Tasodifiy hikoya: sevimli ammajonim
sevimli ammajonim yangi serial hikoya bu real voqealarga asoslanib yozilgan hikoya muallif : shava ...davomi
sevimli ammajonim yangi serial hikoya bu real voqealarga asoslanib yozilgan hikoya muallif : shava ...davomi
Библиотека | Zo`rlashlar | Oshkora qotillik qissasi (qissa)
mazgillarda odamni birmuncha olifta va baqaloq koʻrsatadigan qora jun kostyumlarini yechib ulgurishmagandi; oʻyin-kulgi, ziyofatu ichkilikdan horigan yuzlari ezgʻin boʻlsa-da, soqollari odatdagiday qirtishlab olingan edi. Toʻy arafasidagi bazmdayoq mast boʻlib olgan egizaklar uch kecha-kunduzdirki betinim ichaverib, aqlu hushdan ayrilib, ikkoviyam bamisoli tunkezar oyparastga aylangan edi. Ular qurbonni Klotil'de Armentaning sut doʻkoni peshtaxtasi ostida uch soat mudrab kutgach, ilk tong nurlari osmonni yoritganda, nihoyat, jumadan beri birinchi marta koʻzlari ilindi. Kema dastlab ovoz bergandayoq sachrab uygʻonishdi. Sant'yago Nasar uydan chiqqanda esa, uni koʻrib, tamoman hushyor tortishdi. Ikkovi ham darhol qoʻllaridagi oʻrogʻlik pichoqni mahkam qisishib, taraddudlanishdi, Pedro Vikario hatto oʻrnidan tura boshladi.
— Tangriga shak keltirmanglar, — deya bidirlab-shivirladi Klotil'de Armenta. — Xudo xayrlaringni bersin, hech qursa, yepiskop hazrat ketgunicha shu ishni qilmay turinglar...
«Bu gapni ollo koʻnglimga solganini qarang-a», deya u keyin ham necha bor takrorlab, gʻururlanib yurdi. Darhaqiqat, bu fikr uning kallasiga bexosdan kelib qol-gan, u beixtiyor aytib yuborgan esa-da, harqalay egizaklar Klotil'de Armentaning soʻzidan keyin shashtlaridan tushdilar, Pedro esa yana qaytib oʻrniga oʻtirdi. Ikkovlon maydondan oʻtayotgan Sant'yago Nasarni kiprik qoqmay kuzatishdi. «Ular unga achinib qarashdi», deya izoh berdi Klotil'de Armenta. Shu asnoda maydonni cherkov maktabining bir guruh talaba qizlari betartib ravishda kesib oʻtishgan.
Plasida Linero bilib aytgan ekan: yepiskop kemadan pastga tushmadi. Bandargohda shahar ma’murlari va oʻquvchi bolalardan tashqari son-sanoqsiz olomon toʻplangandi; har joy-har joyda savatu kajavalardan hazratga atalgan xoʻrozlar boshini chiqarib, moʻltirab turardi: xoʻroz tojining qaynatmasi yepiskopning xush koʻradigan taomi edi. Hadyayu tortiqlar tunchalik koʻp yigʻildiki, ularni langargohdan kemaga yuklansa, rosa ikki soat vaqt ketardi. Ammo kema toʻxtamadi. U daryoning qayrilishidan timsohday oʻkirib, suzib chiqishi bilanoq mashshoqlar yepiskopga bagʻishlangan tantanali qasida kuyni jaranglatib chalib yubordilar va shu zahoti xoʻrozlar ham tomoqlarini yirib-yirtib qichqirdilar, ularga shaharda qolganlari ham joʻr boʻlishdi.
Bu paytga kelib gʻildirakli, oʻtin yoqiladigan afsonaviy kemalar koʻrinmay qolgandi, ba’zi bir suzib yurganlarida esa pianola ham, asal oyini ayshu ishrat bilan oʻtkaziladigan xosxonalari ham yoʻq edi; aslida, bunday almisoqdan qolgan kemachalarning oqimiga qarshi suzishi nihoyatda ogʻir. Yepiskop hazratning kemasi yap-yangi edi, bir emas, ikkita temir moʻrisi choʻqqayib turardi, ularga bilakuzuk shaklida bayroq tasviri tushirilgan, ostidagi charxi va parragi tezyurar dengiz kemalariniki kabi mahobatli edi. Kemaning yuqori sahnida, shundoqqina kapitan hujrasi yonida, ispan mulozimlari davrasida oppoq kiyingan yepiskop siymosi koʻzga tashlanadi. «Ob-havo xuddi rojdestvo hayitidagiday edi», dedi singlim Margot. Uning aytishicha, kema langargoh yonidan oʻtib borarkan, ulkan maxlukday choʻzib boʻkirgan, keyin qirgʻoqda, birinchi qatorda turganlarga issiq hovur aralash suv sachratib, ust-boshini shalabbo qilgan. Odamlar yepiskopni xuddi tushda koʻrganday boʻlishgan: kema olomon qarshisidan oʻtib borarkan, hazrat havoga qoʻlini bigiz qilgancha choʻqinish rusumini bajo etib, beixtiyor, bee’timod, me’rovlarcha choʻqina-choʻqina kema uzoqlashgani barobarida koʻzdan yoʻqolgan, bandargoh choʻchigai xoʻrozlarning qaqaqlashiyu pala-partish qichqirigʻiga toʻlib ketgan.
