Библиотека | Boshqalar | Shaytoniy shisha
kirishishning oʻzi ham unchalik oson emasdi.
Niyatingiz jiddiy ekaniga – yoshlik sogʻlomligi va bitmas-tuganmas boylik manbaini atigi toʻrt santimga sotishga tayyor ekanligingizga odamlarni ishontirish bagʻoyat mashaqqatli ekan. Ayni payt-da shisha ichiga yashiringan xavf-xatarlar toʻgʻrisida ham gapirishga toʻgʻri kelar, shundan keyin odamlar yo ularning soʻzlariga mutlaqo ishonmay qoʻyib, ochiqchasiga kulishar, yoki bunaqangi shubhali bitimdan qoʻrqib, chehralari tundlashar va Shayton bilan bogʻlanib qolgan Keave hamda Kokuaning yonidan tezroq nari ketishga oshiqishardi.
Shishani sotish yoʻlida zarracha omadlari kelmayotgan er-xotin koʻp oʻtmay shahar aholisi ulardan oʻzini olib qochayotganini payqab qolishdi. Bolalar ularni koʻrganda chinqirib, har tomonga qochishar, bu esa Kokuaning yuragiga oʻtkir xanjardek sanchilardi. Er-xotinga duch kelgan katoliklar xuddi shaytonga uchragandek choʻqinib olishardi. Bora-bora kattayu kichik barcha oʻzaro kelishib olgandek ulardan iloji boricha nariroq yuradigan boʻldi.
Er-xotinning ruhi tushib ketdi. Ular kunni gʻam-tashvishdan ezilib oʻtkazishar, tunlari esa oʻzlarining yangi uylarida mijja qoqmay, bir-birlariga hatto bir ogʻiz soʻz qotmay chiqishardi. Bu sukunatni goh-gohida Kokuaning toʻsatdan oʻkrab-oʻkrab yigʻlab yuborishlari buzardi, xolos.
Ba’zan ular Parvardigorga ibodat qilishar; ayrim hollarda shishani olib oʻrtaga qoʻyishar va uning ichidagi beshakl soya betinim lipillashiga qaragancha, butun oqshomni shu alfozda oʻtkazishardi. Shunday lahzalarda qoʻrquv ularni dam olishga qoʻymas; kipriklariga uyqu ilinmasdi. Mabodo birontasi mudrab ketsa ham uygʻonganida qorongʻulik bagʻridan kelayotgan boʻgʻiq yigʻi tovushini eshitar yoki oʻzi yolgʻiz qolganini koʻrardi.
Zotan, ularning har biri uydan qochib chiqishga, shishadan imkon qadar yiroqroq boʻlishga intilardi. Moʻ‘jazgina bogʻdagi bananlar ostida yoki oydin kechada dengiz sohilida aylanib yurishni ma’qul koʻrardi.
Bir kuni tunda ana shunday boʻldi – Kokua uygʻonganida Keave koʻrinmasdi. U yonini paypaslab chiqdi, oʻrni sovib ulgurganiga qaraganda eri chiqib ketganiga ancha boʻlganga oʻxshardi. Kokuani qoʻrquv bosdi, u oʻrnidan turib oʻtirdi. Deraza qopqogʻining tirqishlaridan ichkariga Oyning zaif nuri tushayapti. Uning xonani yoritgan yogʻdusida Kokua polda turgan shishani koʻrdi.
Tashqarida boʻron guvillar, uy oldidagi baland daraxtlar kuchli shamol ostida ayanchli gʻichirlar, shoxlardan uzilib tushayotgan yaproqlar ayvon sahnida shitirlardi. Biroq shu shovqin ichida Kokua bosh-qa tovushlarni ham ilgʻay oldi.
Bogʻ tarafdan odamningmi, hayvonningmi, baayni oʻlim oldidagi dahshatli ingroqlari eshitilardiki, bu tovushlar Kokuaning naq yurak-bagʻriga tigʻ boʻlib sanchildi. U ohista oʻrnidan turib eshikni ochdi va Oy nuriga choʻmilgan bogʻga nazar tashladi. U yerda, banan daraxti tagida Keave yuztuban tushib yotar, koʻksidan faryod, ingroq otilib chiqardi.
