Tasodifiy hikoya: erouy.ru dagi Shirin
-shirin bugun juda ham ochilib ketibsanmi? -raxmat Doniyor aka. Xushomadga juda ustasizda. -bu xusho...davomi
-shirin bugun juda ham ochilib ketibsanmi? -raxmat Doniyor aka. Xushomadga juda ustasizda. -bu xusho...davomi
Adashgan avtobus 3 (kamolov)
Добавил: | (((kamolov))) (24.07.2017 / 04:56) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 47790 |
Комментарии: | 5 |
Nabijon hoshimov asari
Нилуфар мириқиб кула бошлади. Жамшид сол рулини ушлаб олганича гўё бахшилардек завқ билан қўшиқ айтарди. Аммо у бир пайт ҳазил қилгиси келди шекилли, аста мусиқа созини ўзгартирди, бироқ "ишни бузиб" қўйди.
Бизлар билмай севишиб қўйдик,
Билмай бўса олишиб қўйдик,
Нақд бўлмаса... нанай-на-нанай
Вой мен ўламан, вой-дод, ўламан!..
– Ҳе ўлмай ўлинг, айнимай! – деди қизнинг жаҳли чиқиб.
– Қани, менга яқинлашиб кўринг-чи! Ўзимни нақ сувга ташлаб юбораман-а!
– Ҳа энди, бир ҳазиллашдим-да, асалим.
– Асалим деманг. Ҳе, суюқ!.. Одам бўлмай кетинг! Ўзи қанақа аҳволдамиз-ку.
Қиз бошқа гапиролмади. У севиклисининг қалтис ҳазилидан чиндан ҳам хафа бўлганди.
Шу маҳал қаттиқ гудок овози эшитилди. Дарё муюлишида улкан кема пайдо бўлди. У сувларни шалоплатиб шитоб билан бостириб келарди. Жамшид шошиб қолди. У солни четга олиши керак эди. Аранг улгурди.
Кема шундоқ ёнларидан ўтиб кетди. Қиз қўрққанидан қичқириб юборди. Сув қаттиқ чайқалиб, беаёв тўлқинлар солни ағдариб юбораёзди. Нилуфар ўзини ушлолмай қолди, "Жамшид ака!" дея қичқирганича сувга ағдарилди. Сўнгра солга тармаша кетди.
– Қўрқма, Нилуфар! Ҳозир сени тортиб оламан!
Қиз қўрққанидан қичқирмоқчи бўлар, аммо оғзи сувга тўлиб қолмоқда эди. Йигит уни солга аранг чиқариб олди. Нилуфарнинг уст-боши шалаббо бўлганди. У қўрққаниданми ёки сувнинг совуқлигиданми, дир-дир титрарди.
– Оббо, қаердан кела қолди-а, бу палакат?
– Кийимингни алмаштир.
– Йўқ!!! – дея жеркиб берди қиз.
– Ахир, шамоллаб қоласан-ку. Бўл тез, чодир тагига кир. Сумкада кийимларим бор.
Қиз дийдираб ўтираверди. Жамшид сумкадан сочиқ олиб берди.
– Бўл тез, деяпман. Мен қарамай тураман.
Нилуфар ўрнидан турди.
– Сиз бошқа бунақа ҳазил қилманг, хўпми? Қаранг, худогаям хуш келмади. Нақд бўлмаса, ҳозир мендан ажраб қолардингиз.
– Хўп. Бошқа қилмайман. Сўз бераман! Мени кечир...
Қиз устки кийимларини алмаштириб, бошига сочиқ танғиди. Йигит қиз сиқаётган кийимларни қўлига олиб, ўзи сиқа кетди.
– Жамшид ака, қирғоққа чиқиб, олов ёқмасак бўлмайди.
– Майли, қулай жойни мўлжаллаб ўнг қирғоққа тўхтаймиз-да, ўша ерда тунаймиз.
– Айиқ, бўрилар бор, дейишади-ку.
– Улар оловдан қўрқишади. Эрта тонгдан яна сузишни давом этдирамиз.
– Қирғоққа тезроқ ҳайданг, бўлмаса. Мен совқотиб кетдим, – деди қиз дийдираб.
