Библиотека | Er xotin munosabatlari | Agar oʻgʻil boʻlsa (hikoya)
biladi-da. «Onangning arvohiga!» «Xuddi shunday,— vahimala qaytardim.—Onangni arvohiga!» «Balli! Ofarin!—deya xotinim oshxonadan turib qichqirdi.— Bolaga nimani oʻrgatishni zap topibsiz-da!»
Xakki amakim bilan «besh okkani tortayotganimiz-da», odatda u meni ilmoqqa ilib qoʻyardi, men boʻlsam tushib ketaman, degan qoʻrquvda bor ovozim bilan chinqira boshlardim. Shunda otam: «Koʻp chinqiravermay, boplab soʻk! Xotiniyu onasi qolmay soʻkaver, qani — boʻsh kelma!» derdi. Amakim shu zahotiyoq meni qarshisiga qoʻyib, qoʻlimdan ushlagancha, tahdidla ustimga engashib: «Qani, aytib koʻrchi,— derdi.— Oʻgʻil bola boʻlsang, kampirimni soʻkib koʻrchi, kuningni koʻrasan, xoʻtikcha!.. Meni haqorat qiladigan odam hali bu dunyoga kelmagan. Kimda kim kampirimni soʻksa, bilasanmi, men uni nima qilaman?..» Men boshimni goh otamga, goh amakimga burgancha agar soʻkinsam shapaloq yeymanmi, yoʻqmi bilib olishga urinardim. Men amakimning koʻziga tikilgancha qoʻrqa-pisa: «Kampiringning arvohiga!» — derdim. «Yoʻq, bundaqa emas, oʻxshatolmading!»— deya baqirishar-di ikkovlari baravariga. Shundan keyin amakimning oldida xoʻrozday hurpayib olardim. Endi bari biram hech narsa bermasliklarini bilardim-da. «Kampiringni arvohiga peshkam. Mana shundaymi?» «Aha, yaramas!»— amakim shunday degancha, kaftlariga tuflab menga tashlanmoqchi boʻlayotganday qiyofaga kirardi. «Voy manavi mishiqini-ey,— derdi u,— men hozir seni dabdalangni chiqarmasammi! Voy eshakning bolasi-ey!»— «Barakalla! Yana bopla-chi!»—deya xaxolardi otam.
«Hoy, kampir,— deb baqirardi amakim,— ustaram qayoqda? Men hozir manavi shaytonvachchaning qulogʻini kesib olaman!» Men najot qidirib otamga tashlanardim-da, qoʻltigʻining tagiga biqinib olardim. «Kesib olaman!—deya baqirardi amakim.— Mana koʻrasizlar, kesib olaman!» Lekin kesmasdi. Men esa, qoʻrquvdan esim chiqib ketardi. Bir marta esa amakim choʻntagidan ustarasini chiqarganda men shunaqangi baqirib yubordimki, otam meni mahkam ushlab olib bagʻriga bosdi. Shundan keyin men undan qoʻrqmaydigan boʻldim. «Agar kessangiz ham bari bir kampiringizning arvohiga peshkam!» «Toʻgʻri!—deya kulardi otam.— Boplading!» Mening gaplarim hammaga yoqishini koʻrib battar suyulib, qattiqroq baqira boshlardim: «Onangni ham arvohiga peshkam!» «Voy eshak bolasi-ey!—deya jahli chiqib, qovogʻini uyardi otam.— Endi bunisi hech narsaga yaramaydi. Uning onasi, yaramas, mening ham onam, sening esa buving boʻladi». «Boʻlsa boʻlar!»—deya javob qilardim, shunda hammalari kulib yuborishardi. Mening ikkita opam bilan akam boʻlgan, lekin ular kichkinaliklari-da oʻlib ketishgandi. Men, yagona men, tirik qolgandim.