Kokua erining yoniga yugurib borib ovutgisi keldi, ammo nogahoniy bir yangi fikr uni toʻxtatib qoldi. Keave uning nazarida doimo mard va jasur koʻrinishga urinib kelgandi, binobarin, endi Kokua uning zaiflik, ojizlik lahzalariga, uyat-nomusiga guvoh boʻlib qolishi umuman toʻgʻri kelmaydi. Ana shu fikr uni uyga qaytardi.
«Ey, Parvardigor! – deb oʻyladi Kokua. – Namuncha begʻam, namuncha tuban kimsa boʻlmasam-a! Axir, jahannam azobi menga emas, unga tahdid solayapti-ku; iymonidan ayrilib, abadiy qargʻishga mubtalo boʻlgan men emas, u-ku, axir! Meni deb, mendek bir ayanchli, ojiz ayolga boʻlgan muhabbatini deb u endi koʻz oʻngida jahannamning oʻtli qopqalarini koʻrayapti; oydin kechada, gʻir-gʻir shamollar qoʻynida yotgan joyida doʻzaxning badboʻy, qoʻlansa tutunlarini simirayapti!
Men esa – men! – haftafahm va toshbagʻir ayol burchim nimada ekanligini shu paytgacha anglab yetolmasam-a! Balki anglab yeta olgandirman-u, undan oʻzimni olib qochgandirman? Biroq mana endi, fursatni boy bermay turib, muhabbat yoʻlida men oʻz iymonimni oʻz qoʻlim bilan qurbon qilaman! Jannatga eltuvchi oppoq pillapoyalarga, u yerda meni kutib turgan qadrdon yor-doʻstlarimga endi men «Alvido!» deyman! Muhabbatga muhabbat bilan javob qaytarish kerak, mening muhabbatim ham uning muhabbatiga teng kelsin iloyo! U meni deb oxiratidan kechibdimi, uning oʻrniga mening oxiratim kuya qolsin!»
Kokua chaqqon-epchil ayol edi, bir zumda kiyinib boʻldi. Keyin chaqa tangalarni oldi – bu bebaho santimlarni ular doimo tayyor holda saqlashardi. Bu tangalar muomalada kam yurgani uchun ularni bankdan zaxira qilib olishgandi. Kokua koʻchaga chiqqanida osmonda shamol bulutlarni haydab yurar, ular esa Oy yuzini toʻsib qoʻyishgan edi. Butun shahar uyquda, ayol qayerga borishni bilmasdi, shu payt daraxtlar ostidagi qorongʻilikda kimdir yoʻtalayotganini eshitib qoldi.
– Qariya, – dedi Kokua, – havo aynigan shunday kechada siz bu yerda nima qilayapsiz oʻzi?
Chol betinim yoʻtalar, qiyinchilik bilan soʻzlardi, lekin har qalay Kokua u qashshoq va keksaligini, bu yerlarda musofir ekanligini tushuna oldi.
– Menga bir yordam koʻrsata olmaysizmi? – deb soʻradi Kokua. – Bu yerlarga ikkalamiz ham begona ekanmiz. Gavayi qizidan koʻmagingni darigʻ tutmang...
– E, bu senmiding – sakkizta oroldan kelgan jodugar? – dedi qariya. – Hatto mendek bir keksa odamni ham tuzogʻingga ilintirishni xohlab qoldingmi hali? Biroq men sen haqingda allaqachonlar eshitganman va yovuz jodularingdan qoʻrqadigan joyim yoʻq.
– Kel, birpas oʻtiraylik va men senga bir voqeani hikoya qilib beray, – dedi Kokua va Keavening boshiga tushgan baloyu kulfatlarni boshdan-oyoq aytib berdi.
