Tasodifiy hikoya: Ota
Kozim va Nigoraning to'yi bo'lmoqda to'yga shaharning manaman degan honadalari kelgan, to'yda ham o'...davomi
Kozim va Nigoraning to'yi bo'lmoqda to'yga shaharning manaman degan honadalari kelgan, to'yda ham o'...davomi
Библиотека | Boshqalar | Tuzoq 8 (kamolov)
— Болам, — деди кўзидан ёш чиқиб кетган Бўрибой ота, — мени шу ёкдарга обор, бориш-келишини тўлайман. Бу гапдан Очилнинг ранги оқарди.
— Мен боролмайман, у томонларнинг милисаси жуля ёмон буп кетган. Ҳозир борган одамни ушлаб олиб қамаб қўйяпти, — дея ёлғон гапирди у.
— Лекин унинг ўзи бу ёққа келмоқчийди. Ажабмас, бир-икки кунда келиб қолса...
* * *
Семённинг боши қотиб қолди. У нима қилиш, қандай йўл тутишни билмасди. Рустам пайдо бўлгунча кўпинча Анжела билан маслаҳат қиларди. Энди у йўқ. Семён илк маротаба ўзини ёлғиз ҳис этди. Яхшилаб ўйлаб қараса, атрофида биронта ҳам садоқатли одами йўқ экан. Ҳамма ундан қўрққанидан, пулининг кўплигидан атрофига тўпланар, хизматини қиларкан. “Йўқ, — деди у бирдан ўзига-ўзи, — бунақаси кетмайди! Нега довдираяпман? Бунақаси менга ярашмайди. Мен ҳеч қачон ёлғиз қолмайман. Мен доим олдинга юраман. Ҳамиша шунақа бўлиб келган, бундан кейин ҳам шундай бўлиб қолади. Ўзимни йўқотдимми, демак, мен ўлимга маҳкум одамман. Мен ёлғиз эмасман. Мен суянадиган Мен борман! Ҳа... ҳа, мен фақатгина Ўзимга суянаман. Бошқалар менинг олдимда ҳеч киммас!” У телефонии олди-да, Вадимнинг рақамини терди.
— Огайни, — деди у салом-аликдан кейин, — бир келиб меникида меҳмон бўлиб кет. Гаплашадиган гаплар бор. Одатдагидек, Вадим йўқ демади. “Албатта бораман, — деди у, — чақчақлашиб ўтирамиз” . Кўнгли бироз кўтарилган Семён ўрнидан турди-да, тансоқчиларидан бирини чақириб, тезда Маргаритани уйготиб келишларини буюрди. Ўзи эса гольф таёқчаларини олиш учун уйнинг орқа томонига ўтди.
— Рита, — деди Семён узун оёкдарини намойиш этиб келаётган жувонга, — сенинг туришингни сабрсизлик билан кутаётган эдим. Манави гўрсўхталарнинг, — шундай деб ёнидаги йигитларни кўрсатди, — биронтаси ҳам гольф ўйинини билмайди. Биттагина сендан умидим, шунинг учун ҳам уйготишга мажбур бўлдим. Ноз билан унинг юзидан ўпиб қўйган Маргарита йигитларга бирма-бир назар ташларкан, ҳар бирига алоҳида жилмайиб:
— Мениям гўрсўхта десанг бўларкан, — деди.
— Оббо, — деди коптокни уриш учун эгилиб турган Семён қаддини тиклаб, — бир ўзим ўйнасам, умуман қизиқ бўлмайди-да. Ундан кўра ўйнамаганим бўлсин. Яхшиси, юр, пивохўрлик қиламиз. Маргарита унинг бу таклифига қаршилик қилмади. Шундоққина кўм-кўк майса устига ўтириб олиб, оёғутарини икки томонга ёйди. Семён ҳам унинг ёнига шунақа қилиб ўтирди.
— Мен ҳам шундай ўтиришни яхши кўраман, айниқса, сендай жоннинг офати ёнимда бўлса, — деди у кулиб.
— Анжелани кўрганингда-чи? — деди Маргарита бир кўзини қисиб.