«Nima boʻpti?—deb soʻradim xotinimdan.—Shungayam ota goʻri qozixonami! Bu mamlakatda yashar ekan, demak, soʻkishni ham bilishi kerak!» «Balli! Barakalla!»—deya oʻzini bosolmasdi xotinim. Men u bilan tortishib oʻtirmadim. Kayfiyatim yaxshi edi. Aroq bilan bodring haqidagi fikr benihoya shodlik hissini tugʻdirmoqda edi. Mana shu shodlikni iloji boricha choʻzishni xohlardim. Men ehtiyotlik bilan oʻgʻlimni divanga oʻtqazdim. Stakanlarni stolga qoʻyib, oʻzim ham oʻtirdim. Stakanga aroq quydim-da, yarmiga suv qoʻshdim. Arpabodiyonning hidini tuygan zahotim, shunaqangi ichgim kelib ketdiki, hatto nafasim tiqilib qolay dedi! Balki, mana shuning oʻzi — ya’ni barcha ikir-chikirlari bilan!—hayotdir. Yana mazkur ikir-chikirlardan lazzatlana olish ham kerak — jin ursin!
Xotinim qoshiq-vilkalarni va boshqa mayda-chuydalarni olib kelib stolga rasamadi bilan qoʻydi. Men zargʻaldoq rangli hoshiyali likobchani olsb, unga brinza kesib qoʻydim. Vilkada ikki boʻlak bodring olib, brinzaning yoniga qoʻydim. Yupqa, shaffof stakanga choʻzildim-da, labimni tekkizib jindakkina hoʻpladim. Keyin stakanga muz boʻlagini tashladim. «Oh-oh, qanday maza-ya! — dedim oʻzimga-oʻzim.— Men shu onda baxtliman, qolgan hammasiga tupurishni xohlardim!» Lekin shu vaqt negaligiga aqlim bovar qilmaydi, bu qishda yana bir jonga koʻpayishimiz esimga tushdi. Haligacha bir toʻhtamga kelolmayman: bu bizga kerakmi yoki yoʻqmi, lekin faqat bu haqda bosh qotirgim, hisob-kitob qilgim va chamalagim kelmasdi...
«Tez-tez!—deya buyruq qildim bolalarga.— Stolga oʻtiringlar!»
Yaqin-yaqindan negadir qovoqxonalarni jinim suy-may qoldi. Uyda stol atrofida, oila a’zolaring, bola-chaqalaring qurshovida oʻtirib qittay-qittay ichganingga nima yetsin — bu meni yanada baxtliroq qiladi. Balki uyda oʻzimni erkinroq va xotirjamroq his qilsam kerak-da? Chap tomonimda qizim, uning yonida kichkintoyimiz, oʻng qoʻl tarafimda katta oʻgʻlim, qarshim-da esa xotinim oʻtirishibdi. Xotinim tuxum qovurib, hammamizga tengdan boʻlib berdi. Ichayotganim uning achchigʻini keltirayotgan boʻlsa ham, lekin buni bildirmaslikka harakat qilayotganini sezib turibman. Lekin mana shu jajji shodlikni, mana shu mitti baxtni choʻchitib yubormaslik uchun ham indamay oʻtiribdi.
«Nafsilamrini olganda, xotinim ajoyib ayol,— degan fikr miyamda yilt etdi.— Qashshoqlikka ming la’natlar boʻlsin!» Men katta oʻgʻlimga qarab koʻz qisib qoʻydim.
«Hammaga bir boʻlakdan bodring!»—deya buyruq berdim-da, jilmaydim. Oʻgʻlim sevinib ketib, shu zahotiyoq bodringning bir boʻlagini oldi-da, tishlab likobchasining yoniga qoʻydi. Kichkinasiga esa ustiga bir oz tuz sepib bodring boʻlagini oʻzim uzatdim. «Qani, tishla!..» Keyin aroq quyilgan stakanni koʻtardim. «Bugun uning sharafiga»,— dedim xotinimga. U indamadi. Keyin sovuqqina: «Sogʻ boʻl!»— dedi. U mening yuzimga qaramaslikka harakat qilardi. Koʻnglimga qattiq botadigan gaplarni gapirib yubormaslikdan oʻzini zoʻrgʻa tiyib turibdi.