– Xullas, men uning xotiniman va u bechora menga yetishish uchungina abadiy barhayot ruhini shaytonga sotishga majbur boʻlgan. Xoʻsh, endi men nima qilishim kerak? Shishani menga sotishini oʻzim soʻragudek boʻlsam, u albatta rozi boʻlmaydi. Lekin shu taklifni agar sen aytsang, u jon-jon deb koʻnadi. Men esa seni shu yerda kutib turaman. Sen shishani toʻrt santimga sotib olasan, men uni sendan uch santimga sotib olaman. Men baxtiqaroga Parvardigorning oʻzi madad bersin!
– Mabodo meni aldagudek boʻlsang, Xudo joningni olsin, – dedi qariya.
– Mayli, ola qolsin! – deya qichqirdi Kokua. – Va’damdan aslo shubhalanma, qariya! Seni aldashimga Parvardigorning oʻzi yoʻl qoʻymaydi.
– U holda menga toʻrt santim bergin-da, shu yerda kutib tur.
Biroq koʻchada yolgʻiz oʻzi qolganidan keyin Kokuani qoʻrquv bosdi. Shamol daraxtlar tepasida uvillar, bu esa ayolga doʻzax alangasining guvillashi boʻlib eshitilardi. Koʻcha fonusi yogʻdusida soyalar tebranar, bu esa ayol nazarida shaytonning dahshatli changallari u tomonga choʻzilayotgandek boʻlib tuyulardi.
Kokuaning madori yetganida dod solib qochib qolgan boʻlardi, ammo nafasi qaytib ketdi. Na qichqirishga va na joyidan qoʻzgʻalishga majoli bor, koʻcha oʻrtasida xuddi qoʻrqib ketgan goʻdakdek dagʻ-dagʻ qaltiraganicha turardi.
Shu paytda u qariya qaytib kelayotganini va qoʻlida shisha borligini koʻrdi.
– Men iltimosingni bajardim, – dedi chol. – Uydan
Niyatingiz jiddiy ekaniga – yoshlik sogʻlomligi va bitmas-tuganmas boylik manbaini atigi toʻrt santimga sotishga tayyor ekanligingizga odamlarni ishontirish bagʻoyat mashaqqatli ekan. Ayni payt-da shisha ichiga yashiringan xavf-xatarlar toʻgʻrisida ham gapirishga toʻgʻri kelar, shundan keyin odamlar yo ularning soʻzlariga mutlaqo ishonmay qoʻyib, ochiqchasiga kulishar, yoki bunaqangi shubhali bitimdan qoʻrqib, chehralari tundlashar va Shayton bilan bogʻlanib qolgan Keave hamda Kokuaning yonidan tezroq nari ketishga oshiqishardi.
Shishani sotish yoʻlida zarracha omadlari kelmayotgan er-xotin koʻp oʻtmay shahar aholisi ulardan oʻzini olib qochayotganini payqab qolishdi. Bolalar ularni koʻrganda chinqirib, har tomonga qochishar, bu esa Kokuaning yuragiga oʻtkir xanjardek sanchilardi. Er-xotinga duch kelgan katoliklar xuddi shaytonga uchragandek choʻqinib olishardi. Bora-bora kattayu kichik barcha oʻzaro kelishib olgandek ulardan iloji boricha nariroq yuradigan boʻldi.
Er-xotinning ruhi tushib ketdi. Ular kunni gʻam-tashvishdan ezilib oʻtkazishar, tunlari esa oʻzlarining yangi uylarida mijja qoqmay, bir-birlariga hatto bir ogʻiz soʻz qotmay chiqishardi. Bu sukunatni goh-gohida Kokuaning toʻsatdan oʻkrab-oʻkrab yigʻlab yuborishlari buzardi, xolos.
