Tasodifiy hikoya: Ona bola insent copy
Салом мени исмим отабек мен россияда ищлиман йошим 19да оилада 4кишимиза адам уйда депорт учн . Аям...davomi
Салом мени исмим отабек мен россияда ищлиман йошим 19да оилада 4кишимиза адам уйда депорт учн . Аям...davomi
Библиотека | Boshqalar | Asira (kamolov)
Rashid bilan quchoqlashib ko‘rishdi.
-Bormisan, uka? O‘sha-o‘sha g‘oyib bo‘lganingcha hozir "gulboqqa” ketgansanmi, deb o‘ylovdim.
-Tirikmiz, hali "gulboqqa”yam emasmiz. Faqat, bugun juda charchaganmiz.
-Qiz o‘zlaringga tegishlimi yoki uniyam dala-dashtda o‘tlab yurganida ushlab oldingmi?
-O‘zimizdan. Ismi Gulya. Gapni qisqa qilib, mezbonligingizni qiling, aka. Qo‘yning ham tomog‘i taqillab turibdi. Yigitlarga pichoq bering. Qizni alohida uyga olib kiring.
-Bizda alohida uy bormi? Ikki uy, bir dahlizda. Xotinning oldiga qo‘yaman.
-Mayli, Baxti, beri kel, yangani eshigida turasan. Yana qushcha bemahalda uchib ketmasin. Nihoyat uyga kirdik. Zax. Gilamlar yupqaligidan oyoqdan sovuq o‘tadi.
-Po‘stakka o‘tir, isiysan, -dedi ayol.
Po‘stakni birinchi ko‘rishim. Har qalay qo‘yning juni bo‘lsayam, muloyim, issiq ekan. Jemfirimni yechib qo‘ydim va ayol bergan tivit ro‘molga o‘randim.
-Opajon, dadam og‘ir ahvolda edilar. Menga yo‘l ko‘rsating, bu yerdan chiqib ketishimga yordam bering. Bolalaringizni rohatini ko‘ring. Bular yaxshi odamlarmas, jon opa, -deb yig‘ladim.
Ayol xo’mrayib qaradi:
-Seni kimligingni afti-angoring aytib turibdi. Soching qani, sen qatori qizimning sochi beliga tushadi. Ular qishloqda. Biz dashtga uy solib chiqqanmiz. Yengsiz ko‘ylaging-chi? Buyam beorligingni bildirib turibdi. Moshinga seni birov majburlab o‘tqizmagandir? Shaharda qizlar kechasi sanqiydi-da, yana ko‘z yoshi qilib, o‘zini yaxshi ko‘rsatmoqchi bo‘ladi. Asli ersirab ko‘chaga chiqdingmi, endi chida. Lekin meni uyimda harom ish qilishlaringga yo‘l qo‘ymayman. Ona suti og‘zidan ketmagan go‘daksan-u. Ayol chiqib ketdi. Unga gapirganimdan foyda yo‘qligini bilgach, yig‘lamay qo‘ydim. Eshik oldiga borsam, Baxtiyor degani qorovullik qilayapti. Nazarimda menga rahmi kelayotgandek tuyuldi.
-Tashqariga chiqishim kerak.
-Ichkarida tur. SHefdan so‘ray-chi?
Hojatxonaga borguncha ancha yo‘l ekan. Hovlida, chiroq yorug‘ida qo‘yni saranjomlab olayotgan yigitlarning bir ko‘zi menda. Yaydoq dala. Qayoqqa qarab qochsam? Biror daraxt panasida tong ottirsam ham mayliydi. Men endi taqinchoqdan ham qimmat or-nomusimni o‘ylayotgandim. Qaytishda yo Xudo, -dedim-u Baxtiyorning ko‘zini shamg‘alat qilib, to‘g‘ri kelgan tomonga qochdim. Ayvondagilar ham meni poylab turganday ishlarini tashlab, quvishga tushishdi. Oyoqlarim shalabbo bo‘ldi. Bedami, moshmi bilmadim, nimadir ekilgan ekan. Shaharda o‘sganim uchun buning farqiga bormadim. Makkajo‘xorizor ichiga kirib to‘xtadim. Biroq aksirganimdan ular meni qayerdaligimni darrov bilib olishdi. Yanachopa ketdim. Katta beton ariq bor ekan. Gursillab quladim. Suvi juda kam bo‘lgani uchun meni oqizmadi. Barzangilar yetib kelib ,ko‘tarib olib ketishdi. Hamma joyim og‘rirdi. Chakkam sementga urilib yorilgan. Ayol mening qonagan joylarimga paxta bosdi. Issiq choy ichirdi.
