Tasodifiy hikoya: анекдот (таржима)
олдин чиккан буса узр янги бой уз жипида кетаётиб коидани бузди. Гаи ходими тухтатиб:...davomi
олдин чиккан буса узр янги бой уз жипида кетаётиб коидани бузди. Гаи ходими тухтатиб:...davomi
Библиотека | Er xotin munosabatlari | MUHABBAT JILG`ALARI: Kuzda uchub Bahor qaytgan TURNALAR... [ III-QISM ]
nafasimiz, lippillab yonayotgan shag`am oloviga kelib urulardi. Kiprikdek shag`am piligida yonaotgan olov huddi, arabcha musiqasiga raqs tushayotgan raqqosaday to`lg`onardi. Qo`llarimni Oydinni yuzlari tomon cho`zdim. Kipriklariga ilinib g`ashiga tegayotgan sochlarini nari surdim, silab yuzlariga tushdim. Barmoqlarim beyhos tegib, lablariga titroq kirdi. Shu titroq lablar bolidan totish, istagi butun a`qlimni zab etdi. U tomon suruldim. Iyagidan tutib, lablarimni cho`zdim. Kapalak qanotidan pir-pir qilgan ko`zlari asta yumumli. Lablariga birdam qo`nib bo`sa olgan lablarim, ikkinchisini loladay qizargan yanoqlaridan oldi. Yuziga yuzimni bosdim. Hurkak ohuday titrayotgan, mahbubamni tinlantirish uchun asta ohista og`ushimga oldim.
- Qo`rqma jonim... Hech narsadan qo`rqma...
Huddi cho`lda chanqoqdan, bir qultim loyqa bo`lsa ham suv haqida o`ylayotgan kimsaday edim. Ehtirosim kuchliligidan xato qilayotganimni o`ylash uchun, menda a`qilni o`zi ham yo`q edi ayni damda...
Endi kech, nogoh kelgan ehtiroslal to`foni sabab, soflik hayoda barpo bo`layotgan billur koshonamiz derovlariga dars ketdi. Baxtli onlarimiz yozilb borayotgan kitobimiz esa, o`z ayibimiz, o`z vaqtida jilovlanmaga tuyg`ularimiz sabab siyoh to`kdik, o`chirib bo`lmas qora dog`...
Oydin o`rnidan turib vannaxonaga kirib ketdi. Ancha vaqt yotdim, tongi yorishish arafasiga kelib qoldi. Oydindan esa hamon darak yo`q...
Vannaxona eshigiga yaqinlashganimda ichkaridan ingroq yig`i ovozi keldi. Eshikni itardim, ichidan qulflangan.
- Jonim eshikni och!
- Iltimos ketinggg... -dedi yeg`loq ovozda.
- Jonim qo`rqitma, eshikni och! -eshikni ikki-uch bor itardim, - Oydin och yo`qsa eshikni sindiraman...
Eshik ``tik`` etib ilgagidan bo`shatildi. Shosha-pisha eshikni ochdim. Vanna qirg`og`ida, yuzlarini kafti bilan berkitgacha yig`lab o`tirardi.
- Jonim qo`y yig`lama, -yelkalaridan asta ushladim. - Hammasi yaxshi bo`ladi...
- Yo`q... -qo`limni siltab tashladi va ikki qo`lini mushlab ko`kragimda ura boshladi, - Yo`q... Yo`q... Yo`q...
Qattiq quchoqlab oldim.
- Tinchlan... Jonim tinchlan...
- Nega... Nima uchun?!
Ho`ngrab yig`ladi.
- Bu hech narsani o`zgartirmaydi. Baribir sen meniki bo`lasan! Sendan boshqasini demayman, -uni ovutishga urundim. - Jonim boshqa bu ish takrorlanmaydi... Siqilma mana ko`rasan hammasi izida tushadi. Biz oyla quramiz, shariy, qonuniy rafiqam, suyukli yorim bo`lasan. Biz baxti bo`lamiz. Mana ko`rasan sen eng chiroyli kelinchak, ota-onamga erka kelin bo`lasan...
Oydinni tinchlantirdim, namdan uvib ketgan yuzini, yuzimga boshdi. Afsusli ohangda yutoqib-yutoqib qulog`im ostida shivirladi.
- Qismatim shunday, iffatsiz kelin bo`lishmidi? - dedi, meni qattiq, judayam qattiq quchoqlarkan. - Qaynota-qaynona bo`lmish zotlarni ko`ziga qanday qarayman!?
Bechoraginam men sabab, shu qadar qattiq istirob chekardiki, ko`zlariga qarashga qo`qardim. Ovozi shuqa qadar mungliki, yuragimga nishtarday botardi. Hayotimda ilk bor o`zimdan jirkanib ketdim.