Ba’zan ular Parvardigorga ibodat qilishar; ayrim hollarda shishani olib oʻrtaga qoʻyishar va uning ichidagi beshakl soya betinim lipillashiga qaragancha, butun oqshomni shu alfozda oʻtkazishardi. Shunday lahzalarda qoʻrquv ularni dam olishga qoʻymas; kipriklariga uyqu ilinmasdi. Mabodo birontasi mudrab ketsa ham uygʻonganida qorongʻulik bagʻridan kelayotgan boʻgʻiq yigʻi tovushini eshitar yoki oʻzi yolgʻiz qolganini koʻrardi.
Zotan, ularning har biri uydan qochib chiqishga, shishadan imkon qadar yiroqroq boʻlishga intilardi. Moʻ‘jazgina bogʻdagi bananlar ostida yoki oydin kechada dengiz sohilida aylanib yurishni ma’qul koʻrardi.
Bir kuni tunda ana shunday boʻldi – Kokua uygʻonganida Keave koʻrinmasdi. U yonini paypaslab chiqdi, oʻrni sovib ulgurganiga qaraganda eri chiqib ketganiga ancha boʻlganga oʻxshardi. Kokuani qoʻrquv bosdi, u oʻrnidan turib oʻtirdi. Deraza qopqogʻining tirqishlaridan ichkariga Oyning zaif nuri tushayapti. Uning xonani yoritgan yogʻdusida Kokua polda turgan shishani koʻrdi.
Tashqarida boʻron guvillar, uy oldidagi baland daraxtlar kuchli shamol ostida ayanchli gʻichirlar, shoxlardan uzilib tushayotgan yaproqlar ayvon sahnida shitirlardi. Biroq shu shovqin ichida Kokua bosh-qa tovushlarni ham ilgʻay oldi.
Bogʻ tarafdan odamningmi, hayvonningmi, baayni oʻlim oldidagi dahshatli ingroqlari eshitilardiki, bu tovushlar Kokuaning naq yurak-bagʻriga tigʻ boʻlib sanchildi. U ohista oʻrnidan turib eshikni ochdi va Oy nuriga choʻmilgan bogʻga nazar tashladi. U yerda, banan daraxti tagida Keave yuztuban tushib yotar, koʻksidan faryod, ingroq otilib chiqardi.
Kokua erining yoniga yugurib borib ovutgisi keldi, ammo nogahoniy bir yangi fikr uni toʻxtatib qoldi. Keave uning nazarida doimo mard va jasur koʻrinishga urinib kelgandi, binobarin, endi Kokua uning zaiflik, ojizlik lahzalariga, uyat-nomusiga guvoh boʻlib qolishi umuman toʻgʻri kelmaydi. Ana shu fikr uni uyga qaytardi.
«Ey, Parvardigor! – deb oʻyladi Kokua. – Namuncha begʻam, namuncha tuban kimsa boʻlmasam-a! Axir, jahannam azobi menga emas, unga tahdid solayapti-ku; iymonidan ayrilib, abadiy qargʻishga mubtalo boʻlgan men emas, u-ku, axir! Meni deb, mendek bir ayanchli, ojiz ayolga boʻlgan muhabbatini deb u endi koʻz oʻngida jahannamning oʻtli qopqalarini koʻrayapti; oydin kechada, gʻir-gʻir shamollar qoʻynida yotgan joyida doʻzaxning badboʻy, qoʻlansa tutunlarini simirayapti!
Men esa – men! – haftafahm va toshbagʻir ayol burchim nimada ekanligini shu paytgacha anglab yetolmasam-a! Balki anglab yeta olgandirman-u, undan oʻzimni olib qochgandirman? Biroq mana endi, fursatni boy bermay turib, muhabbat yoʻlida men oʻz iymonimni oʻz qoʻlim bilan qurbon qilaman! Jannatga eltuvchi oppoq pillapoyalarga, u yerda meni kutib turgan qadrdon yor-doʻstlarimga endi men «Alvido!» deyman! Muhabbatga muhabbat bilan javob qaytarish kerak, mening muhabbatim ham uning muhabbatiga teng kelsin iloyo! U meni deb oxiratidan kechibdimi, uning oʻrniga mening oxiratim kuya qolsin!»