-Men ham ayolman. Hozir senga yordam bersam, sho‘rim quriydi. O‘zi sal ola qarasam, erim tepganitepgan. Ayolning sho‘ri bor-da. Peshonang sho‘r ekan. Senga xudo yordam bermasa, bandaning qo‘lidan hech ish kelmaydi. Qo‘limdan keladigani bu kecha seni hech kimga bermayman. Ertaga xudo poshshodir.
Ayolning bu gapidan keyin ko‘nglim biroz tinchidi. Beo‘xshov kiyimlarini kiyib, qo‘y go‘shtidan tanovul qildim. Og‘riq va charchoq yengib uxlab qoldim.
-Uy-uyg‘oting, yanga. Yo‘limiz uzoq. Tez chiqsin, -degan buyruqdan seskanib uyg‘onib ketdim. Bir zum qayerda yotganimni unutib kalovlanib qoldim. Ayolni ko‘ribgina men to‘rt barzangi asirasi ekanligim yodimga keldi. Demak oqarib kelayotgan tong menga yaxshilikni va’da qilayotgani yo‘q. Bir necha soatdan so‘ng sinfdoshlarim maktabga borishadi. Men esa...
O‘qituvchim yo‘qlama qiladi... Men yo‘q. Sabablimi, sababsizmi, deydi. Hech kim bilmaydi.
Eshikdan kirgan Rashidga:
-Hademay dars boshlanadi. Uyga qaytaringlar. Men hech kimga hech narsa demayman, jon aka, -dedim.
-Hali maktab o‘quvchisiman, de.
-Ha, bu yil o‘n birinchi sinfda o‘qiyapman.
-Senga ishonolmayman. Guvoh qoldirish - gunoh. Shu bois yo‘limizni Toshkentga buramiz. Toshkentni ko‘rganmisan?
-Yo‘q. Hali shahardan chetga chiqqanim yo‘q edi. Ko‘rmay qo‘ya qolay. Jon aka, dadamning mazalari yo‘q.
Uyni sog‘inib ketdim.
-Afsus, qizaloq, ortga yo‘l yo‘q. Gap tamom. Baxtiyor, uni mashinaga olib bor. Yalinib-yolvorishlarim foyda bermagach, Baxtiyor bilan mashina tomon yurdim. Boshimning yorilgan joyiga sochimni tushirib qo‘yishdi.
-O‘lmay desang, Toshkentgacha "miq” etmay bor. Yo‘lda melisa ko‘rsang, jilpanglab qolma. Bari befoyda. Yosh joningga jabr qilma. Iltijo bilan uy bekasiga qaradim. U og‘ir xo‘rsinib, xayrlashmasdan kirib ketdi. Mashina yana yo‘lga tushdi. Endi men ular aytganday "miq” etmay xayol daryosiga sho‘ng‘igandim. Faqat Baxtiyor o‘qtin-o‘qtin ko‘zimga termuladi. Qo‘lini qo‘limga tekkizishga harakat qiladi. Eng shilqimi shu ekan, degan xayolda surilib o‘tiraman.
Tong bo‘zarib otayotganda biz "Samarqand” degan yozuv oldida to‘xtadik. Ular passportlarini ko‘rsatishdi. Meni hali o‘quvchi ekanligimni aytishdi. Viloyatimiz chegarasidan ham o‘tib ketdik. Yomg‘irdan keyingi havo juda toza va yoqimli edi. Har zamon tuproq hidi dimoqqa uriladi. Shunday lahzalarda asira ekanligimni ham unutib, tevarakni tomosha qilaman. Ha, o‘lim oldidan Olloh shunday go‘zal joylarni ko‘rsin, degan ekan-da.
-Nega qovog‘ing uyulgan, Badr? -dedi Rashid.
-Do‘xtir "jalka” ketdi. Nima uchun o‘ldirdik? Bu do‘ndiqchani nima qilamiz?! Boshimizga og‘ir savdo soldik.
Bu ishimiz fosh bo‘lsa...
