaxshi koʻravermas edi. Elektrostansiya xoʻjayini Polo Kardil'onning aytishicha, Sant'yago Nasarning beparvoligi uning begunohligidan emas, balki surbetligidan dalolat berarmish. U men bilan suhbatlashganida esa: «Yigitni pul qutirtirvorgandi, pul bilan ajalni sotib olaman, deb oʻylardi», dedi yozgʻirib. Uning xotini Fausta Lopes: «Oʻzi xamma turklar ham shunaqa», deya erining soʻzini ma’qulladi. Indalesio Pardo Klotil'de Armentaning doʻkoniga kirganda, sallohlar unga, yepiskop hazrat joʻnab ketgan zahoti Sant'yago Nasarniyam narigi dunyoga joʻnatamiz, deyishgan. U ham boshqa odamlarday birodarlarning soʻziga e’tibor bermagan, uyqudan qolgan yigitchalar aljirashyapti-da, deb oʻylagan, ammo Klotil'de Armenta ularning gapi rost ekanligini ta’kidlab, undan Sant'yago Nasarni ogohlantirishini oʻtingan.
— Bekorga ogʻzingni charchatma, — degan shunda Pedro Vikario, — bari bir uni soʻyamiz, oʻlganlar qatoriga koʻshib qoʻyaver.
Bu ochiqdan-ochiq, surbetlarcha dagʻdagʻa edi. Birodarlar Indalesio Pardoning Sant'yago Nasarga doʻstligini, bu soʻzlar shak-shubhasiz uning jigʻiga tegishini bi-lishardi, aftidan, ana endi u bor gapni doʻstiga borib aytadi, keyin bizni yarashtiradi, sharmandalikdan ham qutulamiz, qoʻlimizni ham qonga boʻyamaymiz, deb oʻylashgan. Indalesio Pardo oldiniga Sant'yago Nasarni suiqasddan boxabar etmoqchi boʻlgan, biroq uning Kristo Bedoyya bilan qoʻltiqlashgancha bandargohdan kelayotgan xaloyiq ichida beparvo borayotganini koʻrib, fikridan qaytgan. «Oʻshanda negadir hovrimdan tushib, bari oʻtrik gap ekan-ku, deb oʻylab, indamadim», dedi u menga. U ikkala oʻrtoqning yelkasiga qoqib, mamnunona jilmayib qoʻygan. Ular esa, azbaroyi toʻyning sarfu xarajatlarini hisoblash bilan band boʻlganlaridan unga e’tibor ham bermay, yoʻlda davom etishgan.
Olomon safida ikkovlon ham maydon tomon yoʻl olishgan. Odamlar toʻdasi juda zich boʻlgan, lekin Eskolastika Sisnerosga ikkala doʻst bemalol, hech qiynalmasdan odim tashlayotganday — hamma Sant'yago Nasarning oʻlimga ketayotganini bilganidan unga teginmasdan, ular atrofida boʻshliq paydo etayotganday tuyulgan. Kristo Bedoyya ham oʻsha soniyalarni xotirlarkan, xaloyiq ikkovlonga gʻalati nazar bilan qaraganini esladi. «Xuddi falokat peshonamizga yozib qoʻyilganday rosa baqrayishgandi», dedi u menga. Oʻshanda Sora Noriyega poyabzal doʻkonini ochayotgan ekan, Sant'yago Nasarning boʻzday oqarib ketganini koʻrib, xavotirga tushgan va buning sababini soʻragan.
— E, Soraginam, koʻp narsaga aqling yetavermaydi-da, — degan unga Sant'yago Nasar yoʻlida toʻxtamasdan. — Shuncha ichkilikdan keyin nafaqat odam, hatto tosh ham oqarib ketadi!