– Хўп, – деди Жамшид ва солни қорайиб, сирли кўриниб турган нариги соҳилга томон бурди. Аммо қирғоқ баланд тик қоялардан иборат бўлиб, унинг тепасидаги дарахтлар ортидан тўлин ой нохуш мўраларди. Ниҳоят бир амаллаб қайинзорлар оралиғидаги кичик қуруқликка чиқишди. Оқ қайин дарахтлари дарё шаббодасида сокин тебранишар ва рақсга тушаётган оппоқ ва гўзал рус қизларини эслатарди.
Жамшид солнинг арқонини бир дарахт шохига боғлаб қўйди-да, қайинзорлар оралаб ўтин-чўп йиғишга киришди. Ҳадемай сокин Обь дарёси соҳилида қизғиш гулхан пайдо бўлди.
Жамшид ила Нилуфар оловга тикилиб ўтиришди. Овқатланишди, кийимларини қуритишди. Ўтин-чўп кўп экан. Жамшид уларни уюб қўйди. Сўнгра у ўтириб Нилуфарга атаб "Оқ қайин" қўшиғини хиргойи қилди:
Зангор ўрмон бағрида,
Мағрур ўсган оқ қайин.
Сенга келдим атайин,
Кел, қўшиғим айтайин.
Сени кўриб эсладим,
Оқ билак малагимни.
Ёшликнинг тор йўлида,
Йўқотган тилагимни.
Бағритошлар бор ҳали,
Қилмишлари атайин*...
Қиз унинг елкасига бошини қўйганича ухлаб қолди. Аммо кўп ўтмай шамол турди ва самодаги булутлар қалинлашиб қорая бошлади. Узоқларда момоқалдироқ гумбурлаб, яшин чақнарди. Ҳадемай ой ва юлдузлар ҳам кўринмай қолишди. Қайинлар шовуллади, шамол бошланди. Дарё тўлқинланиб шалоплаган овоз чиқарар, сол эса тўқиллаб қирғоқдаги тошларга уриларди.
Жамшид уйқудаги қизни ётқизиб қўйди-да, нари-бери юриб, нима қиларини билмай боши қотди. Ёмғир томчилади. Шу етмай турувди. Нима қилсак экан? Солдаги чодир ичига кириб олсакми, ўйлади ўзича. Аммо сувнинг чайқалиб, тўлқинлар сол устига сачраётганини кўриб, фикридан қайтди. Қирғоқдан бирор бошпана топиш керак. Лекин қоронғилик қўйнида қорайиб турган пастак дов-дарахтлардан бўлак ҳеч нимани кўриб бўлмасди. Фақат биргина йўли солдаги чодир брезентини ечиб қуруқликка тиклаш мумкин. Жамшид шундай қилди. Ишини тугатган ҳам эдики, шаррос ёмғир қуя бошлади, шамол янада кучайди. Нилуфар ҳам уйғониб йигитга ёрдамлашди. Брезент чодир ёнларига тош ва тўнкаларни бостириб, пастак чодир тиклашди. Олов вишиллаб, аллақачон сўниб бўлди. Устларига бор кийимларини кийиб ётишди. Увиллаётган шамол ва тапирлаётган ёмғир шовқинида бир-бирининг пинжига кириб ухлаб қолишди.
Эрталаб бир кеманинг қаттиқ гудоги ва қушларнинг чириллашидан чўчиб уйғонишди. Шамол ҳам, ёмғир ҳам тинган, дилларни яйратадиган мусаффо ҳаво ҳукмрон эди. Аммо сол кўринмасди. Уни сув оқизиб кетибди. Шошилинчда Жамшид уни маҳкамроқ боғламаган шекилли. Энг ёмони, захирадаги озуқа, болта ва бошқа асбоблар ҳам солда эди.
– Оббо, энди нима қилдик-а, Нилу?
– Пиёда кетамиз, бошқа илож йўқ. Айтмоқчи, пароходлар тўхтамасмикан-а?
– Йўқ. Уларнинг махсус тўхташ жойлари бор, аҳоли яшайдиган манзилдагина тўхташади.
– Ўшанақа жойга борайлик. Ҳар ҳолда анавилардан қутулиб олдик-ку.
– Ҳа, тўғри айтасан. Ўзинг тузукмисан?
– Яхши. Олов бўлмаганида, шамоллаб қолардим.
– Унда қолган қотган нонимиздан еб йўлга тушайлик. Сув сероб, яхшиямки, қозоқ даштларида эмасмиз.
– Ҳа, ўрмонда ҳар хил мевалар ҳам кўп бўлади, дейишади.