-O‘chir, yuragimni siqma,hammasi joyida bo‘ladi. Do‘ndiqcha masalasini ham o‘ylab ko‘ramiz. Bizning jinoyatimizga u ham sherik-ku.
-Yolg‘on, -dedim men. -Men jinoyat qilganim yo‘q. Sizlar qotilsizlar. Do‘xtir buvani yettita bolasi bor. Uvoli uradi. Ko‘r bo‘lasizlar. Axir u begunoh edi. Begunoh bir qizning ham uvoliga qolasizlar. Sizlar chohga qarab ketayapsiz. Hech narsa oshkor bo‘lmay qolmaydi.
-O‘chir. Sen zag‘chaga kim so‘z berdi? Hammasiga sen aybdorsan. Kechasi sanqib nima qilarding?
Uyingda sendan boshqa tirik jon yo‘qmidi? Kechasi yurgan qizni kim sog‘ deb o‘ylaydi? Boshga bitgan balo bo‘lding, zumrasha. Kimsan, Rashid mujik bir jipriqini olib qochibdi, degan gap yaxshi emas. Men katta-katta ishga o‘rganganman. Jilla qursa, otang katta bir amaldor bo‘lsaydiyam, garovga qo‘ysak. Balki boyning qizidirsan?
-Bilmadim, uch xonali uyda turamiz. Otam kasalmand. Ayam o‘qituvchi. Har qalay nonsiz qolmaganmiz. Biroq mashinamiz yo‘q.
-O‘rtaholdan ham past. Ayangni tillo taqinchoqlari ko‘pdir?
-Bo‘ynimdagi taqinchoq ayamniki. Pulini bo‘lib-bo‘lib to‘ladilar.
-Katta ishda ishlaydigan qarindoshlaring yo‘qmi?
O‘ylab ko‘rib, birorta qarindoshimizning amaldorligi yodimga kelmadi. Yo‘q bo‘lsa, nima qilay? Biroq bularni qo‘rqitib qo‘yish uchun yolg‘on gapirdim.
-Vazirlikda bitta tog‘am ishlaydilar. Bittasi SNBda. Bittasi prokuraturada. Militsiyada ham amakim ishlaydilar. Biri Toshkentda.
-Birortasining adresini ayt. Olib borib qo‘yamiz.
-Aytmayman. Ularga tashvish bo‘lib nima qilaman. Ajalim yetgan bo‘lsa, o‘lib
-Bormisan, uka? O‘sha-o‘sha g‘oyib bo‘lganingcha hozir "gulboqqa” ketgansanmi, deb o‘ylovdim.
-Tirikmiz, hali "gulboqqa”yam emasmiz. Faqat, bugun juda charchaganmiz.
-Qiz o‘zlaringga tegishlimi yoki uniyam dala-dashtda o‘tlab yurganida ushlab oldingmi?
-O‘zimizdan. Ismi Gulya. Gapni qisqa qilib, mezbonligingizni qiling, aka. Qo‘yning ham tomog‘i taqillab turibdi. Yigitlarga pichoq bering. Qizni alohida uyga olib kiring.
-Bizda alohida uy bormi? Ikki uy, bir dahlizda. Xotinning oldiga qo‘yaman.
-Mayli, Baxti, beri kel, yangani eshigida turasan. Yana qushcha bemahalda uchib ketmasin. Nihoyat uyga kirdik. Zax. Gilamlar yupqaligidan oyoqdan sovuq o‘tadi.
-Po‘stakka o‘tir, isiysan, -dedi ayol.
Po‘stakni birinchi ko‘rishim. Har qalay qo‘yning juni bo‘lsayam, muloyim, issiq ekan. Jemfirimni yechib qo‘ydim va ayol bergan tivit ro‘molga o‘randim.
-Opajon, dadam og‘ir ahvolda edilar. Menga yo‘l ko‘rsating, bu yerdan chiqib ketishimga yordam bering. Bolalaringizni rohatini ko‘ring. Bular yaxshi odamlarmas, jon opa, -deb yig‘ladim.
