Tasodifiy hikoya: R Zibo 4-hikoya
Sovuk juda sovuk kunlar edi ushanda kunda kun ora kumkuk osmondan oppok laylak kor yogardi turmush o...davomi
Sovuk juda sovuk kunlar edi ushanda kunda kun ora kumkuk osmondan oppok laylak kor yogardi turmush o...davomi
Библиотека | Er xotin munosabatlari | MUHABBAT JILG`ALARI: Qizil qor yog`ganda!
erkak... -dedim.
Uning hazillari, o`ziga yarashmayotganini, yuz qiyofamni jiddiy tutib, bildishga harakat qildim...
- Ha... Ha... Aytganday ho`rozda bo`maydi-ya! -dedi bir nimani nazarda tutib yana gapini kulguga burib.
- Shunday... -dedim, bu gal jilmayishga harakat qilib.
- Yaxshi... Yaxshi, - deb ortiga o`grildi, - Sayyora qani?
Yonimdagi sheriklar, so`radi. Tushlikdan qaytmaganini aytishdi. Boshliqni boya kelganidagi kayfiyati, jiyanini erkaligidan 0% tushib ketganday tuyuldi menga.
Bir tomoq qirib, chiqib ketdi.
Ertasi kuni, ishga vohli bordim. Hammadan avval keldim deb o`ylagandim. Yo`q mendan avval erka xonim kelibdilar.
U bilan salomlashib, endi kurtkamni yechib ilgakka ilayotgan edim, xonaga boshliq va sekritar qiz kirib keldi. Sekretarni qo`lida bir dunyo hujjatlar, u hammasini Sayyorani stoliga qo`ydi.
O`rnimga o`tirishimdan avval boshliq bilan salomlashgani yoniga yaqinlashdim...
- Sayyora! -dedi salomlashib bo`lgach, boshliq hujjatlarga ishora qilib, - Bularni hammasini, qaytadan yozib chiqar!
- Men! Bu meni vazifamga kirmaydi-ku? -dedi Sayyora norozi ohangda.
- Seni nima deb vada berganding?
- Uuufff... Tog`a ahir...
- Tushunmadim, tog`a dedingmi?
- Uzur... Tolib Hasanivvvich! -dedi, qovog`ini solib.
- Bo`ldi, bolalik qilma. Sen aytilgan ishni qil...
- Tog`aaaa!
- Sayyora, ish haqqingni halollab ol...
- Qiyin-ku? -dedi iltijo ohongida.
Qiziqib hujjatlarni bir ikkitasini olib, varoqladim. Bular hammasi chiqindiga yaraydi. Umuan keraksiz.
Hayron bo`lib boshliqqa yuzlandim.
- Ahir bu..!
- Arxiv uchun kerak...
Boshliq ko`z qisib qo`ydi. Bo`ldi tushunarli, bu jazolash uchun ekan. Boshliq yaxshi uslub o`ylab topibdi. Lekin qog`ozlar uvol, behuda sovurilgan vaqt uvol. Asta o`z joyimga o`tirdim.
- Sanga 3 kun muhlat...
- Tog`a ulgurmiman-ku?
- Sen harakat qil, omad... -boshliq bu safar o`zini jiddiy tutdi, - Eplolmasang, ha... Hozzir rivojlanish davri, faqat olg`aaa qadam tashlash kerek. Bizga langar keraymas, tushunarlimi? Hozircha hayr, opamga salom ayt...
- Ho`p... -dedi.
Boshliq chiqib ketdi. Sayyoraga zimdan nazar tashladim. U nima qilarini bilmay bir muddat keraksiz qog`ozlarga tikilib turdi. So`ng asta birma-bir ko`zdan kechira boshladi. Boshliqqa qoyil qoldim, atayin sarg`ayib, yirtiligan qog`ozlarni yig`ib kelibdi.
``Buni nima keragi bor ekan?! Buchi? Voy manbu umunam keraysiz!`` degancha dung`ullab tushluk vaqtigacha titkilab o`tirdi...