— У ҳамма вақт ҳам менинг кўнглимдагини тополмайди. Сен бўлсанг, бир қарашимнинг ўзидаёқ нима демоқчилигимни билиб оласан, — деди Семён ва Маргаританинг кўзига тикилди. Аммо Маргарита унинг бунақа ўқрайиб қарашидан мақсади нима эканлигини билолмади. Билганда
ҳам қўлидан ҳеч нарса келмасди.
— Паша, — деди Семён ёнидаги йигитга, — хонимни яхшилаб чўмилтиринглар. Хоним гольф ўйнашдан кўра чўмилишни яхши кўраркан. Йигитлари Семённи Анжела билан Маргаританинг
ҳийласидан хабардор қилишган эди. Аммо бу томоша нима учун кераклигини билмасди. Шундоғам Маргарита билан унинг ишқий саргузаштларини ҳамма билди-ку, Семён буни ҳеч кимдан яширмади-ку. Нима кераги бор экан уни кино қилишнинг? Семён икки жувоннинг махфий ишидан хабардор бўлган лаҳзадаёқ Маргаритага ҳукм эълон қилиб қўйган эди. Яъни, у сувга бўктирилади.
— Ҳозиргина чўмилиб чиқдим, — .деди мафтункор жилмайган Маргарита ҳеч нимага тушунмай
.— Чўмилгансиз-у, лекин сузмагансиз-да, хоним,
— деди Семён машҳур ўқрайишини унга тағин “ҳадя” этиб.
* * *
Очилнинг га пи дан кўнгли тўлмаган Бўрибой чол
уйига бошини эгиб қайтди. Чорпояда чолининг келишига илҳақ кўз тикиб ўтирган кампирини кўрганида эса баттар эзилди. “Шу бечорага ҳам жавр бўлиб кетди, — дея ўйлади у, — менга текканидан бери рўшнолик кўрмайди. Ўзи шу боласини бошқача яхши кўрарди”. Кампир чоли келиб ўтирганидан кейин талай муддат юрак ютиб бир нарса сўрай олмади. Чол ҳам келини дамлаб келган суюққина чойдан икки-уч пиёла ичмагунча ёрилмади. Охири кампирнинг тоқати тоқ бўлиб:
— Нима бўлди? — дея сўради. Чол жавоб ўрнига қўлини силтаб қўйди.
— Гапиринг, бошқайканма, улар учратган бола Рустаммасаканма? — деди кампир лаблари титраб.
— У ёгини худо билади, — чол хўрсинди. — Баччағарди боласининг айтишига қараганда, ҳақиқатан Рустам деган одам билан Москвада билла бўганакан, билла ўтиришиб чой ҳам ичибди. У мени ёшлигимда Ўзбекистондан ўғирлаб кетишган, деб айтибди.
— Кейин-чи, кейин нима бўпти? — деди кампир сабри чидамай.
— Нима бўларди, Рустам ўзи ётайдиган жойга кетибди. Булар ўзларининг қўноғига.
— Бораман, келаман, деган гаплардан айтмаппа?
— Айтипти, келаман, депти.
— Қачон келаркан?
— Бунисини уям билмасмиш.
— Юр, бирга бориб келайлик, демадингизма?
— Айтдим, — деди чол кампири эзмалик қилаверганидан жаҳли чиқиб, — йўл пулингди тўлайман,бориб келайлик, дедим. Кўнмади-да баччағардинг боласи.
— Яхшилаб айтмагансиз-да. Бўмаса кўнайди, — деб кампир кўзига ёш олди.
— Бутун бошли болангиз йўқ бўлиб кетсаям сизди парвойингизга кемайди. Эртага ўзим бориб келаман шу одамди олдига.
— Бор. Ҳозироқ бор. Ҳе...
— Қўйингизлар, — дея бирдан ran га аралашди
Равшан, — бирдан эковингизам тутаб кетасизлар.
— Биронта боланг ҳаяллаб қолсин-чи, нима аҳволга тушаркансан?! — деди кампир тўнғичига заҳрини сочиб.
— Боланг — бола, лекин жигаринг, битта қориндан талашиб тушганинг — бегона. Жонинг ачимайди.