«U deganingiz kim?»—deb soʻradi katta oʻgʻlim. «Hech kim»,— dedim-da, aftimni bujmaytirgancha ichib yubordim. Bundan ortiq huzur-halovat bormikin! Olovdek suyuqlik tomoqni lovillatgancha tomir-tomirlaringga tarqalayotganini his qilishni yaxshi koʻraman.
Bezgakdan keyin endigina oʻrindan turgandim. Xinin ichaverib sap-sargʻayib ketgandim. «Kimga oʻxshab qolibsan?!—deya dahshatga keldi Xakki amakim.— Sariq ipakdek sargʻayib ketibsan-ku...»
Ular er-xotin biznikiga mehmon boʻlib kelishgandi. Hammamiz ovqatlangani oʻtirdik. Amakim oʻz odaticha mening jigʻimga tegishga harakat qilib koʻrdi. Meni oʻrnimdan qoʻzgʻatish uchun tegajaklik qilardi, lekin menda qimirlashga hol qayda, deysiz. Axir, darmonim yoʻq edida. Boʻynim qiltiriqday boʻlib qolgandi. Burchakda yetti bukilib bazoʻr oʻtirardim. Amakim ovqat tiqishtirib, manavindan, anavindan yeb koʻr, deya holi jonimga qoʻymasdi. Men boʻlsam, hech narsa yegim kelmas, ovqatni koʻrsam koʻnglim aynardi. «Voy la’nati-ey! — derdi jahl bilan otam.— Axir, ovqat yemasdan ham boʻlarkanmi!» Usha kuni onam mehmonlar sharofatiga shirguruch pishirgandi. Otam: «Qani, bu yoqqa kel-chi!»— deb meni chaqirib, tizzasiga shapatilab qoʻydi. Men istar-istamas unga yaqinlashdim. «Xotin,— dedi buyruqomuz ravishda otam,— shirguruchdan olib kel!» Xakki amakim ovqat solingan tovoqni olib otamga berdi. Otam meni tizzasiga oʻtkazib bir qoʻli bilan mahkam ushlab oldi-da, boshqasiga qoshiqni olib tovoqdan shirguruch
Xakki amakim bilan «besh okkani tortayotganimiz-da», odatda u meni ilmoqqa ilib qoʻyardi, men boʻlsam tushib ketaman, degan qoʻrquvda bor ovozim bilan chinqira boshlardim. Shunda otam: «Koʻp chinqiravermay, boplab soʻk! Xotiniyu onasi qolmay soʻkaver, qani — boʻsh kelma!» derdi. Amakim shu zahotiyoq meni qarshisiga qoʻyib, qoʻlimdan ushlagancha, tahdidla ustimga engashib: «Qani, aytib koʻrchi,— derdi.— Oʻgʻil bola boʻlsang, kampirimni soʻkib koʻrchi, kuningni koʻrasan, xoʻtikcha!.. Meni haqorat qiladigan odam hali bu dunyoga kelmagan. Kimda kim kampirimni soʻksa, bilasanmi, men uni nima qilaman?..» Men boshimni goh otamga, goh amakimga burgancha agar soʻkinsam shapaloq yeymanmi, yoʻqmi bilib olishga urinardim. Men amakimning koʻziga tikilgancha qoʻrqa-pisa: «Kampiringning arvohiga!» — derdim. «Yoʻq, bundaqa emas, oʻxshatolmading!»— deya baqirishar-di ikkovlari baravariga. Shundan keyin amakimning oldida xoʻrozday hurpayib olardim. Endi bari biram hech narsa bermasliklarini bilardim-da. «Kampiringni arvohiga peshkam. Mana shundaymi?» «Aha, yaramas!»— amakim shunday degancha, kaftlariga tuflab menga tashlanmoqchi boʻlayotganday qiyofaga kirardi. «Voy manavi mishiqini-ey,— derdi u,— men hozir seni dabdalangni chiqarmasammi! Voy eshakning bolasi-ey!»— «Barakalla! Yana bopla-chi!»—deya xaxolardi otam.