Улар чодир, гитара ва бор лаш-лушларини йиғиштиришди-да, қирғоқдаги тик қояларга чиқиш учун йўлга тушишди. Эҳтиёткорлик билан жилға бўйлаб баландлик сари юраверишди.
Йигит қизнинг қўлидан маҳкам ушлаб, деярли уни судраб чиқиб бораркан, қизнинг нозик бармоқлари йигитнинг қайноқ кафтлар оғушига ғарқ бўлган, икки ёшнинг юраклари шавқ ила лиммо-лим эди.
Ниҳоят, баландликка чиқиб олишди. Қарағайзор ўрмон экан. Олмахонлар дарахтдан дарахтга сакраб қувлашиб юришарди. Одам шарпасини сезган улкан шохлари дарахт буталари мисол тарвақайлаб кетган буғулар ҳуркиб қочишар, турли-туман қушлар овози зангори ўрмонни тутганди.
Улар табиат жамолига мафтун бўлиб узоқ юришди. Йўл-йўлакай ўрмон меваларидан териб еб боришди. Бир-икки жойда ағанаган дарахтлар ходасига ўтириб дам олишиб, яна йўлда давом этишди. Аммо оқшом чўка бошласа ҳам на бирор авто ёки темир йўлига дуч келишмади. Қуёш бота боргани сари кўнгилларини яна хавотирлик чулғади.
– Тезроқ юр, Нилуфар, бирор бошпана топайлик, – деди Жамшид хавотирли оҳангда.
– Оёғим оғриб кетди. Берган этигингиз қисиб ташлади-ку.
– Пайтавасини еч.
– Таги нам-ку, сув кирибди.
– Тўхта, менда целлофан пакетчалар бор. Пайтавани ечиб, ўрнига пакетчаларни киясан.
Шундай қилишди. Қизнинг пайпоқлари ҳам нам бўлиб кетганди. Уни ҳам ечиб ташлашди. Оёқлари музлаб қолай дебди. Йигит қизнинг оёқларини қўли билан силаб, куҳ-куҳлаб ҳарорат бахшида этди.
– Тўхтамай аста юраверамиз, бўптими? Шундай қилсак, совқотмаймиз. Эртага кундузи бирор аҳоли яшайдиган жойга етиб олсак, кейин ухлайверамиз.
– Хўп, – деди қиз итоат билан.
Олган фонарлари асқотди. Қўлларидаги таёқлар асо вазифасини бажарса, ҳам ҳимоя учун хизмат қиларди.
– Эй худо, бу ўрмон қачон тугайди-а? – сўради
Нилуфар мириқиб кула бошлади. Жамшид сол рулини ушлаб олганича гўё бахшилардек завқ билан қўшиқ айтарди. Аммо у бир пайт ҳазил қилгиси келди шекилли, аста мусиқа созини ўзгартирди, бироқ "ишни бузиб" қўйди.
Бизлар билмай севишиб қўйдик,
Билмай бўса олишиб қўйдик,
Нақд бўлмаса... нанай-на-нанай
Вой мен ўламан, вой-дод, ўламан!..
– Ҳе ўлмай ўлинг, айнимай! – деди қизнинг жаҳли чиқиб.
– Қани, менга яқинлашиб кўринг-чи! Ўзимни нақ сувга ташлаб юбораман-а!
– Ҳа энди, бир ҳазиллашдим-да, асалим.
– Асалим деманг. Ҳе, суюқ!.. Одам бўлмай кетинг! Ўзи қанақа аҳволдамиз-ку.
Қиз бошқа гапиролмади. У севиклисининг қалтис ҳазилидан чиндан ҳам хафа бўлганди.
Шу маҳал қаттиқ гудок овози эшитилди. Дарё муюлишида улкан кема пайдо бўлди. У сувларни шалоплатиб шитоб билан бостириб келарди. Жамшид шошиб қолди. У солни четга олиши керак эди. Аранг улгурди.
Кема шундоқ ёнларидан ўтиб кетди. Қиз қўрққанидан қичқириб юборди. Сув қаттиқ чайқалиб, беаёв тўлқинлар солни ағдариб юбораёзди. Нилуфар ўзини ушлолмай қолди, "Жамшид ака!" дея қичқирганича сувга ағдарилди. Сўнгра солга тармаша кетди.
– Қўрқма, Нилуфар! Ҳозир сени тортиб оламан!
