Tasodifiy hikoya: Feruza (by KaLDuN_23)
bu afsuski serialli hikoya...davomi

bozoridagi lotoreya oʻynalayotgan joyda tanishishgan. Qizga lotoreya tarqatish topshirilgan ekan. Bayramga chikqan Bayyardo San Roman lotoreya qutisi oldida turgan rangpar, qop-qora kiyingan qizni koʻrganu toʻppa-toʻgʻri yoniga kelgan va butun bozor ahlini oʻziga qaratgan sadaflangan grammofonning qancha turishini soʻragan. Qiz unga bu buyum sotilmasligini, balki lotoreyaga oʻynalishini aytgan.
— Qaytaga yaxshi, — degan yigit, — arzongina va osongina qoʻlga kirarkan.

Anxela Vikarioning iqror boʻlishicha, u aytganiga erishgan, ammo qizning koʻnglida mehru muhabbatdan yiroq, sovuq bir taassurot qoldirgan. «Takabbur erkaklarni jinim suymaydi oʻzi, — dedi u menga oʻsha kunni eslarkan, — bunday maqtanchogʻini-ku, umrimda koʻrmagandim, xullas, men uni qip-qizil lax boʻlsa kerak deb oʻyladim». Grammofon yutugʻi bor lotoreyaning raqamini baqirib e’lon qilishganda va yutuq chindan ham Bayyardo San Romanga chiqqanini bilgach esa, qizning u mutakabbirga gʻarazi yanada ortgan. Qiz boyaqishni lol qoldirish niyatida uning hamma lotoreyani sotib olganini kim ham xayoliga keltiribdi deysiz.

Anxela Vikario oʻsha kechasi uyiga qaytgach, xonasida turgan sovgʻalar oʻraladigan nafis qogʻoz va gulqogʻozli bogʻlogʻich bilan bejab chirmalgan grammofonga koʻzi tushgan. Oʻsha ayyom tugʻilgan kunim ekanini qayoqdanam bila qoldiykin, hamon aqlim yetmaydi, dedi menga Anxela Vikario. Bayyardo San Romanning unga bunday dabdabali tuhfa yuborishiga arzigulik orada hech gap-soʻz boʻlmaganiga ota-onasini ishontiraman deya qizning esi ketdi. Uning akalari — Pablo bilan Pedro ohanjamali sovgʻani egasiga qaytarib berish uchun darhol boʻydoqlarning istirohat uyiga yetib borishdi va u yerda shunday shovqin-suron koʻtarishdiki, oqibatda bu oʻyinchoqni Anxela Vikarioga joʻnatilayotganida koʻrmaganlar ham uning qay tarzda egasiga qaytarilayotganidan voqif boʻlishdi. Biroq dalli-gʻulli birodarlar Bayyardo San Romanning yelimligi va tap tortmasligidan bexabar edi. Egizaklar ertasiga tong otganida, ichkilikbozlikdan es-hushlarini yoʻqotib, gandiraklab, oʻsha grammofonni qoʻltiqlagancha dovdirashib, uylariga kirib kelishdi, bu ham yetmaganday, ikkovining yonida ulfatchilikni shu hovlida davom ettirishni koʻzlagan Bayyardo San Roman ham bor edi.