- Kecher meni Qaldirg`ochim, bilmay qanotingini qayrib qo`ydim!...
* * * * *
Endi Oydinga uylanishim, hammasini o`z iziga tushurishim kerak edi. Ammo ikki oy o`tib hamki, ota-onamga: Meni uylab qo`yinglar! deyaolmasdim. Qanday aytishim ham mumkun, otasini davrida yallo qilib yurgan bola bo`lsam, qo`limdan tayinli ish ham kelmaydi. Bilaman dadamni fellarini, uylanish haqida so`z ochguday bo`lsam, albatta manashunday deydilar: O`g`lim oylani qanday boqasan?
Balki bu savol qarshisida esa ojiz qolmasman. Mardikor ishlab o`lsa ham bir ammallab qozon qaynatishga qodirman. Lekin bitta o`g`li uchun, keragidan ortiq, sharoyit yaratib bergan dadamni hafsalasi pir bo`lishi tayin...
Chora izlar ekanman, negadur hayot ko`zimga juda murakkab bo`lib ko`rindi. Bir tomonda ota-onamni obro` e`tibori, ikkichi tomonda sevgilimnin beyvaqt yo`qotgan iffati, shani. Or, nomus bu so`zlar zamirida juda katta mano yotar ekan. Erkakni ziynati sahovatida, ayolni ziynati iffatida deyishadi. Iffatini yo`qotgan, suyukligim ziynatini ham yo`qotgandek edi. Endi avvalgi Oydinni topolmay qolganim. Nazarimda suvsizlikdan qovjirab borayotgan gulga o`xshardi. Uning avvalgidek tabassum qilmay qo`ygandi. Men esa shu tabassumni ko`rish uchun, hamma narsaga tayyor edim. O`ylay-o`ylay o`zim uchun maqsad sari yo`limni belgilab oldi...
Navbatdagi uchrashuvimizda:
- Oydin, hozircha sabir qilib turaylik!
- Nega?
- Avval senga munosib bo`lishim ko`rak, o`z maqsadimni aniq belgilab olishim kerak!
- Siz nima desayz shu!
- Iltimos, unday gapirma! Huddi hammasi baribirday!
- Ho`p...
- Jonim siqilishingni ko`rish juda o`g`ir bo`lyabdi. Iltimos chehrangni och...
Istamaygina jilmaydi. Qo`llaridan mahkam tutdim.
- Hammasi o`zgaradi, mana ko`rasan...
Hayotimda birinchi bor, oldimga jiddiy maqsad qo`yib olg`a qadam tashladim. Maqsadimga yetqazuvchi yagona yo`l bu Kitob edi. Yaratilgan sharoyitlardan foydalanishga, majbur edim. Osonliqcha bo`yin egishim oson kechmadi. Ammo harakat qildim, jon dilimdan harakat qildim. Oqibatda oylar, yillar o`tib ilg`or talabalar qarorida, a`lo baholar bilan inistitutni tamomladim. Hammasi rejalarim bo`yicha ketmoqea edi. Oydin bilan birga bo`ladigan onlarimizga ham oz qolgandi. U ham, o`zgarishlardan, yutuqlarimdan hursand edi...
Qo`limga diplom tegishi bilan, Oydindan suyunchini oldim-u, dadamni oldilariga oshiqdim.
Dadam o`z xonalarida edilar, salom berib xonaga bistirib kirdim.
- Dada mana deplomim!
Dadam ko`zoynaklarini taqib obdon tekshirib chiqdilar. Yuzlarida mamnunlik alomatlari paydo bo`ldi, jilmaydilar.
- Barakalla ota o`g`il, yuzimni yerga qaratmasligingni bilardim...
Qo`limni siqib tabriklab, maqtovlar yo`lladilar...
- Dada endi, biror yog`liroq ishga joylab qo`yasizmi? -dedim. Dadamni maqtovlaridan o`zimni yo`qotib.
- O`g`lim, biz pilasmasa chiqaramiz, yog` emas!
Dadamni bu gaplari hazlga o`xshadi, biroq yuz qiyofalarida jiddiylik bor edi.
- Dada men oyligi ko`proq ishni nazarda tutdim!
- Qaniydi o`g`lim, shunaqa ish o`rni bo`lganida menam ishlardim...
- Dada... Ahir mana deplom!
- Hozircha ish yo`q o`g`lim...
- Dada korxona o`zimizni-ku?
- Mayli unda topamiz, hisobchiga yordamchi bo`lasan! Uch oy sinov muddati yaxshi ishlasang shartnoma tuzamiz, qo`lindan kelmasa ish yo`q o`g`lim...
- Dada nima bu hazlimi?
- Yo`q!
