Tasodifiy hikoya: Kunlardan bir kun: "Sarvinoz" ΞEgoisteΞ
Yondiraver, kuydiraver Sarvinoz! Sen yurgan yöl uzra bölay payondoz. Ξ Ξ Ξ Ξ Ξ Ξ Ξ ...davomi

юр. Шунда ҳеч ким сенга яқинлашмайди.
– Хўп, – деди қиз жилмайиб.
– Ҳозирча хайр. Мен тунда, шовқинлар тинган маҳали сен учун қўшиқ айтаман. Фақат сен учун. Тушундингми?
– Ҳа, тушундим, – деди қизнинг кўзлари порлаб.
Нилуфар ҳам, Жамшид ҳам ўз гўшалари томон хотиржам қайтишди. Икки ёш шундай бахтиёр эдиларки, бу оламда бундай гўзал гўша, "хушбўй, ифорли" маскан йўқдай тўйиб-тўйиб нафас олгилари, ҳайқиргилари келарди.
Жамшид кела солиб қўлига гитарани олди-да, муҳаббат ҳақидаги шўх қўшиқларидан бирини айта бошлади.

Мен севаман, сен севасанму?
Мени йўқлаб боғ кезасанму?
Юрагимни ҳеч сезасанму?
Мен севаман, сен севасанму?...

Собир билан Асрор эса рақсга тушишди. Қолганлар қарсак чалиб туришди.
Нилуфар ҳам ошхонага чопиб кириб келди-да, ўзини онасининг бағрига отди.
– Нима?.. Отангни кўрдингми, қизим? – сўради аёл қизининг бошини силаб.
– Йўқ. Жамшид акамни. У шу ерда. Сизга айтгандим-ку у бизни қидириб топади деб!
– Онанг ўргилсин, болам. Пешонангга ўша йигит битилган экан-да..

* * *
Она-бола ўзларини алдаб олиб келиб сотиб кетганларини кейинроқ англашди. Бу ҳақда бош ошпаз тожикистонлик Саидмурод айтди.
– Оббо, ярамаслар-ей, сизларниям лақиллатишибди-да. Эркакларни лақма бўлади десам, кап-катта аёлларниям-а, тавба, – деб қўйди у.
– Вой, нега унақа дейсиз, айланай?
– Чунки бу ерда эрингиз йўқ. Энди сизлар ҳам бедараклар сафига қўшилдингиз. Чунки бу ердан ҳеч ким қочиб кетолмайди.
– Вой ўлмасам, ростданми? Фақат сиздан илтимос, бу ҳақда қизимга айта кўрманг-а, хўпми? Кейинроқ ўзи тушуниб олар. Мен қизим шўрликни отангни топиб келамиз, деб уйдан судраб чиққандим-да.
– Хўп-хўп, айтмайман. Лекин қочишни хаёлларингга ҳам келтирманглар. Соқчилар аямай отиб ташлашади. Бир-иккитасини шунақа қилишди. Жасадларини итнинг ўлигидай кўмиб ташлашди.
– Бизни қўйворишармикин-а?
– Умид қилиш керак. Яхши ишлаш керак. Инсоф берса бир кун қўйиб юборишади.
– Вой ер юткурлар-ей. Бу ўша, таможняда турадиган кишининг иши. Худо хоҳласа, бу ердан эсон-омон чиқиб олай, ўша ўлгурни топиб, боплаб таъзирини бераман. Мусулмон мусулмонни шунақа қилса-я, ҳе ўлгур!..
– Сизга ўхшаб куйганлар қанча.
– Демак, ўша ер юткур эримни ҳам аллақаёққа олиб бориб сотиб юборган. Мен бўлса уни бошқасига уйланиб олган деб хафа бўлиб юрибман, – деди аёл ва кўзларига ёш олиб.
Шу маҳал ювилган идиш-товоқларни кўтариб Нилуфар келиб қолди.
– Ҳа, ойижон, тинчликми? Нега йиғлаяпсиз?
– Отанг шўрликни қаердан топамиз энди, қизим?
– Анави қўшни қурилишда ўзбеклар ишлашаяпти. Эҳтимол, отам ўшалар биландир.
– Ким билади дейсан, қизим. Қандай сўраймиз у ёқдан?
– Мен бир уриниб кўраман. Улар ҳам ахлатини бизнинг чуқурга ташлашаяпти.
– Вой, шунақами? Унда суриштираверайлик-чи, зора оҳимиз худога етса.
Серёмғир кунларнинг бирида бу "оҳ" Жамшидга етди ва қўшиқ бўлиб акс-садо берди. Нилуфар соқчидан калтак еди ва бу ернинг қанақа жой эканини яна бир бор англаб етди.

