Tasodifiy hikoya: domlacham bilan !
Saytdakilani bilmadimi bu voqea tochni bugan man kolejda 1 kursman buyim 178-80 la ismim timur.2014....davomi
Saytdakilani bilmadimi bu voqea tochni bugan man kolejda 1 kursman buyim 178-80 la ismim timur.2014....davomi
Библиотека | Boshqalar | Adashgan avtobus 2 (kamolov)
худди креслода ўтиргандек юмшоққина, мана бунақа қилиб ўтираман.
– Унда бошида ўтирган қаерга суянади? – сўради бошқаси.
Йигитлар кулиб юборишди.
– Унинг орқасига кўрпачани тахлаб қўямиз.
Автобусдаги йўловчиларнинг кайфияти кўтарилди. Баъзи йўловчилар келишиб ўриндиқларга уч кишидан ўтиришди. Шундай қилиб, жами саксонтача йўловчи жойланди. Автобусга чиқишга пули ҳам, паспорти ҳам йўқ деб қаралган яна икки йигит ташқарида мўлтираб қараб туришар ва чиптачига тинимсиз ялинишмоқда эди.
– Бизниям олиб кетинг, жон ака, илтимос.
– Ҳақини тўланглар, марҳамат. Бўлмаса, паспортларингни беринглар. Кейин йўлкирани тўлаб, паспортларингни олиб кетасизлар.
– Паспортимиз ҳам йўқ-да. Олиб қўйишган.
– Унда билмадим нима қилишни. Йўлда текширишади-ку, ахир, – деди ҳайдовчининг шериги елкасини қисиб.
– Юкхонадаям кетаверамиз, амаки, – деди йигитлардан бири.
– Қанақа қилиб?
– Ўзимиз жойлашиб оламиз. Қолиб кетмайлик, илтимос.
– Ана, шеригимдан сўранглар, бўлмаса.
Автобуснинг олд қисмида ўтирган Ашурали исмли йигит гўё игнанинг устида ўтиргандек бетоқат, ғимирлаб-қимирлаб, қўяр, у йўловчиларни ўта қизиқиш билан кузатиб, уларга ёрдам бергиси келарди. Бу унинг феълига хос одат эди. У чиптачи киши билан ташқаридаги чорасиз йўловчилар мулоқотини эшитиб қолиб, дарров гапга аралашди ва ҳайдовчининг ўрнига жавоб қайтарди:
– Албатта кетишади. Болалар мусофир юртда қолиб кетишармиди?! Бир илож қилиб сиғишиб олармиз, йигитлар, чиқаверинглар! – деди у.
– Тўғри, иложи борича олволишимиз керак. Бечоралар қаёққаям боришарди, – дея уни тасдиқлади Низомхўжа исмли мўйсафид ҳам.
Унинг ўрнига рухсат бераётгани учун ҳайдовчи норози олайиб қараб қўйди.
Ҳайдовчи ёрдамчиси тушиб, юкхонани очиб, овозини баландлатиб сўради:
– Ростдан ҳам кетаверасиларми?
– Ҳа!
– Ундай бўлса, тезроқ чиқинглар-чи, – деди у ва юкхонанинг олд қисмидаги халта-хулталарни олиб, йигитларни чиқаргач яна қайтиб жойлаб, юкхона эшигини ёпиб қулфлади.
Унинг бу ишига ҳеч ким эътироз билдирмади.
– Яхши қилдингиз, савоб бўлади, – деб қўйди ҳалиги мўйсафид илиқ жилмайиб.
Ниҳоят, автобус юришга чоғланди.
– Қани, бир дуо қилинг-чи, отахон! – деди Ашурали.
– Омин, сафаримиз бехатар бўлсин! Ватанимизга, бола-чақамиз бағрига эсон-омон етиб олайлик. Ҳайдовчиларимиз ҳоримасин, тагларидан доимо шамол ўтиб, тўрт мучамизни саломатликда манзилимизга етказишсин, оллоҳу акбар!
Ҳамма қўлини юзига сийпади. Фақатгина кепка кийиб олган Саидвафо исмли мўйсафид кўзларини мўлтиратиб Низомхўжа ота ёнида бепарво ўтирарди.