Sant'yago Nasarga aldangani alam qildi: ruxoniy Karmen Amadornyng ommaviy tashviqiga uchib, uyam bir necha quchoq oʻtin, yepiskop yoqtiradigan tojdor xoʻrozning bir nechasini hazratga atagan edi, ammo u beparvo oʻtib ketdi. Lekin yigitning alami uzoqqa choʻzilmadi. Bandargohda yonma-yon turgan singlim Margot uning qoʻl siltab qoʻyganini, boshogʻriq dori kor qilmaganini, karaxtligi tarqamaganini sezgan va koʻzlarining birdan mamnun chaqnaganidan mayxoʻrlikni yana davom ettirajagini anglagan. «U hecham shamollaganga oʻxshamasdi, faqat kechagi dangʻillama toʻy qanchaga tushganini oʻylardi», dedi menga singlim. Shunda Kristo Bedoyya darhol sarfu xarajatlarni hisoblab, shunday raqamlarni aytdiki, ogʻzimiz ochilib qoldi. Sant'yago Nasar, Kristo Bedoyya va men uchalamiz soat sahargi toʻrtgacha aylanib yurdik, keyin uxlagani uyiga bormasdan, buvasinikiga kirib ketdi. U buvasi va buvisi bilan laqillashib oʻtirib, toʻy xususidagi ma’lumotini yanada toʻldirib oldi. Keyin Kristo Bedoyya toʻyda mehmonlarga atab qirqta kurka xoʻroz, oʻn bitta axta toʻngʻiz va yana toʻrtta gʻunajin soʻyilganini bizga hisoblab berdi — kuyov ularning hammasini shundoqqina maydonda qovurtirib, xaloyiqni siylagan. Kristo Bedoyya tagʻin ikki yuz beshta yashikdagi xorijdan xufya ravishda keltirilgan may, ikki miig shisha rom olomon ichida yurib tarqatilganini ham aytdi. Xullas, toʻy emas, bayram boʻlib ketgan, avvallari koʻz koʻrib, quloq eshitmagan bu toʻkin-sochin bazmda shaharchadagi odam zoti borki, bari rosa yeb-ichgan. Sant'yago Nasar toʻlqinlanib, havasini yashirolmadi:
— Menam xuddi shunaqa toʻy qilaman, — dedi u. — Odamlar oʻlguncha bir-birlariga gapirib yurishsin.
Shunda singlim Margotning ichidan qirindi oʻtib ketdi: u shundogʻam baxtu omadi boshidan oshib-toshib yotgan Flora Migelning saodat yulduzi yanada porlashini, rojdestvo hayitida Sant'yago Nasar unga nasib etishini oʻylab, hasaddan yuragi yorilayozdi. «Yigit oʻlgur bir chiroyli, esli-hushli, yigirma bir yoshda-yu, oʻz mol-mulki bor». Margot uni tez-tez mehmonga chaqirib turar, ayniqsa, onam goʻshtli, koʻkatli qozonsomsa qilganda, jon-jon deb biznikiga kelar va birga ovqatlanar edik. Oʻsha kuni ham onam nonushtaga somsa yopgandi. Sant'yago Nasar biznikiga kirishini aytdi.
— Men uydan kiyimimni almashtirib chiqay, sizlarga yetib olaman, — dedi, soʻng birdan soati javonchada qolganini eslab: — Soat necha boʻldi? — deya soʻradi.
Oltidan yigirma besh daqiqa oʻtgandi. Sant'yago Nasar Kristo Bedoyyaning tirsagidan tutib, maydonga yurdi.
— Oʻn besh daqiqadan keyin sizlarnikiga boraman, — dedi u singlimga.