* * *


Жамшиднинг боши қотди ва аввало теварак-атрофни, она-болани олиб қочиш йўлларини аниқлашга қарор қилди. Аммо хаёлида саволлар ғужғон ўйнарди: "Нима учун қочишлари керак ўзи? Кимдан қочади? Бу сассиқ жой ўзи қанақа ташкилот? – деган ўйга борди йигит. – Одамларни нега мажбурлаб ишлатади? Ноқонуний ишлаб чиқариш бўлса керак. Бу ерда арзон ишчи кучи – қуллар ишлатилади. Айни инсоният тараққий этаётган замонда – ХХI аср қуллари! Ҳеч ақлга сиғмайди. Ахир "инсон ҳақ-ҳуқуқлари ер юзида ҳимояга олинган" деб жар солишади-ку. Демак, бу ерга одамлар ишлагани ўз ихтиёрлари билан эмас, балки алдаб, мажбуран олиб келинган кўринади".
У аввало мана шу шубҳали ташкилот атрофини ўрганиб чиқмоқчи бўлди. Қўлига бир болтани олди-да, кўрган кўзга гўё ўзини дарахт кесгани кетаётгандай кўрсатиб, девор атрофи бўйлаб айланди. Сўнгра кичик сўқмоқ йўл, чангалзор ва ўрмонга туташиб кетган бутазор орасида ғойиб бўлди.
Машина йўли фақат ташкилот дарвозасига қадар келган бўлиб, бу ёғи дарё соҳилига туташ ботқоқликдан иборат эди. Жамшид дарёни бино томидан туриб кўп кузатганди. Унинг фикрича, агар бирор қайиқ топиб ёки сол ясаб дарёда сузиб кетишса, албатта автобус йўли ўтган кўприкка дуч келишади ва бирор транспорт воситасига ўтириб энг яқин катта шаҳарлардан бирига етиб олишади. Шу тариқа она-болани қутқариб, ўзи ҳам улар билан бирга қишлоққа қайтади. Ёраҳмад ака келган бўлса, нур устига аъло нур.
Жамшид энди меҳнат таътили олиб, бир йўла Кибриё хола ва Нилуфарни қишлоққа ташлаб келишни мўлжаллади....Ташкилот атрофини ўраган баланд симтиканли девор ортда қолди. Бир дарахтни кесиб, ҳар эҳтимолга қарши узун калтак ясади. Киноларда кўрганди. Ботқоқликдан юрилганда албатта эҳтиёт бўлиб, калтакни суқиб-суқиб одимлаш керак. Қайтишда адашмаслик учун дарахтларга белги қўйиб борди. Шу зайл дарё соҳилигача боришга аҳд қилди. Оёқ остидаги нам хазон ва хашак-чўпли юмшоқ тупроқ билқиллар, баъзи жойларда сув кўлобларига оёғи ботарди.
У шу алпозда икки чақиримча юргач, сокин оқаётган, нариги қирғоғи аранг кўриниб турган ёйилиб оқаётган мафтункор дарё соҳилига чиқди. Чакалакзор қирғоқ бўйлаб бир оз юрди. Баъзи жойларда қуриган ёки ўсиб турган бўлса-да, эгилиб сувга кўмилган дарахтлар кўп эди. Шу туфайли қирғоқ бўйлаб юриб бўлмас бирор қайиқ ёки инсон зоти қадамининг нишонаси сезилмасди. Фақат бир йўли бор: чилвир ёки мих олиб келиб сол ясаши, камида бир ҳафталик озиқ-овқат, иссиқ кийим-бош олиб, сол билан нариги қирғоққа ўтиб олишлари ёки оқим бўйлаб сузиб дуч келган кўприк тагида тўхтаб, тушиб қолишлари мумкин эди.
Аммо ҳаммаси Жамшид ўйлаганидек силлиқ кечмади. Аввало, она-болани қутқариш жараёнида кутилмаган ҳолатларга дуч келинди.

* * *


У хўжайиндан паспортини янгилаб келиши, қаллиғи билан учрашиб, уйланишга тараддуд кўриши лозимлиги, шунинг учун меҳнат таътили ҳисобидан ватанига бориб келиши зарурлигини айтиб, иш ҳақини сўради. Бошлиқ йўқ демади.
– Қачон кетмоқчисан?
– Шу ҳафта ичи. Томни тўлиқ ёпиб бўлайлик. Кейин болалар ички пардозлаш ишларини бошлайверишади. Теварак-атрофни тартибга келтиришади.
– Яхши. Ўрнингга ким қолади?
– Сардор.
– Ҳм-м, майли.
– Кечирасиз, Андрей Павлович, сиздан бир нимани сўрасам бўладими?
– Сўрайвер, – деди у сигаретини тутатиб олиб.
– Анави ташкилотни нега бунчалик қаттиқ қўриқлашади?
– Ишинг бўлмасин. Уларнинг ишига бурнингни тиқмаларинг, қонатиб қўйишлари мумкин... Бу ташкилот мана шу ҳудудни назорат қилувчи катта бир одамники. Сезган бўлсанг, бу ерда буғу ва бошқа ҳайвонлар териси қайта ишланади.
– Биз қураётган бино ҳам шуларга тегишлими?
– Ҳа. Мен қурувчиман. Ўша катта одамнинг буюртмасини бажараяпман. Айтганидек қилиб қуриб бераман. Кейин ўзлари билади. Менимча, бу ерда ҳам офис, ҳам дам олиш зонаси бўлса керак. Шунинг учун ҳам чуқурни бу ердан нарироққа олишаяпти, тушундингми? Лекин бу ерда кўрганларинг ҳақида ҳеч кимга айта кўрма. Балога қоласан.
– Хўп.
– Майли, бир ҳафтадан сўнг пулингни оласан. Кейин қолиб кетмайсанми, ишқилиб?
– Йўқ. Албатта келаман.
– Бўлмаса, қайтишингда ўзинг билан яна уч-тўрт маляр – ишчи ола кел. Сантехника ишларини ҳам тезлатишимиз керак. Электрик йигит ишлаяптими?– Ҳа,