НА ЖАМШИД, ЯНА НИЛУФАР
Жамшиднинг қурилиш бригадасидагилар туну кун ишлашарди. Чунки яқинда ёғин-сочин, қиш-қировли кунлар бошланади. Унда ташқарида ишлаш янада қийин кечади. Шунгача девору томни битиришлари керак. Кейин деразаларни целлофан билан беркитиб, печ ёқиб, ички пардоз ишларини бажарса бўлаверади.
Қурилаётган бино уч қаватли бўлиб, томи замонавий мансардали маъмурий офисга мўлжалланаётганди. Јишт терилиб, девори кўтарилгани сари қурувчиларга қўшни корхона ҳовлиси ҳам кафтдек кўриниб борарди. Қўшни ишхонада ишловчилар асосан бино ичкарисида бўлиб, ускуналар ва ҳаво тозаловчи двигателлар овози баралла эшитилиб турар, баъзи-баъзида ташқарида аравачада чиқинди юклаган ишчилар, ошхона қолдиғини олиб чиққан оқ халатли аёллар кўриниб қолар, қуролланган соқчилар ҳушёр туришар, юзига ниқоб тақиб олганлари боис уларнинг қайси миллатга мансублигини фарқлаб бўлмасди.
Жамшид бирор қўшиқни хиргойи қилиб ҳафсала билан ғишт терарди. Бироқ қай ишга қўл урмасин фикру хаёли Нилуфарда эди. "Нега у хатларимга жавоб ёзмаяпти? Тинчмикин? Ё отаси Ёраҳмад ака борган бўлса-ю, уни бошқа бировга унаштиришганми? Томни ёпгач, бирон ҳафтага жавоб сўрайман. Маошимни уйдагиларга ташлайману қайтаман. Эҳтимол, унаштириш маросимини ўтказиб келарман. Қиш совуқларига қолиб кетмасдан бинони топширсак, яхши бўларди. Бориб фотиҳа тўйини ўтказиб келардим.
Шу маҳал бир ишчи йигит қўшни корхона томонга ишора қилиб қолди.
– Қара, Жамшид. Ҳув анави челак кўтариб кетаётган аёлни кўряпсанми?
– Нима, хотин кўрмаганмисан, ишингни қилсанг-чи! – дея жеркиб берди хаёлини бўлганидан ранжиб.
– Биз томонга қараб-қараб қўйди-да.
– Қараса нима бўпти?
– Назаримда, ўзбек қизига ўхшайди.
– Э, қўйсанг-чи, бу ерда ўзбек қизга бало борми? Кўзингга ўрис кампирлар ҳам қиз кўриняпти, шекилли.
– Йўқ, ана қара, иккита узун қора кокили ҳам бор.
Жамшид нигоҳини узоқда ахлатхона томон кетаётган аёлга қаратди. Юраги "жиз" этди. Нилуфарнинг худди шунақа ўрилган қўш кокили бор эди. Қўли ғиштдаю, хаёли "ташда" бўлиб, ўша аёлни беихтиёр кузата бошлади.
Юзига оқ ниқоб таққан аёл челакларни бўшатди. Эгилганида кокилларидан бири ёнига тушди ва худди Нилуфарга ўхшаб кокилини ортига ташлаб олди. "Ёпирай, худди ўзи-я!" деб юборди йигит. Қўлидаги ғишт бир сония муаллақ қолди. "Тавба, мениям кўзимга алламбалолар кўрина бошлади чоғи. Севги дегани шунақа бўлса керак-да".
Челак кўтарган қиз хиргойини эшитдими-йўқми, ҳарҳолда қурувчилар томон бир қараб ўтиб кетди. Соқчилардан бири қичқирди:
– Куда смотриш?! А ну-ка, марш отсюда!
Аёл шошганча йўлида давом этди.
Эртасига, индинига ҳам Жамшид ўша аёл чиққан томон негадир беихтиёр қараб-қараб қўядиган бўлиб қолди. Аммо бир сафар жувон ўрнига юзига оқ ниқоб таққан ёши каттароқ аёл чиқиб келарди. У ҳам қурувчилар томон гўё бир илинжи бордек бир неча бор нигоҳ ташлаб ўтди.
– Асрор, қара, кечаги қиз кетаяпти, – деди Жамшид ҳазиллашиб.