— Эна, нималар дейверасиз ўзингизча? — деди Равшан асабийлашиб. — Ҳали мен бирон нарса дедимма? Бирдан одамни уришишга тушасиз.
— Бўмаса сенгина ер ютгур, шу боладан Рустамди қаердалигини билиб олмайсанма, эртага укангди олиб йўлга тушмайсанма? — деди кампир шангиллаб.
— Москва деганларига умримда бормаган бўлсам, уни қаердан излайман? — дея ўзини oryiaraH бўлди Равшан.
— Одамлар дунёнинг у бурчагига бориб келишаяпти. Силар бўлсаларинг, тухум босиб ётовринглар
уйда, хўпми! — деди кампир алам билан.
— Бу борса-ю, у бу ёққа қараб чиқса, — ranга аралашди Бўрибой чол, — кейин сарсон бўп қайтиб келади. Ундан кўра озгина кутайлик, ажабмас, ўз оёги билан кириб келиб қолса. Чол анча ҳовуридан тушиб қолганди-, шу боисдан бу гапни босиклик билан айтди. Кампир оқ докадан бўлган рўмолига кўзидаги ёшини артди. Ўғил эса бошини эгиб ўйланиб турди-да:
— Ота, милисага хабар берсак-чи. Давлат балки бирон чорасини топар, — деди.
— Бу гапингдаям жон бор. Балки милисага айтармиз. Икки-уч кун қараб турайлик-чи, хабар бўлавермаса, кейин айтамиз. Ўзимизам унгача биронта чорасини топиб қуярмиз, — деди чол ва “ Ё бисмилло” , дея ўрнидан туриб уй томонга кета бошлади.
* * *
Рустамнинг кўкрагига бош қўйиб ётган Анжела айқаш-уйқаш бўлиб кетган ҳаёти ҳақида ўйлар эди. Бундан бир ой аввал унинг муаммоси кўйлакларнинг қайсиниси модага кирган-у, тирноқни қанақа қилиб ўстирган маъқул деган масалалар билан банд эди. Энди эса булар ҳақида ўйлашга хаёлида жой ҳам йўқ. Бир томондан Семённинг ўйинлари, иккинчи томондан Рустамнинг ташвишлари уни сиқиб қўйганди. Агар эртага Рустамнинг қариндош-уруғи топилиб
— Мен боролмайман, у томонларнинг милисаси жуля ёмон буп кетган. Ҳозир борган одамни ушлаб олиб қамаб қўйяпти, — дея ёлғон гапирди у.
— Лекин унинг ўзи бу ёққа келмоқчийди. Ажабмас, бир-икки кунда келиб қолса...
* * *
Семённинг боши қотиб қолди. У нима қилиш, қандай йўл тутишни билмасди. Рустам пайдо бўлгунча кўпинча Анжела билан маслаҳат қиларди. Энди у йўқ. Семён илк маротаба ўзини ёлғиз ҳис этди. Яхшилаб ўйлаб қараса, атрофида биронта ҳам садоқатли одами йўқ экан. Ҳамма ундан қўрққанидан, пулининг кўплигидан атрофига тўпланар, хизматини қиларкан. “Йўқ, — деди у бирдан ўзига-ўзи, — бунақаси кетмайди! Нега довдираяпман? Бунақаси менга ярашмайди. Мен ҳеч қачон ёлғиз қолмайман. Мен доим олдинга юраман. Ҳамиша шунақа бўлиб келган, бундан кейин ҳам шундай бўлиб қолади. Ўзимни йўқотдимми, демак, мен ўлимга маҳкум одамман. Мен ёлғиз эмасман. Мен суянадиган Мен борман! Ҳа... ҳа, мен фақатгина Ўзимга суянаман. Бошқалар менинг олдимда ҳеч киммас!” У телефонии олди-да, Вадимнинг рақамини терди.
