Tasodifiy hikoya: Еримга хиёнат қилдим
Бу воқия бир яқин дугонамни хаётидан сўзлаб бераман.Хуллас исимлари ўзгартрилган мен ерим билан севи...davomi

goʻyo Kayenadan, surgundan juftakni rostlagan qochqin emish; ba’zilar esa uning Pernambukoda bir juft ayiqni oʻynatib yurganini koʻrishgan ekan; kimlarningdir ta’kidlashicha, u — Shamollar kanalidan ispanlarning qachondir dengizga choʻkkan, oltinlar yuklangan kemasini tortib olgan omadli qaroqchilardan biri emish. Bayyardo San Roman yolgʻon-yashiq gaplarga birvarakayiga barham berdi: shaharchaga oilasidagilarni boshlab keldi.

Ular toʻrt kishi: Bayyardoning otasi, onasi, ikkita ofatijon singlisi «ford-T» mashinasida antiqa bibiblovchi signalini chaldirib, ertalab soat 11 larda shaharga kirib kelishganida, koʻchalarni qiy-chuv bosib ketdi. Onasi — asli kurasaolik toʻlagina mulat xotin, Al'berta Simonds yoshligida Antil' orollaridagi ikki yuz goʻzaldan biri hisoblangan, ayni chokda u ispanchani «papiam'ento» chasiga sheva bilan qalashtirib gapirar edi.

Qizlar ayni yetilgan yoshda, xuddi minilmagan biyaday diltortar va yoqimli edi. Ular orasida eng sharafli zot Bayyardoning otasi — general Petronio San Roman edi. U oʻtgan asrdagi grajdanlar urushining qahramoni, konservatorlar hokimiyati davrida dong taratgan, mavqe qozongan harbiylardan boʻlib, Tukurinko yonidagi jangda polkovnik Aureliano Buendiani yer bilan yakson qilgan ham xuddi mana shu odam edi. El uni faxru gʻurur bilan qarshiladi, faqat mening onamgina uning kimligini aniq bilgach, soʻrashishga bormadi. «Unashishgani yaxshi boʻpti, — dedi u menga sovuqqina qilib. — Toʻy oʻz yoʻliga. Ammo Xerinel'do Markesni otishga buyruq bergan zobitni koʻrgani koʻzim yoʻq». Chol avtomobil' oynasidan boshini chiqarib, shlyapasini silkitarkan, necha yillardan beri portretini koʻraverib koʻzi koʻnikkan olomon darhol generalni tanib, gurillab olqishladi. Petronio egniga bugʻdoyrang surp kostyum, oyogʻiga echki terisidan tikilgan, iplari chapparastasiga bogʻlangan tufli kiygan, qanshariga zanjiri kamzuliga qadalgan oltin pensne qoʻndirib olgan edi. Kostyumi yoqasida jasurligi uchun berilgan nishon yaraqlar, olma shoxidan yasalgan, tutqichiga milliy tugʻro naqshlangan hassani qoʻlida tutgan edi. U mashinadan birinchi boʻlib tushdi: u boshdan-oyoq shahrimizdagi rasvoyi jahon yoʻllarning changu gʻuboriga qoplangan edi. Xaloyiq generalning savlatini koʻrgan zahoti Bayyardo San Roman kimni xohlasa oʻshanga uylana olishiga shubhalanmay qoʻydi.

Biroq Anxela Vikario unga turmushga chiqqani unamadi. «Men chumoliday nozik, u esa hirsday bir yigit edi, qanaqasiga rozi boʻlay», dedi menga Anxela. Bundan tashqari, Bayyardo San Roman keyinchalik qizning koʻnglini ovlashga zarrachayam urinmadi, 6u uning nafsoniyatiga tegdi, albatta: binobarin, yigit Vikariolarning barini oʻziga ogʻdirib, qoʻyniga kirib olganiga ishongan boʻlsa, ajabmas. Anxela Vikario ota-onasi, opalari va pochchalari mehmonxonaga yigʻilishib, hali tuzukroq koʻrib-bilishga ulgurmagani bir erkakka tegasan, deya zoʻrlashgan oʻsha iztirobli oqshomni hech unutolmasdi. Egizak akalari bu davrada yoʻq edi. «Bu xotinlarning ishi, biz bunaqa ishlarga aralashmaymiz», dedi menga Pablo Vikario. Qizning ota-onasi oʻzlarining kambagʻalligiyu kuda boʻlguvchilarning badavlatliklarini roʻkach qilib, taqdirning bunday ehsonidan yuz burish yarashmaydi, deya tanbeh berigadi. Anxela Vikario turmuga qurish yoʻlida oʻtib boʻlmas gʻov turganligini, ya’ni oʻrtada mehr-muhabbat yoʻqligini aytib, tisarilmoqqa uringanida, onasi shartta soʻzini boʻlib:
— Ering boʻlgach, sevishniyam oʻrgatib qoʻyadi-da! — dedi.