Seleste Dangond koʻcha eshigi ogʻzida uyda kiyadigan xalatiga burkanib, yepiskopni kutgani chiqqan nodonlarni mazax qilib kuzatib oʻtirarkan, Sant'yago Nasarga koʻzi tushib, kel, men bilan qahva ich, deya taklif etgan. «Men atayin vaqt oʻtsin, falokat roʻy bermasidan avval biror fikrga kelaylik, degan niyatida uni toʻxtatmoqchi edim», dedi u menga. Sant'yago Nasar uyiga shoshayotganini, kiyimini almashtirishi lozimligini, singlim Margot uni biznikiga nonushtaga chaqirganini aytgan. «U shunchalik xotirjam, qilmoqchi boʻlgan ishlari shunchalik tayin ediki, men sarosimada qoldim, — deya izoh berdi yana Seleste Dangond. — Nazarimda, sallohlar uni oʻldirolmaydiganday tuyuldi». Ana shu olatasiru shovqin-suronlar ichra ikkilanmay, koʻnglida neki tugʻilgai boʻlsa, hech shubxalanmay amalga oshirgan inson Jamil Shayyum edi. Uzunquloq gaplar daragini eshitgan zaxoti u oʻzining gazmol doʻkoni eshigiga chiqib, suiqasddan ogoxlantirish maqsadida Sant'yago Nasarni kuta boshlagan. U bu makonga Ibrohim Nasar bilan birga kelgan va endilikda uch-toʻrttagina qolgan arablardan biri edi; u Ibrohim Nasarning qimordagi doimiy sherigi, u oʻlgach, yetimchalarining madadkori, maslahatgoʻyi boʻlib qolgan edi. Sant'yago Nasar bagʻoyat izzat qiladigan va nasihatiga quloq tutadigan hurmatli odam xam shu Jamil Shayyum edi. Biroq pgu inson ham ayni kerakli paytda taraddudlanib, mabodo eshitganlarim yolgʻon chiqsa, Sant'yago Nasarni bexudaga tashvishga qoʻyaman, yaxshisi, Kristo Bedoyyadan soʻrayin, balki u anigʻini bilar, degan andishaga borgan. Ikkovlon oʻtib ketishayotganda, u Kristo Bedoyyani yoniga chorlagan. U Sant'yago Nasarpipg yelkasiga doʻstona qokib — bu paytda ular burchakka yetib borishgandi — keyin Jamil Shayyum tomonga yoʻnalishdi.
— Shanbada koʻrisharmiz, — deya u xayrlashgan.
Sant'yago Nasar unga javob bermagan, Jamil Shayyumga qarata arabchalab nimadir degan, gazmolfurush kulgidan ichagi uzilib, unga ham arabchalab bir nimalar deb qichqirgan. Jamil Shayyum buni izohlab: «Ikkovimizning oʻrtamizda shunaqa payrov boʻlib turardi, bir qiziq gap bor edi — faqat ikkovimiz tushunardik», dedi mepga. Sant'yago Nasar ularga xayrlashganday koʻl silkigan-da, maydon muyulishidan burilib, koʻzdan gʻoyib boʻlgan. Ikkovi uni oxirgi marta ana shu xolatda koʻrishgan.
Kristo Bedoyya Jamil Shayyumning soʻzlarinn eshitiboq, Sant'yago Nasarni kuvnb yetish niyatida peshtaxtadan sakrab, eshikka otilgan. U doʻstini muyulishdan shundoqqina burilayotganini koʻrgandi, ammo maydonga yoyilib borayotgan kishilar ichidan uni topolmagan. Bir necha odamdan Sant'yago Nasarni soʻraganda, ular:
— Hozirgina sen bilan birga koʻrgandik, — deya bir
Darhaqiqat, Sant'yago Nasar umrining oʻsha qazo tongida, garchand unga yopishtirilayotgan ayb yengil emasligini, bir korihol yuz berishini anglasa ham, ayni biror xavfni sezmagan. U, oʻzi yashayotgan muhitning naqadar riyokorligiyu zamondoshlarining nechogʻli ikkiyuzlamachiligini yaxshi tushungai odam, soddadil sallohlar oʻz oilasi boshiga tushgan bu musibat, bu dogʻ tufayli har qanaqa bema’nilikka beixtiyor qoʻl ura olishiga aqli yetishi lozim edi. Bayyardo San Romanning qanday yigitigini hech kim bilmasdi, lekin uning ham barcha oqsuyaklar kabi kiborona xatti-harakati, fe’l-atvori zaminidagi poydevor — xurofiy aqidalardan iborat ekanini Sant'yago Nasar bilgan, albatta. Shunday kilib, uning ongli loqaydligi oʻz joniga zomin boʻlgan. Bunday tashqari, eng soʻnggi daqiqalarda, aka-uka Vikariolar uni oʻldiramiz deb kutib turishganini aytishganida, koʻpchilik ta’kidlaganiday, oʻzini yoʻqotib qoʻymagan, balki begunoh odam bunday damda nechogʻli dovdirab qolsa, oʻshanday bir sarosimaga tushgan, xolos.