– Бе, бу қиз эмас, кампиршо-ку. Худди сенинг яхши кўрадиган Нилуфарнинг онаси бор-у, исми нима эди?
– Кибриё хола.
– Ҳа, ўша холага ўхшаб юрарканми-а?
– Оббо, жа опқочасан-да, ўхшатган одамингни қараю. – эътироз билдирди Жамшид ва кетаётган аёлнинг ортидан қараб, ичида ўзича ҳақиқатдан ҳам ўхшаркан, деб қўйди.
Асрор Нилуфарларнинг узоқ қариндоши бўлиб, бўлиб ўтган гаплардан хабари бор эди. У бир-икки бор Жамшидга "почтачилик" ҳам қилганди.
Кунлар ўтаверди. Бинонинг деворлари кўтарилиб қолди. Томни ёпгани профнастил келишини пойлаб баландликда тушлик қилиб ўтиришди. Машинадан эса дарак йўқ. Жамшид гитарасини олиб чиқиб қўшиқ айта бошлади. Негадир унинг кўнгли қўшни корхона томон ўша қўшкокилли қиз чиқишини пойлар, худди сеҳргарлар ҳақидаги китоблардаги каби унинг Нилуфарга айланиб қолишини ва "Жамшид ака!" дея қўл силташини жуда-жуда истарди. "Қизиқ, рус қизларидаям бунақа қўш кокил бўларканми? Эҳтимол, биз тарафдан ишга ёлланиб келган қизлардандир. Наҳотки Россияга аёлларимиз ҳам келишиб, оғир ишларда ишлашмоқда?
Жамшид қўшиқ айтаркан, кўз олдидан Нилуфар билан ўша ғарқ пишган шафтолизор боғ кезганлари бир-бир ўта бошлади. Шу маҳал ўша қўшкокилли аёл челакларини кўтариб чиқиб келди ва у таққа тўхтаб қурувчилар томонга қараб бир оз туриб қолди. Соқчи бир нима деди шекилли, шу томон қарай-қарай ахлатхона тарафга кета бошлади.
Жамшид аёлга тикилганича ўзи куй басталаган, "Яралган" деб аталган қўшиқни куйларди:
Ҳижрон ҳоким, бу дунё,
Асли бир кам яралган.
Наҳот бир муҳаббатга,
Минг бир ҳакам яралган.
Бахт ярим, қайғу ярим,
Айт, не бекам яралган.
Наҳотки эзгуликнинг,
Кўзлари нам яралган...
– Унда бошида ўтирган қаерга суянади? – сўради бошқаси.
Йигитлар кулиб юборишди.
– Унинг орқасига кўрпачани тахлаб қўямиз.
Автобусдаги йўловчиларнинг кайфияти кўтарилди. Баъзи йўловчилар келишиб ўриндиқларга уч кишидан ўтиришди. Шундай қилиб, жами саксонтача йўловчи жойланди. Автобусга чиқишга пули ҳам, паспорти ҳам йўқ деб қаралган яна икки йигит ташқарида мўлтираб қараб туришар ва чиптачига тинимсиз ялинишмоқда эди.
– Бизниям олиб кетинг, жон ака, илтимос.
– Ҳақини тўланглар, марҳамат. Бўлмаса, паспортларингни беринглар. Кейин йўлкирани тўлаб, паспортларингни олиб кетасизлар.
– Паспортимиз ҳам йўқ-да. Олиб қўйишган.
– Унда билмадим нима қилишни. Йўлда текширишади-ку, ахир, – деди ҳайдовчининг шериги елкасини қисиб.
– Юкхонадаям кетаверамиз, амаки, – деди йигитлардан бири.
– Қанақа қилиб?
– Ўзимиз жойлашиб оламиз. Қолиб кетмайлик, илтимос.
– Ана, шеригимдан сўранглар, бўлмаса.
Автобуснинг олд қисмида ўтирган Ашурали исмли йигит гўё игнанинг устида ўтиргандек бетоқат, ғимирлаб-қимирлаб, қўяр, у йўловчиларни ўта қизиқиш билан кузатиб, уларга ёрдам бергиси келарди. Бу унинг феълига хос одат эди. У чиптачи киши билан ташқаридаги чорасиз йўловчилар мулоқотини эшитиб қолиб, дарров гапга аралашди ва ҳайдовчининг ўрнига жавоб қайтарди:
– Албатта кетишади. Болалар мусофир юртда қолиб кетишармиди?! Бир илож қилиб сиғишиб олармиз, йигитлар, чиқаверинглар! – деди у.