Bu quda-andachilik oʻsha paytda bir muncha ogʻir kechadigan, boʻlgʻuvsi kelin-kuyov nihoyatda gʻarazu sergaklik bilan kuzatiladigan unashuvlardan farqli oʻlaroq, Bayyardo San Romanning qistovu harakati tufaylimi, atigi toʻrt oyga choʻzildi. Pura Vikario, oilamizda motamzadalik muddati tugamaguncha toʻy qilmaymiz, degani bilan fursatni yanada qisqartirishning chorasi topilmadi. Ammo vaqt hash-pash deguncha oʻtib ketdi, hech kim ortiqcha aziyat ham chekmadi — hamma ishlarni Bayyardo San Romanning oʻzi oppa-osongina bajardi. «Bir oqshom u mendan shahrimizdagi qaysi uy menga koʻproq yoqishini soʻradi, — dedi menga Anxela Vikario. — Gap nimadaligini anglamay, eng yaxshi uy — hech kimi yoʻq Ksiusniki, deb javob berdim». Agar u mendan soʻraganida, men ham xuddi shunday degan boʻlardim. Ksiusning xonadoni tepalikning qir uchida, eng bahavo joyda oʻrnashgan, peshayvoni derazalaridan vohadagi binafshalar qiygʻos gullagan hududsiz oʻtlogʻu chamanzorlar koʻzga yaqqol tashlanib turardi; havo ochiq kelgan yoz kunlarida esa, ufqqa tutash Karib dengizi sohillarini, sayyohlarni tashiydigan, Kartaxen de las Indias dan yoʻlga chiqqan bahri muhit kemalarini koʻrish mumkin edi. Oʻsha oqshom Bayyardo San Roman Kiborlar klubiga borib, tomdan tarasha tushganday, toʻppa-toʻgʻri beva Ksiusning roʻparasiga oʻtirdi-da, u bilan domino oʻynay boshladi.
— Eshitishimcha, hech kiming yoʻq ekan, oqsoqol, — dedi u. — Men uyingni sotib olmoqchiman.
— Uy sotilmaydi, — javob berdi Ksius.
— Bor ashqol-dashqollaringniyam qoʻshib sotib olaman, — dedi yigit takabburona.

Bechora Ksius dunyo koʻrgan eskilarga xos nazokatu odob bilan uyidagi hamma narsani rahmatli xotini ikkovi uzoq yillar davomida yashab-yigʻib yurishganini, 6u ashyolar ham, uy ham bir yodgorlikday oʻziga qadrdon ekanini tushuntirdi. «U xuddi dilini kaftiga qoʻyganday ichidagini ochiq-oydin aytdi, — deya esladi oʻsha kuni ular bilan birga domino oʻynagan doktor Dionisio Iguaran. — Menimcha, uyni sotib, oʻttiz yillik umrini rohat-farogʻatda kechirgan aziz makondan ayrilishdan koʻra, Ksius oʻlimni avlo bilardi». Bayyardo San Roman bevaning ahvolini tushundi chogʻi:
— Yaxshi, — dedi. — U holda quruq uyning oʻzini sotasan!

Yigit Ksiusni oʻyin tugaguncha uyni sotishga qistadi, beva koʻnmadi. Uch kundan soʻng kechqurun Bayyardo San Roman uning roʻparasida yana paydo boʻldi, bu safar oʻz niyatini amalga oshirishga qat’iy bel bogʻlagani shundoq qiyofasidan sezilib turardi. Ular domino oʻynay boshlashdi.
— Ksius, oʻzing yolgʻiz yashaysan axir, — deya maqsadga koʻchdi u, — shunday xonadonning senga nima keragi bor? Bas, narxini ayt.
— Uyning bahosi yoʻq.
— Ogʻzingga siqqanini soʻra.
— Afsus, afsus, — dedi Ksius. — Bayyardo, siz yoshlar koʻngil ishlarini unchalik tushunavermaysizlarda.

Bayyardo cholning gapiga e’tibor bermadi, oʻylamay-netmay:
— Xoʻp, mayli, besh ming peso beraman, yetadimi? — dedi.
— Insofingni yutma, yigit, — dedi uning isrofgarchilik qilayotganidan xafa boʻlgan Ksius. — Uy buncha pulga arzimaydi.
— Oʻn ming beray, xoʻp de, — xitob qildi Bayyardo San Roman. — Hozirning oʻzidayoq qurtday sanab olasan, mana, banknotim yonimda.

Beva unga koʻzlaridan yosh toshib qaradi. «U gʻazabdan, alamdan yigʻlardi, — dedi menga doktor Dionisio Iguaran. U nafaqat doktor, balki yozuvchi ham edi. — Axir, oʻzing oʻylab koʻr, qariganingda, qoʻlingni shundoqqina choʻzsang yetadigan ming-minglab pul yotsayu koʻngilning gapiga kirib, kerak emas, deyish har kimning ham qoʻlidan kelavermaydi». Ksiusning dami ichiga tushib ketdi, soʻng alamu iztirob ichra boshini