Singlim nonushta tayyorligini aytib, hammamizni birgalikda uyga kirishimizni talab qilib turib oldi. «Uning yuzida qandaydir bir qat’iyat ifodasi bor edi, — dedi menga keyinchalik Kristo Bedoyya. — Ba’zan-ba’zan oʻzimcha, Margot uning oʻldirilishidan darak topgandirki, yigitning sizlarnikiga taklif etib, jonini asramoqchi boʻlgandir, deya oʻylayman». Illo Sant'yago Nasar singlimni kutib turmay uyga joʻnayverishga koʻndirdi, ungacha oʻzi kiyimini almashtirib, otini minib chiqajagini, tezroq qoʻrgʻonga yetib borishi kerakligini, novvoslarni bichmoqchi ekanini aytdi-da, Margot bilan xayr-xoʻshlashib, Kristo Bedoyyani qoʻltiqlagancha maydon tomonga yurdi. Singlim uni soʻnggi daf’a koʻrib turardi.
Bandargohga chiqqanlarning juda koʻpchiligi birodar Vikariolar Sant'yago Nasarni oʻldirmoqchi ekanidan voqif edi.
— Tangriga shak keltirmanglar, — deya bidirlab-shivirladi Klotil'de Armenta. — Xudo xayrlaringni bersin, hech qursa, yepiskop hazrat ketgunicha shu ishni qilmay turinglar...
«Bu gapni ollo koʻnglimga solganini qarang-a», deya u keyin ham necha bor takrorlab, gʻururlanib yurdi. Darhaqiqat, bu fikr uning kallasiga bexosdan kelib qol-gan, u beixtiyor aytib yuborgan esa-da, harqalay egizaklar Klotil'de Armentaning soʻzidan keyin shashtlaridan tushdilar, Pedro esa yana qaytib oʻrniga oʻtirdi. Ikkovlon maydondan oʻtayotgan Sant'yago Nasarni kiprik qoqmay kuzatishdi. «Ular unga achinib qarashdi», deya izoh berdi Klotil'de Armenta. Shu asnoda maydonni cherkov maktabining bir guruh talaba qizlari betartib ravishda kesib oʻtishgan.
Plasida Linero bilib aytgan ekan: yepiskop kemadan pastga tushmadi. Bandargohda shahar ma’murlari va oʻquvchi bolalardan tashqari son-sanoqsiz olomon toʻplangandi; har joy-har joyda savatu kajavalardan hazratga atalgan xoʻrozlar boshini chiqarib, moʻltirab turardi: xoʻroz tojining qaynatmasi yepiskopning xush koʻradigan taomi edi. Hadyayu tortiqlar tunchalik koʻp yigʻildiki, ularni langargohdan kemaga yuklansa, rosa ikki soat vaqt ketardi. Ammo kema toʻxtamadi. U daryoning qayrilishidan timsohday oʻkirib, suzib chiqishi bilanoq mashshoqlar yepiskopga bagʻishlangan tantanali qasida kuyni jaranglatib chalib yubordilar va shu zahoti xoʻrozlar ham tomoqlarini yirib-yirtib qichqirdilar, ularga shaharda qolganlari ham joʻr boʻlishdi.
Bu paytga kelib gʻildirakli, oʻtin yoqiladigan afsonaviy kemalar koʻrinmay qolgandi, ba’zi bir suzib yurganlarida esa pianola ham, asal oyini ayshu ishrat bilan oʻtkaziladigan xosxonalari ham yoʻq edi; aslida, bunday almisoqdan qolgan kemachalarning oqimiga qarshi suzishi nihoyatda ogʻir. Yepiskop hazratning kemasi yap-yangi edi, bir emas, ikkita temir moʻrisi choʻqqayib turardi, ularga bilakuzuk shaklida bayroq tasviri tushirilgan, ostidagi charxi va parragi tezyurar dengiz kemalariniki kabi mahobatli edi. Kemaning yuqori sahnida, shundoqqina kapitan hujrasi yonida, ispan mulozimlari davrasida oppoq kiyingan yepiskop siymosi koʻzga tashlanadi. «Ob-havo xuddi rojdestvo hayitidagiday edi», dedi singlim Margot. Uning aytishicha, kema langargoh yonidan oʻtib borarkan, ulkan maxlukday choʻzib boʻkirgan, keyin qirgʻoqda, birinchi qatorda turganlarga issiq hovur aralash suv sachratib, ust-boshini shalabbo qilgan. Odamlar yepiskopni xuddi tushda koʻrganday boʻlishgan: kema olomon qarshisidan oʻtib borarkan, hazrat havoga qoʻlini bigiz qilgancha choʻqinish rusumini bajo etib, beixtiyor, bee’timod, me’rovlarcha choʻqina-choʻqina kema uzoqlashgani barobarida koʻzdan yoʻqolgan, bandargoh choʻchigai xoʻrozlarning qaqaqlashiyu pala-partish qichqirigʻiga toʻlib ketgan.