Tushlikka chiqib qaytib kelsam, kamputirdan ko`z uzmay allanimalar yozib o`tiribdi. O`sha kuni qimir etmadi, ancha ish qilib tashladi. Ertasi kuni tushlikka ham chiqmay kamputir qarshisida o`tirdi. Uchunchi kuni ertalabdan bo`shashib bir ahvolda keldi. Bot-bot esnab qo`yadi, goh-goh ko`zini uqalaydi. Ammo juda astoydil, o`z ishini qilmoqda.
Tushlik vaqti bo`ldi, yo`lakda boshliqqa uchradim.
- Sardorjon tushlik qilganimi?
- Ha, yuring birga chiqib kelamiz!
Tolib akaday boshliq ikkita busi bittasi u kishi, bitta bo`sa u ham shu Tolib aka. U kishi bilan tushlik qilib, maza qildim. ``Yangisidan bor!`` deb rosa latifa aytib kuldurdilar o`ziyam. - Qalay bizi jiyan aytilgan vazifani bajaryabdimi? -dedi.
- Ha, astoydil kirishdi... Lekin Tolib aka bekorga shuncha narsani yozdiryabsizmi deymanda..!
Yengil hursundi.
- Tanti qizga kimdur saboq berishi kerakmasmi?
- Bu gapiz to`g`ri, qo`shilaman...
- Menga qolsa zarurmidi, lekin nima qilay yolg`iz opamni qizi, jiyanim bo`ladi.
- Bildim bunisini.
- A`qli bor, o`z kuchi bilan oligohga kirdi. Lekin bitta qiz bo`lgani uchun, dadasi biroz erkalatvordi!
Boshliq bilan biroz gaplashib o`tirdik. Ko`ngli ochiq ajoyib inson, dilidagi tilida, odamni o`ziga yaqin oladi. Agar oz bo`lsada, Sayyora ham tog`asiga o`xshagan, ochiq ko`ngil bo`lsa, tilla qiz bo`lishi tayin. Shu o`y ko`nglimga kelgan hamoni, unga qiziqishim uyg`ondi. U bilan yaqindan tanishgim keldi. Ishxonada 16 xodim bo`lsa shulardan 5 tasi erkak. Buni ustiga yoshlardan, boshliqni haydovchisi Rustam, sekretar qiz Matluba, Sayyora va men...
Rustam deyarli qorasini ko`rsatmaydi. Matluba esa erga teygan. Qolgan hodimlarni yoshini, doyimiy ular gaplashadigan oylaviy mash-mashalar mavzusini inobatga olsak, men uchun muqobil yo`l Sayyora tomonda...
Har holla uyam o`zimday kamgaproq qiz. Salom alikdan nari o`tib, do`stona munosabat o`rnatsak yaxshi bo`lardi, degan niyatni ko`ngilga tuygdim.
Tushlikdan qaytarkanman, qaynoq qahva va perojni olvoldim.
Xonaga qaytganimda, uchala sheriklarim ham, xonada edi. Sayyora tushlikka chiqmagan, yonida likopchada oziroq pechenyi, dam badam og`ziga solib, ko`zlarini goh qog`ozga, goh manitorga qaratadi. Tepasida turganimga ham e`tibor beramadi.
Asta tomoq qirdim.
- Sayyora tushlikka chiqmadizmi?
- Yuu, o`zi ulgurmayabman! -dedi, ko`zlarini manitordan olib menga bir qarab qo`ydi.
- Undo bo`lsa, manabularni yeb-ichib oling...
Qo`limdagilarni uning stolini bir chetiga astagina qo`ydim. Indamay ortimga o`grildim. Ortimdan, uning, muloyim va yoqimli ovozi eshitildi.
- Sardor aka!
U tomonga yuz burdim.
- Rahmat... -dedi, asta jilmayib.
- Osh bo`lsin...
Uning tabassumida, iliqlikni sezdim. Har qalay ilk qadamim omadli tashlandi. Biroz o`tib o`rnidan turib chigilini yozdi. So`ng qo`lida, bir qog`oz ko`tarib yonimga keldi.
- Sardor aka mabuni kuring! - qo`limga oldim, bir necha yil avval yozilgan eski ariza, - Buni ham qayta yozishim keraymi?