Kokua chaqqon-epchil ayol edi, bir zumda kiyinib boʻldi. Keyin chaqa tangalarni oldi – bu bebaho santimlarni ular doimo tayyor holda saqlashardi. Bu tangalar muomalada kam yurgani uchun ularni bankdan zaxira qilib olishgandi. Kokua koʻchaga chiqqanida osmonda shamol bulutlarni haydab yurar, ular esa Oy yuzini toʻsib qoʻyishgan edi. Butun shahar uyquda, ayol qayerga borishni bilmasdi, shu payt daraxtlar ostidagi qorongʻilikda kimdir yoʻtalayotganini eshitib qoldi.
– Qariya, – dedi Kokua, – havo aynigan shunday kechada siz bu yerda nima qilayapsiz oʻzi?
Chol betinim yoʻtalar, qiyinchilik bilan soʻzlardi, lekin har qalay Kokua u qashshoq va keksaligini, bu yerlarda musofir ekanligini tushuna oldi.
– Menga bir yordam koʻrsata olmaysizmi? – deb soʻradi Kokua. – Bu yerlarga ikkalamiz ham begona ekanmiz. Gavayi qizidan koʻmagingni darigʻ tutmang...
– E, bu senmiding – sakkizta oroldan kelgan jodugar? – dedi qariya. – Hatto mendek bir keksa odamni ham tuzogʻingga ilintirishni xohlab qoldingmi hali? Biroq men sen haqingda allaqachonlar eshitganman va yovuz jodularingdan qoʻrqadigan joyim yoʻq.
– Kel, birpas oʻtiraylik va men senga bir voqeani hikoya qilib beray, – dedi Kokua va Keavening boshiga tushgan baloyu kulfatlarni boshdan-oyoq aytib berdi.
– Xullas, men uning xotiniman va u bechora menga yetishish uchungina abadiy barhayot ruhini shaytonga sotishga majbur boʻlgan. Xoʻsh, endi men nima qilishim kerak? Shishani menga sotishini oʻzim soʻragudek boʻlsam, u albatta rozi boʻlmaydi. Lekin shu taklifni agar sen aytsang, u jon-jon deb koʻnadi. Men esa seni shu yerda kutib turaman. Sen shishani toʻrt santimga sotib olasan, men uni sendan uch santimga sotib olaman. Men baxtiqaroga Parvardigorning oʻzi madad bersin!
– Mabodo meni aldagudek boʻlsang, Xudo joningni olsin, – dedi qariya.
– Mayli, ola qolsin! – deya qichqirdi Kokua. – Va’damdan aslo shubhalanma, qariya! Seni aldashimga Parvardigorning oʻzi yoʻl qoʻymaydi.
– U holda menga toʻrt santim bergin-da, shu yerda kutib tur.
Biroq koʻchada yolgʻiz oʻzi qolganidan keyin Kokuani qoʻrquv bosdi. Shamol daraxtlar tepasida uvillar, bu esa ayolga doʻzax alangasining guvillashi boʻlib eshitilardi. Koʻcha fonusi yogʻdusida soyalar tebranar, bu esa ayol nazarida shaytonning dahshatli changallari u tomonga choʻzilayotgandek boʻlib tuyulardi.
Kokuaning madori yetganida dod solib qochib qolgan boʻlardi, ammo nafasi qaytib ketdi. Na qichqirishga va na joyidan qoʻzgʻalishga majoli bor, koʻcha oʻrtasida xuddi qoʻrqib ketgan goʻdakdek dagʻ-dagʻ qaltiraganicha turardi.
Shu paytda u qariya qaytib kelayotganini va qoʻlida shisha borligini koʻrdi.
– Men iltimosingni bajardim, – dedi chol. – Uydan
Saytdagi barcha turdagi materiallar 18+ yoshdagilar va undan kattalar uchun mo'ljallangan !
Bizni Ijtimoiy tarmoqlarda ulashing!