Қиз қўрққанидан қичқирмоқчи бўлар, аммо оғзи сувга тўлиб қолмоқда эди. Йигит уни солга аранг чиқариб олди. Нилуфарнинг уст-боши шалаббо бўлганди. У қўрққаниданми ёки сувнинг совуқлигиданми, дир-дир титрарди.
– Оббо, қаердан кела қолди-а, бу палакат?
– Кийимингни алмаштир.
– Йўқ!!! – дея жеркиб берди қиз.
– Ахир, шамоллаб қоласан-ку. Бўл тез, чодир тагига кир. Сумкада кийимларим бор.
Қиз дийдираб ўтираверди. Жамшид сумкадан сочиқ олиб берди.
– Бўл тез, деяпман. Мен қарамай тураман.
Нилуфар ўрнидан турди.
– Сиз бошқа бунақа ҳазил қилманг, хўпми? Қаранг, худогаям хуш келмади. Нақд бўлмаса, ҳозир мендан ажраб қолардингиз.
– Хўп. Бошқа қилмайман. Сўз бераман! Мени кечир...
Қиз устки кийимларини алмаштириб, бошига сочиқ танғиди. Йигит қиз сиқаётган кийимларни қўлига олиб, ўзи сиқа кетди.
– Жамшид ака, қирғоққа чиқиб, олов ёқмасак бўлмайди.
– Майли, қулай жойни мўлжаллаб ўнг қирғоққа тўхтаймиз-да, ўша ерда тунаймиз.
– Айиқ, бўрилар бор, дейишади-ку.
– Улар оловдан қўрқишади. Эрта тонгдан яна сузишни давом этдирамиз.
– Қирғоққа тезроқ ҳайданг, бўлмаса. Мен совқотиб кетдим, – деди қиз дийдираб.
– Хўп, – деди Жамшид ва солни қорайиб, сирли кўриниб турган нариги соҳилга томон бурди. Аммо қирғоқ баланд тик қоялардан иборат бўлиб, унинг тепасидаги дарахтлар ортидан тўлин ой нохуш мўраларди. Ниҳоят бир амаллаб қайинзорлар оралиғидаги кичик қуруқликка чиқишди. Оқ қайин дарахтлари дарё шаббодасида сокин тебранишар ва рақсга тушаётган оппоқ ва гўзал рус қизларини эслатарди.
Жамшид солнинг арқонини бир дарахт шохига боғлаб қўйди-да, қайинзорлар оралаб ўтин-чўп йиғишга киришди. Ҳадемай сокин Обь дарёси соҳилида қизғиш гулхан пайдо бўлди.
Жамшид ила Нилуфар оловга тикилиб ўтиришди. Овқатланишди, кийимларини қуритишди. Ўтин-чўп кўп экан. Жамшид уларни уюб қўйди. Сўнгра у ўтириб Нилуфарга атаб "Оқ қайин" қўшиғини хиргойи қилди:
Зангор ўрмон бағрида,
Мағрур ўсган оқ қайин.
Сенга келдим атайин,
Кел, қўшиғим айтайин.
Сени кўриб эсладим,
Оқ билак малагимни.
Ёшликнинг тор йўлида,
Йўқотган тилагимни.
Бағритошлар бор ҳали,
Қилмишлари атайин*...
Қиз унинг елкасига бошини қўйганича ухлаб қолди. Аммо кўп ўтмай шамол турди ва самодаги булутлар қалинлашиб қорая бошлади. Узоқларда момоқалдироқ гумбурлаб, яшин чақнарди. Ҳадемай ой ва юлдузлар ҳам кўринмай қолишди. Қайинлар шовуллади, шамол бошланди. Дарё тўлқинланиб шалоплаган овоз чиқарар, сол эса тўқиллаб қирғоқдаги тошларга уриларди.
Жамшид уйқудаги қизни ётқизиб қўйди-да, нари-бери юриб, нима қиларини билмай боши қотди. Ёмғир томчилади. Шу етмай турувди. Нима қилсак экан? Солдаги чодир ичига кириб олсакми, ўйлади ўзича. Аммо сувнинг чайқалиб, тўлқинлар сол устига сачраётганини кўриб, фикридан қайтди. Қирғоқдан бирор бошпана топиш керак. Лекин қоронғилик қўйнида қорайиб турган пастак дов-дарахтлардан бўлак ҳеч нимани кўриб бўлмасди. Фақат биргина йўли солдаги чодир брезентини ечиб қуруқликка тиклаш мумкин. Жамшид шундай қилди. Ишини тугатган ҳам эдики, шаррос ёмғир қуя бошлади, шамол янада кучайди. Нилуфар ҳам уйғониб йигитга ёрдамлашди. Брезент чодир ёнларига тош ва тўнкаларни бостириб, пастак чодир тиклашди. Олов вишиллаб, аллақачон сўниб бўлди. Устларига бор кийимларини кийиб ётишди. Увиллаётган шамол ва тапирлаётган ёмғир шовқинида бир-бирининг пинжига кириб ухлаб қолишди.