- Bilmadim! - yelka qisdim, - Tog`ayz yoz aytdi, demak qayta yozasiz...
- Bulani hammasi, sariq chaqaga ham yarmeydi. Tog`amni o`ylab topgan, bemani jazolash usuli...
Boshida, hatto sanasiga bir nazar tashlab, yoki titkilab eski ekanliga qaramay yoza boshlaganda. Sayyora ... qiz ekan degan o`y o`tgan edi ko`nglimdan. Adashibman u boshidanoq, bu jazo tariqasida qilinayotgan ishlar ekanligini bilgan ekan.
- Hafa bo`lmang, balki bu saboq yaxshilikkadur... Siz bo`sh kemang, o`zizi, qatiyatizni ko`rsatib qo`ying.
Bo`shashib qolganini ko`rib qo`llab-quvatlab kayfiyatini ko`tarib qo`ydim.
- Ha... -dedi jilmayib qo`limdagi qog`ozni olarkan, - Chindan tog`am yomonlikni ravo kurmaydiku-aaa?
- Ha... Lekin ulgurasmikin bugun?
- Tugatmagunumcha ketmiyman!
O`zgacha shijoat bilan stuliga o`tirib, ishiga kirishdi.
Harakat qildi ammo ulgurmadi. Ish vaqti nihoyasiga yetdi. Yonimizdagi ayollar poltolarini kiyib sumkalarini yelkaga ilishdi. Sayyora jovdiragan ko`zlari bilan ularga bir bir qarab qo`ydi. Eginmga kurtkamni, bo`ynimga sharifimni o`radim. Yaqiniga bordim, u to`xtatay demasdi. Ketishga shaylanganimni ko`rib, bir menga, bir xonani xar tonini qo`rquv aralasha nazar tashlab qo`ydi.
Uni yolg`iz qoldirib, ketib yuborgim kelmadi. ``Bo`ldi to`xtat!`` deb uning kimligini ko`rsatish uchun jiddiy kirishgan ahtini sindirgim kelmadi...
Tepasida turib qolganimdan, biroz iymanib o`rnidan qo`zg`aldi.
- Sardor aka ketyabsizmi?
- Yo`q... -dedim, kurtkamn va sharifimni yecharkanman, - Sizga
Uning hazillari, o`ziga yarashmayotganini, yuz qiyofamni jiddiy tutib, bildishga harakat qildim...
- Ha... Ha... Aytganday ho`rozda bo`maydi-ya! -dedi bir nimani nazarda tutib yana gapini kulguga burib.
- Shunday... -dedim, bu gal jilmayishga harakat qilib.
- Yaxshi... Yaxshi, - deb ortiga o`grildi, - Sayyora qani?
Yonimdagi sheriklar, so`radi. Tushlikdan qaytmaganini aytishdi. Boshliqni boya kelganidagi kayfiyati, jiyanini erkaligidan 0% tushib ketganday tuyuldi menga.
Bir tomoq qirib, chiqib ketdi.
Ertasi kuni, ishga vohli bordim. Hammadan avval keldim deb o`ylagandim. Yo`q mendan avval erka xonim kelibdilar.
U bilan salomlashib, endi kurtkamni yechib ilgakka ilayotgan edim, xonaga boshliq va sekritar qiz kirib keldi. Sekretarni qo`lida bir dunyo hujjatlar, u hammasini Sayyorani stoliga qo`ydi.
O`rnimga o`tirishimdan avval boshliq bilan salomlashgani yoniga yaqinlashdim...
- Sayyora! -dedi salomlashib bo`lgach, boshliq hujjatlarga ishora qilib, - Bularni hammasini, qaytadan yozib chiqar!
- Men! Bu meni vazifamga kirmaydi-ku? -dedi Sayyora norozi ohangda.
- Seni nima deb vada berganding?
- Uuufff... Tog`a ahir...
- Tushunmadim, tog`a dedingmi?
- Uzur... Tolib Hasanivvvich! -dedi, qovog`ini solib.
- Bo`ldi, bolalik qilma. Sen aytilgan ishni qil...