- Iya... Ahir o`g`lizman-u! Nima meni ham sinovdan o`tqazasizmi?
- Hada... Seni qaraya, deplom bor degani, ish o`rni tayin deganimas. Bu korhonada ota-bolachilik yo`q. Shartga ko`nsang, ishga olaman. Yoqmasa boshqa joyga bor. Qani senga kim ish berarkin!
Dadam mutloqo jiddiy gapirayotganlarini allaqachon tushungandim. Buni dadamning bir sinovlari deb shartga ko`nishdan o`zga choram qolmagandi...
- Roziman dada!
- Yasha o`g`lim, -dadam qo`limni siqdilar, - Buguncha damingni olaver, ertadan ishga...
Davomi bor...
Muallif: -MAJNUN-
- Qo`rqma jonim... Hech narsadan qo`rqma...
Huddi cho`lda chanqoqdan, bir qultim loyqa bo`lsa ham suv haqida o`ylayotgan kimsaday edim. Ehtirosim kuchliligidan xato qilayotganimni o`ylash uchun, menda a`qilni o`zi ham yo`q edi ayni damda...
Endi kech, nogoh kelgan ehtiroslal to`foni sabab, soflik hayoda barpo bo`layotgan billur koshonamiz derovlariga dars ketdi. Baxtli onlarimiz yozilb borayotgan kitobimiz esa, o`z ayibimiz, o`z vaqtida jilovlanmaga tuyg`ularimiz sabab siyoh to`kdik, o`chirib bo`lmas qora dog`...
Oydin o`rnidan turib vannaxonaga kirib ketdi. Ancha vaqt yotdim, tongi yorishish arafasiga kelib qoldi. Oydindan esa hamon darak yo`q...
Vannaxona eshigiga yaqinlashganimda ichkaridan ingroq yig`i ovozi keldi. Eshikni itardim, ichidan qulflangan.
- Jonim eshikni och!
- Iltimos ketinggg... -dedi yeg`loq ovozda.
- Jonim qo`rqitma, eshikni och! -eshikni ikki-uch bor itardim, - Oydin och yo`qsa eshikni sindiraman...
Eshik ``tik`` etib ilgagidan bo`shatildi. Shosha-pisha eshikni ochdim. Vanna qirg`og`ida, yuzlarini kafti bilan berkitgacha yig`lab o`tirardi.
- Jonim qo`y yig`lama, -yelkalaridan asta ushladim. - Hammasi yaxshi bo`ladi...
- Yo`q... -qo`limni siltab tashladi va ikki qo`lini mushlab ko`kragimda ura boshladi, - Yo`q... Yo`q... Yo`q...
Qattiq quchoqlab oldim.
- Tinchlan... Jonim tinchlan...
- Nega... Nima uchun?!
Ho`ngrab yig`ladi.
- Bu hech narsani o`zgartirmaydi. Baribir sen meniki bo`lasan! Sendan boshqasini demayman, -uni ovutishga urundim. - Jonim boshqa bu ish takrorlanmaydi... Siqilma mana ko`rasan hammasi izida tushadi. Biz oyla quramiz, shariy, qonuniy rafiqam, suyukli yorim bo`lasan. Biz baxti bo`lamiz. Mana ko`rasan sen eng chiroyli kelinchak, ota-onamga erka kelin bo`lasan...
Oydinni tinchlantirdim, namdan uvib ketgan yuzini, yuzimga boshdi. Afsusli ohangda yutoqib-yutoqib qulog`im ostida shivirladi.
- Qismatim shunday, iffatsiz kelin bo`lishmidi? - dedi, meni qattiq, judayam qattiq quchoqlarkan. - Qaynota-qaynona bo`lmish zotlarni ko`ziga qanday qarayman!?
Bechoraginam men sabab, shu qadar qattiq istirob chekardiki, ko`zlariga qarashga qo`qardim. Ovozi shuqa qadar mungliki, yuragimga nishtarday botardi. Hayotimda ilk bor o`zimdan jirkanib ketdim.
- Kecher meni Qaldirg`ochim, bilmay qanotingini qayrib qo`ydim!...
* * * * *
Endi Oydinga uylanishim, hammasini o`z iziga tushurishim kerak edi. Ammo ikki oy o`tib hamki, ota-onamga: Meni uylab qo`yinglar! deyaolmasdim. Qanday aytishim ham mumkun, otasini davrida yallo qilib yurgan bola bo`lsam, qo`limdan tayinli ish ham kelmaydi. Bilaman dadamni fellarini, uylanish haqida so`z ochguday bo`lsam, albatta manashunday deydilar: O`g`lim oylani qanday boqasan?