– Тўғри, иложи борича олволишимиз керак. Бечоралар қаёққаям боришарди, – дея уни тасдиқлади Низомхўжа исмли мўйсафид ҳам.
Унинг ўрнига рухсат бераётгани учун ҳайдовчи норози олайиб қараб қўйди.
Ҳайдовчи ёрдамчиси тушиб, юкхонани очиб, овозини баландлатиб сўради:
– Ростдан ҳам кетаверасиларми?
– Ҳа!
– Ундай бўлса, тезроқ чиқинглар-чи, – деди у ва юкхонанинг олд қисмидаги халта-хулталарни олиб, йигитларни чиқаргач яна қайтиб жойлаб, юкхона эшигини ёпиб қулфлади.
Унинг бу ишига ҳеч ким эътироз билдирмади.
– Яхши қилдингиз, савоб бўлади, – деб қўйди ҳалиги мўйсафид илиқ жилмайиб.
Ниҳоят, автобус юришга чоғланди.
– Қани, бир дуо қилинг-чи, отахон! – деди Ашурали.
– Омин, сафаримиз бехатар бўлсин! Ватанимизга, бола-чақамиз бағрига эсон-омон етиб олайлик. Ҳайдовчиларимиз ҳоримасин, тагларидан доимо шамол ўтиб, тўрт мучамизни саломатликда манзилимизга етказишсин, оллоҳу акбар!
Ҳамма қўлини юзига сийпади. Фақатгина кепка кийиб олган Саидвафо исмли мўйсафид кўзларини мўлтиратиб Низомхўжа ота ёнида бепарво ўтирарди.
НА ЖАМШИД, ЯНА НИЛУФАР
Жамшиднинг қурилиш бригадасидагилар туну кун ишлашарди. Чунки яқинда ёғин-сочин, қиш-қировли кунлар бошланади. Унда ташқарида ишлаш янада қийин кечади. Шунгача девору томни битиришлари керак. Кейин деразаларни целлофан билан беркитиб, печ ёқиб, ички пардоз ишларини бажарса бўлаверади.
Қурилаётган бино уч қаватли бўлиб, томи замонавий мансардали маъмурий офисга мўлжалланаётганди. Јишт терилиб, девори кўтарилгани сари қурувчиларга қўшни корхона ҳовлиси ҳам кафтдек кўриниб борарди. Қўшни ишхонада ишловчилар асосан бино ичкарисида бўлиб, ускуналар ва ҳаво тозаловчи двигателлар овози баралла эшитилиб турар, баъзи-баъзида ташқарида аравачада чиқинди юклаган ишчилар, ошхона қолдиғини олиб чиққан оқ халатли аёллар кўриниб қолар, қуролланган соқчилар ҳушёр туришар, юзига ниқоб тақиб олганлари боис уларнинг қайси миллатга мансублигини фарқлаб бўлмасди.
Жамшид бирор қўшиқни хиргойи қилиб ҳафсала билан ғишт терарди. Бироқ қай ишга қўл урмасин фикру хаёли Нилуфарда эди. "Нега у хатларимга жавоб ёзмаяпти? Тинчмикин? Ё отаси Ёраҳмад ака борган бўлса-ю, уни бошқа бировга унаштиришганми? Томни ёпгач, бирон ҳафтага жавоб сўрайман. Маошимни уйдагиларга ташлайману қайтаман. Эҳтимол, унаштириш маросимини ўтказиб келарман. Қиш совуқларига қолиб кетмасдан бинони топширсак, яхши бўларди. Бориб фотиҳа тўйини ўтказиб келардим.
Шу маҳал бир ишчи йигит қўшни корхона томонга ишора қилиб қолди.
– Қара, Жамшид. Ҳув анави челак кўтариб кетаётган аёлни кўряпсанми?
– Нима, хотин кўрмаганмисан, ишингни қилсанг-чи! – дея жеркиб берди хаёлини бўлганидан ранжиб.
– Биз томонга қараб-қараб қўйди-да.
– Қараса нима бўпти?
– Назаримда, ўзбек қизига ўхшайди.