- Tog`aaaa!
- Sayyora, ish haqqingni halollab ol...
- Qiyin-ku? -dedi iltijo ohongida.
Qiziqib hujjatlarni bir ikkitasini olib, varoqladim. Bular hammasi chiqindiga yaraydi. Umuan keraksiz.
Hayron bo`lib boshliqqa yuzlandim.
- Ahir bu..!
- Arxiv uchun kerak...
Boshliq ko`z qisib qo`ydi. Bo`ldi tushunarli, bu jazolash uchun ekan. Boshliq yaxshi uslub o`ylab topibdi. Lekin qog`ozlar uvol, behuda sovurilgan vaqt uvol. Asta o`z joyimga o`tirdim.
- Sanga 3 kun muhlat...
- Tog`a ulgurmiman-ku?
- Sen harakat qil, omad... -boshliq bu safar o`zini jiddiy tutdi, - Eplolmasang, ha... Hozzir rivojlanish davri, faqat olg`aaa qadam tashlash kerek. Bizga langar keraymas, tushunarlimi? Hozircha hayr, opamga salom ayt...
- Ho`p... -dedi.
Boshliq chiqib ketdi. Sayyoraga zimdan nazar tashladim. U nima qilarini bilmay bir muddat keraksiz qog`ozlarga tikilib turdi. So`ng asta birma-bir ko`zdan kechira boshladi. Boshliqqa qoyil qoldim, atayin sarg`ayib, yirtiligan qog`ozlarni yig`ib kelibdi.
``Buni nima keragi bor ekan?! Buchi? Voy manbu umunam keraysiz!`` degancha dung`ullab tushluk vaqtigacha titkilab o`tirdi...
Tushlikka chiqib qaytib kelsam, kamputirdan ko`z uzmay allanimalar yozib o`tiribdi. O`sha kuni qimir etmadi, ancha ish qilib tashladi. Ertasi kuni tushlikka ham chiqmay kamputir qarshisida o`tirdi. Uchunchi kuni ertalabdan bo`shashib bir ahvolda keldi. Bot-bot esnab qo`yadi, goh-goh ko`zini uqalaydi. Ammo juda astoydil, o`z ishini qilmoqda.
Tushlik vaqti bo`ldi, yo`lakda boshliqqa uchradim.
- Sardorjon tushlik qilganimi?
- Ha, yuring birga chiqib kelamiz!
Tolib akaday boshliq ikkita busi bittasi u kishi, bitta bo`sa u ham shu Tolib aka. U kishi bilan tushlik qilib, maza qildim. ``Yangisidan bor!`` deb rosa latifa aytib kuldurdilar o`ziyam. - Qalay bizi jiyan aytilgan vazifani bajaryabdimi? -dedi.
- Ha, astoydil kirishdi... Lekin Tolib aka bekorga shuncha narsani yozdiryabsizmi deymanda..!
Yengil hursundi.
- Tanti qizga kimdur saboq berishi kerakmasmi?
- Bu gapiz to`g`ri, qo`shilaman...
- Menga qolsa zarurmidi, lekin nima qilay yolg`iz opamni qizi, jiyanim bo`ladi.
- Bildim bunisini.
- A`qli bor, o`z kuchi bilan oligohga kirdi. Lekin bitta qiz bo`lgani uchun, dadasi biroz erkalatvordi!
Boshliq bilan biroz gaplashib o`tirdik. Ko`ngli ochiq ajoyib inson, dilidagi tilida, odamni o`ziga yaqin oladi. Agar oz bo`lsada, Sayyora ham tog`asiga o`xshagan, ochiq ko`ngil bo`lsa, tilla qiz bo`lishi tayin. Shu o`y ko`nglimga kelgan hamoni, unga qiziqishim uyg`ondi. U bilan yaqindan tanishgim keldi. Ishxonada 16 xodim bo`lsa shulardan 5 tasi erkak. Buni ustiga yoshlardan, boshliqni haydovchisi Rustam, sekretar qiz Matluba, Sayyora va men...