Ayol xo’mrayib qaradi:
-Seni kimligingni afti-angoring aytib turibdi. Soching qani, sen qatori qizimning sochi beliga tushadi. Ular qishloqda. Biz dashtga uy solib chiqqanmiz. Yengsiz ko‘ylaging-chi? Buyam beorligingni bildirib turibdi. Moshinga seni birov majburlab o‘tqizmagandir? Shaharda qizlar kechasi sanqiydi-da, yana ko‘z yoshi qilib, o‘zini yaxshi ko‘rsatmoqchi bo‘ladi. Asli ersirab ko‘chaga chiqdingmi, endi chida. Lekin meni uyimda harom ish qilishlaringga yo‘l qo‘ymayman. Ona suti og‘zidan ketmagan go‘daksan-u. Ayol chiqib ketdi. Unga gapirganimdan foyda yo‘qligini bilgach, yig‘lamay qo‘ydim. Eshik oldiga borsam, Baxtiyor degani qorovullik qilayapti. Nazarimda menga rahmi kelayotgandek tuyuldi.
-Tashqariga chiqishim kerak.
-Ichkarida tur. SHefdan so‘ray-chi?
Hojatxonaga borguncha ancha yo‘l ekan. Hovlida, chiroq yorug‘ida qo‘yni saranjomlab olayotgan yigitlarning bir ko‘zi menda. Yaydoq dala. Qayoqqa qarab qochsam? Biror daraxt panasida tong ottirsam ham mayliydi. Men endi taqinchoqdan ham qimmat or-nomusimni o‘ylayotgandim. Qaytishda yo Xudo, -dedim-u Baxtiyorning ko‘zini shamg‘alat qilib, to‘g‘ri kelgan tomonga qochdim. Ayvondagilar ham meni poylab turganday ishlarini tashlab, quvishga tushishdi. Oyoqlarim shalabbo bo‘ldi. Bedami, moshmi bilmadim, nimadir ekilgan ekan. Shaharda o‘sganim uchun buning farqiga bormadim. Makkajo‘xorizor ichiga kirib to‘xtadim. Biroq aksirganimdan ular meni qayerdaligimni darrov bilib olishdi. Yanachopa ketdim. Katta beton ariq bor ekan. Gursillab quladim. Suvi juda kam bo‘lgani uchun meni oqizmadi. Barzangilar yetib kelib ,ko‘tarib olib ketishdi. Hamma joyim og‘rirdi. Chakkam sementga urilib yorilgan. Ayol mening qonagan joylarimga paxta bosdi. Issiq choy ichirdi.
-Men ham ayolman. Hozir senga yordam bersam, sho‘rim quriydi. O‘zi sal ola qarasam, erim tepganitepgan. Ayolning sho‘ri bor-da. Peshonang sho‘r ekan. Senga xudo yordam bermasa, bandaning qo‘lidan hech ish kelmaydi. Qo‘limdan keladigani bu kecha seni hech kimga bermayman. Ertaga xudo poshshodir.
Ayolning bu gapidan keyin ko‘nglim biroz tinchidi. Beo‘xshov kiyimlarini kiyib, qo‘y go‘shtidan tanovul qildim. Og‘riq va charchoq yengib uxlab qoldim.
-Uy-uyg‘oting, yanga. Yo‘limiz uzoq. Tez chiqsin, -degan buyruqdan seskanib uyg‘onib ketdim. Bir zum qayerda yotganimni unutib kalovlanib qoldim. Ayolni ko‘ribgina men to‘rt barzangi asirasi ekanligim yodimga keldi. Demak oqarib kelayotgan tong menga yaxshilikni va’da qilayotgani yo‘q. Bir necha soatdan so‘ng sinfdoshlarim maktabga borishadi. Men esa...
O‘qituvchim yo‘qlama qiladi... Men yo‘q. Sabablimi, sababsizmi, deydi. Hech kim bilmaydi.
Eshikdan kirgan Rashidga:
-Hademay dars boshlanadi. Uyga qaytaringlar. Men hech kimga hech narsa demayman, jon aka, -dedim.
-Hali maktab o‘quvchisiman, de.
-Ha, bu yil o‘n birinchi sinfda o‘qiyapman.
-Senga ishonolmayman. Guvoh qoldirish - gunoh. Shu bois yo‘limizni Toshkentga buramiz. Toshkentni ko‘rganmisan?
-Yo‘q. Hali shahardan chetga chiqqanim yo‘q edi. Ko‘rmay qo‘ya qolay. Jon aka, dadamning mazalari yo‘q.
Uyni sog‘inib ketdim.