«Hoy, kampir,— deb baqirardi amakim,— ustaram qayoqda? Men hozir manavi shaytonvachchaning qulogʻini kesib olaman!» Men najot qidirib otamga tashlanardim-da, qoʻltigʻining tagiga biqinib olardim. «Kesib olaman!—deya baqirardi amakim.— Mana koʻrasizlar, kesib olaman!» Lekin kesmasdi. Men esa, qoʻrquvdan esim chiqib ketardi. Bir marta esa amakim choʻntagidan ustarasini chiqarganda men shunaqangi baqirib yubordimki, otam meni mahkam ushlab olib bagʻriga bosdi. Shundan keyin men undan qoʻrqmaydigan boʻldim. «Agar kessangiz ham bari bir kampiringizning arvohiga peshkam!» «Toʻgʻri!—deya kulardi otam.— Boplading!» Mening gaplarim hammaga yoqishini koʻrib battar suyulib, qattiqroq baqira boshlardim: «Onangni ham arvohiga peshkam!» «Voy eshak bolasi-ey!—deya jahli chiqib, qovogʻini uyardi otam.— Endi bunisi hech narsaga yaramaydi. Uning onasi, yaramas, mening ham onam, sening esa buving boʻladi». «Boʻlsa boʻlar!»—deya javob qilardim, shunda hammalari kulib yuborishardi. Mening ikkita opam bilan akam boʻlgan, lekin ular kichkinaliklari-da oʻlib ketishgandi. Men, yagona men, tirik qolgandim.
«Nima boʻpti?—deb soʻradim xotinimdan.—Shungayam ota goʻri qozixonami! Bu mamlakatda yashar ekan, demak, soʻkishni ham bilishi kerak!» «Balli! Barakalla!»—deya oʻzini bosolmasdi xotinim. Men u bilan tortishib oʻtirmadim. Kayfiyatim yaxshi edi. Aroq bilan bodring haqidagi fikr benihoya shodlik hissini tugʻdirmoqda edi. Mana shu shodlikni iloji boricha choʻzishni xohlardim. Men ehtiyotlik bilan oʻgʻlimni divanga oʻtqazdim. Stakanlarni stolga qoʻyib, oʻzim ham oʻtirdim. Stakanga aroq quydim-da, yarmiga suv qoʻshdim. Arpabodiyonning hidini tuygan zahotim, shunaqangi ichgim kelib ketdiki, hatto nafasim tiqilib qolay dedi! Balki, mana shuning oʻzi — ya’ni barcha ikir-chikirlari bilan!—hayotdir. Yana mazkur ikir-chikirlardan lazzatlana olish ham kerak — jin ursin!
Xotinim qoshiq-vilkalarni va boshqa mayda-chuydalarni olib kelib stolga rasamadi bilan qoʻydi. Men zargʻaldoq rangli hoshiyali likobchani olsb, unga brinza kesib qoʻydim. Vilkada ikki boʻlak bodring olib, brinzaning yoniga qoʻydim. Yupqa, shaffof stakanga choʻzildim-da, labimni tekkizib jindakkina hoʻpladim. Keyin stakanga muz boʻlagini tashladim. «Oh-oh, qanday maza-ya! — dedim oʻzimga-oʻzim.— Men shu onda baxtliman, qolgan hammasiga tupurishni xohlardim!» Lekin shu vaqt negaligiga aqlim bovar qilmaydi, bu qishda yana bir jonga koʻpayishimiz esimga tushdi. Haligacha bir toʻhtamga kelolmayman: bu bizga kerakmi yoki yoʻqmi, lekin faqat bu haqda bosh qotirgim, hisob-kitob qilgim va chamalagim kelmasdi...
«Tez-tez!—deya buyruq qildim bolalarga.— Stolga oʻtiringlar!»