Menimcha, Sant'yago Nasar oʻzining nega oʻlayotganini anglamagan holda jon uzgan. U singlim Margotga biznikiga nonushta qilgani kirajagini aytgan, soʻngra Kristo Bedoyya bilan qoʻltiqlashganicha qirgʻoq boʻylab yurib ketishgan, ikkovlon shu kadar xotirjam, beparvo koʻrinishganki, atrofdagilar vahimali shov-shuvni unutib, hammasi bekor gap ekan-da, degan xayolga borishgan. «Ularni mamnun, begʻam qiyofada koʻrib, tangriga shukrona aytdim va xayriyat-e, falokatlari aripti, deya koʻnglimdan kechirdim», dedi menga Meme Loaisa. Tabiiyki, Sant'yago Nasarni hammayam birday yaxshi koʻravermas edi. Elektrostansiya xoʻjayini Polo Kardil'onning aytishicha, Sant'yago Nasarning beparvoligi uning begunohligidan emas, balki surbetligidan dalolat berarmish. U men bilan suhbatlashganida esa: «Yigitni pul qutirtirvorgandi, pul bilan ajalni sotib olaman, deb oʻylardi», dedi yozgʻirib. Uning xotini Fausta Lopes: «Oʻzi xamma turklar ham shunaqa», deya erining soʻzini ma’qulladi. Indalesio Pardo Klotil'de Armentaning doʻkoniga kirganda, sallohlar unga, yepiskop hazrat joʻnab ketgan zahoti Sant'yago Nasarniyam narigi dunyoga joʻnatamiz, deyishgan. U ham boshqa odamlarday birodarlarning soʻziga e’tibor bermagan, uyqudan qolgan yigitchalar aljirashyapti-da, deb oʻylagan, ammo Klotil'de Armenta ularning gapi rost ekanligini ta’kidlab, undan Sant'yago Nasarni ogohlantirishini oʻtingan.
— Bekorga ogʻzingni charchatma, — degan shunda Pedro Vikario, — bari bir uni soʻyamiz, oʻlganlar qatoriga koʻshib qoʻyaver.
Bu ochiqdan-ochiq, surbetlarcha dagʻdagʻa edi. Birodarlar Indalesio Pardoning Sant'yago Nasarga doʻstligini, bu soʻzlar shak-shubhasiz uning jigʻiga tegishini bi-lishardi, aftidan, ana endi u bor gapni doʻstiga borib aytadi, keyin bizni yarashtiradi, sharmandalikdan ham qutulamiz, qoʻlimizni ham qonga boʻyamaymiz, deb oʻylashgan. Indalesio Pardo oldiniga Sant'yago Nasarni suiqasddan boxabar etmoqchi boʻlgan, biroq uning Kristo Bedoyya bilan qoʻltiqlashgancha bandargohdan kelayotgan xaloyiq ichida beparvo borayotganini koʻrib, fikridan qaytgan. «Oʻshanda negadir hovrimdan tushib, bari oʻtrik gap ekan-ku, deb oʻylab, indamadim», dedi u menga. U ikkala oʻrtoqning yelkasiga qoqib, mamnunona jilmayib qoʻygan. Ular esa, azbaroyi toʻyning sarfu xarajatlarini hisoblash bilan band boʻlganlaridan unga e’tibor ham bermay, yoʻlda davom etishgan.
Olomon safida ikkovlon ham maydon tomon yoʻl olishgan. Odamlar toʻdasi juda zich boʻlgan, lekin Eskolastika Sisnerosga ikkala doʻst bemalol, hech qiynalmasdan odim tashlayotganday — hamma Sant'yago Nasarning oʻlimga ketayotganini bilganidan unga teginmasdan, ular atrofida boʻshliq paydo etayotganday tuyulgan. Kristo Bedoyya ham oʻsha soniyalarni xotirlarkan, xaloyiq ikkovlonga gʻalati nazar bilan qaraganini esladi. «Xuddi falokat peshonamizga yozib qoʻyilganday rosa baqrayishgandi», dedi u menga. Oʻshanda Sora Noriyega poyabzal doʻkonini ochayotgan ekan, Sant'yago Nasarning boʻzday oqarib ketganini koʻrib, xavotirga tushgan va buning sababini soʻragan.