-Afsus, qizaloq, ortga yo‘l yo‘q. Gap tamom. Baxtiyor, uni mashinaga olib bor. Yalinib-yolvorishlarim foyda bermagach, Baxtiyor bilan mashina tomon yurdim. Boshimning yorilgan joyiga sochimni tushirib qo‘yishdi.
-O‘lmay desang, Toshkentgacha "miq” etmay bor. Yo‘lda melisa ko‘rsang, jilpanglab qolma. Bari befoyda. Yosh joningga jabr qilma. Iltijo bilan uy bekasiga qaradim. U og‘ir xo‘rsinib, xayrlashmasdan kirib ketdi. Mashina yana yo‘lga tushdi. Endi men ular aytganday "miq” etmay xayol daryosiga sho‘ng‘igandim. Faqat Baxtiyor o‘qtin-o‘qtin ko‘zimga termuladi. Qo‘lini qo‘limga tekkizishga harakat qiladi. Eng shilqimi shu ekan, degan xayolda surilib o‘tiraman.
Tong bo‘zarib otayotganda biz "Samarqand” degan yozuv oldida to‘xtadik. Ular passportlarini ko‘rsatishdi. Meni hali o‘quvchi ekanligimni aytishdi. Viloyatimiz chegarasidan ham o‘tib ketdik. Yomg‘irdan keyingi havo juda toza va yoqimli edi. Har zamon tuproq hidi dimoqqa uriladi. Shunday lahzalarda asira ekanligimni ham unutib, tevarakni tomosha qilaman. Ha, o‘lim oldidan Olloh shunday go‘zal joylarni ko‘rsin, degan ekan-da.
-Nega qovog‘ing uyulgan, Badr? -dedi Rashid.
-Do‘xtir "jalka” ketdi. Nima uchun o‘ldirdik? Bu do‘ndiqchani nima qilamiz?! Boshimizga og‘ir savdo soldik.
Bu ishimiz fosh bo‘lsa...
-O‘chir, yuragimni siqma,hammasi joyida bo‘ladi. Do‘ndiqcha masalasini ham o‘ylab ko‘ramiz. Bizning jinoyatimizga u ham sherik-ku.
-Yolg‘on, -dedim men. -Men jinoyat qilganim yo‘q. Sizlar qotilsizlar. Do‘xtir buvani yettita bolasi bor. Uvoli uradi. Ko‘r bo‘lasizlar. Axir u begunoh edi. Begunoh bir qizning ham uvoliga qolasizlar. Sizlar chohga qarab ketayapsiz. Hech narsa oshkor bo‘lmay qolmaydi.
-O‘chir. Sen zag‘chaga kim so‘z berdi? Hammasiga sen aybdorsan. Kechasi sanqib nima qilarding?
Uyingda sendan boshqa tirik jon yo‘qmidi? Kechasi yurgan qizni kim sog‘ deb o‘ylaydi? Boshga bitgan balo bo‘lding, zumrasha. Kimsan, Rashid mujik bir jipriqini olib qochibdi, degan gap yaxshi emas. Men katta-katta ishga o‘rganganman. Jilla qursa, otang katta bir amaldor bo‘lsaydiyam, garovga qo‘ysak. Balki boyning qizidirsan?
-Bilmadim, uch xonali uyda turamiz. Otam kasalmand. Ayam o‘qituvchi. Har qalay nonsiz qolmaganmiz. Biroq mashinamiz yo‘q.
-O‘rtaholdan ham past. Ayangni tillo taqinchoqlari ko‘pdir?
-Bo‘ynimdagi taqinchoq ayamniki. Pulini bo‘lib-bo‘lib to‘ladilar.
-Katta ishda ishlaydigan qarindoshlaring yo‘qmi?
O‘ylab ko‘rib, birorta qarindoshimizning amaldorligi yodimga kelmadi. Yo‘q bo‘lsa, nima qilay? Biroq bularni qo‘rqitib qo‘yish uchun yolg‘on gapirdim.
-Vazirlikda bitta tog‘am ishlaydilar. Bittasi SNBda. Bittasi prokuraturada. Militsiyada ham amakim ishlaydilar. Biri Toshkentda.
-Birortasining adresini ayt. Olib borib qo‘yamiz.
-Aytmayman. Ularga tashvish bo‘lib nima qilaman. Ajalim yetgan bo‘lsa, o‘lib