Yaqin-yaqindan negadir qovoqxonalarni jinim suy-may qoldi. Uyda stol atrofida, oila a’zolaring, bola-chaqalaring qurshovida oʻtirib qittay-qittay ichganingga nima yetsin — bu meni yanada baxtliroq qiladi. Balki uyda oʻzimni erkinroq va xotirjamroq his qilsam kerak-da? Chap tomonimda qizim, uning yonida kichkintoyimiz, oʻng qoʻl tarafimda katta oʻgʻlim, qarshim-da esa xotinim oʻtirishibdi. Xotinim tuxum qovurib, hammamizga tengdan boʻlib berdi. Ichayotganim uning achchigʻini keltirayotgan boʻlsa ham, lekin buni bildirmaslikka harakat qilayotganini sezib turibman. Lekin mana shu jajji shodlikni, mana shu mitti baxtni choʻchitib yubormaslik uchun ham indamay oʻtiribdi.
«Nafsilamrini olganda, xotinim ajoyib ayol,— degan fikr miyamda yilt etdi.— Qashshoqlikka ming la’natlar boʻlsin!» Men katta oʻgʻlimga qarab koʻz qisib qoʻydim.
«Hammaga bir boʻlakdan bodring!»—deya buyruq berdim-da, jilmaydim. Oʻgʻlim sevinib ketib, shu zahotiyoq bodringning bir boʻlagini oldi-da, tishlab likobchasining yoniga qoʻydi. Kichkinasiga esa ustiga bir oz tuz sepib bodring boʻlagini oʻzim uzatdim. «Qani, tishla!..» Keyin aroq quyilgan stakanni koʻtardim. «Bugun uning sharafiga»,— dedim xotinimga. U indamadi. Keyin sovuqqina: «Sogʻ boʻl!»— dedi. U mening yuzimga qaramaslikka harakat qilardi. Koʻnglimga qattiq botadigan gaplarni gapirib yubormaslikdan oʻzini zoʻrgʻa tiyib turibdi.
«U deganingiz kim?»—deb soʻradi katta oʻgʻlim. «Hech kim»,— dedim-da, aftimni bujmaytirgancha ichib yubordim. Bundan ortiq huzur-halovat bormikin! Olovdek suyuqlik tomoqni lovillatgancha tomir-tomirlaringga tarqalayotganini his qilishni yaxshi koʻraman.
Bezgakdan keyin endigina oʻrindan turgandim. Xinin ichaverib sap-sargʻayib ketgandim. «Kimga oʻxshab qolibsan?!—deya dahshatga keldi Xakki amakim.— Sariq ipakdek sargʻayib ketibsan-ku...»
Ular er-xotin biznikiga mehmon boʻlib kelishgandi. Hammamiz ovqatlangani oʻtirdik. Amakim oʻz odaticha mening jigʻimga tegishga harakat qilib koʻrdi. Meni oʻrnimdan qoʻzgʻatish uchun tegajaklik qilardi, lekin menda qimirlashga hol qayda, deysiz. Axir, darmonim yoʻq edida. Boʻynim qiltiriqday boʻlib qolgandi. Burchakda yetti bukilib bazoʻr oʻtirardim. Amakim ovqat tiqishtirib, manavindan, anavindan yeb koʻr, deya holi jonimga qoʻymasdi. Men boʻlsam, hech narsa yegim kelmas, ovqatni koʻrsam koʻnglim aynardi. «Voy la’nati-ey! — derdi jahl bilan otam.— Axir, ovqat yemasdan ham boʻlarkanmi!» Usha kuni onam mehmonlar sharofatiga shirguruch pishirgandi. Otam: «Qani, bu yoqqa kel-chi!»— deb meni chaqirib, tizzasiga shapatilab qoʻydi. Men istar-istamas unga yaqinlashdim. «Xotin,— dedi buyruqomuz ravishda otam,— shirguruchdan olib kel!» Xakki amakim ovqat solingan tovoqni olib otamga berdi. Otam meni tizzasiga oʻtkazib bir qoʻli bilan mahkam ushlab oldi-da, boshqasiga qoshiqni olib tovoqdan shirguruch
Saytdagi barcha turdagi materiallar 18+ yoshdagilar va undan kattalar uchun mo'ljallangan !
Bizni Ijtimoiy tarmoqlarda ulashing!