Rustam deyarli qorasini ko`rsatmaydi. Matluba esa erga teygan. Qolgan hodimlarni yoshini, doyimiy ular gaplashadigan oylaviy mash-mashalar mavzusini inobatga olsak, men uchun muqobil yo`l Sayyora tomonda...
Har holla uyam o`zimday kamgaproq qiz. Salom alikdan nari o`tib, do`stona munosabat o`rnatsak yaxshi bo`lardi, degan niyatni ko`ngilga tuygdim.
Tushlikdan qaytarkanman, qaynoq qahva va perojni olvoldim.
Xonaga qaytganimda, uchala sheriklarim ham, xonada edi. Sayyora tushlikka chiqmagan, yonida likopchada oziroq pechenyi, dam badam og`ziga solib, ko`zlarini goh qog`ozga, goh manitorga qaratadi. Tepasida turganimga ham e`tibor beramadi.
Asta tomoq qirdim.
- Sayyora tushlikka chiqmadizmi?
- Yuu, o`zi ulgurmayabman! -dedi, ko`zlarini manitordan olib menga bir qarab qo`ydi.
- Undo bo`lsa, manabularni yeb-ichib oling...
Qo`limdagilarni uning stolini bir chetiga astagina qo`ydim. Indamay ortimga o`grildim. Ortimdan, uning, muloyim va yoqimli ovozi eshitildi.
- Sardor aka!
U tomonga yuz burdim.
- Rahmat... -dedi, asta jilmayib.
- Osh bo`lsin...
Uning tabassumida, iliqlikni sezdim. Har qalay ilk qadamim omadli tashlandi. Biroz o`tib o`rnidan turib chigilini yozdi. So`ng qo`lida, bir qog`oz ko`tarib yonimga keldi.
- Sardor aka mabuni kuring! - qo`limga oldim, bir necha yil avval yozilgan eski ariza, - Buni ham qayta yozishim keraymi?
- Bilmadim! - yelka qisdim, - Tog`ayz yoz aytdi, demak qayta yozasiz...
- Bulani hammasi, sariq chaqaga ham yarmeydi. Tog`amni o`ylab topgan, bemani jazolash usuli...
Boshida, hatto sanasiga bir nazar tashlab, yoki titkilab eski ekanliga qaramay yoza boshlaganda. Sayyora ... qiz ekan degan o`y o`tgan edi ko`nglimdan. Adashibman u boshidanoq, bu jazo tariqasida qilinayotgan ishlar ekanligini bilgan ekan.
- Hafa bo`lmang, balki bu saboq yaxshilikkadur... Siz bo`sh kemang, o`zizi, qatiyatizni ko`rsatib qo`ying.
Bo`shashib qolganini ko`rib qo`llab-quvatlab kayfiyatini ko`tarib qo`ydim.
- Ha... -dedi jilmayib qo`limdagi qog`ozni olarkan, - Chindan tog`am yomonlikni ravo kurmaydiku-aaa?
- Ha... Lekin ulgurasmikin bugun?
- Tugatmagunumcha ketmiyman!
O`zgacha shijoat bilan stuliga o`tirib, ishiga kirishdi.
Harakat qildi ammo ulgurmadi. Ish vaqti nihoyasiga yetdi. Yonimizdagi ayollar poltolarini kiyib sumkalarini yelkaga ilishdi. Sayyora jovdiragan ko`zlari bilan ularga bir bir qarab qo`ydi. Eginmga kurtkamni, bo`ynimga sharifimni o`radim. Yaqiniga bordim, u to`xtatay demasdi. Ketishga shaylanganimni ko`rib, bir menga, bir xonani xar tonini qo`rquv aralasha nazar tashlab qo`ydi.
Uni yolg`iz qoldirib, ketib yuborgim kelmadi. ``Bo`ldi to`xtat!`` deb uning kimligini ko`rsatish uchun jiddiy kirishgan ahtini sindirgim kelmadi...
Tepasida turib qolganimdan, biroz iymanib o`rnidan qo`zg`aldi.
- Sardor aka ketyabsizmi?
- Yo`q... -dedim, kurtkamn va sharifimni yecharkanman, - Sizga