Эрталаб бир кеманинг қаттиқ гудоги ва қушларнинг чириллашидан чўчиб уйғонишди. Шамол ҳам, ёмғир ҳам тинган, дилларни яйратадиган мусаффо ҳаво ҳукмрон эди. Аммо сол кўринмасди. Уни сув оқизиб кетибди. Шошилинчда Жамшид уни маҳкамроқ боғламаган шекилли. Энг ёмони, захирадаги озуқа, болта ва бошқа асбоблар ҳам солда эди.
– Оббо, энди нима қилдик-а, Нилу?
– Пиёда кетамиз, бошқа илож йўқ. Айтмоқчи, пароходлар тўхтамасмикан-а?
– Йўқ. Уларнинг махсус тўхташ жойлари бор, аҳоли яшайдиган манзилдагина тўхташади.
– Ўшанақа жойга борайлик. Ҳар ҳолда анавилардан қутулиб олдик-ку.
– Ҳа, тўғри айтасан. Ўзинг тузукмисан?
– Яхши. Олов бўлмаганида, шамоллаб қолардим.
– Унда қолган қотган нонимиздан еб йўлга тушайлик. Сув сероб, яхшиямки, қозоқ даштларида эмасмиз.
– Ҳа, ўрмонда ҳар хил мевалар ҳам кўп бўлади, дейишади.
Улар чодир, гитара ва бор лаш-лушларини йиғиштиришди-да, қирғоқдаги тик қояларга чиқиш учун йўлга тушишди. Эҳтиёткорлик билан жилға бўйлаб баландлик сари юраверишди.
Йигит қизнинг қўлидан маҳкам ушлаб, деярли уни судраб чиқиб бораркан, қизнинг нозик бармоқлари йигитнинг қайноқ кафтлар оғушига ғарқ бўлган, икки ёшнинг юраклари шавқ ила лиммо-лим эди.
Ниҳоят, баландликка чиқиб олишди. Қарағайзор ўрмон экан. Олмахонлар дарахтдан дарахтга сакраб қувлашиб юришарди. Одам шарпасини сезган улкан шохлари дарахт буталари мисол тарвақайлаб кетган буғулар ҳуркиб қочишар, турли-туман қушлар овози зангори ўрмонни тутганди.
Улар табиат жамолига мафтун бўлиб узоқ юришди. Йўл-йўлакай ўрмон меваларидан териб еб боришди. Бир-икки жойда ағанаган дарахтлар ходасига ўтириб дам олишиб, яна йўлда давом этишди. Аммо оқшом чўка бошласа ҳам на бирор авто ёки темир йўлига дуч келишмади. Қуёш бота боргани сари кўнгилларини яна хавотирлик чулғади.
– Тезроқ юр, Нилуфар, бирор бошпана топайлик, – деди Жамшид хавотирли оҳангда.
– Оёғим оғриб кетди. Берган этигингиз қисиб ташлади-ку.
– Пайтавасини еч.
– Таги нам-ку, сув кирибди.
– Тўхта, менда целлофан пакетчалар бор. Пайтавани ечиб, ўрнига пакетчаларни киясан.
Шундай қилишди. Қизнинг пайпоқлари ҳам нам бўлиб кетганди. Уни ҳам ечиб ташлашди. Оёқлари музлаб қолай дебди. Йигит қизнинг оёқларини қўли билан силаб, куҳ-куҳлаб ҳарорат бахшида этди.
– Тўхтамай аста юраверамиз, бўптими? Шундай қилсак, совқотмаймиз. Эртага кундузи бирор аҳоли яшайдиган жойга етиб олсак, кейин ухлайверамиз.
– Хўп, – деди қиз итоат билан.
Олган фонарлари асқотди. Қўлларидаги таёқлар асо вазифасини бажарса, ҳам ҳимоя учун хизмат қиларди.
– Эй худо, бу ўрмон қачон тугайди-а? – сўради