— Огайни, — деди у салом-аликдан кейин, — бир келиб меникида меҳмон бўлиб кет. Гаплашадиган гаплар бор. Одатдагидек, Вадим йўқ демади. “Албатта бораман, — деди у, — чақчақлашиб ўтирамиз” . Кўнгли бироз кўтарилган Семён ўрнидан турди-да, тансоқчиларидан бирини чақириб, тезда Маргаритани уйготиб келишларини буюрди. Ўзи эса гольф таёқчаларини олиш учун уйнинг орқа томонига ўтди.
— Рита, — деди Семён узун оёкдарини намойиш этиб келаётган жувонга, — сенинг туришингни сабрсизлик билан кутаётган эдим. Манави гўрсўхталарнинг, — шундай деб ёнидаги йигитларни кўрсатди, — биронтаси ҳам гольф ўйинини билмайди. Биттагина сендан умидим, шунинг учун ҳам уйготишга мажбур бўлдим. Ноз билан унинг юзидан ўпиб қўйган Маргарита йигитларга бирма-бир назар ташларкан, ҳар бирига алоҳида жилмайиб:
— Мениям гўрсўхта десанг бўларкан, — деди.
— Оббо, — деди коптокни уриш учун эгилиб турган Семён қаддини тиклаб, — бир ўзим ўйнасам, умуман қизиқ бўлмайди-да. Ундан кўра ўйнамаганим бўлсин. Яхшиси, юр, пивохўрлик қиламиз. Маргарита унинг бу таклифига қаршилик қилмади. Шундоққина кўм-кўк майса устига ўтириб олиб, оёғутарини икки томонга ёйди. Семён ҳам унинг ёнига шунақа қилиб ўтирди.
— Мен ҳам шундай ўтиришни яхши кўраман, айниқса, сендай жоннинг офати ёнимда бўлса, — деди у кулиб.
— Анжелани кўрганингда-чи? — деди Маргарита бир кўзини қисиб.
— У ҳамма вақт ҳам менинг кўнглимдагини тополмайди. Сен бўлсанг, бир қарашимнинг ўзидаёқ нима демоқчилигимни билиб оласан, — деди Семён ва Маргаританинг кўзига тикилди. Аммо Маргарита унинг бунақа ўқрайиб қарашидан мақсади нима эканлигини билолмади. Билганда
ҳам қўлидан ҳеч нарса келмасди.
— Паша, — деди Семён ёнидаги йигитга, — хонимни яхшилаб чўмилтиринглар. Хоним гольф ўйнашдан кўра чўмилишни яхши кўраркан. Йигитлари Семённи Анжела билан Маргаританинг
ҳийласидан хабардор қилишган эди. Аммо бу томоша нима учун кераклигини билмасди. Шундоғам Маргарита билан унинг ишқий саргузаштларини ҳамма билди-ку, Семён буни ҳеч кимдан яширмади-ку. Нима кераги бор экан уни кино қилишнинг? Семён икки жувоннинг махфий ишидан хабардор бўлган лаҳзадаёқ Маргаритага ҳукм эълон қилиб қўйган эди. Яъни, у сувга бўктирилади.
— Ҳозиргина чўмилиб чиқдим, — .деди мафтункор жилмайган Маргарита ҳеч нимага тушунмай
.— Чўмилгансиз-у, лекин сузмагансиз-да, хоним,
— деди Семён машҳур ўқрайишини унга тағин “ҳадя” этиб.
* * *
Очилнинг га пи дан кўнгли тўлмаган Бўрибой чол
уйига бошини эгиб қайтди. Чорпояда чолининг келишига илҳақ кўз тикиб ўтирган кампирини кўрганида эса баттар эзилди. “Шу бечорага ҳам жавр бўлиб кетди, — дея ўйлади у, — менга текканидан бери рўшнолик кўрмайди. Ўзи шу боласини бошқача яхши кўрарди”. Кампир чоли келиб ўтирганидан кейин талай муддат юрак ютиб бир нарса сўрай олмади. Чол ҳам келини дамлаб келган суюққина чойдан икки-уч пиёла ичмагунча ёрилмади. Охири кампирнинг тоқати тоқ бўлиб:
— Нима бўлди? — дея сўради. Чол жавоб ўрнига қўлини силтаб қўйди.