– Э, қўйсанг-чи, бу ерда ўзбек қизга бало борми? Кўзингга ўрис кампирлар ҳам қиз кўриняпти, шекилли.
– Йўқ, ана қара, иккита узун қора кокили ҳам бор.
Жамшид нигоҳини узоқда ахлатхона томон кетаётган аёлга қаратди. Юраги "жиз" этди. Нилуфарнинг худди шунақа ўрилган қўш кокили бор эди. Қўли ғиштдаю, хаёли "ташда" бўлиб, ўша аёлни беихтиёр кузата бошлади.
Юзига оқ ниқоб таққан аёл челакларни бўшатди. Эгилганида кокилларидан бири ёнига тушди ва худди Нилуфарга ўхшаб кокилини ортига ташлаб олди. "Ёпирай, худди ўзи-я!" деб юборди йигит. Қўлидаги ғишт бир сония муаллақ қолди. "Тавба, мениям кўзимга алламбалолар кўрина бошлади чоғи. Севги дегани шунақа бўлса керак-да".
Челак кўтарган қиз хиргойини эшитдими-йўқми, ҳарҳолда қурувчилар томон бир қараб ўтиб кетди. Соқчилардан бири қичқирди:
– Куда смотриш?! А ну-ка, марш отсюда!
Аёл шошганча йўлида давом этди.
Эртасига, индинига ҳам Жамшид ўша аёл чиққан томон негадир беихтиёр қараб-қараб қўядиган бўлиб қолди. Аммо бир сафар жувон ўрнига юзига оқ ниқоб таққан ёши каттароқ аёл чиқиб келарди. У ҳам қурувчилар томон гўё бир илинжи бордек бир неча бор нигоҳ ташлаб ўтди.
– Асрор, қара, кечаги қиз кетаяпти, – деди Жамшид ҳазиллашиб.
– Бе, бу қиз эмас, кампиршо-ку. Худди сенинг яхши кўрадиган Нилуфарнинг онаси бор-у, исми нима эди?
– Кибриё хола.
– Ҳа, ўша холага ўхшаб юрарканми-а?
– Оббо, жа опқочасан-да, ўхшатган одамингни қараю. – эътироз билдирди Жамшид ва кетаётган аёлнинг ортидан қараб, ичида ўзича ҳақиқатдан ҳам ўхшаркан, деб қўйди.
Асрор Нилуфарларнинг узоқ қариндоши бўлиб, бўлиб ўтган гаплардан хабари бор эди. У бир-икки бор Жамшидга "почтачилик" ҳам қилганди.
Кунлар ўтаверди. Бинонинг деворлари кўтарилиб қолди. Томни ёпгани профнастил келишини пойлаб баландликда тушлик қилиб ўтиришди. Машинадан эса дарак йўқ. Жамшид гитарасини олиб чиқиб қўшиқ айта бошлади. Негадир унинг кўнгли қўшни корхона томон ўша қўшкокилли қиз чиқишини пойлар, худди сеҳргарлар ҳақидаги китоблардаги каби унинг Нилуфарга айланиб қолишини ва "Жамшид ака!" дея қўл силташини жуда-жуда истарди. "Қизиқ, рус қизларидаям бунақа қўш кокил бўларканми? Эҳтимол, биз тарафдан ишга ёлланиб келган қизлардандир. Наҳотки Россияга аёлларимиз ҳам келишиб, оғир ишларда ишлашмоқда?
Жамшид қўшиқ айтаркан, кўз олдидан Нилуфар билан ўша ғарқ пишган шафтолизор боғ кезганлари бир-бир ўта бошлади. Шу маҳал ўша қўшкокилли аёл челакларини кўтариб чиқиб келди ва у таққа тўхтаб қурувчилар томонга қараб бир оз туриб қолди. Соқчи бир нима деди шекилли, шу томон қарай-қарай ахлатхона тарафга кета бошлади.
Жамшид аёлга тикилганича ўзи куй басталаган, "Яралган" деб аталган қўшиқни куйларди:
Ҳижрон ҳоким, бу дунё,
Асли бир кам яралган.
Наҳот бир муҳаббатга,
Минг бир ҳакам яралган.
Бахт ярим, қайғу ярим,
Айт, не бекам яралган.
Наҳотки эзгуликнинг,
Кўзлари нам яралган...