Sant'yago Nasarga aldangani alam qildi: ruxoniy Karmen Amadornyng ommaviy tashviqiga uchib, uyam bir necha quchoq oʻtin, yepiskop yoqtiradigan tojdor xoʻrozning bir nechasini hazratga atagan edi, ammo u beparvo oʻtib ketdi. Lekin yigitning alami uzoqqa choʻzilmadi. Bandargohda yonma-yon turgan singlim Margot uning qoʻl siltab qoʻyganini, boshogʻriq dori kor qilmaganini, karaxtligi tarqamaganini sezgan va koʻzlarining birdan mamnun chaqnaganidan mayxoʻrlikni yana davom ettirajagini anglagan. «U hecham shamollaganga oʻxshamasdi, faqat kechagi dangʻillama toʻy qanchaga tushganini oʻylardi», dedi menga singlim. Shunda Kristo Bedoyya darhol sarfu xarajatlarni hisoblab, shunday raqamlarni aytdiki, ogʻzimiz ochilib qoldi. Sant'yago Nasar, Kristo Bedoyya va men uchalamiz soat sahargi toʻrtgacha aylanib yurdik, keyin uxlagani uyiga bormasdan, buvasinikiga kirib ketdi. U buvasi va buvisi bilan laqillashib oʻtirib, toʻy xususidagi ma’lumotini yanada toʻldirib oldi. Keyin Kristo Bedoyya toʻyda mehmonlarga atab qirqta kurka xoʻroz, oʻn bitta axta toʻngʻiz va yana toʻrtta gʻunajin soʻyilganini bizga hisoblab berdi — kuyov ularning hammasini shundoqqina maydonda qovurtirib, xaloyiqni siylagan. Kristo Bedoyya tagʻin ikki yuz beshta yashikdagi xorijdan xufya ravishda keltirilgan may, ikki miig shisha rom olomon ichida yurib tarqatilganini ham aytdi. Xullas, toʻy emas, bayram boʻlib ketgan, avvallari koʻz koʻrib, quloq eshitmagan bu toʻkin-sochin bazmda shaharchadagi odam zoti borki, bari rosa yeb-ichgan. Sant'yago Nasar toʻlqinlanib, havasini yashirolmadi:
— Menam xuddi shunaqa toʻy qilaman, — dedi u. — Odamlar oʻlguncha bir-birlariga gapirib yurishsin.
Shunda singlim Margotning ichidan qirindi oʻtib ketdi: u shundogʻam baxtu omadi boshidan oshib-toshib yotgan Flora Migelning saodat yulduzi yanada porlashini, rojdestvo hayitida Sant'yago Nasar unga nasib etishini oʻylab, hasaddan yuragi yorilayozdi. «Yigit oʻlgur bir chiroyli, esli-hushli, yigirma bir yoshda-yu, oʻz mol-mulki bor». Margot uni tez-tez mehmonga chaqirib turar, ayniqsa, onam goʻshtli, koʻkatli qozonsomsa qilganda, jon-jon deb biznikiga kelar va birga ovqatlanar edik. Oʻsha kuni ham onam nonushtaga somsa yopgandi. Sant'yago Nasar biznikiga kirishini aytdi.
— Men uydan kiyimimni almashtirib chiqay, sizlarga yetib olaman, — dedi, soʻng birdan soati javonchada qolganini eslab: — Soat necha boʻldi? — deya soʻradi.
Oltidan yigirma besh daqiqa oʻtgandi. Sant'yago Nasar Kristo Bedoyyaning tirsagidan tutib, maydonga yurdi.
— Oʻn besh daqiqadan keyin sizlarnikiga boraman, — dedi u singlimga.
Singlim nonushta tayyorligini aytib, hammamizni birgalikda uyga kirishimizni talab qilib turib oldi. «Uning yuzida qandaydir bir qat’iyat ifodasi bor edi, — dedi menga keyinchalik Kristo Bedoyya. — Ba’zan-ba’zan oʻzimcha, Margot uning oʻldirilishidan darak topgandirki, yigitning sizlarnikiga taklif etib, jonini asramoqchi boʻlgandir, deya oʻylayman». Illo Sant'yago Nasar singlimni kutib turmay uyga joʻnayverishga koʻndirdi, ungacha oʻzi kiyimini almashtirib, otini minib chiqajagini, tezroq qoʻrgʻonga yetib borishi kerakligini, novvoslarni bichmoqchi ekanini aytdi-da, Margot bilan xayr-xoʻshlashib, Kristo Bedoyyani qoʻltiqlagancha maydon tomonga yurdi. Singlim uni soʻnggi daf’a koʻrib turardi.
Bandargohga chiqqanlarning juda koʻpchiligi birodar Vikariolar Sant'yago Nasarni oʻldirmoqchi ekanidan voqif edi.