— E, Soraginam, koʻp narsaga aqling yetavermaydi-da, — degan unga Sant'yago Nasar yoʻlida toʻxtamasdan. — Shuncha ichkilikdan keyin nafaqat odam, hatto tosh ham oqarib ketadi!
Seleste Dangond koʻcha eshigi ogʻzida uyda kiyadigan xalatiga burkanib, yepiskopni kutgani chiqqan nodonlarni mazax qilib kuzatib oʻtirarkan, Sant'yago Nasarga koʻzi tushib, kel, men bilan qahva ich, deya taklif etgan. «Men atayin vaqt oʻtsin, falokat roʻy bermasidan avval biror fikrga kelaylik, degan niyatida uni toʻxtatmoqchi edim», dedi u menga. Sant'yago Nasar uyiga shoshayotganini, kiyimini almashtirishi lozimligini, singlim Margot uni biznikiga nonushtaga chaqirganini aytgan. «U shunchalik xotirjam, qilmoqchi boʻlgan ishlari shunchalik tayin ediki, men sarosimada qoldim, — deya izoh berdi yana Seleste Dangond. — Nazarimda, sallohlar uni oʻldirolmaydiganday tuyuldi». Ana shu olatasiru shovqin-suronlar ichra ikkilanmay, koʻnglida neki tugʻilgai boʻlsa, hech shubxalanmay amalga oshirgan inson Jamil Shayyum edi. Uzunquloq gaplar daragini eshitgan zaxoti u oʻzining gazmol doʻkoni eshigiga chiqib, suiqasddan ogoxlantirish maqsadida Sant'yago Nasarni kuta boshlagan. U bu makonga Ibrohim Nasar bilan birga kelgan va endilikda uch-toʻrttagina qolgan arablardan biri edi; u Ibrohim Nasarning qimordagi doimiy sherigi, u oʻlgach, yetimchalarining madadkori, maslahatgoʻyi boʻlib qolgan edi. Sant'yago Nasar bagʻoyat izzat qiladigan va nasihatiga quloq tutadigan hurmatli odam xam shu Jamil Shayyum edi. Biroq pgu inson ham ayni kerakli paytda taraddudlanib, mabodo eshitganlarim yolgʻon chiqsa, Sant'yago Nasarni bexudaga tashvishga qoʻyaman, yaxshisi, Kristo Bedoyyadan soʻrayin, balki u anigʻini bilar, degan andishaga borgan. Ikkovlon oʻtib ketishayotganda, u Kristo Bedoyyani yoniga chorlagan. U Sant'yago Nasarpipg yelkasiga doʻstona qokib — bu paytda ular burchakka yetib borishgandi — keyin Jamil Shayyum tomonga yoʻnalishdi.
— Shanbada koʻrisharmiz, — deya u xayrlashgan.
Sant'yago Nasar unga javob bermagan, Jamil Shayyumga qarata arabchalab nimadir degan, gazmolfurush kulgidan ichagi uzilib, unga ham arabchalab bir nimalar deb qichqirgan. Jamil Shayyum buni izohlab: «Ikkovimizning oʻrtamizda shunaqa payrov boʻlib turardi, bir qiziq gap bor edi — faqat ikkovimiz tushunardik», dedi mepga. Sant'yago Nasar ularga xayrlashganday koʻl silkigan-da, maydon muyulishidan burilib, koʻzdan gʻoyib boʻlgan. Ikkovi uni oxirgi marta ana shu xolatda koʻrishgan.
Kristo Bedoyya Jamil Shayyumning soʻzlarinn eshitiboq, Sant'yago Nasarni kuvnb yetish niyatida peshtaxtadan sakrab, eshikka otilgan. U doʻstini muyulishdan shundoqqina burilayotganini koʻrgandi, ammo maydonga yoyilib borayotgan kishilar ichidan uni topolmagan. Bir necha odamdan Sant'yago Nasarni soʻraganda, ular:
— Hozirgina sen bilan birga koʻrgandik, — deya bir