— Гапиринг, бошқайканма, улар учратган бола Рустаммасаканма? — деди кампир лаблари титраб.
— У ёгини худо билади, — чол хўрсинди. — Баччағарди боласининг айтишига қараганда, ҳақиқатан Рустам деган одам билан Москвада билла бўганакан, билла ўтиришиб чой ҳам ичибди. У мени ёшлигимда Ўзбекистондан ўғирлаб кетишган, деб айтибди.
— Кейин-чи, кейин нима бўпти? — деди кампир сабри чидамай.
— Нима бўларди, Рустам ўзи ётайдиган жойга кетибди. Булар ўзларининг қўноғига.
— Бораман, келаман, деган гаплардан айтмаппа?
— Айтипти, келаман, депти.
— Қачон келаркан?
— Бунисини уям билмасмиш.
— Юр, бирга бориб келайлик, демадингизма?
— Айтдим, — деди чол кампири эзмалик қилаверганидан жаҳли чиқиб, — йўл пулингди тўлайман,бориб келайлик, дедим. Кўнмади-да баччағардинг боласи.
— Яхшилаб айтмагансиз-да. Бўмаса кўнайди, — деб кампир кўзига ёш олди.
— Бутун бошли болангиз йўқ бўлиб кетсаям сизди парвойингизга кемайди. Эртага ўзим бориб келаман шу одамди олдига.
— Бор. Ҳозироқ бор. Ҳе...
— Қўйингизлар, — дея бирдан ran га аралашди
Равшан, — бирдан эковингизам тутаб кетасизлар.
— Биронта боланг ҳаяллаб қолсин-чи, нима аҳволга тушаркансан?! — деди кампир тўнғичига заҳрини сочиб.
— Боланг — бола, лекин жигаринг, битта қориндан талашиб тушганинг — бегона. Жонинг ачимайди.
— Эна, нималар дейверасиз ўзингизча? — деди Равшан асабийлашиб. — Ҳали мен бирон нарса дедимма? Бирдан одамни уришишга тушасиз.
— Бўмаса сенгина ер ютгур, шу боладан Рустамди қаердалигини билиб олмайсанма, эртага укангди олиб йўлга тушмайсанма? — деди кампир шангиллаб.
— Москва деганларига умримда бормаган бўлсам, уни қаердан излайман? — дея ўзини oryiaraH бўлди Равшан.
— Одамлар дунёнинг у бурчагига бориб келишаяпти. Силар бўлсаларинг, тухум босиб ётовринглар
уйда, хўпми! — деди кампир алам билан.
— Бу борса-ю, у бу ёққа қараб чиқса, — ranга аралашди Бўрибой чол, — кейин сарсон бўп қайтиб келади. Ундан кўра озгина кутайлик, ажабмас, ўз оёги билан кириб келиб қолса. Чол анча ҳовуридан тушиб қолганди-, шу боисдан бу гапни босиклик билан айтди. Кампир оқ докадан бўлган рўмолига кўзидаги ёшини артди. Ўғил эса бошини эгиб ўйланиб турди-да:
— Ота, милисага хабар берсак-чи. Давлат балки бирон чорасини топар, — деди.
— Бу гапингдаям жон бор. Балки милисага айтармиз. Икки-уч кун қараб турайлик-чи, хабар бўлавермаса, кейин айтамиз. Ўзимизам унгача биронта чорасини топиб қуярмиз, — деди чол ва “ Ё бисмилло” , дея ўрнидан туриб уй томонга кета бошлади.
* * *
Рустамнинг кўкрагига бош қўйиб ётган Анжела айқаш-уйқаш бўлиб кетган ҳаёти ҳақида ўйлар эди. Бундан бир ой аввал унинг муаммоси кўйлакларнинг қайсиниси модага кирган-у, тирноқни қанақа қилиб ўстирган маъқул деган масалалар билан банд эди. Энди эса булар ҳақида ўйлашга хаёлида жой ҳам йўқ. Бир томондан Семённинг ўйинлари, иккинчи томондан Рустамнинг ташвишлари уни сиқиб қўйганди. Агар эртага Рустамнинг қариндош-уруғи топилиб