Balki bu savol qarshisida esa ojiz qolmasman. Mardikor ishlab o`lsa ham bir ammallab qozon qaynatishga qodirman. Lekin bitta o`g`li uchun, keragidan ortiq, sharoyit yaratib bergan dadamni hafsalasi pir bo`lishi tayin...
Chora izlar ekanman, negadur hayot ko`zimga juda murakkab bo`lib ko`rindi. Bir tomonda ota-onamni obro` e`tibori, ikkichi tomonda sevgilimnin beyvaqt yo`qotgan iffati, shani. Or, nomus bu so`zlar zamirida juda katta mano yotar ekan. Erkakni ziynati sahovatida, ayolni ziynati iffatida deyishadi. Iffatini yo`qotgan, suyukligim ziynatini ham yo`qotgandek edi. Endi avvalgi Oydinni topolmay qolganim. Nazarimda suvsizlikdan qovjirab borayotgan gulga o`xshardi. Uning avvalgidek tabassum qilmay qo`ygandi. Men esa shu tabassumni ko`rish uchun, hamma narsaga tayyor edim. O`ylay-o`ylay o`zim uchun maqsad sari yo`limni belgilab oldi...
Navbatdagi uchrashuvimizda:
- Oydin, hozircha sabir qilib turaylik!
- Nega?
- Avval senga munosib bo`lishim ko`rak, o`z maqsadimni aniq belgilab olishim kerak!
- Siz nima desayz shu!
- Iltimos, unday gapirma! Huddi hammasi baribirday!
- Ho`p...
- Jonim siqilishingni ko`rish juda o`g`ir bo`lyabdi. Iltimos chehrangni och...
Istamaygina jilmaydi. Qo`llaridan mahkam tutdim.
- Hammasi o`zgaradi, mana ko`rasan...
Hayotimda birinchi bor, oldimga jiddiy maqsad qo`yib olg`a qadam tashladim. Maqsadimga yetqazuvchi yagona yo`l bu Kitob edi. Yaratilgan sharoyitlardan foydalanishga, majbur edim. Osonliqcha bo`yin egishim oson kechmadi. Ammo harakat qildim, jon dilimdan harakat qildim. Oqibatda oylar, yillar o`tib ilg`or talabalar qarorida, a`lo baholar bilan inistitutni tamomladim. Hammasi rejalarim bo`yicha ketmoqea edi. Oydin bilan birga bo`ladigan onlarimizga ham oz qolgandi. U ham, o`zgarishlardan, yutuqlarimdan hursand edi...
Qo`limga diplom tegishi bilan, Oydindan suyunchini oldim-u, dadamni oldilariga oshiqdim.
Dadam o`z xonalarida edilar, salom berib xonaga bistirib kirdim.
- Dada mana deplomim!
Dadam ko`zoynaklarini taqib obdon tekshirib chiqdilar. Yuzlarida mamnunlik alomatlari paydo bo`ldi, jilmaydilar.
- Barakalla ota o`g`il, yuzimni yerga qaratmasligingni bilardim...
Qo`limni siqib tabriklab, maqtovlar yo`lladilar...
- Dada endi, biror yog`liroq ishga joylab qo`yasizmi? -dedim. Dadamni maqtovlaridan o`zimni yo`qotib.
- O`g`lim, biz pilasmasa chiqaramiz, yog` emas!
Dadamni bu gaplari hazlga o`xshadi, biroq yuz qiyofalarida jiddiylik bor edi.
- Dada men oyligi ko`proq ishni nazarda tutdim!
- Qaniydi o`g`lim, shunaqa ish o`rni bo`lganida menam ishlardim...
- Dada... Ahir mana deplom!
- Hozircha ish yo`q o`g`lim...
- Dada korxona o`zimizni-ku?
- Mayli unda topamiz, hisobchiga yordamchi bo`lasan! Uch oy sinov muddati yaxshi ishlasang shartnoma tuzamiz, qo`lindan kelmasa ish yo`q o`g`lim...
- Dada nima bu hazlimi?
- Yo`q!
- Iya... Ahir o`g`lizman-u! Nima meni ham sinovdan o`tqazasizmi?
- Hada... Seni qaraya, deplom bor degani, ish o`rni tayin deganimas. Bu korhonada ota-bolachilik yo`q. Shartga ko`nsang, ishga olaman. Yoqmasa boshqa joyga bor. Qani senga kim ish berarkin!
Dadam mutloqo jiddiy gapirayotganlarini allaqachon tushungandim. Buni dadamning bir sinovlari deb shartga ko`nishdan o`zga choram qolmagandi...
- Roziman dada!
- Yasha o`g`lim, -dadam qo`limni siqdilar, - Buguncha damingni olaver, ertadan ishga...
Davomi bor...
Muallif: -MAJNUN-