Anxela Vikario qoʻl uchida kun koʻradigan oiladagi kenja qiz edi. Otasi, Ponsio Vikario, qashshoq zargarlardan biri, roʻzgʻorni tebratish ilinjida tinimsiz ishlay-ishlay, ajabtovur taqinchoqlar yasay-yasay pirovardida koʻzi xira tortgan bir gʻarib edi. Onasi, Purisima del' Karmen esa, qizligida maktabda murabbiyalik qilgan, turmush qurgandan keyin bekachlikdan oʻzga kasb-kor orttirmagan edi. U muloyim, kasalvandroq koʻrinsa-da, pishiq-puxta ayolligi shundogʻam sezilib turardi. Mersedes uni eslab: «Rohibalardan bir tukiyam kam emasdi», dedi menga. Purisima del' Karmen eri va bolalarining parvarishu tarbiyasi deb oʻzini oʻtdan-choʻqqa urar, atrofidagilar esa uning ham bir tirik jon ekanini unutib qoʻyishardi. Uning ikkita katta qizi juda kech turmush qurgandi. Egizaklar va Anxeladan tashqari yana bir oʻrtancha qizi ham bor edi, afsuski, uni bezgak qiyofasida kelgan ajal olib ketdi, mana, ikki yildir-ki, oiladagilar motam tutishardi, uyda sal mundoqroq yurishsa ham, koʻchaga chiqishganda motamzadalik rusumini juda joyiga qoʻyishardi. Er-xotin aka-ukalarni mard, mehnatkash qilib tarbiyalashdi. Qizlarni esa, turmushga berish niyatida qogʻozga oʻralgan qandday avaylab, parvarish etishdi. Zaifalar keragi bilan kashta tikib, gul solishni, chok mashinada ajoyib kiyimlar tikitpu toʻr toʻqishni, kir yuvishu dazmol bosigani, qogʻozgullar yasashni, shinniyu murabbolar tayyorlashni, hattoki nikoh toʻyiga taklifnoma yozishni ham bilishardi. Eski urf-odatlarga, ayniqsa, oʻlimu dafnga bogʻliq rasm-rusumga yengiltaklarcha qaraydigan ba’zi dugonalaridan farqli oʻlaroq, Vikarioning qizlari oʻsallarga qarash, janoza oʻqish, azadorlarga ta’ziya bildirish kabi azaliy udumlarga qattiq rioya qilishar edi. Mening onamga ularning oʻringa yotishdan oldin soch tarash odatlarigina ma’qul emasdi. Onam ularni: «Kechasi soch taramanglar, jon qizlarim, dengizchi yigitlar karamay ketib qolishadi», deb koyir edi. Shunga qaramay, onam ularga qattiq mehr qoʻygan, dunyoda bulardanam yaxshiroq qiz yoʻq, der edi. «Biram esli, moʻmin-qobilki bu qurmagurlar, — derdi onam, — qaysi erkakning qoʻliga tushmasin, uni baxtga botirib yuboradi: axir bular jahonda xotinlik dardini tortishga, mehnatga yaratilgan-da». Biroq oʻsha toʻrt qizdan ikkitasi tushgan erkaklardan birortasiyam, onam aytganday, iqbolga oyogʻidan botib qolmadi, balki ularning boshiga bandalikning balolari yogʻildi: xotinchalari ularning etagidan mahkam tutib, qayerga boʻlmasin ergashib borishar, oʻzlaricha ayollar bazmi uyushtirishar, unda dugonalari raqs tushishar, oʻzlari esa, erlarining koʻnglidan kechguvchi zinoga oid har qanaqa pinhoniy fikrni anglab olish maqsadida hushyor kuzatib oʻtirishar edi.

Anxela Vikario toʻrt opa-singil ichida eng goʻzali edi. Onamning aytishicha, u ham, nomi barcha tarixlarda doston etilgan malikalar misol onasining qornidan baxtli boʻlib tugʻilgan emish. Ammo u zohiran beoromu besaranjom, botinan gʻaribayu haqirday koʻrinar, zotan, kelajakda hayotining oʻzgarib, yaxshilanib ketishiga asosli bir umid ham yoʻq edi. Men har yili rojdestvo hayitiga uyga kelganimda uni bir xil holatda uchratardim: har gal daricha yonida turli quroq qogʻozlardan gul yasayotgan yoki qoʻshnilari bilan qariqizlar aytadigan qadimiy qoʻshiqlarni xirgoyi qilayotgan boʻlardi va bu hol uni koʻzimga yanada qoqsuyak, notavon qilib koʻrsatardi. «Anavi suyaklari shaqillab, qoʻriqchiga aylanib qolgan nozanin urugʻing bir tirgovichga judayam zorda», degan edi bir kuni menga Sant'yago Nasar. Bir safar, opasining qazosidan sal avvalrok, men uni koʻchada ilk bor odmigina koʻylak kiygan, sochlari oʻrilgan ahvolda uchratgandim va bu oʻsha notavonmi, deya koʻzlarimga inonmagan edim. Darhaqiqat, bu qiz favqulodda bir ochilib koʻchaga chiqqandi, chunonchi, yoshi ulgʻaygan sayin uning odamoviligi va tortinchoqligi ortgan edi. Shuning uchunmi, Bayyardo San Romanning unga uylanmoqchiligini eshitib, koʻplar ajablandi, bu yot odam bir baloni boshlamoqchi-yov, degan gʻarazli fikrni bildirishdi.

Anxelaning uyidagilar uni Bayyardo San Romanga berishga jon-jon deb rozi boʻlishdi, faqat Pura Vikario ishni buzib, yigit avval oʻzining kimligini, nasl-nasabini bildirsin, keyin unashamiz, deya ikkala oyogʻini bir etikka tirab oldi. Haqiqatan ham, shu mahalgacha uning kimligidan, shajarasidan hamma bexabar edi. Yallachiday kiyinib kemadan tushgan oʻsha oqshomdan keyingi turish-turmushi haloyiqqa ma’lum, lekin ungacha qanday yashagan, kim boʻlgan — bu barchaga qorongʻi edi, oʻziyam oʻtmishini yashirardi, shu boisdanmi, bu xususdagi har qanaqa uzunquloq gap haqiqatga aylanib ketishi hech gap emasdi. El ichida ogʻzi bilan yuradiganlarning aytishicha, goʻyo u sobiq zobit emish, butun-butun qishloqlarni yakson etishda, Kasanaredagi qirgʻinda qoʻli bor emish; yana u